Credaf.

Fy arglwydd a'm Duw,Ffydd yn gw [...]ithio trwy ga­nad. yr wyfi gyd' a chydsynniad llawn, rhwydd a diysgog, yn Credu holl byngciau Fy nghredo, am i ti eu datcuddio hwy; gwn mae gwirionedd didwyll wyt ti, ac nis gelli, Deut 32 4. Heb 6.1 [...] cariad anfeidrol ydwyt ti Psa 25. [...] ac n'im siommi: Gogoniant a fyddo i ti.

A'm holl galon, o Dduw, yr wyf [Page 18] i'th garu ac ith foli di yr hwn wyt tros fesur mor hawddgar ynot dy hun, a chyn llawned o gariad tu ag attom ni, fel y mae i'r cwbl a wypwyf, ac a gredwyf am danat ti, yn fynghynhyrfu i i th garu di.

Arglwydd, anghwanega fy ffydd i beunydd; gwna hi yn fywiog a ffrw­ythlon, [...] fel y crettwyf ac y êarwyf di mor glàu, ac y gweddai i ûn sydd wedi ei gyssegru i ti yn hollawl

Yn Nuw.

[...]CRedu yr wyf, o fy Nuw, mae ûn ydwyt [...]at 4 35 E [...] 4 [...]. [...] ti, ac nad oes ûn Duw arall ond tydi;

Unde [...] DuwTydi yw 'r ûn anfeidrol ac annym­ddibynnus Hanffod hwnnw, yr ûn unig Dduw hwnnw, yr hwn y mae dynion oll a'r holl Angelion yw addoli: bid yr holl ogoniant i ti.

O arglwydd Dduw, cynnorthwya fi i'th garu, ac i'th foli di ag affaethau te­byg i eiddo rhai Duw, ac a defosiwn cyfattebol.

Drindod [...] yr un­ [...]Credu yr wyfi, o fy Nuw, fôd yn undod y Duwdod Drindod a Ber­sonau.

Credu yr wyfi ynot ti, o dâd, y mâb, a'r yspryd glân, yn enw pa rai i m bedyddiwydi, i wasanaeth pa rai i m cyssegrwyd yn grefyddol, bid yr holl ogoniant i ti.

[Page 19]Credu yr wyfi mawrygu, caru, moli, addoli yr wyfi dy di o fendigaid a go­goned Drindod, Duw 'r Tâd, Duw r Mâb, Duw 'r Yspryd glân, am fod yn gyd-awdwyr o'n hiechydwriaeth ni: bid yr holl ogoniant i ti.

O sanctaidd, ac ofnadwy, a dirgele­dig drindod er nas gallaf dy amgyffred di, bid i mi etto brofi dy ddaioni di beunydd; Bydded dy râs di, o arglwydd Jesu, dy gariad ti o Dduw 'r Tâd 2 [...] [...] 4 bid dy gymdei­ [...] di, o y [...]pryd gl [...]n gyda 'mi yn wastad.

Y Tad.

CRedu yr wyfi, a'th garu,Y P [...]rson cyn [...]a [...] yn y Drindod a'th add­oli di, o fy Nuw y person cyntas yn y drindod mwyaf addolawl; ffyn­non y Duwdod; tâd tragwyddol dy fàb gogyd-tragwyddol,J [...] [...] 18. 5 8 Jesu fy Ach­ubwr.

Gogoniant a fyddo i ti,E [...] w [...]h [...]n­edig brio­doliaeth Tâd. o Dduw 'r tâd, am garu o honot y byd felly, Jo. 3.16. fel i roddi dy unig anedig fâb i'n prynu ni.

Gogoniant a fyddo i ti, o dâd nefol, am ein caru ni yn gyntaf, a rhoddi 'r peth cuaf oedd gennit ti trosom ni, O cynnorthwya fi i'th garu di dra­chefn; ac i feddwl nad oes dim rhŷ brisiedig i ti.

Oll alluog.

