BENNOD. I. Grist a Fedyddiwyd yn Afon 'r Jorddonen.

AM Fedŷdd 'r Arglwydd Jesu Grist, y gellwch ddarllen yn helaeth, Mat. 3.13. Yna y daeth 'r Jesu o Galiloea i'r Jorddonen att Joan yw Fedyddio ganddo. Mae pob gair yn bwysfawr (yna) cyn iddo ddechreu ar y Wenid­ogaeth gyhoeddus fel y gwelwch Mat. 4.17. O'r prud hynny y dechreuodd 'r Jesu bregethu, (fe ddaeth) fe allasau orchym­mŷn Joan i weini iddo; ond mewn ar­wydd oi ostyngeiddrwydd, fe a ddaeth [Page 3](o Galiloea) lawer o filltiroedd, ag y mae yn dybygol ar ei draed; pob cam â gerddom dros dduw sydd gymeradwy ag a gaiff ryw ddiwrnod ogoneddus obrwy: i'r Jorddonen lle 'r oedd afon lle bedyddwyd miloedd ynddi ag oedd Le cyfaddas i Joan drochi Christ ynddi: fely ceir gweled yn òl llaw, y nawr mi ga ddal sulw ar wŷth o bethau ynghŷlch bedydd Crist.

Yn gynta ynghŷlch ei oedran fe ddywedir Luc. 21. Jesu gwedi ei fedyddie adnod 23. Ar Jesu ei hun oed ynghylch dechre ei ddengmlwydd ar hugain oed; chwi welwch yma i Grist ei hun gael ei fedyddio pan oedd yn oedrannus; pa gallasau neb gael e'u bedyddio yn ei Ievengtyd pam na allosau Christ. Grist­nogion na chwilyddiwch ych Atho aeth och blaen 'r oedd ef yn 30 oed, pan y bedŷddiwyd nid oes ar Grist gwilydd ych galw chwi yn frodyr Heb. 2.11.

Yn ail; peth arall in i ddal sulw ym­medydd christ yw 'r gwenidog o'r or­dinhâad sanctaidd hon Joan; fe gyfa­ddefodd amdano ei hun Nad odd ef deilwng i ollwng careion ei scudiau ef, Mark. 1.7. Y nawr os derbynnau Christ fedydd oddiwrth y fath offerin an­heilwng [Page 4]na ddibrissiwch byth o'r ordin­hâad o herwydd anheilyngdod y gwi­nidogion; bydded ych Lug [...] ar Grist ych siampal.

(3) Yn drydydd markciwch y nec­caad a Joan a or afynnodd iddo Mat. 3.14. ni ddylauanhawstra 'r ddyledswydd fôd yn escus; ni ddylem ni gymerŷd yn gwahard o ganlyn ar ôl duw, ymdrech­wch am fyned i mewn i'r porth cyfing.

(4) Yn bedwaredd, markiwch resum Joan mae arnaffi eisiau fy medyddio genit ti ag a ddeui di attafi: ni fyn rhai moi bedyddio oni bydd anghenrheidrwydd; y rhesswm cnawdol yw: oni allaf fynd ir nefoedd er na chaffwyf fedŷdd, a yw è yn anghenrheidiol i Jechydwriaeth; â ydyw hyn debig ich Arglwydd ach athro, onid oedd ef yn jachawdwr perffaith, onid oedd 'r yspryd gwedi eu dywallt arno yn anfessurol nid oedd arno ddim pechod i olchi ymmaith gan hynnŷ gwelwch ych siampal nid yw ef yn gwneuthyr mohono o angen, ond o yfuddod i ewyllys ei dâd.

(5) Yn bummed Marckiwch 'r enwau godidog y mae ef yn i roddi i'r ordinhâad hon o fedydd (1) fe ai gal wyff yn gyfiawnder Mat. 3.15. Mae yn [Page 5]gyfiawn ag yn weddus fy môd i ynghy­lch gwaith fynhâd; 2. Mae yn beth gweddus, mae yn weddus i ni; o y mae yn beth gweddus Jawn ymmhlant duw i edrych at hôll orchymynion duw (3.) Y Gysulltiad (ni) di, afi, am hôll ddilŷnwyr Joan, 12.26. Os gwasaneutha neb fi dilyned fi a lle 'r wi fi yno bydd fyng­weinidogion hefyd (4) (Cyflawnder) y mae e yn gyflawniad 2 Cor. 10.4. Ganŷs arfau yn milwriaeth ni, nid ydynt gnawdol ond ysprydol adnod 5. gan gaethrwo pob meddwl i ufudd dod Christ (a [...]nod 62) ag yn barod gennym ddial ar bob anufydd dod pan gyflawnir ych ufudd dod chwi: ufudd­dod fŷdd raid cyflawni (5.) yr enw cyffredinol (pôb) bedydd yw un o bob mae Christ yn ei gyfrif os felly: ni elli rodio yn yr holl orchmynion os hwn â adewir.

6. Markciwch yn fedydd Christ ffurf y weinidogaeth Mat. 3. ag yn y fan fe aeth i fynu o'r dwfr, oherwydd fod bedydd unwaith yn drochi (i fynu) oni buassau fe i lawr ni ddywedassyd fe aem i fynu (fe aeth) ni chariwd mewn breichiau fel yr ydis yn cario plant (o'r dwfr) os aeth ef allan o'r dwfr yna fe fu ynddo: ni ddywedwn un amser i un [Page 6]fyned allan o'r ty, pan na fu erioed i mewn, felly ni allasyd dywedŷd i Grist ddyfod allan o'r dwfr oni buassau ynddo, deth i fynu ohono, pe dygasyd ychydig ddwfr atto mewn cawg, ni ddywedassyd iddo fyned i fynu o'r dwfr, y dwfr hŷn oedd afon 'r Jorddonen. Mae Christ yn ymmostwng i bethau bychain am i fod yn ordinhâad.

7. Markciwch am fedydd Crist bod­lonrwydd y tád Mat. 3.16.17. (y nefoedd) agorwyd: rhai o ddilynwyr Christ a gawsont agoriadau gogoneddus am y nof yn y bedydd, (yr yspryd a ddescynnodd) yr un hynnŷ a ddawfyd i'r rhai sydd yn credu yn y bedydd Actau. 2.38. Ediferhewch a bedyddier pob un ohonoch a Chwi â derbynniwch ddawn yr yspryd glân. Gwrthddadl. A ydyw pob un a fedyddier yn derbŷn yr yspryd glân? Atteb. Nid yn y bedydd y mae 'r diffig onid yn edifeirwch a ffŷdd, heb y rhai nid oes un ordinhâad yn effeithiol (ag wele lêf o'r nef hwn yw fy anwyl fâb) Christ fel pen a Sealwyd: ag yn y bedydd mae duw yn selio mabwsiad i aulodau (yn yr hwn im bodlonwyd) nid yn unig yn yr hyn ôll a wnaeth ag y mae yn i wnouthur, ond hefyd yn y [Page 7]weithred o ufudd-dodi fyngwyllys gogo­neddus. Ceusym fodlonrwydd, ag felly y câedd 'r Arglwydd fodlonrwydd yn y weithred o ufudd-dod y mha un 'r ydim yn ufuddhâu o'r galon i ffurf o athrawieth a draddodwyd i ni Rhuf. 6.17. Yr un Lyferydd a gafodd bendigedig fâb duw yn y mynydd Luc. 9.36. Hwn yw fy anwyl fâb; gwrandewch arno ef. Gwran­dewch arno yn ei orchymynion, gwran dewch arno y nawr yn ei fedydd. oh medd Christ fel hyn y gweddau ini: y chwi sydd a'm tâd i yn dâd i chwi: chwi fŷdd a'm Duw i yn Dduw i chwi, fel hyn y gweddau i ni gael ein bedyddio ag i gyflawni pob cyfiawnder; oh mae è yn fâb anwyl gwrandewch arno ef.

