Genedigaeth, bywyd a marwolaeth Christ Jesu ein Jachawdwr.
POb rhyw Gristion ag sy'n caru
Nabod Christ y fu'n ei brynu,
Clywch fi'n adrodd genedigaeth
Prynwr Crêd, a'i brydd farwolaeth.
Y
Gair Mâb Duw oedd o'r dechreuad,
Jo. 1.1, 3, 10. Dihar 8.22 &c. Jo. 5.7 Phil. [...]
Cyn bôd nef na daer na dailad,
Yn ail berson o'r glân Drindod;
'Rhwn y wnaeth y byd mor barod.
Yr oedd e'n Arglwydd cuwch a'i Dâd,
Yn y nefoedd yn llawn o râd,
Yn rhioli 'r holl Angelion,
Cyn i ddwad at blant dynion.
Roedd e'n
Dduw galluog grymmus,
Rhuf. 9.5
Roedd e'n Arglwydd anrhydeddus,
Roedd e'n fr [...]nin mawr ei râd,
Roedd e 'mhôp pwynt cuwch a'i Dâd,
Pan daeth o'r nef i brynu dyn,
Phil. Joh. Heb Ma [...]
Fe gymmerth arno 'n lliw a'n llûn;
A'n gwir gnawd o Fair ei fam,
Rhon oedd
Mat [...].18.
wyryf bûr, ddinam.
Hi feichiogodd arno yn rhyfedd,
O rad yr ysbryd glân a'i rinwedd,
Heb fôd iddi wnel na nabod
Gwr erioed, [...] bôd yn briod.
[...]
[...]
Ac felly 'r aeth Mab Duw yn ddyn,
O naturiaeth Mair ei hûn,
Luc. 1.35.
Heb ei halogi a dim pechod,
Yn y grôth trwy râd y Drindod.
Dwy naturiaeth amlwg
Ydynt. Rhuf. 1.3, 4.
yn,
Sydd i'n prynwr Duw a dyn:
Vn o'i Dâd, a'r llall o'i fam,
Dwy whahanol, dwy ddinam.
Mâb i Dduw, a mâb i ddyn;
Heb vn person iddo ond vn:
Mâb i ddyn, o fam heb dâd,
Mâb Duw mawr heb fam y câd Cafwyd.
.
O ran ei ddyndod mae 'n fy mryd,
I ddangos iwch ar hyn o bryd,
Y dull a'r môdd y ganed Iesu,
Pan y daeth o'r nêf i'n prynu.
Pan daeth
Mair i fethlem
Carneidd. Luc. 2.
hygar,
I dalu trêth i'r Emprwr
Brenin.
Cesar,
Daeth ei hamser hi Escori,
Fel y traetha 'r fengyl inni.
Ond waith cymmaint oedd y Cwmpni,
Oedd yn gorwedd ym-mhôb Ostri,
Luc. 2.7.
F'orfu ar
Fair yn fawr ei gofal,
Fynd i escori hwnt i'r stabal.
Yno ym-mhlith y mûd Nifeilod,
Heb ddim
Gwebdra.
stade Duw 'n i wybod,
Fe escorodd Mair wen ddiddig,
Ar ein prynwr ddydd Nadolig.
Gwedi geni 'n Prynwr hyfryd,
Heb fôd arni boen na gofyd,
Yn dra llawen hi a rwyme
Brenin nefoedd mewn cadache.
Gwedi rwymo, hi rhoi orwedd,
Yn y preseb yn ddiryfedd,
Ac y fydde bodlon ddigon,
I bôb peth oedd Duw 'n i ddanfon.
Yno cyn i'r wawr gael torri,
Fe ddanfonei Dduw gwmpeini
O fugeiliaid, mewn gwiriondeb,
Luc. 2.
I addoli e yn y preseb;
'Rhai ddanfonwyd gan Angelion,
Yn dra llawen iawn eu calon,
I dre Fethlem o wir bwrpas,
I gael gweled y Messias
Yr eneiniog Christ.
.
Ac i
Gyhoeddu.
Faneg i bawb hefyd,
Fel y dwetse 'r Angel hyfryd,
Mae fe oedd Christ y gwir Geidwad,
'Rhwn addawsid o'r dechreuad.
Ac y byddei fawr lawenydd,
I'r hôll fyd o'r chweddel newydd,
O ran geni 'r borêu hwnnw,
Y Jachawdwr y ddoy 'n cadw.
Yno y dawe lû o Angelion,
Ag y ganen
Caniadau.
hymnau mwynion,
I'r Tâd nefol o'r vchelder,
Am roi i ddynion y faeth fwynder.
Ar hyn fe'm-ddangosse Seren,
Rymmus, rasol, yn yr wybren;
'Rhon y ddywedei a'i goleuni,
Fôd y Prynwr gwedi eni.
Yno y dawe hên wyr doethion,
O'r Dwyrain-dir yn dra vnion,
Mat. 3.
I Judea, wrth y Seren,
I ymof yn Christ yn llawen.
'Rhai y geisient gael
wybodaeth
copinod,
Gan y Brenin creulon Herod,
Ble genassid Christ y cyfion,
Brenin grasol yr Iddewon.
Yno y dywede 'r ffeiriaid mwya,
Mae ym-Methlem trêf o Juda,
Y suwr enid y Messias,
Mich. 5.2.
Medde 'r Prophwyd hên Micheas.
Pan y clowe 'r doethion hyn,
Daethont yn faith ac yn dynn,
I dre Fethlem wrth y Seren,
Dan ymofyn Christ yn llawen.
Ond pan daethont hwy yn agos,
Mat. 2.9.
I'r ty, lle 'roedd Christ yn aros,
Fe ddiscynne 'r Seren dlws
Teg.
,
Ac arhosse vwch ben y drws.
Yno, yr aent i mewn yn llawen,
Lle roedd Mair, a Christ yn fachgen,
Ac y gwympent ar eu daulin,
I addoli 'r grasol frenin.
Rhoddent hefyd
Rhagorol.
rial roddion,
Y berthyne' i Grist yn
Cyttûn.
gysson,
Aur, a ffrancwmsens o'r gore,
A Myrh gwerthfawr, teg ei 'rogle.
Mat. 2.
Herod ynte pan y clywas,
Eni Christ y gwir Fessias,
Efe fynnei lâdd, e'n blentyn
Bâch, yn sugno yn ei rwymyn.
Os fe helodd lû o fwytswyr
Gwaedlyd, creulon, dig difesur,
I lâdd yr hôll blant bâch o doyru
Cyn y methe ladd y Jesu.
Hwyntau laddsont yr hôll fechgin,
Oedd ym Methlem etto 'n egin,
Fach a mawr dan dwy-flwydd oedran,
A mab Herod gas ei hunan.
Yno y gorfu ar Fair fyned,
Genol nôs i ddechre cerdded,
Tua 'r Aipht a'i phlentyn ganthi,
Lle archasai 'r Angel iddi.
Yno y bu Christ yn aros,
Gida 'r Sibswns lawer wythnos,
Nes cael clywed marw Herod,
Oedd yn ceisio 'i ladd heb wybod.
Yn ôl marw Herod greulon,
Fe ddoe Grist i wlad Iddewon,
Ac y fyddei ostyngedig
I
Fair ac i
Ioseph ddiddig.
Luc. 2.51.
Pan yr oedd e'n ddeuddeg oed,
Luc. 2.42, 46, 47.
Peth rhyfedda y fu erioed,
Efe
Ymressymmau.
bwngcie a Doctoriaid,
Nes bae 'r doethion arno 'n synniaid
Rhyfeddu.
.
Yno yn ddeg ar hugein oedran,
Pan bedyddiwyd ef gan Ioan,
Fe ddescynnei arno yr ysbryd,
Luc. 3.
Ar lûn clommen
C [...]r [...]eidd.
hygar hyfryd.
Ac fe lefe Dduw ei hunan,
Fri o'r nef lle clywe 'r
C [...]mp [...].
cumpan,
Hwn yw f' vnig fab aberthwyd,
Yndo ef ym llwyr foddlonwyd.
Gwedi 'r ysbryd ddescyn arno,
Fe ddoe 'r Cythrael ynte i demptio,
Ond er maint oedd cyrch y cythrael,
Mat. 4.
Rhows Christ iddo
Cu [...]p.
ffwyl ddiogel.
Mat. 4.23.
Yn ol hyn fe ai i bregethu,
Yr efengyl wen o doytu,
Ac i ddechre gwneuthur gwrthiau,
Ym-mhob tir a ffordd y cerddau.
Joan 2.
Fe drows y dwr yn gynta 'n win,
Fe lwyr Jachaws pob clefyd blin,
Mat. 11.5.
Ac fe wnaeth i'r deillion weled,
Ac i'r byddar clyst-drwn glywed.
Ynte rodiodd ar y mor,
Gan ostegu ei
Gormodedd.
rwyf a'i rôr
Swn.
,
Ac fe wnaeth i'r storom wynt,
Mar. 6.
Beidio a chwythu yn ei hynt.
I ddangos ini, i fod yn Dduw,
Fe gododd tri o farw i fyw,
Luc. 7. & 8. Jo. 11.
Merch i
Jairus, mab i'r
weddw,Lazar gwedi drewi a marw.
Mat. 14.
Porthodd pum mil a phum torth,
Mawr o'i bwer, da o'i borth,
Luc. 5.
Llanwodd ddwy long o'r pysc mwya,
Pan y methe ar bawb eu dala.
Mat. 4.24.
Bwriodd lawer cythrael allan,
O'r rhai cleifion, lloerig, egwan,
Luc. 22.
A chlûst Malchus gwedi dorri,
Y Jachaws ef toc
Yn ebraydd
heb eli.
Llawer gwithie gida hyn,
Y wnaeth ein Prynwr Jesu gwyn,
Cyn i Suddas frwnt i werthu,
I'r Jddewon, a'i fradychu.
1 Pet. 2.22. Jo. 8.46.
Ni chaed twyll erioed o'i enau,
Nid oedd vn dyn a'i hargoeddau,
'Roedd e'n ddiddrwg fel yr oen,
Yn fach ei barch, yn fawr ei boen.
Pan daeth yr awr oedd Duw 'n ei osod
I aberthu e dros ein pechod,
Fe ddoe Suddas ac a'i gwerthe,
I'r Iddewon am geinioge.
Ni chas ddim ond hanner Coron,
Mat. 26.15.
Am i roi e'n llaw 'r Jddewon,
I fynd ag e'n rhwym at Gaiphas,
Gwedi holi yn dôst gan Annas.
Yn y man y daeth at Gaiphas,
Fe ddoe tystion ffalst o'i gwmpas,
Ac y fynnent brwfio arno,
Llawer peth nas gwydde oddiwrtho.
Mat. 26.
Caiphas yntef a'i
Holan.
hexamnau,
Yn galed iawn ar fil o bethau,
Ac a'i tyngau trwy 'r Duw byw,
Mat. 26.63.
I addef o'r doedd e'n fab Duw.
Ac am i'r Jesu adde 'n
Eglur.
glur,
Mae fe oedd Christ mab Duw yn wir,
Mat. 26.
Braidd na fynnei pawb i lethu,
A'i labyddio cyn ei farnu.
Yno y poerwyd yn ei wyneb,
Bwbach-dallwyd mewn ffolineb,
Mar. 14.6 [...]
Ffystwyd ei ben a gwielyn,
A chernodiwyd yn ysscymmyn.
Greul [...]n.
Ar y boreu yr holl Jddewon,
Mar. 15.
A'r Offeiriaid, a'r gwyr mawrion,
Y ddoent a Christ gwedi glwmmu,
At Bilatus idd i farnu.
Pilat gwedi ei holi yn galed,
Hêb gael yndo fai na niwed,
Dan lanhau a golchi ei ddwylo,
Mat. 17.
Y rows barn marwolaeth arno.
Cynta peth y farnei Pilat,
Oedd i chwippio heb ei ddillad,
Yn ôl hynny i groes-hoelio,
Ar y crog-pren nes
Nes marw.
departo.