CRedu yr wyfi, o fy Nuw,Ei Briod­oliaethau. mai yspryd wyt ti o'r puraf, Jo. 4.23.24. a sancte­iddiaf, [Page 20] [...] ac anfeidrol mewn pôb per­ffeithrwydd, [...]mewn [...] gallu, a gwy­bodaeth, [...]a daioni; [...]dy fôd ti yn dragywyddol, [...]anghyfnewidiol, [...] a phresennol ym mhob lle, [...]cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti

Credu yr wyfi, o arglwydd, dy fôd ti yn ddoethaf, [...]a chyfiawnaf [...]yn ddedwyddaf, [...]a gogoneddusaf [...]ac yn gwbl ddigonol, [...]grasusaf a thru­garoccaf, a thyneraf, a hynawsaf a brenlanaf, a mwyaf haelionus, [...] cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi o fy Nuw fôd dy natur ddwyfol di mewn pôb rhyw ystriaeth yn hawddgar, ei bôd yn hawddgarwch ei hûn, ei bôd yn gariad ei hûn, [...]iad 1 Jo. 4.8 16. ac am hynny yr wyf yn dy garu, dy fa­wrygu, dy foli a th ofni a'th addoli di.

Ti, arglwydd, yw fy ngobaith, fy hyder, fy mywyd, fy llawenydd, fy ngogoniant, fy Nuw, fy nghwbl oll, fy nghariad.

Creawd [...] Nêf a daiar.

E [...] Weith­ [...]doeddCRedu yr wyfi o dâd holl alluog, mai tydi a greaist y nefoedd, a r ddaiar, y byd i gid, a chwbl oll ac y sydd ynddo, gweledig ac anwele­dig, allan o ddim, ac wrth dy air yn unig,1 Gen 1.1 Heb. 11.3. P [...] [...]3.6. holl ogoniant a fyddo i ti.

Credu yr wyfi, o Greawdr mawr, mai dy gariad dwyfol di a wnaeth i ti [Page 21] gyfrannu hanffod i'th Greaduriaid, dy fôd ti yn caru pob peth, ac heb gasàu dim a r a wnaethost: gogoniant a fy­ddo i ti.

Credu yr wyfi, o Dduw, mai tydi yw 'r unic arglwydd a phriodawr pôb peth a'r a wnaethost,Deut. 1 [...] 14 Ps 8 [...].11 bôd pôb peth yn ymddibynnu arnat ti; mai ynot ti yn unic yr ydym ni yn byw, yn symmud, a [...] yn b [...] Act 17 2 [...] cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi, o dydi ddaioni cy­frannol, dy fôd ti yn cadw, ac yn cynnal, ac yn amddiffyn, ac yn ben­dithio pôb peth a'r a wnaethost, yn gysson i'r naturiaeth a roddaist id­dynt: cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi o ddoethineb mawr, dy fôd ti o'r melusaf yn llywiaw,Da [...] [...] 14. [...] ac yn llywodraethu, ac yn trefnu Ps. 1 [...]4.25. pôb peth; ie y rhai lleiaf; Mat 6.26 28 1 30 ie hyd yn oed pechodau dynion, i gyd-seinio yn dy ogoniant d; o arwain di fy mywyd i i gid, cyfarwydda pôb symmudiad fy enaid, tu ag at ddiben mawr ein creadigaeth ni, dy garu, a'th ogone­ddu di.

Credu yr wyfi, o Arglwydd, fôd dy gariad ti yn fwy disclair ynghreadiga­eth dyn, nac yn y lleill oll o'r bŷd gweledig; rhyngodd fôdd i ti ei wneu­thur ef Gen. 1.26. ar dy ddelw dy hûn, ar [Page 22] ôl dy ddwyfol lùn: cariad oll Gogo­niant oll a fyddo i ti.

Tydi, arglwydd, a wnaethost ddŷn i ti dy h [...]n, a phob peth gweledig er mwyn dyn; amcenaist yr holl Grea­duriaid yw wasanaeth ef [...] ac au daro­styngaist hwy yw arglwyddiaeth; g [...] ­chymynnaist yr angelion eu hunam yw gadw ef yn ei holl ffyrdd; [...] cariad oll Gogoniant oll a fyddo i ti.

Rhyfeddol a hawddgar iw dy wei­thredoedd, o arglwydd, [...] yr wyl yn caru, ac yn mawrygu, ac yn moli dy ragluniaeth gyffredinol ar y bŷd igìd; dibaid ymollyngiad dy ddaioni ar bob creadur: bydded yr holl ogoniant i ti.