8. Marckiwch fel y mae 'r drindod megis yn cyfarfod ymmedydd Christ y tâd gida Lyferydd, y mâb gwedu i fedyddio yn ei berson, yr yspryd glân yn descŷn fel Clommen: ac yn siccir mae è yn un rhesswm enwedigol paham yr arferir bedydd yn enw yr tâd a'r mâb a'r yspryd glân: am fôd y neb a fedyddier ag a fo yn Cowir gredu, mau'r holl drindod y tâd a'r mâb a'r yspryd yn gyfran iddo, a'r gogoneddus undeb o'r drindod ymmedydd Crist atgofier ym­medydd pob credadŷn.

BENNOD. II. Am y Gorchymmyn mawr am fedydd y credadŷn.

Fel y clywsoch beth am ych patrwn mawr 'r Arglwydd Jesu: felly y nawr y câf ddangos i chwi ryw beth ynghylch ei orchymmŷn ef, Mat. 21.19. Ag mi a ddeussyfiaf dalwch sulw beth a ddywedir am 'r Arglwydd Jesu Acts. 1.1. fe ddywedir am Grist iddo wneuthur yn gystal a dyscu; mae yn dda i Athra­won dybygu iw Harglwydd i wneuth­ur, yn gystal a dyscu; adnod 2. Der­bynnŷwd ef i fynu, wedi iddo trwy 'r y­sprŷdroddi Gorchymynion iw Apostolion; o'r cyfriw orchmynion, hwn o fedydd y credadŷn yn siccir sydd yn un, ag fel y gwelwch Mac. 28.18.19.20. Y Duw mawr ai rhoddodd i fôd yn Athro, ag yn arwinudd iw bobl Jsai. 55.4. Mau Christ yn rhôdd fel yn gorchmynnwr; O pwy fath drugaredd ydyw cael fath Athro doeth; gorchmynion pa un, i'r credadwy nid ydŷnt drymmion: o gadw ei orchmynion mae gwobr lawer. Bsul. 19.11. Nawr yn y gorchymyn hwn mae wyth O bethau yn enwedigol i graffu arnŷnt.

1. Yn gvnta dalwch sulw o ba le y daeth Christ paham y daeth allan o'r bedd, Jesu gwedi gyfodi, a duw ai cy­fododd oddiwrth y meirw ag ai danfonodd in bendithio ni Acts. 3.26. Yn ddiau ni ddarparassau y bendigedig Jesu ddim ond oedd dda iw bobl, mau ef-yn Jesu bendigedig ag y mae ef yn rhoddi go­rchmynion bendigedig; gwyn ei bŷd y Rhai sy yn gwneuthur ei orchymynion ef; fel y byddo iddynt fraint ymmrben y bowyd ag y gallont fyned i mewn trwy'r pŷrth i'r ddinas. Datc. 22.14.

2. Yn ail Marckiwch Crist a ymdd­angossodd ag a ddaeth attŷnt, nawr ped ymddangossau Angel a gorchymmŷn i fedyddio pobl pwy ai gwrthsefau. ond y mae gennŷch ymma ogoneddus fâb Duw yn ei berson ei hunan yn ymdd­angos ag yn dywedŷd, ewch dŷscwch a bedyddiwch.

3. Yn drydydd craffwch gida pa fâth awdyrdod y mae ef yn dyfod, Mat. 28.18. Rhoddwyd ymi bob awdurdod yn y nêf ag ar y ddaiar; pob gallu i orchymmŷn a roddwyd i mi yn gystal yn y nêf ag a'r y ddaiar; pob gallu i gyfrannu y nefoedd a'r ddaiar pob gallui ymddiffin: y mae angelion a dynion-wrth fyngor­chymmŷn; [Page 10]yr wi yn abl ich amddiffin ag i sefull gida chwi: ag i fod gida chwi yn gystal yn y tân ag yn y dwfr, pob gallu fŷdd gennyfi; ewch gan hynnŷ dyscwch a bedyddiwch nag ofnwch neb gelynion; Ewch dyscwch a bedyddiwch.

4. Yn bedwaredd Craffwch ar y gorchymmŷn ei hunan Mat. 28.19. Medd Christ, ewch gan hynnŷ dyscwch a bedyddiwch; Ni wnaeth Crist ond dy­wedŷd, wrth leng ewch Mat. 8.32, a hwy a ruthrassant yn fuan ag oni fydd i'r Credadwy fód yn bobl ewyllysgar yn nŷdd ei nerth; ni wnaeth y Canwriad ond dywedŷd ewch wrth ei weision a hwy authant ni wnaeth ef ond dy­wedŷd deuwch a hwy a ddaethant, ag ni wnaeth ef ond dywedŷd gwneuch hŷn a nhwy ai gwnaethant, ag a fydd gwei­sion Crist yn waeth iddo ef nag oedd gweision y Canwriad; Crist sŷdd yn dywedŷd, ewch.

5. Yn bummed craffwch beth sydd ragflaenor i'r bedydd: ewch dyscwch, mae yn rhaid fod dŷsceidiaeth, yspryd ŷw duw Rhaid i'r rhai ai haddolant ef ei addoli mewn yspryd à gwirionedd, Canys y cyfriw y mae 'r tâd yn geisio iw addoli ef Joan. 4.24 Gan hynnŷ [Page 11]mae yn rhaid i'r ddysceidiaeth fyned o flaen bedyd, onidè nid addolant ef bŷth mewn yspryd a gwirionedd: ewch dyscwch a bedyddiwch. yr wi fi yn cyfad­de fôd Llawer o bobl yń dywedŷd fôd y gair dyscwch yn y groeg yn cynwys gwnewch ddyscyblion ag ni feiddia fi ddywedŷd yn erbŷn hynnŷ canys yr wŷf yn ei gael yn arferedig gan Jesu Christ fe a wnaeth ddyscyblion yn gŷnta ag ai bedyddiodd gwedin Joan. 4.1. Jesu a wnaeth ag a fedyddiodd fwy o ddyscyblion nag Joan, ymma yn gynta yr oedd gwneuthur dyscyblion a gwedin eu be­dyddio nhwy ond pa nifer o eneidiau truain sydd mewn anwybodaeth yn be­dyddio y rhai na wnaed erioed yn ddyscyblion; ond Crist addywed dyscwch a bedyddiwch hwy.

6. Yn wheched Craffwch Helaeth­rwydd y gorchymmŷn dyscwch y'r holl genhedloedd a bedyddiwch hwy. Ewch at bob cenedl pa un bynn [...] fo'r wlâd hyn­nŷ ai twym ag oer Jddewon a chen­hedloedd gwriw a beniw pan ddarffo i chwi eu dyscu nhwy gwedi hynnŷ bedy­ddiwch nhwy nawr y mae'r ganol fûr o wahanieth gwedi ei thorri lawr, nawr nid ŷw Duw dderbynniwr wyneb, nawr [Page 12]na thybied neb i ymffrostio fôd Ahraham yn dâd iddŷnt; nage, nage; ewch at bob cenedl cyhoeddwch newyddion da 'r efengil i bob creadur Marc. 16.15.16. Y nêb a gredo ag a fedyddier a fydd cadwedig ewch dyscwch bob cenedl gan eu bedyddio hwy: pan ddarffo i chwi eu dyscu nhwy gwe­din bedyddiwch hwy.

7. Yn seithfed craffwch [...] yr drefen Mat. 28.19. gan eu bedyddio yn enw' [...] tâd, y cyfriw ag a dderbynnio 'r Arglwydd Jesu ar ammodau 'r efengil fe fydd Duw yn dâd iddŷ it, 2. Cor. 6.17. Ewch rhoddwch alwad arnŷnt, deu­wch allan o fŷsc y'r angredadwy, ag ymddidolwch, a mysi a fyddaf yn dâd i chwi a chwithau gewch fôd yn feibion ag yn ferched imi. Sefwch ennyd a rhy­feddwch ymma: chwi y rhai ydych yn cyfri'r fendigedig ordinhâad o fedydd yn beth diddim, mae pethau gida ni yn awdŷrdodol a wneler yn enw'r brenin, ond ymma [...] enw'r Duw mawr ie mae enw'r dd [...]geledig drindod ymma; y tad y mab, ar yspryd glân; ag a wyt ti yn meddwl nad oes dim mewn bedydd, sydd a'r gogoneddus enw hynny yw addoli ai rufeddu: ewch bedyddiwch hwy yn enw gogoneddus y tâd a'r mâb a'r yspryd glân.