Felly chwippiwyd Christ yn dôst,
O hewl i hewl, o bôst i bôst:
Ac ni adewid modfedd arno,
Oi ben i draed heb ei
Fslangellu.
scwrgio
Gwedyn dewe filwyr Pilad,
Ac hwy
Dihatru.
stripient Christ o'i ddillad,
Ac a'i gwiscent e'n cyn frafed,
Mewn hen fantell gôch o scarled.
Yn ol hyn fe blethe rhain,
Anfad Goron fawr o ddrain,
Ac a'i gwiscent ar arleisie
Christ, nes rhedei waed yn bibe.
Rhoddent hefyd yn ei Law
Gorsen, dan ymgrymmu draw,
A'i watwaru a geiriau mwynion,
Dydd-dawch Brenin yr Iddewon.
Gwedi diosc
Dihatru.
Christ drachefen,
Jo. 19.17.
Rhoesont y groes ar ei gefen,
Iddo i llysco i'r Benglogfa,
Lle croeshoeliwyd ar ei hycha.
Pan yr aethont iw groes-hoelio,
Tyllwd eu draed a'i ddwy ddwylo,
Ac hwy hoeliwyd yn filinig,
A thair hoel o haiarn ffyrnig.
Er maint oedd ei boen a'i loesau,
Etto er hyn ni gore o'i enau,
Act. 8.32.
Ac ni yngane wrth y Poenwr,
Mwy na'r Ddafad dan law 'r Cneifi [...].
Ond fe offrwmme ar y groes
[...]an oedd chwerwa a blina 'r loes,
Ei enaid gwyn a'i waed i gyd,
Eph. 5.2.
Yn aberth dros bechodau 'r byd,
Ac orchmynne ei enaid gwirion,
Luc. 23.34, 46.
Yn llaw ei Dad y barnwr cyfion,
Dan ymhwedd arno am fadde,
I'r Iddewon a'u croes-hoilie.
Felly y bu farw'r Jesu,
Ar y pren croes wrth ein prynu,
Ac y rhows ef waed ei galon,
Dros eneidiau 'r gwir Gristnogion.
Felly y rhows Duw ei Anwylyd,
I groes-hoelio trwy fawr beryd,
Er mwyn p [...]ynu ein eneidiau,
Fe waredir y sawl y grede yntho, ac y ddychwelant atto a'u holl galonna [...] oddiw i h [...]en pechodau 'i wasnaethu ef mewn cyfiawnder a Sancteiddrwydd o hynny allan holl ddyddiau eu byywyd. Luc 1 74, 7 [...]. Jo. 3.36 [...]. 11.23. Esay 55.7.
A'u gwaredu ou' hôll boenau.
Rhoddwn ninnau foliant iddo,
Ddydd a nôs heb ddim deffygio,
Am ei gar [...]ad a'i drugaredd,
Yn prynu enaid dyn mor rhyfedd.
Diolch mawr a moliant hefyd,
Y fo i'r Tad, a'r M [...]b, a'r ysbryd,
Am brynu enaid dyn mor britted
Ai ddwyn i'r nêf o côst gathiwed.
Cyngor i wr ieuangc.
F' Anwyl Blentyn cês dy lythyr
Serchog, Sanctaid, ll [...]vn o Synwyr,
Sy'n dymyno cyngor ffyddlon,
Ith gyfrwyddo fyw fel Cristion.
Argol Gras yw'th weld cyn Janged,
Mor fawr dy chwant, mor brydd dy syched,
I Nabod Duw, i ddyscu 'r Scrythur,
I ddofi 'r Cnawd a
Drwg chwant.
nwyfiant Nattur.
I gyflawnu dy ddymyniad,
Derbyn hyn o gyngor difrad,
I gyfrwyddo dy holl fuchedd,
O'th fabolaeth hyd dy ddiwedd.
Preg. 12.1.
Yn dy ieungctid F'enaid cofia,
Wir wasnaethu Duw gorucha,
Ac addoli dy Greawdwr,
Cyn i wendid waethu 'th gyflwr.
Dechre ddyscu trech yn blentyn,
Nabod Duw a'th Brynwr pur-wyn,
Hoffi ei Air a chadw ei gyfraith,
Dihar. 22.6.
Hynny a'th wna yn hen-wr perffaith.
Tempra 'th lester tra fo'n newydd,
A'r gwir
Gwin.
win o dduwiol grefydd,
Fe arogla hyd dy ddiwedd,
A gwynt peraidd dy lan fuchedd.
Planna yn gynnar yn dy galon,
Had pob gras a'th wnel yn Gristion,
Rhag i'r gelyn blannu 'r efrau,
Eisie i hau a had Rhinweddau.
Cais flodeuo yn dra chynnar,
Gida 'r
Gwanwyn.
Spring fel Almond hygar:
Y pren na ddwcco blodau'r gwanwyn,
Trwy 'r cynhaiaf fe fydd difwyn.
Mae Duw 'n gofyn gan ei dylwy [...]h,
O flaen pob peth gael y blaen ffrwyth,
Ac ni fyn y Duw goruchaf,
Gan ei blant na'r Ail na'r olaf.
Rho gan hynny flaen dy gryfdwr,
I wasnaethu dy Greawdwr,
Ac na ddyro trech yn blentyn,
Flaen ffrwyth d'oes i wasnaethu 'r gelyn
Drwg it roddi 'r Gwin i Satan,
A rhoi i Grist y gwaddod aflan,
Rhoi dy nerth i ryngu bodd.
blessio 'r drwg [...]r A rhoi 'th wendid i'th Greawdwr.
Melldigedig yw'r dyn ynfyd,
A ro i'r gelyn rym ei fywyd,
Ac na rotho i brynwr diddig,
Ond yr henaint gwann methedig.
Gwachel arfer ddrwg yn blentyn,
Arfer ddrwg a'th nyrdda 'n Scymmyn,
Ac a dry yn ail naturiaeth,
Nes yr elech beunydd waeth waeth.
Os Arferu bechu yn blentyn,
A dibrisio Duw yn llengcyn,
Yn hen nid haws it wella hyn,
Jer. 13.23.
Nag i'r
Dynio [...] duon.
Moyrys fynd yn wyn.
Rho gan hynny gorph ac ysbryd,
Yn dy ieungctid yn dra hyfryd,
I wasnaethu dy Greawdwr,
Ac i ymladd a'th wrthnebwr.
Megis
Daniel trech yn llengcyn,
Dan. 1.
Gwrthod win a chwrw melyn,
Ac na ro' dy fryd ar foethau,
Ond ar nabod Duw a'i ddeddfau.
Disc fel Samuel trech yn fachgen,
Sefyll o flaen Duw yn llawen,
Ac ŷmwrando o Air y bywyd,
Beth y ddywetto 'r Arglwydd wrthyd.
[...]. 22.1, 2.
Fel
Iosias yn llangc bychan,
Rhodia yn vnion o wyth allan,
A rho'th fryd ar gadw 'r gyfraith,
Ofni Duw, a byw yn berffaith.
☞
Dysc y Scrythur lan o'th febyd,2 Tim. 3.15
Megis
Timoth yn dra pharffid,
Honno'th wna di 'n ddoeth anianol,
Yn grystnogaidd ac yn dduwiol.
Luc. 4.16. Luc. 2.
Dos fel Christ bob Sul i'r Eglwys,Gida'th Dad a'th Fam a'th Fagwys,
Ac o ddeuddeg oedran Fenaid,
Dechre ymddiddan a'r Doctoriaid.
Gwrando 'r 'fengyl, Gwrando 'r gyfraith,
Dysc bob vn o'r ddau yn berffaith,
A chais fyw yn gynnil cynnil,
Yn ol cyfraith Duw a'i fengyl.
Mewn tywyllwch 'rwyti 'n rhodio,
Psal. 119.105.
Cymmer Lantern Duw 'th oleuo,
Heb oleuni 'r 'Scrythur hyfryd,
Nid air byth i dir y bywyd.
Er bod Duw yn y nefoedd ucha,
Mae yn ei Air a thi 'n chwedleua,
Ac yn dangos ei holl 'wllys,
Yn y Scrythur itti yn hyspys.
Jo. 5.39.
Edrych dithe yn y Scrythur,
Beth a fyn dy Dduw it wneuthur,
Gwna beth bynnag fo'n orchymyn,
Ac na fedla fo e'n wrafyn.
Rhuf. 6.23. Deut. 28.15.
Gwachel dorri 'r Pwnccie lleiaf,
O holl gyfraith Duw goruchaf,
Y mae 'r lleia 'n haeddu Angeu,
Melldith Duw, a
Tragywyddol.
didrangc boeneu.
Fe fyn Duw y Barnwr cyfion,
Ezek. [...]
Am bob pechod y wnel dynion,
Naill ai Angeu 'r dyn a becho,
Neu Angeu Christ yn daliad drosto.
Ac lle pechaist fil o weithe.
Yn erbyn Duw nes haeddu ange,
Edifara am bob pechod,
A chais bardwn gan y Drindod.
Act. 3.19.
Adde 'th Bechod gar bron Duw,
fawr a bychan o bob rhyw,
Dihar. 28.13
Ac 'mofydia am dy wegi,
Nes maddeuo 'r Arglwydd itti.
Edifara am dy wendid,
A'th holl
Drwg chwantau. Luc. 13.3.
nwyfiant yn dy ieungctid,
Oni wylu 'r dwr yn heli,
Duw a'th farna am y rheini.
Ni chas Ephraim nes cwilyddio,
Ni chas
Dafydd nes ochneidio,
Jer. 31.19, 20. Psal. 32.5.
Fadde nwyfiant ieungctid iddyn,
Nis cei dithe nes i ganlyn.
Gwachel oedi hyd y foru,
Rhag it farw heno wrth gyscu,
Jac. 4.14.
Ac i'r Angeu glas dy lysco,
I'r farn yn llangc, cyn
Ymbaratoi.
ymgweirio.
Mae yn vffern fil o filiodd,
O wyr Ifaingc y Afwriadodd.
bwrpassodd, Yn eu henaint brydd ddifaru,
Heb gael arfod wneuthur felly.
Edifara 'nawr gan hynny,
Ni wyis pwy a fydd y foru,
Cymmer Barchell tra cyniccer,
Rhag nas caffech pan y ceisier.
Ac lle 'rwyti 'n pechu beunydd,
Edifara bob diwedydd,
Rhag i'r Dwr sy'n
[...] [...]yfod i mewn.
sio 'n sceler,
Ecisie ei
Ddispyddu.
blwmpo soddi 'r llester.
Gwedi gwir ddifaru vn-waith,
Gwachel nyrddo 'th draed yr eil-waith,
2 Pet. 2.22.
Na thro gida 'r hwch i'r dommenA'r ci i fwytta 'th hwd drachefen.
Eph. 4.22, 23, 24. 1 Pet. 1.14▪ 15, 17.
Ond cais ddilyn buchedd newydd,
Trwy Sancteiddrwydd a gwir grefydd,
A chall dreulio 'th einioes fychan,
Mewn duwiolder prydd ac ofan.
Dod dasg arnad nos a boreu,
Foli Duw ar ben dy linieu,
Psal. 55.17.
Nad ddiwarnod fyned drosod,Heb addoli 'r sanctaidd Drindod.
Ac i'th helpu fynd yn dduwiol,
Psa. 19.7, 8. Rhuf. 8.13, 14.
I orchfygu 'nwyfiant cnawdol,
Cymmer gyfraith Dduw i'th ddysgu,
A 'i lan ysb [...]yd i'th gyfnerthu.
Cyfraith Dduw sydd daran rymmus,
I droi'r enaid cyfeiliornus,
Psal. 119.9, 104.
Ac i roddi dysg a deall,I'r rhai Jfaingc annoeth angall.
Gwna beth archo 'r gyfraith itti,
Gwrando 'r cyngor y foi 'n roddi,
Psal. 119.99, 100.
Os dilynu 'r gyfraith gysion,Hi'th wna 'n ddoethach na'th Athrawon.
Cadw afel siccir yndi,
Plyg dy warr ymostwng iddi,
Hi ry ras a pharch a phwer,
Psal. 19.11.