[Page 13]8. Yn wythfed Marciwch ar yr Ad­dewid fendigedig sydd gyssyltedig, ewch bedyddiwch, a mi a fydda gida chwi mae Crist yn gufaill da, chwi y rhai ydych yn caru ei gymdeithas; Ceisiwch ef Le'r addawodd ei hun; gofynnwch am y'r bên Lwybrau Le mae Fordd dda, a rhodiwch ynddi [...] a chwi a gewch orphwysdra ich eneid [...] [...] gorphwysdra i'r enaid o'r tu ymma i Grist nag oes, nag oes, yn ei bressenoldeb mae digonolrwydd o lawenydd, a fynnwch chwi gael ei bressenoldeb gwnewch fel Zachews, ewch i'r ffordd credwch a chymerwch ych be dyddio Canys y mae ef yn dyfod a'r hŷd y ffordd hon (bedyddiwch) a mi a fyddaf gida chwi bob amser hyd ddiwedd y bŷd amen, mae amen yn canlyn, geiriau ffarwel y cyfeill gorau ydŷnt bedyddiwch á myfi á fyddaf gida chwi. Amen.

BENNOD. III. SIAMPLAU.

AM lawer o filoedd a fedyddiwyd mewn afonudd y rhai ôll a wna­ethant gyffes o'i hedifeirwch ai Fydd [Page 12] [...] [Page 13] [...] [Page 14]ag oeddynt o oedran yn abal i atteb drostynt ei hunain.

1. Siampal Cynta am y rhai a ddy­wedir i Crist fedyddio Joan. 4.1, 2. fe ddywedpwyd iddo i gwneuthur hwy yn ddyscyblion ai bedyddio hwy; yn gynta maent hwy yn ddyscyblion, gwedin yn cael e'u bedyddio: fe ai gwnaethpwyd yn ddyscyblion nis causont eu geni yn ddyscyblion; hynny yw, fe ai gwnae­thpwyd yn ddyscyblion trwy bregethiad gair Duw, à gwedin bedyddiwyd hw­ynt.

2. Yr ail Siampal, Mae gennych Siampal yn Act. 2.41. Yna y rhai a dderbynniassant ei air ef yn ewyllysgar a fedyddiwyd: y'r achosion o hŷn y gewch chwy Adnod 37. hwy a ddwysbigwyd yn e'u calon: ni wyddent beth a wnaent, y'r oedd pwys y pechod yn gorwedd yn drwm arnŷnt, mae 'r Apostol yn mynegu iddynt, y dylent edifarhâu a chymeryd ei bedyddio a gwedin y caent dderbŷd y'r yspryd glân, yna y rhai â dderbynniassant y gair yn ewyllysgar a fedyddiwyd y mae trugaredd yn felis i'r enaid Archolledig ag ni attal y cyfriw enaid oddiwrth un ddyledswydd, nawr fe gymmer ei drochi mewn dwfr wrth orchymmyn Crist adnod, 41 a [Page 15] chwanegwyd attŷnt y dwthwn hwnnw yn­ghylch tair mil o Eneidiau.

3. Siampal: Siampal arall y gewch Act. 8.12. Eithr pan gredassant i Phillip yn pregethu y pethau y berthynent i deyrnas Dduw ag enw 'r Jesu, hwy a fedyddiwyd yn wŷr ag yn wragedd: a phan y crèdas­sant adnod. 5. hwy o Samaria, ag er dim a wyddom ni Rhai ô rheini a fynnasau yr discyblion ychydig o'r blaen alw am dân o'r nêf arnŷnt Luc. 9.52.54. er hynny pan ddaeth y rhai hyn i gredu hwy a fedyddiwyd, yn wŷr ag yn wra­gedd; oh er agossed at uffern, os credi a chymeryd dy fedyddio mae trugaredd ti.

4. Siampal. Mae gennych Siampal arall am fedyddio 'r credadwy yn Acts. 8.5. Phillip a bregethodd ir efnuch, yr Jesu, adnod 36. Hwy a ddaethant at ryw ddwfr ar Efnuch a ddywedodd wele ddwfr beth sydd yn Luddias fy medyddio, ag adnod 37. A Phillip a ddywedodd os wyt ti yn credu a'th holl galon fe à ellir; 'r os hwn, yw'r os, yr ydin ni yn sefyll arno: er tylot­ted, er gwauled ydwyt: os Duw a wnaiff unwaith i ti gredu yna y gellir dy fedyddio: nid ei rieni duwiol nid ei ddarlleniad, nid ei ddyfoddiad i Gae­salem i addoli, nid ei ewyllysgarwch i fedyddio [Page 16] ond os ydwyt yn credu di ellu; medd y Groeg mae'n gyfreithlon mae'n gytun a chy­fraith Crist adnod 38. hwy a aethant ill dau i wared i'r dwfr, Phillip ar efnuch a fe ai bedyddiodd ef. wele wr oedd dryssorwr mawr Brenhines Ethiopia: gwr goludog; gwr anrhydeddus, gwr crefyddol; gwr mae yn debig oedd à Llawer yn gweini wrth ei gerbŷd, mae ef yn i hattal hwy e'u gŷd ag yn gorchymmŷn i bawb sefull yn Llonŷdd hud oni roddau ef yfudd-dod iw Arglwydd ai Athro yn y bedydd dwfrllyd: fe ddichon yn nawr fyned i lawr i'r dwfr er ei fwyn ef, yr hwn a ddaeth i wared o'r nêf er ei fwyn yntef; nid yw yn cyfrif yn ddianrhydedd ufuddhâu Crist trwy ei weinidog tlawd Philip: oh ddarostŷngeiddrwydd yr en­eidiau fydd wir rasol; nid oes dim rhesummau yn gweithio fel cariad, gan hynnŷ os cerwch fi cedwch fyn gorchymynnion. Ymma mae myned ei wared, a dyfod i fynu, yn gyffelib i ffurdd gogoneddus Crist: mae e yn gynta yn taflud i lawr, gwedin yn cyfodi i fynu, yn gynta yn dwyn i'r bêdd, gwedin yn dywedyd dychwelwch chwi blant dynion; adnod 39. ag efe a aeth ar hŷd y ffordd ei hun yn Llawen; oh pafarh orfoledd sudd yn ffurdd Christ; wrth gadw 'er nid am [Page 17]gadw ei orchymynnion ef y mae yn gy­stal ag y bydd gwobr lawer. (fe aeth âr hyd y ffordd) Job. 17.9. Y cyfiawn hefud a ddeil y ffordd a'r glân ei ddylaw a chwanega gryfdwr. Pa nifer a attaliassant yn e'u fordd a wylassant yn e'u ffordd, a ollwngassant yn e'u ffordd, ond pan gawsant e'u bedyddio; aethant a'r hŷd y ffordd yn Llawen: fe allasau fôd a chalon drist, er ei fôd yn drysso­rudd goludog, golud ni thyccia: pan ei bedyddiwŷd fe aeth ar hŷd y ffordd yn Llawen; ceidwad y carchar pan ei bed­yddiwyd a lawenhâodd gan gredu yn Nuw ai holl deulu.

5. Siampal. Y Siampal nessa a ddawn atto yw bedydd y'r Apostol Enwedigol Paul Acts. 22.16. Ag y'r awr hon bcth y'r wyt tiyn ei aros: cyfod bedyddier di, a golch ymmaith dy bechodau: a fynnu di gael dy enaid yn gyflawn o lawenudd, a gaiff Crist fôd yn Athro iti cyfod; ynte pa beth y'r wyt ti yn aros, a bedyddier di, yr hwn a ymddangossodd iti a'r y ffordd pan oeddit yn erlidiwr: ag ath attaliodd Rag myned i uffern pan oeddit yn rhedeg; am danfonodd, medd Ananias. Acts. 9.15. Ag yr awr b [...] i ba beth yr Arossû cyfod a bedyddier di. A [...]ts. 22.16. Di fuost yn erlid­iur, ag y'r awr hon y dangosaf iti fod [Page 18]yn rhaid iti fôd yn bregethwr: ag yn ddioddefwr; fel yn Acts. 9.15, 16. Gan hynnŷ cyfod i ba beth y'r arossi, a bedyddier di: oh derbyn ammodau a chynygion trugaredd, gwna groeso i drugaredd ond na ossod ef heibio dros un diwrnod i beth y'r arossi? awyt ti yn tybied dy hun yn anheilwng ag am hyn­ny yn aros? nâd i hynnŷ dy rwystro; mynegaf iti oddiwrth y'r Arglwydd dy fôd yn lester etholedig, Act. 9.15. Gan hynny cyfod i ba beth y'r arossu à bedy­ddier di; mae 'r arglwydd yn fodlon i faddeu dy holl bechodau gynt, ag ith dderbin ar ammodau 'r efengil, ag yr awr hon i ba beth y'r arossi cyfod a bedyddier di, a golch ymmath dy be­chodau.

6. Siampal: Siampal arall am fedydd y credadŷn yw bedydd ceidwad y carchar Act. 16.30.31.32. Fe aeth i'r gwelu yn ei bechodau ag allasau ddihuno yn uffern ond grâs ai ragflaenodd pan oedd ef yn tynnu ei gleddyf, ag y mae Duw trwy offerŷn gogoneddus yn gwei­ddi na wna it dy hun ddim niwed, mae iti le i obeithio ag ynteu mewn dychrin a Lefodd, beth a wnafi? yr enaid a ddychrynogerbron y'r holl alluog Dduw a waeddyff nid yn unig beth a gafi ond [Page 19]beth a wnafi: crêd, medd Paul, crêd yn y'r Arglwydd Jesu; ag er amlygu ei ewyllŷsgarwch i roddi ufuddod i'r Ar­glwydd Jesu ag i'w derbŷn ar ammodau 'r Efengil bedyddiwyd ef 'r awr honno o'r nos adnod 33. ag os Marciwch adnod, 34. ei eiddo ef ôll a gredassant ag a fedyddiwyd.

7. Siampal arall sydd i chwi am Lydia. Act. 16.14. Gwraig dduwiol, gwraig erfyngar, Duw agorodd ei chalon i ddal a'r y gair a lefarwŷd gan Paul a chan ei bod ar lan yr afon bedyddiwyd hi: pan fo'r galon ynghaead, mor belled yn ol yw eneidiau i ufuddhâu Crist; un tynniad gan Grist a wnaiff ir enaid redeg Can­iddau 1.4. Yr Arglwydd agorodd ei­chalon a hi a fedyddiwyd.

8. Siampal sydd yn Act. 18.8. Cris­pus pennaeth y synagog a gredodd yn y'r Arglwydd ynghyd ai holl deulu; a Lla­wer o'r Corinthiaid pan glywsant a gre­dassant ag a fedyddiwyd; Crispus y gre­dodd, ei deulu a gredodd, mae'r cwbl vn rhedeg ar gredu, ag wedin hwy a fedyddi­wyd. fel hŷn y cewch batrwn, a gorch­ymmyn, os gorchymmŷn a fiampal sydd rymmus; dymma 'r ddau.

BENNOD. IIII. Bedydd ŷw trochi neu gyddio tan y dwfr.

1. Y Gair groeg Baptizo, iblwnsio i danu drosto, fel hŷn plwnsiwyd Crist yn y dwfr, Mat. 16. fel hŷn y plwnsiwyd neu y gorchguddiwyd ef yn ei Gy­studd, Luc. 12.50.

2. Y Dwtch gyfieuthiad a ddarllenir Math. 3. Yn y dyddiau hynnŷ y daeth Joan y plwnsiwr, Joan 3.23. yr oedd Joan yn plwnsio yn Ainon Lle'r oedd Llawer o ddwfr, beth oed raid wrth lawer o ddwfr onid i drochi.

3. Hwy fedyddiasant mewn afonydd. Mat. 3.6. Hwy ddaethant at Joan a be­dyddiwyd hwy yn afony'r Jorddonen. Joan. 3.23. Joan oadd yn bedyddio yn Ainon Lle'r oedd Llawer o ddwfr; pa raid oedd bod mewn afon ag Lle 'r oedd Lawer o ddwfr: oni wasanaethau ychydig mewn Cawg i dy wallt ar yr wyneb.

4. Mae bedydd yn Arwyddocâu cla­ddedigaeth Crist Rhuf. 6.3. Claddwyd ni gan bynnŷ gydag ef trwy fedydd Col. 2.12. wedi ych cŷd-gladdu ag ef yn y bedydd y nawr ni chyfrifwn hwnnw wedi gladdu sydd ag ychydig o bridd wedi danellu [Page 21]ar ei wyneb: ond y mae gwedi gladdu pan guddier ef: fel hŷn ich claddur yn y bedydd.

5. Dioddefiadau Crist a alwyr vn fedydd. Luc. 12 50. Mae gennyf fedydd i'm bedyddio ag ef: ag mor gyfyng yw arnaf hyd oni orffenner; pan ddioddefodd Crist fe drochwyd mewn poenau: a ddescyn­nodd ei ddiodefiadau ar ei ben neu ar ei dalcen yn unig: na ddo, na ddo, nid oedd un rhan yn rhydd; yr oedd oi ben hyd ei draed mewn poenau, ei ben gwedi goranu a drain blaenllyd: eu ddwylaw a'i draed gwedi hoelio wrth y groes; gwedi estŷn allan fellŷ ar y groes ag y gallau un rifo ei holl escurn Ps. 22.17. nid oedd ûn rhan yn rhydd; dyn a bech­odd, ei gorph ei enaid ai yspryd, Grist a fedyddiwyd mewn poenau, a ddroch­wyd mewn tristwch nid oedd ûn-rhan yn rhŷdd: hŷn mae ef yn galw ei fed­ydd; fel hŷn y mae un a fedyddier yn cael eu drochi tan y dwfr i ddangos­fel y trochwyd Crist, mewn tristwch er ein mwyn ni.

6. Bedydd ŷw gwisco Crist amdanom Rhuf. 13.14. Canys cynifer ohonoch ag a fedyddiwyd i Crist a wiscassoch Grist, felly Gal. 3.27. Ag fel y mae gwâs yn gwisco trwsiad ei arglwydd yr hwn drwsiad [Page 22]sydd yn ei amlygu ef i fôd yn wâs i'r cyfriw Arglwydd, fel hŷn mewn bedydd yr ym ni yn gwisco amdanom drwsiad yr Arglwydd, mae è yn dilladu o'r pen ir draed, fellu ni trwy 'r bedydd a wiscwn Grist.

7. Gwedi bedyddio Crist fe ddaeth allan o'r dwfr, Mat. 3.16. A'i ychydig ddwfr, wedi danellu ar ei wyneb yn unig oedd hynny? wrth hynny ni fuassau yn y dwfr, gan hynny gwedi ei fedyddio fe ddaeth allan o'r dwfr, Acts. 8.38. A hwy a ae­thant ill dau i'r dwfr (ag yno yn y dwfr) fe ai bedyddiodd ef. A phan ddarfu ei fedy­ddio fe ddaeth i fynu allan o'r dwfr.

8. Yr Arch oedd gyfflybiaeth yn dala allan fedydd, 1. Pedr. 3.21. Yr Arch yn ddiau ar yr hon y glawiodd hi ddei­gen dydd a deigen nôs oedd gwedi gwlychu yn ddigonol drosti i gid; A hi dan y dwfr dan gymmulau, o ddwfr.