O'i chadw hi mae gwahar lawer.O'r arferu fyw yn berffaith,
Nawr yn llangc yn ol y gyfraith,
Fe fydd hawdd trwy fawr lawenydd,
It fyw [...]n sanctaidd yn dragywydd.
Anrhydedda Dduw dy dadau, 1 Sam. 2.30.
Duw a'th anrhydedda dithau,
O dirmygu di ei wasnaethu,
Fe ddirmyga dy ddiwallu.
Os gwasnaethu Dduw yn blentyn,
Duw 'th wasnaetha dithe yn hen-ddyn,
Ac a bair i'r brain dy borthi,
1 Bren. 17.6
Cyn bo arnad faw [...] galedi.
Ni'th ddanfonwyd i'r byd ymma,
I wasnaethu 'r byd na'r bola: ☜
Ond i wasnaethu Duw yn weddaidd, Esay 43.7.
Fel y gwna 'r Angelion Sanctaidd.
Pan y codech gynta o'th wely,
Psa. 139.18
Cofia Dduw a chwymp i wasnaethu,
Ac na ddos o'th stafell allan,
Nes ei addoli â pharch ac ofan.
Er Maint a fo dy fusnesson
Achosion.
,
A'th
Cofidiau.
glamwri, a'th orchwylion,
Na ddod law ar un o'r rheita,
Nes addoli Duw yn gynta,
Ni bydd llwyddiant, ni bydd llonydd,
Ier. 10.15.
Ni bydd comffordd, na llawenydd,
Lle bo trafferth o bob rh [...]w,
Heb ddim pris am foli Duw.
Er bod busnes fawr gan
Ddaniel, Dan. 6.10.
Yn y
Llys.
cwrr dan Frenin Babel,
Tair gwaith beunydd y gweddie,
Yn ei stafell ar ei linie.
Pan yr elech o'r drws allan,
At vn gorchwyl fawr na bychan,
Cais gan Dduw dy brydd fendithio,
A rhoi rhad ar waith dy ddwylo.
Fel y llwyddodd Duw orchwylion,
Gen. 39.3. Dan. 6.3.
Joseph gynt a
Daniel dirion,
Felly llwydda d'orchwyl dithe,
Os gweddii arno 'n ddie.
Ple bynna bech, beth bynna wnelech,
Ai da, ai drwg, y mann y mynnech,
Psal. 139.7. Jer. 16.17.
Duw mhob man sy'n disgwyl arnad,Gwachel bechu yng-wydd ei lygad.
Gwna i eraill bob daioni,
Mat. 7.12.
Y ddymynyd wneuthur itti,Na ro i arall waeth fesurau
Nag a fynit roi i tithau.
Na wna wei [...]hred er dy gyffro,
Na bo Duw yn
Yn rhoi rhydd-did.
warant iddo,
Ac na allech yn ddi-wawd,
Gyfri am dano ar ddydd
Barn.
brawd.
Gwna 'r Duw byw yn wir Dduw itti,
Ac yn
Ofalus.
garcys cais i addoli,
Galw arno, a molianna,
Psal. 34.10.
Felly yn wastad fe'th ddiwalla.
Gwachel gymryd ar vn amser,
Enw 'r Arglwydd mawr yn ofer;
Cans nid gwirion gantho hwnnw,
Gam arfero ei sanctaidd enw.
Treulia 'r Sabboth ôll yn llwyr,
Mewn sancteiddrwydd fore a hwyr,
Ac na ddoro ran na chyfran,
O ddydd Duw i
Ryngu bodd.
blessio Satan.
Anrhydedda dy Rieni,
Parcha,
Llawenhd.
llonna, swccra rheini,
Felly hestyn Duw dy ddyddie
Ac y parcha d'eppil dithe.
Gwachel gytcam ddigalonni,
Na rhoi ammarch i'th Rieni,
Od [...] gwelod diwedd dedwydd, Dihar. 16.18 Dih. 30.17.
I Ferch falch neu fâb anvfydd.
Gwachel rhag godineb ffiaidd,
Cadw'th gorph yn lester sanctaidd,
1 Thess. 4.3, 4. 1 Cor. 6.15.
Ac na wna er golud Rhufain,
Aelod Christ yn Aelod puttain.
Gorwedd gida'th wraig dy hûn,
Na chais arall wrth dy
Trachwant
wyn,
Ac na chytcam wneuthur Temel,
Ysbryd Duw, yn wâl i'r cythrel.
1 Cor. 6.19. Esay 28.1, 7, 8. Dihar. 23.29, &c. Mar. 22.
Er mwyn Iesu gwachel feddwdod,
Gwaeth yw hwn nag vn rhyw bechod,
Mae 'n troi dyn i gyflwr cythrel,
Vgain gwaeth nag vn anifel.
Câr a'th galon bôb rhyw ddyn,
Fel y carech di dy hûn:
Ac na wna i vn dyn niwed,
Ar air, meddwl nac ar weithred.
Gwna i bôb dyn ore ac allech,
Gal. 6.10
Gwna yn ffyddlon 'r hyn a wnelech,
Ond na chytcam er mwyn vn dyn,
Wneuthur dim a fo Duw 'n Yn gwa hardd. Deut. 5. [...] ▪
wrafyn. Gâd i Gyfraith Dduw 'th reoli,
Ym-mhôb gorchwyl y fo itti,
Nid oes vn rhyw orchwyl perffaith,
Ond yr vn sy'n ôl y gyfraith.
Cofia f' enaid nad oes genyd,
Ddydd Siccr.
certennol ar dy fywyd, Treulia bob dydd mor ddigamwedd,
A pha bae ef ddydd dy ddiwedd.
Cofia 'r Nôs dy waith y dydd,
Lle gwnaethost gam, gwna jawn yn brydd,
O digiaist Dduw cais Maddeuant
bardwn gantho, Os cefaist râs rhô foliant iddo.
Mor enbydus yw cyscu mewn Esmwythder y maes o ffafar Duw.
MWy yw
enb [...]
perig dyn sy'n cyscu,
Yn ei wely heb
an [...]
nawdd Jesu,
Nag oedd perig Daniel hynod,
Gynt wrth gyscu rhwng y llewod.
Y mae'r Scrythur yn manegi,
Fôd y Diawl yn troi o bobtu,
Ddydd r nôs yn ceisio llarpio,
Megis llew pwy bynnag allo.
Sicc [...]
Pwy sy'n rhwystro 'r llew i'n llyngcu,
Ond ein ceidwad mawr Christ Jesu,
Psal. 121.4.
'Rhwn sydd nos a dydd heb heppian,
Yn cadw ei braidd rhag rhythreu Satan.
O gan hynny bydd ddiolchgar,
I'th wir Geidwad am ei ffafar,
Yn dy gadw mor ddibryder,
Rhag y llew mewn mawr esmwythder.
Pa bae Iddew yn dy warchod,
Tra 'iti yn cyscu rhwng bwystfilod,
Di roid ddiolch fil o weithie,
Am dy gadw o'u crafange.
Er bod Christ ei hun i'th warchod,
Trech yn cyscu rhwng y llewod
Sydd bob awr yn ceisio 'th llyngcu,
Ni roi ddiolch iddo er hynny.
Agor d'olwg, gwel ei ffafar,
Cymmer rybydd, bydd ddiolchgar,
A rho ddiolch ar dy ddau-lin
I Grist Jesu am dy amddiffyn.
Felly ceidw Christ di yn wastod,
Ac y tann ei adain drosod,
Ac i'th geidw mewn esmwythd [...]r,
Rhag pob perig yn ddibryder.
Cyngor i ddilyn cyn Myned at ein gorchwylion.
CYn yr elech i'r drws allan,
At vn gorchwyl, mawr na bychan,
Cais gan Dduw dy brydd fendithio,
A rhoi rhad
Bendith.
ar waith dy ddwylo.
Duw sy'n rhoddi rhâd a llwyddiant,
Duw sy'n danfon ffawd
Dedwyddwch.
a ffyniant,
Lle'i cyfarcher fe ry bendith,
Lle'i anghofier, fe ddaw'r felldith.
Cais ei ysbryd i'th gyfrwyddo,
Cais ei râs i'th gynorthwyo,
Cais ei fendith ar bob gweithred,
Felly daw it' rad o'i barthred.
Dechre 'r gwaith yn enw 'r Jesu,
Cais ei gyfnerth i ddibennu,
Yn ei ddiwedd cais ei ogoniant,
Felly cae o'th weithred ffyniant.
Fel y llwyddodd Duw orchwylion
Joseph gynt, a Daniel ffyddlon,
Felly llwydda d'orchwyl dithau
Os gweddii arno 'n ddiau.
Oni wnei dy weddi 'n addas,
Di gae adail bvth fel Jonas,
Luc. 5.5.
A physcotta megis
Peder,Ac heb ddala dim vn amser.
Di gae
Bod [...] ddiorphwys.
drwttan a thrafaelu,
Ac ymrwyfan a thraferthu,
Dydd a nôs a phoeni 'n ofer,
Heb fôd dim yn well vn amser.
Ofer codi ar y wawr ddydd,
Ofer bwytta bara cystydd,
Ofer gwiliad hir nos aia,
Os yr Arglwydd ni'n bendithia.
Ofer adail Teieu newydd,
Ofer cadw caereu trefydd,
Ofer poeni trwy rymystra,
Os yr Arglwydd ni chidweithia.
Rhag i'th
Trafel.
Lafur fynd yn ofer,
O gweddia 'n brydd bob amser,
Ar i'r Arglwydd dy fendithio,
Felly ffynia gwaith dy ddwylo.
Cyngor ynghylch bwytta ac yfed.
GWachel eiste i lawr i fwytta,
Nes bendithio 'r bwyd yn gynta,
Gwachel godi pan eisteddech,
Nes rhoi diolch am y fwyttech.
Dyfal chwilia di 'r Scrythyrau,
Di gae weled yno Siamplau,
Mat. 14. [...]
Modd y darfu Grist fendithio
'Rymborth, cyn ymborthu arno.
Paul ym-mysc y morwyr diolchodd,
Act. 27.35.
Am yr hyn y baratoôdd
Y Duw mawr i dorri newyn,
Pam y peidiwn ninne yn scymmyn?
Nid oes Sôn am râs cyn bwytta,
Nac am fefidith Duw gorucha,
Nac am ddiolch gwedi porthi,
Mwy na'r môch y fae 'n eu pesci;
Er bôd Duw yn rhoi gorchymmyn,
I bawb yn ôl torri newyn,
Deut. 8.10.
Roddi moliant ar yr eitha
I'r Duw mawr am lanw eu bola.
Gwachel fwytta ond dy ddigon,
Na fydd chwanog i ddainteithion;
Mwy nâ rhaid o ffâr lysseulyd,
Bair i'r cnawd orchfygu 'r ysbryd.
Os rhoi i'r cnawd fwy na 'i gyfraid,
Rwiti 'n porthi gelyn diriaid,
Os rhoi iddo lai na digon
Rwiti 'n lladd cydymmaith ffyddlon.
Nac yf Ddiod tuhwnt i fessur,
Gronyn bâch a wsnaeth Nattur,
Diod gadarn sydd yn peti,
I wyr nerthol gwympo deni.
Gen. 9.21. Gen. 19.33.
Gwin a wnaeth i Noe ymnoethu,Gwin a yrrodd Lot i ymloscu,
Gwin a dorrodd gwddwg llawer,
Gwin a orchfygoedd Alexander.
Wrth dy ford bydd di yn
Disgwyl.
waetan,
Ddydd a nôs rhag rhwydeu Satan,
Rhwn y gais a'th fwyd dy faglu,
Wrth ginawa a swpperu.
Mae dau lygad yr ychedydd,
Yn en gwaith wrth fwytta ei fwydydd,
Vn yn gweld ei ymborth hyfryd,
Llall yn gwarchod rhag y barcyd.
Luc. 14.13, 14.
Galw hefyd weinaid tlodion,
I gael cyfran o'th ddainteithion,
Felly gelwir dithe ar fyrder,
I gael rhan or nefawl Swpper.
Cynhyrfiad i ddiolchgarwch am ymborth.