9. Ysrael vn y môr-côch, 1. Cor. 10.1.2. Pan oeddŷnt yn y môr a than y cwm­mwl fe ddywedir iddynt gael e'u bedy d­dio dan y cwmmwl fellu 'r neb a fedydd­ier ydynt dan y dwfr; fel hŷn y gwelwch y lle bedyddiwyd hwy ynddo oedd afon; y gwaith oedd myned i wared i'r dwfr, yno yn y dwfr fe bedyddiwyd hwy: hyn oedd lle 'r oedd llawer o ddwfr, y [Page 23]diben oedd i ddala allan gladdedigaeth Crist; nawr oni bydd claddedigaeth dan y dwfr ddala allan gladdedigaeth Crist y mae mawr ddiben 'r ordinhâad yn ei­siau; eithr claddwyd ni trwy 'r bed­ydd.

Gof. Eithr paham na wasanaeuthau ta­nelliad y dwfr yn gystal a gorchguddio dan y dwfr'a oes rhinwedd ragorach mewn llawer o ddwfr i olchi ymmaith bechod nag y sydd mewn ychydig o ddwfr?

Atteb. Tanelliad ni wasanaeutha yn gystal a throchi tan y dwfr.

1. Oherwydd bod Duw yn Dduw euddigis, ag yn craffu ar bethau bychain mewn addoliad; y mae yn debig i Nadab ac Abihu feddwl os hwy a ofodau dân yn y Thuffer y gallau hynny wasanaethu, er nad oedd ef y tân oddiar 'r allor; onid Duw ai galwyff yn dân dieithr, ag am hynnŷ mae ef yn eu Llosci hwy a thân dieuthr, Levit. 10.2.3. ag y mae Moses yn chwanegu adnod 3. dymma 'r hŷn â lefarodd 'r Arglwydd gan ddywedŷd mi â sancteiddir yn y Rhai. ôll a nessâant attof a cherbron yr holl bobl i'm gogoneddir. Duw a archodd i Moses ddywedŷd wrth y graig eithr Moses a darawodd y graig ag oherwydd hynnŷ yr oedd yn rhaid iddo ef farw cyn mynd i Ganâan Num. 20.11.12.

[Page 24]2. Ni wasanaetha tanelliad oherwydd wrth hynnŷ yr ydys yn colli diben yr or­dinhâad yr hon sydd i ddangos marwo­laeth, Claddedigaeth, a chyfodiad Crist Rhuf. 6.4. Claddwyd ni gan hynnŷ gyd ag ef trwy fedydd i farwolaeth fel megis ac y cyfodwyd, &c.

3. Ni wasanaetha tanelliad oherwydd mae nid hynnŷ a ddarparodd Duw: fe dybassau Naman y gwanglwyfus fòd dy­frodd Damascus a'r ûn rhinwed (neu yn well) na dyfrodd Jsrael, 2. Brenhi, 5.12. Oni allaf ymmolchi ynddŷnt hwy ag ym­lanhâu, Duw a orchymynnodd iddo ym­drochi yn y'r Jorddonen, nid am fod mwy o rinwedd yn y dwfr hynny ond Duw a orchmynnodd, iddo ymdrochi yn y'r Jorddonen: ag efe a ymdrochodd ag a lanhâwyd: ymdrochiad yw gorchymŷn Duw.

4. Ni wasanaetha tânelliad am nad yw è yn ol y dull, Christ a aeth i wared i'r dwfr: Philip, a'r Eunuch, a aethant i wared i'r dwfr, Act. 3.38. Exod, 25.40. Ond gwybydd dy fôd yn gwneuthur Pôb peth yn ôl y portreaid.

5. Ni wasanaetha tanelliad; am fod yn rhaid i ni gadw'r ordinhâdau megis y traddodwyd hwy i ni, 1. Cor. 11.2. Y nawr bedydd a draddodwyd i ni yn y [Page 25]dull cyntaf trwy drochiad: ag nid trwy dannelliad, hwy aethant i wared i'r dwfr.

6. Ni wasanaetha tannelliad am ei fôd yn rhyfig mawr i newid ordinhâdau Duw, onid ŷw vn ddigon doeth i ordei­nio ei addoliad ei hun pa fôdd y cyflaw­ner ef Jsa, 24.1. Y ddaiar hefyd a ba­logwyd canys newidiasant fy neddfau.

7. Ni wasanaetha tannelliad am nad yw tannelliad yn fedydd, nid yw ef y'r peth a ddarparwyd gan Dduw, bedydd yw trochiad new blwnsiâd. Tannelliad nid yw fedydd am hynnŷ ni wasanaetha tan­nelliad, Luc. 7.29.30. Cyngor Duw yw bedydd neu drochiad.

BENNOD. V. Yn tystio bedydd â dwfr byd ail ddyfodiad Jesu Grist.

FEL y dichon hŷn amlygu fôd be­dydd â dwfr i barháu ag yw arfer y nawr gan y sawl sŷ'n credu, Cymerwch y whech ystyriaethau hyn.

1. Ystyriwch fôd bedydd â dwfr wedi orchymmyn ûnwaith, ag heb 1 om­medd erioed etto; ag nid oes ûn awdyr­dod a ddichon alw yn ôl orchymmyn [Page 26]Crist, ond awdyrdod Crist, trwy ba un y rhoddwyd ef allan Jud, adnod 3. ymdrechwch ymhlaid y ffydd a roddwyd un­waith ir sainct.

2. Ystyriwch fôd bedydd â dwfr gwe­di ei arferyd or blaen, a gwedi adgu­fodiad Jesu Grist; i fedydd â dwfr, gael ei arferyd yn ôl adgufodiad Crist darllen, Act. 8.38. hwy aethant ill dau i wared i'r dwfr yn gystal Phillip a'r eunuch ag yna fe ai bedyddiodd ef. Act. 10.47. Aall nêb Lud­dias dwfr fel na fedyddier y rhai a dderbyn­niassant yr yspryd glân fel ninau yna fe orchymynodd eu bedyddio hwy. Y'r oedd ymma ddwfr ag yn orchymynedig gan Apostol a ddanfonwyd gan Grist, Act. 16.13.14. Yr oedd Lydia ar lan afon ymmha afon y bedyddiwyd hi.

3. Ystyriwch fod bedydd â dwf [...] wedi orchymmŷn ar ôl adgyfodiad Crist Mat. 28.19. Ewch dyscwch y'r holl gen­hedloedd, gan eu bedyddio hwy, pa darluas­sau fedydd â dwfr gida marwolaeth Crist, ni buassyd yn ei orchymmyn ag yn ei arfer ar ôl ei adgyfodiad ef.

4. Ystyriwch fôd diben y'r ordinhâad yn parhau megis yn supper y'r Arglw­ydd, ei diben hi ŷw dangos allan marw­olaeth y'r Arglwydd oni ddelo, ag i wn­euthur hŷn er côf am Crist, cyhyd ag y [Page 27]boni i adgofio marwolaeth Crist mae è iw wneuthur mewn coffadwrieth o Crist hyd ei ail ddyfodiad: y'r un Ffynyd mae 'r bedydd i ddangos marwolaeth, clad­dedigaeth, ag adgyfodiad Crist. Ruf. 6.3.4.5. Gan fod y diben yn parhâu hyd ei ail ddyfodiad ef.

5. Ystyriwch fel y cad ei adferŷd gan yr holl gristnogion yn yr holl oesoedd oddiar pan gadawodd Jesu Grist ei or­chymmyn gida ei sainct.

6. Ystyriwch oni ddichon 'r un rhe­sswm ag sydd yn bwrw i lawr fedydd â dwfr; os caniateir ef, fwrw i lawr 'r hol ordinhâdau: canys os caniadwch pan ddelo 'r yspryd fod y bedydd yn darfod; oni ellwch yn gystal ddywedyd: pan ddel yr yspryd, fôd pregethiad gwedi darfod a gweddi gwedi darfod; hŷn sydd oherwydd calon Lygredig dyn, medd Crist, dyscwch iddynt gadw pôb peth ar a orchmynnais i chwi Mat. 28.19.20. ac yr ydwyffi gida chwi bôd amser hyd ddiwedd y bŷd.

BENNOD. VI. Nad oes un messur o râs neu o'r yspryd yn rhesswm dig [...]nol i gadw nêb oddiwrth fedydd â dwfr.

NAd oes un messur o râs neu o'r yspryd yn achos digonol i gadw oddiwrth fedydd a ddengis yn eglir.

1. Os ystyriwch fôd bedydd o'r nef fel y gwelwch Mat. 21.25. Nawr beth a ddyleu gadw oddiwrth orchymmyn nefol.

2. Ystyriwch yr oedd gan yr Arglw­ydd Jesu bob grâs a'r sypryd yn anfesurol Joan 3.34. ag er hynnŷ bedyddiwyd ef yn afon y'r Jorddonen fel y gellwch weled Mat. 3.13. onid yw Christ yn siampal dda ir credadŷn iw ddilin.

3. Ystyriwch pale mae Duw gwedi gwardd y rheini y sydd wrth ychydig o râs neu ychydig o'r yspryd: nage, yn y gwrthwyneb oni Addawodd Duw ei yspryd fel y cadwent ei ddeddfau ag y gwnelont hwynt yn, Eze. 11.19.20.

4. Ystyriwch fôd yr Apostol y gw­neuthur derbynniad 'r yspryd yn ddef­nydd o annogaeth i fedydd, Act. 10.47. â all neb Luddias dwfr fel na fedyddier y rhai [Page 29]a dderbynniassant yr Yspryd glân fel ninnau. y nawr os cofiwch, fe fedyddiwyd y rhai hyn fellu a'r yspryd fel y Llefara­assant a thafodau ag y prophwydassant; gwaith dieithŷr i brophwydo a Llefaru a thafodau: y cyfriw fessur o'r yspryd nid yw yn ein dyddiau ni; er hynnŷ gorch­mynnodd i bedyddio hwy adnod. 48.

BENNOD VII. Bedydd y credadwy yn ordinhâad fawr.

MOr fawr ŷw 'r ordinhâad o fe­dydd y credadwy a ymddengis os ystyriwch y'r wŷth ystyriaethau hŷn.

1. Ystyriwch fôd bedydd yn ordin­hâad fydd ar patrwn mawr iddi: Awdwr yn Jechydwriaeth ni ai arferodd hi ei­hun; fel y gwelwch Mat. 3.13. Yna daeth yr Jesu i gael ei fedyddio; os gwasna­etha neb [...] medd Crist canlyned fi; a lle y'r wyf fi yno y bydd fy ngwenidog hefyd. Joun, 12.26. Crist yw'r siampal mawr.

2. Ystyriwch yr enw mawr yn y'r hwn y mae 'r bedydd yn cael ei weinido­gaethu, Mat. 28.19.20. bedyddiwch hwy yn enw 'r tâd a'r mâb ar Jspryd glân. ni ellir cymeryd 'r enw ymma yn ysgafn, enw mawr ydŷw.

[Page 30]3. Ystyriwch y sêl fawr oedd ir bedydd, pa fôd y seâlwyd 'r Arglwydd Jesu pan y bedyddiwyd ef, Mat. 3.17. Y nefoedd a agorwyd a Llêf a glubwyd yn dywedyd hwn yw fy anwyl fâb yn y'r hwn i'm bodlonwyd; mae'r drindod yn cyfar­fod ymmedydd Crist.

4. Ystyriwch mawr waith y bedydd, fe a elwyr yn gyfiawnder; Cyfiawnder fydd beth mawr mae Crist yn i alw yn beth gweddus Mat. 3.15. felhŷn y gwedd i gyflawnini pôb cyfiawnder; mae è yn gyfla­wnder o bob cyfiawnder.

5. Ystyriwch fôd bedydd yn orchym­myn mawr: mae è yn ûn o orchmyn­nion diweddaf ein bendigedig Jachaw­dwr yn ôl ei adgyfodiad ychydig cyn ei escynniad fel yr ymddengis Mat 28.19.20. Ewch dyscwch a bedyddiwch.

6. Ystyriwch fod Addewidion mawr i fedydd Mat, 28.19.20. Ewch dyscwch a bedyddiwch a mi a fyddaf gida chwi; dymma addewid o bressenoldeb ogo­neddus Crist; yna cewch addewid o'r yspryd glân: ediferhewcha bedyddier chwi, à chwi a dderbynniwch 'r Yspryd glân, Act. 2.38.

Yna cewch addewid neu siccrwydd o olchi ymmaith ych pechodau, Act. 22.16. Cyfod, a bedyddier di a golch ymmaith dy bechodau.

[Page 31]Gwedi hynny cewch addewid o Jechad­wriaeth yn gyssulltedig a bedydd Marc. 16.16. Y neb gretto ag a fedyddier a fydd cadwedig; pressenolded Crist, y [...] yspryd glân, maddeuant am bechod a [...]chad­wriaeth mae rhain eu gyd yn addewidion mawr.

7. Ystyriwch odidawgrwdd y bed­ydd: mae holl eiriau Duw yn bur eithr y bedydd a elwyr yn gyngor Duw. Luc. 7.29.30. Hwy a ddiystyrassant gyngor Duw yn eu herbŷn eu hunain heb eu bedyddio ganddo; onid ŷw cyngor Duw yn beth mawr.

8. Ystyriwch er pan dderchafodd Crist i'r nêf fe orchmynnodd y bedydd Act, 8.29. fe archodd yr yspryd i Phillip nessau at y cerbyd yr hŷn a ddengis yn eglir mae er mwyn pregethu Crist a bedyddio 'r eunuch, a gwedi ei fedyddio fe aeth ar hŷd y fford yn Llawen; dymma ûn galwad or nêf. Gorchymmyn arall o'r nêf i fedyddio yn ddiau yn ôl dercha­fiad Crist cewch yr Arglwydd Jesu yn danfon Ananias at Paul, Act. 9.19. Ar Arglwydd a alwodd Ananias mewn gwe­ledigaeth ag ai danfonodd at Paul; â phan daneth fe ddywedodd, Act. 22.16. Ag yr awr hon beth yr wyt ti yn ei aros cyfod â bedyddier di a golch ymmaith dy bechodau. [Page 32]hyn a ddywedodd Paul oedd geiriau Ananias; mae genych ymma alwad arall o'r nef i fedyddio. gwedi hynnŷ y cewch, Act. 10.4.5. Fe gafodd Cornelius alwad o'r nef i ddanfon am Petr 'r hwn a Lefare eiriau wrtho fel y bydde gad­wedig: cafodd Pedr alwad o'r nef i fyned at Cornelius adnod 19.20. Dôs gan hyn­ny heb amme dim, ag ymma mae Pedr yn cael galwad o'r nêf i Lefaru geiriau fel y bydde Cornelius gadwedig, a phan ddaeth at Gornelius chwi gewch adnod, 48. Fe orchmynnodd i bedyddio. hwy, fel hyn y gwelwch fôd bedydd yn orch­mynnedig yn ôl derchafu Crist; hyn ei gid a ddengis fôd bedydd yn ordinhâad fawr.

BENNOD. VIII. Attebion yr gwrthddadlau Cyffredin.

MAe 'r fâth Lygredigaeth ynghalon dŷn: fel y mae ef yn gwneuthur gwrthddadlau yn erbyn y gwirioneddau eglura ymmendigedig air Duw; a pha ûn o wirioneddau Duw, ie oni chafodd Duw i hûn ei wrthddadlu yn ei erbyn: eithr gallaf, ddywedŷd am fedydd fel y [Page 33]dywedodd ynte ûnwaith ni wnaed mor pe­thau bŷn mewn cornel. yr wi yn rhoi yn ynig y scrythurol wageliad hyn, caeàsant eu Llygaid rhag iddŷnt weled a chael eu troi ac i mi eu biachaû hwynt; gwagelwch gae ych Lygaid, ag yna bydd siccir gennyf y byddi ewyllysgar yn nydd nerth Duw, eythr os mewn cydwybod yr ewyllyssi gael bodlonrwydd, ystyria yr atteb Tr gwrthddadlau a ganlynant

BENNOD. IX.