COdwn bawb ein pen a'n
Wynebpryd.
ffriw
At Grist 'rhwn yw 'n
Y sydd yn paratoi drosom.
profeier,
A chanlynwn arno e'n ein daer,
Roi fendith âr ein Swpper.
Mae e'n porthi pôb peth byw,
Er maint o'i rhyw a'i nifer,
Psa. 145.15
Ac yn rhoi i'r rhain i gyd,
Eu bwyd mewn pryd a themper.
Nid yw vn o Adar tô
Yn descyn na bô 'i fwynder,
Yn partoi i hwn ar
Frys.
hast,
Ei ginio, breckffast, swpper.
Pa faint mwy na
Ofaln.
charcca
Duw,Am ddyn rhwn yw ei
Ei lun a'i ddelw:
bickter,
A rhoi iddo'i raid bob tro,
Ond bwrw arno ei hyder?
Mae e'n rhoddi i ddyn, y fwyd,
Y grewyd ar ei feder,
Llysse, llafyr, nifail glan,
Pysc, adar mân heb nifer.
Ni wnaeth Duw vn gene 'r ioed
Mewn tir, mewn coed, mewn dyfnder,
Nes partoi ei ymborth tyn
I'r geneu cyn ei ganer.
Llawer rhyw o Nifail glan,
A physcod mân ac ader,
Y rows Duw i borthi dyn,
A'i lladd bob vn cyn bwyter.
[...] nad ystyr dynion hyn?
A rhoddi cyn y cymrer,
Glod a moliant prydd bob tro,
I'r Arglwydd ginno a swpper.
Duw agoro 'n llygaid dall,
I weld heb
Esgeulusdra.
wall a rodder,
A'n geneue ar bob cam,
I foli am ei fwynder.
Clod a moliant bob yr awr,
I'r Arglwyd mawr y rodder,
Am ddiwallu 'n cylla gwag,
Ar ginno ag ar swpper.
Rhown soliant prydd bob amser,
I'r Arglwydd ginno ar Swpper,
Am rhoi ymborth in mor hael,
Heb adel
Diffyg.
ffael na phrinder.
Rhown iddo Diolch hyfryd,
Am dan ein bwyd a'n Jechyd,
A'n llawenydd a'i fawr ras
In cadw i maes o ofyd.
A cheisiwn gantho 'n rasol,
Er mwyn ei fab sancteiddiol,
Borthi 'r enaid yn ei bryd,
A'i air a'i ysbryd nefol:
A thywallt ei fendithion,
A'i ras yn ddyfal arnom,
Fel y gallom nos a dydd,
I foli 'n brydd o'r galon.
Gwyr a gwragedd, gweision, plant,
Rhown foliant am ein porthi,
I'r hael Dduw * s'o bryd, y bryd
Yn rhoi maeth hyfryd inni.
Mae 'n diwallu pob peth byw,
Bob pryd a rhyw ddaioni,
Ac o'i law, a'i râs, a'i rodd,
Yn rhoddy modd i'n peri.
Mae 'n rhoi bara inni o'r ddar,
A gwyllt a
Dôf.
gwar i'n pesci,
Pysc o'r mor, a mel o'r graig,
A llawer saig heb enwi.
Mae e'n porthi pob rhyw gnawd,
Fel vn dan sawd i costi,
Heb anghofio 'r Adar mân,
Na'r llew, nar fran sy'n gweiddi.
Psal. 147.8.
Mae e'n porthi dyn yn rhin,
A chann a gwin yn
Foethus.
ddeinti,
A brwd a rhost o lawer rhyw,
Heb neb ond Duw yn i peri.
O rhown ninne foliant prydd,
Bob nos, bob dydd heb dewi,
I'r hael Dduw am dan ei borth
Help.
,
Sy'n rhoi 'r faeth ymborth inni.
Psalm. 23.
FY mugail yw 'r Goruchaf,
Pa fodd gan hynny ffaelaf?
Trwi 'n ymddiried yndo fe,
Ni edy eisie arnaf.
Y mae ef im Castellu,
A'i ras, a'i rym o doetu,
Fel na ddychon gwr na gwraig,
Na Diawl, na draig fy nrygu.
Y mae ef im porfela,
Mewn dolydd or
Hyfryda.
areilia,
Lle mae dyfroedd tawel iawn,
A thir yn lawn o borfa.
Pan elw'i dros ei lwybre,
Fe'm cyrch i eilchwaith adre,
Ac er mwyn ei enw ei hun,
Fe'm tru i'r vn sydd ore.
Ac o'r digwydda weithe,
Im rodio yng hyscod Ange,
Nid rhaid immi ofni vn,
Cans Duw ei hun am cadwc.
Y mae ef yn bresenol,
Im hachub'yn wastodol,
A'i wialen wenn a'i ffonn,
Am gwna i 'n
Llawen iawn.
llonn anianol.
Er cynffordd im a chyffyr,
O Anfodd fyng wrthnebwyr,
Rhows im ford gyfoethog iawn,
A Seigie yn llawn o suwgyr.
Eneiniodd F'arglwydd hefyd,
Fy mhen ag * oyl yn hyfryd,
Ac fe wnaeth fy mwttri 'n llawn,
A'i radlawn ddawn a'i olyd.
Ei fwynder a'i drugaredd,
Am dilyn hyd y diwedd,
Yn ei Demel tro ynwi chwyth,
Y bydd fy Nyth am
Trigfa
hannedd.
I'r Tad, i'r Mab, i'r ysbryd,
I'r Drindod, vndod hyfryd,
Y [...] clôd a Moliant mawr,
Bob Dydd, bôb Awr, bôb Ennyd.
Diolch am ymwared o ddwylo Gelynion.
ANgelion Duw a meibion Dynion,
Nef a Daiar a'r Trigolion,
Molwch Dduw ar eithach gallu,
Ddydd a nos am fyng waredu.
[...] * Ing, trallod, a chyfyngdwr,
[...] gweddiais ar fy mhrynwr,
Ac o'r Nêf o blith Angelion
Clybu lef fy nghwyn hiraethlon.
Sarph ossododd fagal embaid,
A chroglathe i ddala f'enaid,
Rhwyd a chroglaeth Duw a'u torrwys,
F'enaid inne fe gwaredwys.
Helodd Angel im dad-dryssu,
Rhows ei ysbryd im diddanu,
Tannodd drosswi Adain hyfryd,
Ac fe'm tynnodd om holl ofyd.
Duw a glybu yng waedd iradys,
Christ
Ymbiliodd.
eiriolodd drosswi 'n rymmys,
A'r glan ysbryd am diddanodd,
Ac om trallod fe'm gwaredodd.
O molianned pob creadur,
F'arglwydd mawr yn ôl ei nattur,
Am ei gymmorth a'i dosturi,
Yn fyng wared om gofydi.
Teirw Basan am cylchynnodd,
Nadredd tanllyd am herlidiodd:
Bleiddiaid blin ac vnicorniaid
Amcanassant ddifa f'enaid.
Duw a barodd i'r rhain darfu,
Pan oedd mwya eu chwant i'm llyngcu;
Duw a dorrodd gyrn a dannedd
Y Bwystfilod hyn o'r diwedd.
O molianned pob creadur
F'arglwydd mawr a chalon bryssur,
Am ei
Gosal.
garc yn achub f'enaid,
O rhwng cyrn yr vnicorniaid.
Gwyr digrefydd, gwragedd gwaedlyd
Y gynllwynodd am fy mywyd,
Ac amcansont fy
Nas [...] ▪
andwyo,
Difa f'enaid am anrheithio.
Duw ddatguddiodd eu dychellion,
Duw ddiddymmodd eu amcanion,
Duw a ddryssodd eu bwriade,
Duw waredodd f'enaid inne.
O molianned pob creadur
Duw fy nghraig a chalon bryssur,
Am ddwyn f'enaid o drallodion,
A gwradwyddo fy ngelynion.
Clôd a gallu, Diolch, Moliant,
Gwir Anrhydedd a Gogoniant,
Y fo nôs a dydd i'r Drindod,
Am fy'n hynnu maes o drallodd. Amen.
Arall byrrach.
MEgis Daniel rhwng y llewod,
Megis Jonas rhwng Morfilod,
Y gweddiais ar yr Arglwydd,
Ac o'r nef fe'm clybu 'n ebrwydd.
Caeodd.
Stoppodd safneu 'r llewod rheipus,
Ffrwynodd ên y
Morbysg mawr.
whâl afradus,
Torrodd awch y Sarph am llyngceu,
Tynnodd f'enaid o'u crafangeu.
Nefoedd, Daiar, Dwr, ac Awyr,
Tân a gwynt a phôb creadyr,
Molwch f'arglwydd mawr yn wastod,
Am fy'n hynnu maes o drallod.
Cyngor i'r clâf.
PAn ith drawer gynta a chlefyd,
Ystyr o ble daeth mor danllyd,
A phwy helodd clefyd attad,
A pha ham ei dodwyd arnad?
Deut. 28.22.
Duw ei hun sy'n danfon clefyd,
Oddiwrth Dduw y daw mor aethlyd,
Am ein Beiau mae 'n ei hela,
I geisio genym droi a gwella.
Hos. 6.1.
Edifara am dy feiau,
Deisif Bardwn ar dy liniau,
Cais gan Dduw dosturio wrthyd,
Fe'th gyssura yn dy glefyd.
Os nynnodd llid dy Dduw yn d'erbyn,
Nes rhoi arnat glefyd scymmyn,
Gwaed yr oen a'th
Heddycha.
reconseila,
Er raw gwaed Christ yw'r iawn am bechod, 1 Pet. 1.18, 19. etto mae'n rhad ir sawl a ddisgwyliant am leshad odiwrtho, gredu yntho a bod yn edifeiriol, waith bod Duw wedi gorchymym i ni ddyfod y modd hynny atto trwy ei fab: Jo. 14.6. 1 Jo. 3.23. Jac. 4.9. Ond er y dylem ni alaru, etto na thybygwn fod ein deigre yn iawn am ein pechodau.
Deigreu hallton ai dad-ddigia.
Gostwng iddo, mae'n drugarog,
Mat. 7.7.
Cais ei râs fe rhy yn serchog,
Edifara, ynte faddeu,
Act. 3.19.
Wyla di, Tosturia ynteu.
Psal. 32.5.
Addef iddo dy gamweddau,
Barn dy hunan am dy feiau,
Cwymp o'i flaen a deisyf bardwn,
Di gae râs ac
Rhyddhâd.
Absoluwsiwn.
Tro di atto, ynte a'th dderbyn,
Er ei ddigio, rhy dy ganlyn,
A phan gwelo hallton ddeigrau,
Fe bair laesu dy flinderau.
Duw ei hun sy'n danfon clefyd,
Deut. 28.2.
Cennad Duw yw nychdod aethlyd,
Oddiwrth Dduw y daw clefydon,
Ni all neb ond Duw eu danfon.
Nid o'r Moroedd, nid o'r mynydd,
Nid o'r ddaer, na'r
Awyr, awel.
Aer, na'r corsydd,
Y Daw clefyd ar blant dynion,
Ond oddiwrth yr Arglwydd cyfion.
Gwrês a gwayw, crâch, cornwydon,
Crûd a haint a syndra calon,
Nychdod, Nodau, Mâll, difflanniad
S'oddwrth Dduw ei hun yn dwad.
Ni all
Pennaethiaid vwch na thywysogion.
Empyrwyr mawr er holl fyd
Ddanfon haint na thynnu clefyd:
Nid oes neb a'i tynn neu danfon,
Ond Duw mawr y Barnwr cyfion.
Nid aiff clefyd ffwrdd wrth
Arch.
bwintment
Loe nac Antwn, Cât na Chlement,
Witch na dewin, Swyn na phlaned,
Nes cennado Duw ei fyned.
Os o
Diotta, bwytta gormodd.
Swrffet, os o Anwyd,
Neu Dy afiach y ceist glefyd,
Duw ei hun sydd yn dy daro,
Pa fodd bynna daethost iddo.