Y Cyfflybieth rhwng bedydd y credadŷn a bedŷdd plant bâch.

BENNOD X.

SCrythurau eglir ynghylch bedŷdd heb ddim canllŷniadau dynol oddiwrth ddoethineb dŷn, Mat. 3.13. Yna daeth yr Jesu at [Page 55] Joan. ŷw fedyddio ganddo adnod 15. a'r Jesu a ddywedodd gâd yr awr hon canys fel hŷn y mae yn weddus i ni gyflawni pôb cyfiawnder adnod, 16. ar Jesu wedi ei fedyddio a aeth yn y fan i fynu o'r dw­fr, Mat. 21.25. Bedydd Joan o bale yr oedd e ai or nef? a'i o ddynion os dy­wedwn or nêf? fe a ddywed wrthyn a phaham gan hynnŷ nas credassoch ef? Luc. 20.6. Ond os dywedwn o ddyn­ion y bobl a'n Llabyddiant, Luc. 7.29. a'r Pwblicaned a gyfiawnhasant Dduw gwedi eu bedyddio adnod. 30. eithr y Pharisaeaid ar Cyfreithwŷr yn eu herbin eu humain a ddiystyrassant gyngor Duw heb eu bedyddio ganddo, Mat. 2 [...].19. Ewch dyscwch yr holl genhed [...]oedd gan eu bedyddio yn enw 'r tâd a'r Mab ar yspryd glân, Act. 2.38. Ediferhewch a bedyddier pob un ohonoch yn enw Jesu Grist, Act. 2.41. yna y rhai a dder­bŷnniassant ei air ef yn ewyllysgar a fe­dyddiwyd, Marc. 16.16, Y neb y gretto ag a fedyddier a sydd cadwedig, Act. 8.12. eithr pan gredassant hwy a fedyddi­wyd yn wŷr ag yn wragedd, Act. 8.36. yr efnuch a ddywedodd wele ddwf [...] beth sydd yn Lluddias fy medyddio? Mat. 8.37. A Phillip a ddywedoedd os wŷt ti yn credu fe a Ellir, Mat. 8.38. A [Page 56]hwy a aethant i wared ill dau ir dwfr Phillip a'r Efnuch ac fe ai bedyddiodd ef, Act. 9.18. a Saul a gyfododd ag a fedy­ddiwyd, Joan. 3.22. Wedi y pethau hŷn daeth yr Jesu ai ddiscyblion i wlad Judea. ag arossodd yno ag a fedyddiodd, Joan. 4.1. Jesu a wnaeth ag a fedyddiodd mwy o ddiscyblion nag Joan, Act. 10.57. A all neb luddias dwfr fel na fedy­ddier y rhai hŷn y rhai a dderbŷnnia­ssant yr yspryd glân fel ninnau, Act. 10.48. Ag fe orchmŷnnodd eu bedydio hwy yn enw'r Arglwydd Act 18.8. A Chrispus yr Arch-fynagogydd a gredodd yn yr Arglwydd ai hôll dy a Llawer o'r Corinthiaid wrth wrando a gredassant ag a fedyddiwyd, Act. 22.16. ag yr awr hon beth yr wyt ti-yn aros? cyfod bedy­ddier di a golch ymmaith dy bechodau gan alw ar enw 'r Arglwydd, Ruf. 6.4. Claddwyd ni gan hynny gidag ef trwy fedydd, Gal. 2.7. canis cynifer un ag â fedyddiwyd i Grist a wicasant Grist, 1. Ped. 3.21. Cyfflybieth cyfatebol yr hwn sydd yn ein hachyb ni sef bedydd, 1. Cor. 12.13. trwy un yspryd y bedyddiwyd ni ôll yn un Corff, Act. 16.33. Ag efe ai cymmerth hwy yr awr honno o'r nos ag a olchodd eu briwiau ag efe a fedyddiwyd ar eiddo ôll yn y man adnod, 34. [Page 57]gan gredu i Dduw efe ai hôll deulu, Luc. 3.21. a'r y Jesu yn ei fedyddio agorwyd y nef, Luc. 3.23. Ar Jesu ei hun oedd ynghylch dechre ei ddengmlwydd ar higain oed, Joan. 3.23. A Joan oedd yn agos i Salim Canys dyfroedd Lawer oedd yno.

BENNOD. XI. Ystyriauthau trwy ffordd o ddibenniad.

1. YStyria Mae pan fo eneidiau yn cwilyddio yna bydd i Dduw ddangos iddynt Ordinhâdau a dull ei dy, Eze. 43.11. Mae gan yr Eglwys Evangylaidd ei threfniadau.

2. Ystyria pan fo Duw yn rhoi i un rhyw enaid galon newydd: mae hynny er ei wneuthur ef yn gymwys i ordin­hâdau Duw, Eze. 11.19.20. Yspryd ne­wydd a roddaf iddŷnt tynnaf hefyd y galon gîg; fel y rhodiant yn fy ordinhâdau ag y gw­nelont hwynt.

3. Ystyria pa môr embydus ydyw i wrthsefyll ordinhâad Duw. darllen Ruf. 13.2. Luc. 7.29.30. a hwy a ddiysty­rassant gyngor. Duw heb eu bedyddio ganddo.

[Page 58]4. Ystyria pa farnedigaethau a ganly­nassant a'r newidiad ordinhâdau Duw, Isai. 24.1. Wele yr Arglwydd yn gwneu­thur y ddaiar yn wâg ag a ddâd-ymchwel ei hwyneb hi: dyna newidiad; ond paham adnod 5. Newidiasant y deddfau; pan fo Christ yn gorchymmŷn credwch a be­dyddier chwi; a phobl yn bedyddio plant bâch nad ydŷnt yn credu: pa un a'i bôd hŷn yn newidiad o'r ordinhâad bernwch Chwi.

5. Ystyriwch beth a ddigwyddodd i Nadab ag Abibu plant Aron, Levit. 10.1.2. Hwy a offrwmmassant y peth na or­chmynnodd yr Arglwydd nid oedd wâ­harddedig eithr nid yw hynny ddigon nid oedd è yn orchmynnedig nid ŷw bedydd plant bâch yn waharddedig: eithr mae yn beth ni orchmynnodd yr Arglwydd.

6. Ystyriwch mae Lle yr oedd cam­gymeriad yn y bedydd yna cewch we­led y cyfriw yn cael eu bedyddio dra­chefn darllenwch, Act. 19.1.2.3.4.5.6. Nawr os yn dy fedydd baban nid oed­dit yn addas nag mewn Jawn ddull yna dylit gymeryd dy fedyddio drachefn.

7. Ystyria os y peth a dderbynniest yn dy Jevengctud nid oedd fedydd: ag ni chafest dy fedyddio gwedin yna ir wyt ti [Page 59]yn byw mewn esceulysdod o ordinhâad fawr Eva­ngulaedd: a elwi di hynny yn ufudd-dod nad oedd dy weithred di, ag ni chafodd di yn fodlon ag ni wyddest amdano nag elli gofio pa bryd y gwnaeth­pwyd, ag heb ddim ffydd yndo ag a elwy di hwnnw yn fedydd; nad oedd oth yfudd-dod di, eithr ewyllys dy rieni.

8. Ystyria fôd yn rhaid cadw 'r ordinhâdau me­gis y traddodwyd hwy 1. Cor. 11.2. eithr bedydd a draddodwyd ir crediniol ag nid i blant; Duw yn ddiau a draddododd enwaediad i blant bâch: eithr ni roddes eriod fedydd i blant bach.