Nid wrth
Shiawns.
ddam vain, nid wrth fforten,
Nid wrth dreiglad lloer na seren,
Y daw clefyd mawr na bychan;
Ond wrth 'bwintment Duw ei hunan.
[...] [...]ais edrych fal dyn ynfyd,
[...]rwy pa fodd y daeth y clefyd:
Gwell it' edrych tua'r nefodd,
Ar dy Dduw a'r llaw a'th drawodd.
[...]s. 6.1.
Duw a'th drawodd, Duw a'th wella,
Duw a'th glwyfodd, Duw'th elia,
Duw sy'n cospi di gnawd diriaid,
[...]b. 12.10.
I Jachau dy gorph a'th enaid.
Derbyn Gennad Duw 'n ressawgar,
Ymddwyn dano yn ddioddefgar;
[...]eb. 12.6.
Neb a garo Duw fei cospa,
Pôb mab annwyl fei gwialenna.
Hos. [...]5.10, [...].
Bydd ddioddefgar dan dy drwbwl,
Ffôl a wingad ar ben Swmbwl,
Duw a'th drawodd mor ddolyrus;
Ofer it' wrthnebu ei' wllys.
Deut. 28.
Am ein pechod a'n drwg fywyd,
Y mae Duw yn danfon clefyd:
Ac yn
Cystyddio.
gryddfu meibon dynion
Am drosseddu ei orchmynion.
Darn o gyflog pechod aethlyd
Ydyw nychdod ac afiechyd;
Pechod a ddaeth wrth ei gynffon
A phôb clefyd ar blant dynion.
Torri 'r Sabboth, tyngu yn rhigil,
Cashay 'r Eglwys a'r Efengyl,
Dissang ffeiriaid a swyddogion
A bair Lawer o glefydion.
Meddwdod, Maswedd a phytteindra,
Rhegu, loetran a lledratta,
Gwledda, Gloddest, treisio tlodion,
Sy'n dwyn clefyd a thrallodion.
O'r ceist glefyd, o daeth moe [...],
Pechod helodd hwn i'th ddala,
Ac a barodd i Dduw ddigio,
A rhoi 'r clefyd hwn i'th daro.
[...]edi [...]y
Chwilia 'n fanol dy gydwybod,
A chais gwrdd a'th ffiaidd bechod,
Llwyr groeshoelia dy anwiredd,
Ac ymbilia am drugaredd.
Os difaru am dy feieu,
Acts 3.19.
A llwyr droi at dduw yn foreu,
Fe faddeua Dduw dy bcchod,
Ac a'th
Os bydd hynny er daioni i'th enaid ti.
dynn i maes o'th nychdod.
Cais gan Dduw Leihau dy ddolur,
Dofi i'th boen a gwella 'th gyssur,
Cais yn daer esmwythder gantho,
F'all ei [...] yr awr y mynno.
Pa ryw bynnag yw dy ddolur,
[...]e all Duw ostegu ei wayw-wyr,
A'th iachau y modd y mynno,
Bid e'r dolur mwya fytho.
Fe iachaws y claf o'r parlys,
Gwraig o'r lasc, a'r crippil nafys,
Job o'i grach a Naman glafwrllyd,
A'r rhai cleifion o bôb clefyd.
Mat. 4.24.
Nid yw clefyd ddim ond cennad,
Wrth arch Duw sy'n dwad attad,
Fe ladd, fe baid, pan archo ei berchen,
Fe ddaw, fe aiff fel gwas y capten.
O gan hynny galw yn daerllyd,
Ar dy Dduw sy'n danfon clefyd,
Cais ei
Amddiffyniad.
Nawdd er mwyn dy Brynwr,
Di gei gantho help a swccwr.
Gweddi 'r clâf.
ARglwydd cyfion, Tâd fy iechyd,
Barnwr pawb a'i helpwr hyfryd,
Gwrando weddi dyn clafecca
Er mwyn Christ, ac edrych arna.
Yn glâf mewn corph, yn drist mewn enaid,
Yn drwm mewm meddwl ac ychenaid,
Rwi 'n ymlysco, o 'yng-rheawdwr,
Attad ti i geisio Swccwr.
Exod. 34.6, 7.
Grassol wyt a llawn trugaredd,
Hwyr dy lid, a mawr dy amynedd,
Hawdd i'th gael mewn tôst gyfyngdwr;
Er mwyn Christ tosturia yng-hyflwr.
Di roeist eichyd im es dyddie,
Nawr di dwgaist am fy meie,
Ac y helaist boen a nychdod,
Im cystyddio am fy mhechod.
Duw mi haeddais rwi 'n cyfadde
Vn oedd drwmmach er es dyddie:
Yn dra chyfion Duw goruchaf,
Y rhoist hyn o Nychdod arnaf.
Di allassyd ddanfon clefyd
Immwngc, câs, i ddwyn fy mywyd,
Am troi i vffern i boenydio,
Heb roi amser im
Edifaru.
repento.
Etto 'n fwyn fel Tâd trugarog,
Di roist arnaf glefyd serchog,
Im rhybyddio am fy niwedd,
Am cyfrwyddo wella muchedd.
Psal. 119.71
Rwi'n ei gymryd megis arwydd
o'm
[...] on [...] bwyst [...] yw o fod wedi yn cimryd trwy Grist i fod yn blant i Dduw) yw ffydd yn Grist, galar am bechod, troad oddiwrth bechod, gwir gariad at y sawl sydd yn ofni Duw ynghyd a chadw ei orchymynion ef: oni fydd dyn mewn rhw fesur a'r pethau hyn yndo, ni ddichon ef gasglu oddiwrth ei glefyd a'i gystydd ei fod ef yn blentyn i Dduw. Jo. 1.12. Mat. 5.4. 1 Jo. 3.8, 9, 10▪14. ac 1 Jo. 2.3, 4.
mabwysiad a'th gredigrwydd,
Yn fyng-hospi am correcto,
Rhag im pechod fy andwyo.
Da yw'th waith o Arglwydd cyfion
Yn cospi'r corph a'r faeth drallodion,
Lle roedd f'enaid er es dyddie
Yn dra chlâf gan ormodd foethe.
Tra cês iechyd ni chês weled
Om pechodau er eu hamled,
Ond yn awr, gwae fi, mewn nichdod
[...]d wi 'n gweled ond fy mhechod.
[...] bwy nifer o bechode
Wnaethoi yn d'erbyn, Duw gwae finne;
Maent yn amlach mewn rhifedi
Nag yw'r Sêr, o'r ceisiai cyfri.
Pa faeth Elyn gwyllt y fuo,
Yn d'wrthnebu megis Pharo,
Gynt pan oeddyt yn ymhwedd
Am im droi a gwella myched.
Arglwydd grassol rwi'n cydnabod,
Immi haeddu cant mwy nychdod,
Ac im bechu yn escymmyn,
Om Mabolaeth yn dy erbyn.
Etto gwn dy fôd ti 'n rassol,
I bwy bynna fo difeiriol,
Ac yn barod iawn i fadde
I'r Alarus eu camwedde.
Er na haeddais ond trallodion,
A dialau a chlefydion;
Gwna a mi yn ôl dy fawr drugaredd
Ac na edrych ar f'anwiredd.
[...]er Angeu Christ a'i vfydd-dod,
Yn dâl itti am fy mhechod,
Cladd fy meie yn ei
[...]n.
weli;
Er ei fwyn bydd rassol immi.
Nad im farw yn fy mrynti,
Cyn im wneuthur dim daioni:
Ond rho amser o'th drugaredd
Immi etto wella muchedd.
Dal dy law, gostega nolur,
Llaesa mhoen, lleiha fyng-wayw-wy [...],
Ac na ossod arnai boeneu,
Fwy nag allo yng-horph eu goddeu.
Er bôd f'enaid weithie yn dwedyd
Dere Christ, a derbyn f'ysbryd,
Mae fy nghawd er hyn yn crio,
Duw tro 'r cwppa chwerw heibio.
Y mae 'r cnawd a'r ysbryd etto,
Yn a mharod i ymado,
Duw rho amser im eu trefnu;
O bydd d'wllys yn cennadu.
Nid wi'n ceisio genyd amser
I fyw yn foethus mewn esmwythder,
Ond i dannu dy anrhydedd,
Ac i wella peth om buchedd.
Duw o'r gweli fôd yn addas
Ystyn f'oes fel Ezekias,
Doro immi ryw gyfrwyddyd
Im iachau a thorri yng-hlefyd.
Ond o'r gweli fôd yn ore,
Etto yng-hospi dros fwy ddyddie,
Duw dy wllys di gyflawner,
Ond cyfnertha fi 'r cyfamser.
Yn iach ni wnaethym ond dy ddigio,
Yn glaf ny allai ond ochneidio,
Oni roi dy nefawl ysbryd
Im diddanu yn fy nghlefyd.
Arglwydd cymmorth fi 'n fy mlinder,
Llaesa mhoen am han-esmwythder:
Dwed wrth f'enaid y'n halaeth,
Mifi yw dy iechadwriaeth.
Tydi Christ yw'r mwyn Samariad,
Luc. 10.
Minne yw 'r claf trafaelwr irad,
Cweiria nolur, rhwym f'archollion,
Dofa mhoen, cryfha fy nghalon.
Mae dy law yn orthrwm arnaf,
Etto ynod mi ymddiriedaf,
A pha lleddit fi a thrallod,
Job 13.15.
Duw mae f'hôll ymddiried ynod.
Gennyt ti mae 'r hôll allweddeu,
Datc. 1.18.
Sydd ar fywyd ac ar Angeu;
Ni baidd Angeu edrych arnaf,
Nes danfonech (Christ) ef attaf:
Gwna fi 'n barod cyn y delo,
Pār im ddisgwyl byth am dano;
Fel y gallwi fynd yn addas,
Wrth ei scil i'th nefawl deyrnas.
Nad i bethau 'r byd anwadal,
Na'th gyfiawnder ddydd y dial,
Nac i ofan Angeu im rhwystro
Ymbartoi i rwydd ym [...]do.
Tynn om calon ofan Angau,
Pār im wadu 'r byd a'i bethau;
Golch a'th waed fy mhechod sceler,
Cûdd fy mrynti a'th gyfiawnder.
Rho im ffydd yn dy Brommeision,
Gobaith cryf am gael y Goron,
Dioddefgarwch yn fy nghlefyd,
Phil. 1.23.
Chwant dwad attad a dattodyd.
Christ rho d'ysbryd in diddanu,
A'th Angelion im castellu,
Gwna 'r awr ola fy awr ore
2 Tim. 4.8.
Rho mi 'r Goron ar awr Ange.
Christ fy Mugail cadw f'enaid,
Nâd i'r llew o'th law ei scliffiaid
Cipio a'i dryllio.
,
Tydi prynaist yn ddryd ddigon,
Dwg e i'r nêf at dy Angelion.
Rhybydd i'r clâf i alw am wenidog i gynghori ef, ac i weddio drosto.
Pan clafychech cais Offeirad,
Yn ddiaros ddwad attad,
I weddio dros dy bechod,
A'th gyfrwyddo fod yn barod.
Christ y bwintiodd yr offeiriaid,
Yn Bessugwyr doeth i'r enaid,
Ac a roddwys iddynt eli,
I wrthnebu pôb drygioni.
Adde' th bechod wrth y ffeiriad,
Fe ry itti gyngor difrad,
Fel y gallo roi cyfrwyddyd,
Yn ol naws a rhyw dy glefyd.
Pan lefaro 'r gwenidog allan o air Duw, mae Christ yn llefaru trwyddo
Crêd beth bynna ddwetto 'r ffeirad
O air Duw, yn brydd am danad,
Cans llais Christ ei hun yw hynny,
Ith
Geryddu.
rebycco neu 'th ddiddanu.
Deisyf arno brydd weddio,
Ar i'r Arglwydd dy
Wella.
recyfro,
A roi itti gyflawn iechyd,
Neu yn rassol dderbyn d'ysbryd.
Mae Duw yn addo gwrando 'r ffeirad,
Jaco. 5.14, 15, 16. [...] ond aberth y [...] annuwiol sydd ffiaidd. Diha [...]. 15.8.
Pan gweddio yn ôl ei alwad,
Christ a ddyru ei ganlyniaeth,
Oni phwyntiodd dy farwolaeth.
Deisyf arno dy gyfnerthu,
Rhag i Satan dy orchfygu,
A llonyddu dy gydwybod,
Pan i'th fliner gan dy bechod.
Godde
Chwilio.
lawnso dy gornwydon,
Godde i'r Gair frynaru 'r galon,
Fel y gallo fwrw yndi
Wîn ag olew gid ag Eli.
Gwell it adel i'r offeiriad
Ddangcs.
Faneg itt dy ddrwg ymddwgiad,
Fal y gallech edifaru,
Nag oi blegid gael dy ddamnu.
Di gae gyngor rhag dy bechod,
I lonyddu dy gydwybod:
Di dae gomffordd gan y ffeirad,
Os mewn pryd ei gelwi attad.
Nâd y ffeirad heb ei alw,
Ni bydd y claf nes i fod yn gadwedig [...]r cael cyngor y gwenidog oni wna ef a [...] ei ol e Jac. 1.22. Ac oni fydd y cyngor yn gyngor Duw hefyd.
Nes ei bech yn hanner marw,
Ni all ffeirad y pryd hynny,
Na nêb arall dy ddiddanu.
Oh! pa nifer o Fruttanniaid
Sydd yn meirw fel Nifeilaid,
Eisie ceisio nerth y ffeirad
I gyfrwyddo eu madawiad,
Er bod Duw yn abal cadw
Rhuf. 1.16.
Sawl a fynno heb ei galw,
Rhuf. 10.17
Nid yw' n cadw maw o enaid,
Trwy bregethiad y gair y mae f [...]y [...]d a [...] fford [...] [...] yn dyfod ac am [...] clafychu fe ddylit arferu gwrando 'r gair, rhag ofn y bydd [...] [...]hy hwyr yn ein clefyd i wneuthur felly. Ni ddylem ni oedi, a thybied taw pethau bychain yw ffydd ac edifeirwch a gwellhâd buchedd, o herwydd mae pob vn o'r rhain yn anghenrheidia i jechydw [...]iaeth, [...]oan. 3.36. Luc. 13.5. 1 Cor. 6.9. Heb. 12.14. Er mwyn Christ ystyriwch y pedwar lle hyn o'r Scrythur, a bernwch ynoch eich hunain, gan na el [...]ir bod yn gadwedig heb Edifeirwch a ffydd a newydd-deb buchedd (fel y mae 'r Sy [...]thurau hyn yn dangos yn eglur) onid yw yn ynfydrwydd i adel y pethau hyn heb eu ceisio hyd amser ein clefyd? Fe fydd yr enaid y pryd hwnnw yn ymwrando â dolur ag afiiechyd y corph; ac o herwydd hynny yn anghymmwys iawn i w ando cyngor y gwenidog, ac i wneuthur yn ei ol fel y dylai. Nid ydym yn darllen ond am vn (sef y lleidir ar y groes) ag a wir edifa rhaodd yr awr ddiwethaf: am vn yr ydym yn darllen hynny, fel nad amheuo neb; ond nid ydym yn darllain ond am vn, fel na ryfygo neb a bod yn eon i oedi troedigaeth at Dduw hyd y [...] awr ddiwethaf.
Ond trwy Swydd a gwaith offeiraid.
Cais g [...]n hynny gynta ag allech
[...]eir [...]d attad pan glefycheth,
[...] pwrg yn yn erbyn pechod
Rhwn yw achos dy holl nychdod.
Cyngor ir clâf i ddanfon am Bessugwr.
YN ôl cyngor yr Eglwyswr,
Cais gyfrwyddyd y Pessugwr,
Duw a roes i hwn
Meder.
gelfyddyd
I'th iachau o lawer clefyd.
Duw ordeiniodd yr offeiriaid
I
I fod yn offerenau i iachau [...]r enaid.
iachau doluriau 'r enaid,
A'r Pessugwyr a'r Meddygon
I ymgleddu cyrph y cleifon.
Llawer dyn sy'n marw yn
Frwnt.
fydyr,
Eisie cymmorth y Pessugwyr,
Gan fyrau eu hoes ai hamser
Yn embeidys eisie eu harfer.
Corph pôb dyn yw ty ei enaid,
Rhaid
adnewyddu.
rheparo hwn a'i drefnaid;
Rhaid i bôb dyn hyd y gallo
Gadw ei dy ar draed heb gwympo.
Arfer gymmorth pessugwriaeth,
Yn dy glefyd trwy gristnogaeth,
Duw ordei [...]iodd [...]on yw gyssur
I blant dynion rhag pob dolur.
Y neb wrthotto pessugwriath,
Y roes Duw er iech [...]dwriaeth,
Mae 'n gwrthnebu maeth ei
Nattur.
Anian,
Ac yn
Lladd.
mwrddro ei gorph ei hunan.
Y llyssewyn salwa welech,
Ar Cyfrwyddyd waela g [...]ffech,
All rhoi help a iechyd itti,
Os rhy Duw ei fendyth arni:
Swp o ffigys, os bendithia,
Esay 38.21
All iachau y [...] cornwyd mwya,
Ar Gyfrwyddyd ni thâl vn-rhith
All rhoi help, ond cael ei fendith.
Ond pa caet ti Balm a Nectar,
Cennin Peder, Cerrig Bezar,
Olew a Myrh a gwin a gwenith,
Ni wnânt lês heb gael ei fendith.
Cais gan hynny fendith hyfryd,
Gan dy Dduw ar bôb cyfrwyddyd,
Heb ei fendith ni wna 'r benna
Ond troi 'n wenwyn yn dy gylla.
Nac ymddiried i'r pessugwyr,
Nac i vn
Cy'rwyddyd 2 Cron. 16.12.
fetswn fônt yn wneuthyr,
Rhag dy farw megis Asa,
Eisie ymddiried i'r Gorucha.
Nid oes rhinwedd ar lysseuach,
Grym mewn Eli na diodach
I leihau o'n cûr a'n poenfa,
Os yr Arglwydd nis bendithia.
Duw sy'n rhoddi
Bendith.
rhâd ar lysseu,
Grym mewn eli a
Cyfrwyddyd.
chyfyrddoneu,
Lle bendithio Duw hwy lwyddant,
Lle ni fynno Duw ni thycciant.
Gweddi 'r claf cyn cymmeryd pessugwriaeth.
Awdwr iechyd, lluniwr llysseu,
Rhoddwr rhinwedd, Rhwymwr Angeu,
Tywallt fendith, rhad a iechyd,
Ar y fetswn wyfi 'n gymryd.
Di ordeiniaist amryw llyssiau,
Diod, Eli a chyferddonau
I ymgleddu meibon dynion
Yn eu gwendid a'u clefydion.
Yn ôl d'wllys a'th ordeinaeth,
Rwyfi 'n cymryd pessugwriaeth,
I ostegu peth o'm didri;
Rho dy fendith Arglwydd arni.
Gwn na ddychon vn creadyr,
Na chyfrwyddyd laesu yng waywyr,
Oni byddi di 'n bendithio
Rhyn a roir, a'r hwn a'i cymro.
O gan hynny prydd fendit [...]
Y gyfrwyddyd a gymmera,
Fel y rhoddo hon im gyssur,
Ac y llaeso fy holl waywyr.
Pereist gynt i'r ffigys diflas
Jachau cornwyd Hezekias,
Par o Arglwydd i'r gyfrwyddyd
Hon roi minne gyflawn iechyd.
De iachaist olwgon Tobi,
Gynt ag Asu 'r pysc annigri:
O iach [...] fy nolyr inne
A rhai hyn dy gyfrwyddone.
Fel y peraist i ddwi Jordan
Olchi ffwrdd wahanglwyf
Naman: 2 Bren. 5.
Felly pâr i'r ddiod ymma
Dynnu ffwrdd fyng hûr am poenfa.
Fel y peraist gynt i'th Boeryn
Roddi golwg i'r Cardottyn:
Mar. 8.23.
O par Arglwydd i'r cyfrwyddyd
Hon roi minne gyflawn iechyd.
Gwn y gallu trwy 'r faeth foddion
Neu heb vn iachau clefydion:
Llaesa nolyr yn ol d'allu
[...] bydd d'wllys yn cennadu.
O [...] pwyntiaist ti fy niwedd,
An llwyr dynnu i'th drugaredd:
Duw dy wllys di gyflawner,
Rwi 'n ymostwng itt bob amser.
Ond rho immi râs a phwer,
Grym a gally y cyfamser,
Ddwyn fy nolyr yn ddioddefdar.
Megis Criston yn ddidrwdar.
Nac [...], cyfnerthu,
[...] fy mlinder i'th foliannu,
Cy [...]ro [...] 2 [...]
Ac i ddwyn dy groes a'th wialen,
Yn wllysgar ac yn llawen.
A phâr immi fôd yn barod,
Ddwad attad ac ymddattod,
A rhoi f'enaid yn wllysgar,
Yn dy ddwylo Arglwydd hygar.
O fy Arglwydd gwn y gallu,
Fy iachau yr awr y mynnu:
Oni fynnu laesu mlinder,
Duw dwg f'enaid i'th esmwythder.
Gweddi fyrrach i'r claf i harferu yn ei glefyd.
DUw trugarog, Tâd diddanwch,
Awdwr iechyd, Pen dedwyddwch,
Gwrando waedd pechadyr nychlyd,
Sydd yn beggian cymmorth genyd.
Daeth fy mhechod yn dy olwg,
Am hôll fuchedd oedd yn cynddrwg,
A chan gymmaint oedd fy
Ba [...]chder d [...]rm [...]g.
nhraha,
Di ddanfonaist glefyd arna.
Haeddais Arglwydd drwmmach benyd,
Dostach dwymyn, cassach glefyd,
Blinach ddolur, byrrach amser,
Bym talassyd wrth gyfiawnder.
[...] [...]gwddwg,
[...] fy mhechod oedd yn cynddrwg,
Neu fy moddi, neu fy * mwrddro,
Heb roi amser imi ymgweirio.
Nawr rwi'n gweld dy gariad attaf,
Yn rhoi clefyd criaidd arnaf,
Im ceryddu am f' anwiredd,
Ac im cyffro wella muchedd.
Bzek. 33.11.
Nid wllyssu Duw 'r holl gyssyr
Ddrwg farwolaeth vn pechadur,
Ond yn hyttrach gwelia ei fychedd
I gael bywyd a thrugaredd.
Amos. 4.10.
Trwy'r faeth glefyd blin corphorol,
Mich. 6.9.
Rwyt im cofio môd yn farwol:
A thrwy flinder tost a thristwch,
Rwyt im gwawddi edifeirwch.
Psal. 6.1 [...]
Er im haeddu dy ddigofaint,
A'th lidawgrwydd tost yn cymmaint,
Arglwydd grassol na cherydda
Fi a'th lid a'th gerydd mwya.
Mae dy saethau gwedi yng chlwyfo
Mae fy escyrn gwedi briwio,
Mae fy ysbryd gwedi gryddfu;
Arglwydd dere im diddanu.
Tydi 'm clwyfaist am fy mhechod,
Minne haeddais hyn o drallod▪
Nid oes neb fy Nuw am hynny,
Ond Tydi all fyngwaredu.
2 Sam. 2.6.
Tydi sy'n lladd ac yn bywhau,
Hos. 6.1.
Tydi sy'n clwyfo a iachau,
Yn dwyn i'r Bedd, yn adgyfodi,
Yn trugarhau, ac etto yn cospi.
Tydi o Dduw sy'n danfon [...]
Tydi yn unig all rhoi iechyd,
Nid oes neb all llaesu nolur,
Ond tydi na rhoi im gyssur.
Er dy fwynder a'th drugaredd,
Er dy Enw a'th Anrhydedd,
Maddeu mhechod: llaesa nolur:
Gwared f' enaid: rho im gyssur.
Oni phwintiaist fy marwolaeth,
A diweddu fy milwriaeth,
Arglwydd llaesa ar fy mlinder,
A rho immi beth esmwythder.