9. Ystyria fôd Llaweroedd na fedyddiwyd er pan gredassant yn gommedd Bedydd iw plant, gadewch y mi ofyn ir cyfriw os oedd eu bedydd baban yn ddigonol iddynt: os ydynt yn i ommedd iw plant paham y cyfrifant eu bedydd baban eu hune­in yn ddigonol Pa hyd y cloffwch rhwng dau fe­ddwl.

10. Ystyriwch i fod é y maes o bob ammau ir crediniol gael eu bedyddio, Act. 8.12. bedydd plant bäch ar y gorau nid yw ond amheuol. bed­ydd plant bäch y gafod yn fynuch ymholiad: eithr pa bryd yr ymholwyd bedydd y crediniol, Mae gwedi eu amlygu mewn geiriau eglir, hwy a greda­sant ag a fedyddiwyd; nawr onid yw yn well my­ned ar hyd ffordd ddiamheuol nag ar hyd ffordd dywyll.

11. Ystyria fôd lliaws o siamplau o fedydd y cre­diniol: gwel yr. 12. ddalen or Llyfr hwn, eithr nid oes un Siampal o fedydd plant bâch.

12. Ystyria pe buassau jechadwrieth dy enaid yn sefull ar yr ymholiad hwn; pa un ai 'r credi niol oedd yn cael eu bedyddio neu blant buchain oeddid yn eu fedyddio oni ddywedassit ti yn siccir y crediniol.

[Page 60]13. Ystyria megis oedd genedigaeth fraint yn roddi hawl yr enwaediad tan y gyfraith felly yr oedd genedigaethfraint yn roddi hawl ir offeiriadaeth: nawr chwi fynnwch glymmu bedydd heb un gair i hâd y crediniol paham gan hynny na chlymmwch y weinidogaeth wrth hâd y gweinidogion oni fy­ddau hynny yn ganlyniaeth neu logick dieithr ddywedyd fôd hâd y pregethwyr tan yr efengil yn cael Llai [...] ragorfraint nag oedd ir offeiriaid tan y ddeddf.

14. Ystyna nad ydym ni i dybied am neb yw­chlaw yr hyn sydd yn scrifennedig, 1. Cor. 4.6. Nawr onid yw bedydd plant bâch wedi scrifennu fel ordinhâad na fernwch mohono i fôd yn ordinhâad.

15. Ystyria fod Crist yn ffyddlon yn ei hôll dy heb, 3.5.9. Pe buassau ewyllys ei dâd gael o blant bâch eu bedyddio yn siccir fe fuassau mor ffydd­lon a gadel ini un gair yn ei scrythurau bendigedig.

16. Ystyria Moses gwnaeth y cwbwl yn ôl y protreiad a ddangosswyd yn y mynydd, Exo. 25. adnod. 40. ag oni Chaiss gwasanaethwyr yr Arglw­ydd wneuthur y cwbwl yn ôl y portreiad a ddan­gossodd ef ini yn y testament newydd? y portreiad a adawyd yn argraffedig yw; hwy a gredassant ag a fedyddiwyd, Act. 8.12.

17. Ystyria beth na bydd y rhai hyn sydd yn hyderu ar ganllyniaethau heb un text eglir i gania­tau i bapistiaid ag eraill yr un canllyniaethau am allorau a gwiscoedd gwynion; fôd pob peth iw wneuthir yn weddaidd â hwy a ddywedant fôd gwiscoedd gwynion yn weddaidd, a bôd coed o gwmpas y byrddau, yn weddaidd.

18. Ystyria: gan fôd yr scrythur mor gymwys yn gossod i lawr yr amriw amgylchiadau am y rhai a fedyddier, Act. 16.13.14. Yr amser, y sabbath; y Lle wrth ystlys afou; y cwstwm, [Page 61] gweddioedd arferedig iw gwneuthur; y cwm­peini; gwragedd; yr enw, Lud [...], y grefft; un yn gwerthu porphor; Lle yr oedd hi yn aros; yn y ddinas Thyatira; ei chrefydd un yn addoli Duw; ei gwaith, yr oedd hi vn gwrando gair Duw; yr Arglwydd agorodd ei chalon; yr offeryn, geiriau a Lefarwyd gan Paul, fellu, Act. 26.27. Cynifer o amgylchiadau; eithr nid un gair yn un Lle, gwedi ei Lefaru i un plentyn bâch gael erioed ei fedyddio, paham y gadewyd e allan pe buassau ewyllys Duw ar ei wneuthyd.

19. Ystyria, un rhoddwr cyfraith sydd yr hwn a ddichon gadw a cholli: Jage. 4.22. Yr Arglwydd yw ein barnwr yr Arglwydd yw ein deddfwr Jsa. 33.32. y nawr pa le rhoddodd yr Arglwydd ym­ma ddeddf i fedyddio plant bâch? ni roddodd yr un rhoddwr cyfraith ymma un ddeddf am fedyddio plant bâch.

20. Ystyria pa un a'i dyfod bedydd plant bâch, tadau bedydd, a mammau bedydd, y groes yn y bedydd yr addewidion ar addynedau a wneir dros blant bâch i mewn eu gyd trwy ddychmygion dynol yn yr un amser neu ar un resymmau.

21. Ystyria pa un a'i bôd yn ddiogel iroi Lle i ganllyniaethau yn erbyn y datguddiedig reol, Mat. 28.19. dyscwch a bedyddiwch.

22. Ystyria pa un ai gaiff y rhain sydd yn be­dyddio plant bâch ddywedyd Wrthynt hwy gan yr Arglwydd ûn diwrnod megis yn, Jsai. 1. 12. Pwy a ofynnodd y pethau hyn ar eich dwylo c [...]w [...].

23. Ystyria beth na bôd am nôb o'r ordinhâdau evangylaidd cynifer o eiriau eglir ac sydd am fed­ydd y crediniol.

24. Ystyria pa un a'i dyfôd di wrth gymeryd dy fedyddio yn cyfiawnhau Duw; ac oth ran dy hun heb gymeryd dy fedyddio yn diystyru cyngor Duw Luc. 7.29.30.

[Page 62]25. Ystyria pa un a'i bôd y rhai hynny ag sydd yn dala bedydd plant bâch yn pregethu fôd bedydd yn arwydd o'r ail enedigaeth, a pheth na bôd pawb neu neb or plant bâch a fedyddiwyd gwedi eu hail­eni.

26. Ystyria beth na bydd cwilydd ar y rhai hyn­ny un diwrnod na edrychant ar hôll orchmynion Duw, Psa. 119.6.

27. Ystyria Pa un a'i meiddiau Abraham en­waedu ar ei blentyn heb air y gorchymmyn gan hynny pa fôdd meiddi fedyddio dy blentyn heb y gair.

28. Ystyria pa un a'i ein bôd ni i gyrchu ar ôl purdeb yr ordinhâdau a pha un a'i bôd yr ordinhâ­dau hynny ag sydd iddynt yn rheol datcuddiedig yn fwy pûr.

29. Ystyria pa un a'i hwy, a hwy yn unig, a fwynhâant y groeso da hynny ar ddyfodiad Christ y rhai a wnaeth y peth a orchmynnodd ag fel y gorchmynnodd.

Y nawr mi a ddeisyfaf arnat ti i ystyried beth a ddywedpwyd yn y matter hwn A Duw gogoned­dus y gwirio [...]d a roddo i ti yspryd y gwirionedd yr hwn a ddichon dy arwein di i bob gwirionedd ath adeiladu di i fynu a rhoddi i ti gyfran ym­mysc y rhai a sancteiddiwyd: ag fel mewn pur­deb gida didwyl gariad tuag at Dduw ath enaid dithau y scrifennwyd y pethau hyn felly yr unig Dduw a thâd ein Harglwydd Jesu ath Sancteiddio di yn gwbwl mewn Corph enaid ag yspryd ag a roddo i ti galon i chwilio pa un a [...] bod y pethau hyn felly.