Dymchwel Arglwydd im diddanu,
O fy Nuw pa hyd y Sorri?
Gwel fy mhoen, a chlyw fyng hwynfan,
Tor dy lid, Jacha fi weithian.
Cweiria yng-wely yn fyng hystydd,
Tro fy nhristwch yn llawenydd,
Rhwyg fy sach, a sych fy Neigrau,
Llaesa mhoen, Jacha noluriau.
Maddeu mhechod, Torr fy nghlefyd,
Tynn fi o'r ffoes a rho im iechyd,
Fel y gallwyf dy glodforu,
Yn fy mywyd am holl allu.
Yn y Bedd oh Dduw pwy 'th goffa?
Yn Hir Angeu pwy 'th glodfora?
Arbed
Sparia mywyd Arglwydd grassol,
I'th glodforu gida 'r bywi
[...]l:
Psal. 30.9, 12.
Felly canaf itt yn hyfryd
Glod a moliant am fy mywyd:
A thro ynof rym a chwythiant,
Mi ddatcanaf dy ogoniant.
[...] cyffroi'r claf i fôd [...] ddioddefgar.
ONi bae fôd yn anghenrhaid
Dofi 'r Corph i wella 'r enaid,
Ni ddanfonei Dduw glefydion,
Byth ar vn o'i anwyl feibion.
Yr oedd Duw yn gweled d'enaid,
Yn glâf iawn o bechod diriaid,
Nid oedd lûn i gadw ei fywyd,
Nes dy gospi a'r faeth glefyd.
Oni basse 'r cwppa chwerw,
Fe allasse d'enaid farw,
Yn ddisymmwyth heb repento
Edifaru.
,
A mynd dros fyth i boenydio
Trwy gystydd corph a chlefyd
Tost. Psal. 119.67, 70.
diriaid,
Y mae Duw 'n iachau dy enaid,
Ac yn d'arwain trwy ddifeirwch
At dy Grist i gael ei heddwch.
Trwy glefydion mae Duw 'n tynnu
Dyn i geisio cymmorth Jesu,
A gwir iechyd idd i enaid,
Rhag i fynd i vffern embaid.
A chlefydion bāch amserol,
Mae 'n rhag-achub poen tragwyddol,
Ac wrth gospi 'r corph mor ddiriaid
Dofi 'r cnawd a chadw 'r enaid.
Nid clefydion ond dialau
Blin a haeddodd dy bechodau,
Dwg gan hynny yn ddioddefgar
Y faeth glefyd criaidd hygar.
Fe allasse dorri d' [...]
Am dy fuchedd oedd [...]
A'th roi i vffern i boe [...]
Heb roi amser itt repen [...]
Rho gan hynny yn ddiweg [...]
Ddiolch iddo am dy gosp [...]
Lle gallasse dy lwyr ddifa,
A'th roi † Frwylian yn Gehen [...]
Fe allasse Dduw dy roddi,
Dan law Gelyn cas i'th gospi,
Lle mae 'n rassol iawn yr-wan,
Yn dy gospi a'i law ei hunan.
Nid yw'r Arglwydd yn dy † blago,
Megis gelyn i'th * andwyo,
Ond yn dirion yn dy faethddryn
Megis Tâd yn trin ei blentyn.
[...] edife [...] fydd wy [...] Duw yn dy garu di a chariad o hyfrydwch; os drwg-ddyn a chariad o dosturi: ac felly, o herwydd cynddrwg yw'th gyflwr trwy bechu, mae e trwy glefydon, megis trwy amryw foddion eraill, yn ceisio'th droi di atto ei hunan, gan dosturio wrth dy enaid, ac felly yn ceisio 'th wella, fel nad elot i vffern. Os caledi dy galon a wnei di fel Pharo dan farnedigaethe Duw, gan esceuluso credu yn Grist ac edifarhau am dy bechod, a throi oddiwrthynt hwy, heb ofal gennit i fyw yn dduwiol yn sob [...] ac yn gyfiawn, yna disgwyl am ddigofaint a dialeddau y fo mwy yn y byd hwn, Lev. 26 18. Ac os arbedir y cyfryw bobl ymma, bydded [...]yspys iddynt hwy, na ddihangant hwy ddim o ddialedd Duw yn y byd y ddaw. 1 Thest. 5.3. Luc. 13.5.
Er bôd d'arglwydd yn dy faeddu,
Mae er hynny yn dy garu,
Pôb gwialenod ag a roddo
Sydd fel plaster i'th elio.
Ni ry Duw sydd mor ddaionus,
Na'th dâd nefawl sydd mor
Ofalus.
garccus,
Glefyd arnad na chaledi
Na wnel itti fawr ddaioni.
[...] dy ddolur,
[...] naws, dy nattur,
[...] ol dy gyflwr,
[...] vchlaw dy gryfdwr.
[...]n beth chwerw,
[...] dyn rhag marw:
[...]d yn dy flino,
[...] y achub rag dy ddamno.
[...] [...]iliodd yn † Gehenna,
[...] ddwgent fwy o boenfa
[...]s fil filiodd o flynydde,
[...]a caent rydd-did o'u poenydie.
Rho gan hynny yn ddiwegi
Ddiolch i Dduw am dy gospi,
Lle gallasse dy lwyr ddifa,
A'th roi frwylian yn Gehenna.
Arwedd teg o'i râs a'i ffafar
Yw cael cosp trwy glefyd hygar,
Sydd yn gwneuthur dyn yn barod
Cyn yr el o flaen y drindod.
Clefyd sydd fel chwip i'th gospi,
Nid fel cledde llym i'th dorri,
Swmbwl awchlym i'th ddihuno,
Ac nid bwyall i'th ddistrywio.
Fûst i ddyrnu ffwrdd dy ffwlach,
gwyntyll.
Ffann i nithio dy holl sothach,
Ffwrn i buro dy amrhyddion,
Chwip i'th gospi yw clefydion.
Nid da mêl i'r llawn digonol,
Nid da Gwynfyd i'r annuwiol,
Nid da Gwin i'r poeth ei
Cylla.
golydd,
Nid da iechyd i'r anufydd.
Nid oes arnad gy [...]
Ag a fu ar rai o'rh frod [...]
Sydd yr-wan mewn esm [...]
Yn y nefoedd gwedi'r bli [...]
Bu ar Lazar glefyd flimach [...]
Bu ar Job ddolurian drwm [...]
Bu ar Grist ei hun fwy flinde [...]
Maent yr-wan mewn esmwyth [...]
Ac os tithe fydd ddioddefgar.
Fe ry Duw itt hyn o ffafar;
Fe wna naill a llaesu 'th flinder,
Ai fe 'th gymmer i esmwythder.
Ymddiddanion cynfforddys rhwn y clâf 'Duwiol a'i enaid yn erbyn ofn Angeu.
O Fy Enaid pam i hofni
Fynd at Grist fu 'n dy brynu,
Ag a gollodd waed ei galon,
I'th ryddhau o law d'elynion?
Ni ddichon y dyn diras ddywedyd fel hyn wrth ei enaid, o herwydd os bydd ef marw yn ei bechod hed ffydd ac edifeir [...] [...] chaiff ef fyned i'r nefoedd 1 Cor. 6.9, 10. ac ám hynny tra fo yn aros ac yn byw yn ei bechod mae gantho achos i ofni. Edifarha gan hynny a bydd ddyn newydd grasol gan ymheddychu a Duw trwy Grist, ac yno ti elli ddywedyd, O fy enaid pam i hofni, &c.
Pam i hofni fynd i'r nefodd,
Lle mae Christ yr hwn a'th brynodd,
A'th dâd nefawl a'r glan ysbryd,
A'r holl Sainct mewn braint a bywyd?
[...] eusiwys,
[...] [...]wn am prynwys;
[...] d'aelod attad,
[...]nyf ddwad.
[...]el dy Brynwr,
[...]ad a'th Jachawdwr,
[...]wn, gwêl dy Artre,
[...]'r hwn a'th bie.
[...] rych ar dy bechod,
[...] yr Oen a Laddwyd drossod:
[...] a ofna wedd y Barnwr,
[...]rist ei fâb yw dy Ddadleuwr.
Ac na ofna'r Angeu melyn,
Christ a dynnodd ffwrdd ei golyn:
Ni all Angeu ond dy symmyd
O'r byd hwn i dir y bywyd.
Luc. 16.22.
N
[...]c aswydda rythreu Satan,
Gwel Angelion Duw
I ddisgwyl wrthyt.
i'th waetan,
A Christ Jesu a saith llygad
Ddydd a nos bob awr i'th wiliad.
Ac nac ofna'r Bedd llydylyd,
Gwely Christ yw hwn f'anwylyd,
Y mae 'r Prynwr gwedi dwymo
I bob Cristion nes cyfotto.
Na wna bris o vffern boenau,
Datc. 1.18.
Gwêl gan bwy y mae'r allweddau;
Gan dy Grist y mae cadwriaeth
Allwedd vffern a marwolaeth.
Oh gan hynny cwyn dy galon,
Pam ir ofni mor echryslon;
Gwel fâb Duw a'i waed a'i weli,
Fe dynnodd ffwrdd oedd raid itt ofni.
Cymmer gyssur, cw [...]
Dring vwch law pob [...]
Gwel y ef a brynwyd [...]
A'r Tifeddiaeth sydd it [...] [...]
Gwel dy orsedd, Gwel [...]
Gwel dy † Baline i'th w [...]
Rhai a brynodd Mâb Duw [...]
Fry yn heyrnas y goleuni.
Gwêl dy Grist a'i holl Angelion,
Gwêl y Sainct a'r holl rai cyfion,
Yn dy ddisgwyl ddwad attyn,
Ac yn barod bawb i'th dderbyn.
Gwêl dy delyn, Gwêl dy † seiol,
Gwêl dy wers a'th ganiad nefol,
Fry yn dy ddisgwyl fynd i ganu
I'th Jachawdwr am dy brynu.
Llêf gan hynny am d'ymddattod
I gael mynd at Grist dy briod,
O garchardy 'r corph a'th lygrwys,
I gael trigo ym Mharadwys.
Lle mae Duw a'i holl Angelion,
Christ a'i Sainct a'i Apostolion,
Mewn Gogoniant a Rhialtwch
Yn teyrnassu mewn dedwyddwch.
Nid oes yno ddim Anghyssur,
Poen, na chlefyd, cwrp na dolur,
Datc. 21.4.
Na marwolaeth na dim tristwch,
Ond llawenydd a dedwyddwch.
Oh hiraetha am gael hedfan
I'r wlâd lawen hon y [...]an,
At dy Brynwr Christ a'th Briod,
Mae dy Neithor yndi yn barod.
[...] dlwsse,
[...] addas,
[...] briodas.
[...]ynnon Dafydd
[...] daigreu cystydd,
[...] gwir ddifeirwch,
[...] [...]ist, Gwiriondeb, Heddwch.
[...] nid oes neb yn cael lleshad oddiwrth [...] sydd yn credu yntho ac sydd yn alarus [...] pechodau, ac mewn pryssurdeb yn ymroi [...] ffyrdd drygionus ac i fyw yn sanctaidd ac [...] ol ei ewyllys ef; Er mewn Christ na Thwyllwch [...] trwy ddywedyd heddwch wrthych eich hunain [...] Duw yn dywedyd felly. Datc. 1.5. Rhuf. 5.1. Act. [...]at. 5.4. Esay. 55.7. Heb. 5.9. Esay 57.21.
Gwisc Sancteid drwydd Christ am danad,
A'i Gyfiawnder yn lle trwssiad;
Pleth dy wallt mewn gras a gobaith,
Hardda 'th frest a chariad perffaith.
Mat. 25.
Cais dy lamp a Nynn dy Ganwyll,
Dwg 'th lusern olew didwyll,
Gwilia, Gwarchod a Gweddia
Nes dêl Christ, na chwsc na
Heppian.
slwmbra.
Deffro, disgwyl am dy Briod,
Llef am dano nes i ddyfod;
Fel yr Hydd na orphwys freifad,
Nes del Christ dy Briod attad.
Dywaid wrtho dere weithian,
Dere Arglwydd, dere yn fuan,
Dere Jesu Grist fyng hariad,
Dere tynn fy enaid attad.
[...] hydorus offrwm dy enaid [...] i'r nefoedd, Act. 7.59. L [...] [...] heb roi vfydd-dod ir Arg [...] [...] hwy; ewch ymmaith oddiw [...] [...] wiredd. Luc. 13.27, 28. Gair [...]
I'th ddwy ddw
[...]Yr wi yn brydd yn [...]
Cans ti prynaist Duw [...]
Dwg ef weithian i'th [...]
Ymddiddan arall rhwng y [...] a'i enaid am ofni marwo [...]
O Fy Enaid dywaid immi
Mewn pryssurdeb, pam ir ofni
Fynd at Grist a'i wir Angelion,
Or byd brwnt a'i holl drallodion?
Tost a thrwm yw gorfod gadel
Gwraig a phlant a ffryns a chenel,
Tai a Thir a Da a Dodren,
Heb eu gweled mwy arachefen.
O f' anwylyd cymmer gyssur,
Di gae olud mewn mwy fessur,
Siccrach.
Suwrach ffryns a gwell cyfeillion,
Gida Christ a'i wir Angelion.
Os dy Blant a ofna 'r Arglwydd,
A'i wasnaethu mewn Sancteiddrwydd,
Di gae weld dy Blant drachefen,
Mewn Gogoniant yn dra llawen.
Yn lle ffryns a mwyn gyfeillion,
Di gae 'r Sainct a'r holl Angelion
i'th fawthan a'th gywir garu,
A'th Blant eilchwaith i'th ddiddami.
[...] bobol
[...]
[...] Tâd ymddifad
[...] Alwad.
[...] dy olud,
[...] sydd gennyd:
[...] dy feder
[...] [...]lexander.
[...] neuadd lwyd-las,
[...] oedd dai o * dôpas,
[...] o berls i gwneuthur
[...] fel y gwydyr.
[...] [...]aetha am dy diroedd,
[...] Berllanneu na'th winllannoedd:
[...]ae 'Mharadwys dir sydd deccach,
[...]frwyth sydd well a gardd † araulach.
Na wna * gownt am Aur nac Arian,
Mae 'n y nefoedd Aur i † ddamsian,
Perls a Gemms yn gweithio 'r gwelydd;
[...].21.
Aur yn pafio 'r holl heolydd
Na wna bris am vn o'th swydde,
Mae 'n y nefoedd fwy o radde:
Datc. 1.6.
Y mae'r gwaetha fyndi'n ffeiriad
Ac an frenin mawr ei alwad.
Na wna bris am ddillad gwychion,
Datc. 19.8.
Mae ym-haradwys wiscoedd gwynion;
Yn disclerio ar dy gefen,
Mat. 13.43.
Mewn Gogoniant fel yr haul-wen.
Datc. 22.
Na wna bris o'th fwyd newynllyd,
Mae ym-haradwys bren y bywyd,
Manna yn fwyd,
'qua-vitae Dwfr y bywyd.
'n ddiod,
Gwledd heb ddiwedd, oes heb ddarfod.
Na wna bris [...]
Rhwn sydd ym [...]
Mae 'n y nefoedd [...]
Sydd yn para yn [...]
Na wna gownt o d [...]
Ond ymgweiria am [...]
Fyng yn rhwydd trwy [...]
I lawenydd Christ d [...]
Lle mae mwy o wir esmw [...]
A dedwyddwch ar dy fed [...]
Nag all calon dyn chwennyc [...] [...]
Nac vn tafod i fanegu.
Dôs gan hynny, dôs yn llawen,
Dôs at Christ dy Ben dy Berche [...]
Gado'r byd a'r maint sydd yntho
Mam a thâd i fyned atto.
Yn lle 'r pethau darfodedig
A † geist ymma gantho eu benthig,
Di gae bethau na ddarfyddant
I Meddiannu mewn gogoniant.
Di gae iechyd heb ddim nychdod
Ac esmwythder heb ddim trallod,
Gwir Lawenydd heb ddim tristwch,
Oes heb ddiwedd mewn dedwyddwch.
Ni chaiff clwyf na haint na dolur,
Datc. 21.4.
Newyn, syched nac Anghyslur,
Trallod, Tristwch, ochain, wylo
Nac vn gelyn mwy dy flino.
Di gae fyw mewn mawr Lawenydd
A dedwyddwch yn dragywydd,
Ym-mlith milioedd o Angelion,
I foliannu d'Arglwydd tirion.
[...]awe
[...] bethe?
[...]ddu,
[...] cennadu.
[...] au lygad
[...] Christ dy Geidwad:
[...]ryd i'th gyfrwyddo
[...] fyned atto.
[...] [...]rr yn erbyn ofn Angeu: Ar daioni [...] fod oddiwrth [...] y [...] hyn yn canlyn marwo [...]aeth y rhai drwg. dduwiol farwolaeth.
[...]! na wyddad dyn pa ddonieu
[...] Sydd yn dwad oddiwrth Angeu,
[...]th nid ofnei o'i ddyfodiad;
Ond fe lefe am ei ddwad.
Y mae Angeu 'n gwneuthur diwedd
Ar ein cystydd a'n hanwiredd:
Ac yn dwyn o Fôr trafferthwch
Ddyn i'r Porthladd o ddedwyddwch.
Y mae Angeu 'n tannu 'n gwely,
Gwedi 'n trafferth inni gyscu;
Ac yn rhoddi mawr esmwythder
Gwedi 'r trallod tôst a'r blinder.
Y mae Angeu 'n claddu 'n beiau,
Ein clefydion a'n doluriau,
Fal na ddichon pechod mwyach
Nac vn clefyd flino ym-hellach.
Y mae Angeu [...]
Lawer pryd rhag g [...] [...]
A ddigwydda yn [...]
Ar eu gwlâd ac ar [...]
Mae e'n tynnu rhai [...]
Sydd ym-misc câs [...]
Rhag ir rhain eu hud [...] [...]
Ac i weithio 'r peth nas [...]
Y mae Angeu 'n diosc dynion [...]
O'u hen frattieu sarnllyd brwn [...]
I ddillattu 'r rhain yn halaeth, [...]
Mewn hardd wiscoedd Jechydwri [...]
Mae 'o rhyddhau yr enaid hyfryd
O'r carchardy tywyll tomlyd,
I gae i gweld goleuni 'r Arglwydd,
Ai wasnaethu mewn perffeithrwydd.
Y mae Angeu * toc yn dattod
Enaid o'r corph caeth i bechod,
Ac heb aros yn cysylltu
Hwn
a'i Briod mawr
Christ Iesu. Phil [...]
Y mae Angeu 'n tynnu dynion
I'r nef ole at Angelion,
2 Cor. 5. [...].
O'u ty candryll sydd es dyddie,
Ym-mron cwympo ar eu penne.
Mae e'n tynnu maes o Sodom
I'r mynydd-dir rhag y
Temestl.
Storom,
Ac yn mynd o'r Aipht i Ganaan
A'r rhai duwiol yn ddiofan.
Y mae Angeu 'n tynnu dynion
O'r byd hwn i gael y Goron,2 Tim. 4.6, 8.
A bwrcassodd Christ trwy Angeu
I'r rhai ffyddlon a'i gwasnatheu.
[...] yd,
[...]
[...] ch,
[...] ddedwyddwch.
[...] Angeu
[...] or ddeheu
[...] allod,
[...] lys y drindod?
[...]ns di rinwedde,
[...]od ofni Ange:
[...]ned vn † gwir gristion,
[...] Ange i gael ei Goron.
Gweddi yn cyfar [...] pethau rheita i ceis [...] [...] arnynt mewn [...]
DUw'r diddanwch llaesa [...]
Tâd tosturi rho imi esm [...]
Meddig pôb clwyf Jacha nolu [...]
Jesu mab Duw rho im gyssur.
Tyn fi o dywyll Deyrnas Satan,
Ac o bôb dallineb allan,
Fal y gallwi weld fy mhechod
A llonyddu fyng hidwybod.
Gwna fel
Dafydd im
Pl [...] Jan [...]
repento,
Gwna fel Magdalen imi wylo,
Gwna fel Ninif mi gydnabod
A 'mofydio am fy mhechod.
Gwna 'mi geisio
Maddeu [...] 2 Chron. 33.12.
pardwn gennyd
[...] Manasses yn ei ofyd,
Ac ymbilio am drugaredd,
Megis Peder am f'anwiredd,
Gwna 'mi gredu fôd im bardwn,
Ephes. 1.7.
Gwedi selu a gwaed dy
Dioddefai [...].
bassiwn,
A bôd F'enaid gwedi olchi
Yn dy waed oddiwrth ei frynti.
[...] [...]inder.
[...]
[...] [...]ed gennyd
[...] [...]efyd,
[...]
[...] yn ore.
[...] Ezekias
[...] [...]ibio a'i berthynas,
[...] [...]eb at y pared
[...] y holl ymddiried.
[...] [...]wl am y cyfri
[...] sydd raid im roddi
[...]aith a'r geiriau ofer,
[...]isaf râs mewn amser.
[...] im wrando ar dy fengyl,
[...] * bromeision yndi yn rhigil:
Gwna im ddala gafel ffyddlon
Ar dy addewid a'th bromeision.
Gwna im feddwl am y bywyd
Yr âf iddo ar fyrr ennyd,
Lle mae Sabboth o esmwythder
Heb na chûr na phoen na blinder.
Gwna im wadu 'r byd twyllodrys,
A'i oll wagedd anwireddys
Ac ymgweirio ddwad attad
Yn ddiaros (anwyl Geidwad.)
Gwna im offrwm heb ddeffygio
Gorph ac enaid yn dy ddwylo,
Ac ymbilio hyd y diwedd
Am dy ffafar a'th drugaredd.
[...] [...]m faddeuant [...] [...]dau.
[...] [...]n am creaist,
[...] [...]eidwad 'rhwn am prynaist;
[...] [...]ryd, O'r gwir drindod,
[...] maddeu mhechod.
[...] 'rhwn am prynodd,
[...] peth a'th foddlonodd,
[...] oll a chwbwl
[...] [...]hoi maes o'th feddwl.
[...] i waed fy mai am Mrynti:
[...] fy mhechod yn ei weli:
[...]dd fyng wradwydd a'i gyfiawnder:
[...]dde im fy hôll ddiffeithder.
[...] fy enaid o gylch gwmpas
[...] [...]isc sanctaidd y briodas,
[...] fi'n barod ddwad attad,
O fy Nghrist mewn gweddys drwssiad.
Dôd dy Angelion im castellu,
Nâd i Satan fyng orchfygu,
Cadw f'enaid yn dy ddwylo
Nâd
Grist i'r llew i
I thorri yn vffton.
llarpio.
Pan i delwi i'r
O flaen yr orseddfainge.
Barr i atteb,
Gar dy fron am f'annuwioldeb,
Gwared f'enaid er mwyn Jesu,
Na ro i mi o'r farn wi'n haeddu.
Cymmer Ange [...] [...]
Yn iawn itti am [...]
Pe gondemnwyd [...]
Er ei fwyn na dda [...]
Haeddais Angeu, ha [...]
Haeddais farn rhagr [...] [...]
Duw na ddoro 'r hyn [...]
Rho i mi 'r hyn a haed [...]
Fe gyflawnodd drosswi [...] yg [...]
Fe 'th foddlonodd drosswi yn [...]
Fe groes hoeliwyd am fy mry [...]
Er ei fwyn rho bardwn immi.
Nid oes genni na Sancteiddrwydd,
Na chyfiawnder, na pherffeithrwyd
Nac ymwared, iawn, na swccwr
Ond sydd gennyd Christ fy Mrhynw [...]
Christ yw yng homffordd, Christ yw yn
Christ yw yng obaith yn fyng waywyr,
Christ yw fhelpwr ar awr Ange
Christ yw yng Heidwad ddydd diale.
Fe fu farw yn anhyfryd,
Er pwrcassu immi fywyd:
Er yr Ange a ddioddefwys,
Duw dwg f'enaid i Baradwys.