Yr wyfi i'th garu, ac i th foli di, o fy Nuw, am holl ryddganiadhadau neilltuol dy gariad i mi, [...] 68 [...]9 [...] am dy holl warediadau a th fendithion, i'm corph neu i m henaid, hynod neu anadna­byddus, am y cwbl nid wyf iw cofio, neu nid ystyriais i hwynt: cariad oll gogoniant a fyddo i ti

Pa hwyaf y byddaf fi byw, o fy Nuw, mwyaf rheswm sydd gennifi i th garu di, am fôd pôb dydd i'm cyflenwi a phrofiadau croyw ac annogradau ne­wyddion o'th amryw gariad i mi; ac am hynny cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Ac yn Je [...]u.

CRedu yr wyfi ynot ti, o Jesu,Yr a [...]l B [...] ­son yn y Drind [...]d Duw'r Mab ei Swyd [...]au a gorfoleddu yr wyf yn yr Enw cu hwnnw y sydd cyn llawned a datcanus o'th gariad

Tydi wyt Jesu ein gwaredudd, am ddyfod o honot ir byd o'r gwaith goddeu i'n gwaredu ni oddi wrth ein p [...]cho­d [...]: M [...] 1 [...] cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti

O bydd di yn Jesu i mi, yn wastad; o bid i mi ymsynnied y grymm mwy­naidd o'r Enw melus hwnnw, yn yr hwn yr wyfi a phechaduriaid oll yn darllen ein perigl, a'n gwarediad, ein heuogrwydd, a n hiechydwriaeth

O Jesu hynawsaf! da y mae efe yn haeddu ei felldigo yr hwn nid ydyw yn dy garu di. 1 Cor. 1 [...] 22 Pwy, arglwydd, a elliff obei­thio cyfrannu yn dy Jechydwriaeth di yr hwn nid ydyw i'th garu di ei waredudd?

Grist.

CRedu yr wyfi, o Jesu trugarog, mai tydi yw Christ y gwîr Mes­siah▪ Joh 1.41 Dan. 9 26 Enneiniedig yr arglwydd, yr had a addawsid yr hwn oedd i yssigo pen y Sarph, Gen. 3.15 yn hîr a ddisgwiliwyd gan y tadau, Luc. 2 251 a ragddywedwyd gan y Pro­phwydi, Act. 10.43. a arwyddoccawyd drwy [Page 24] ffeigurau, [...] y rhain oll a gyflawnwyd ynot ti, o tydi [...] [...] cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi, o Jesu, dy enneinio di a'r yspryd glân, [...] darfod tywallt allan a gollwng i redeg, ei holl ddo­niau a'i radau ef megis Ennaint melus ar dy enaid, yn ddifesur, [...] hawddgar yn hollawl wyt ti O [...], ac o'th gy­flawnder di [...] cariad oll; cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi, o t [...]di enneiniedig gan Dduw, mai fel yr enneiniwyd, Brenhinoedd, [...] ac Offeiriadau, a Phrophwydi [...] gynt, ac olew sylwe­ddol; felly wrth dy enneiniad nefol, [...] i th gyssegrwyd di i fôd yn Broph­wyd i ni, ein Brenin, a'n Offeiriad, ac yn y tair swydd rheini oll, i egluro dy gariad i ni; ac am hynny cariad oll, gogoniant oll a fyddo i ti.

Gogoniant a fyddo i ti o Christ ein prophwyd, [...] yr hwn a ddyscaist, ac a ddatcuddiaist, ac a ddeonglaist ewy­llys dy dâd, a phôb gwirionedd achu­bol i'r byd.

Gogoniant a fyddo i ti, o Christ ein brenin, [...] yr hwn wyt yn rhoddi cyfreithiau i'th bobl. wyt i'n llywo­draethu ac i'n hamddiffyn, ac a dda­rostyngaist ein holl elynion ysprydol.

Gogoniant a fyddo i ti, O Christ, [Page 25] ein hoffeiriad, yr hwn wyt i'n bendi­thio. [...] [...] 2 [...]. yr hwn a offrymmaist dy hûn yn aberth, [...] ac wyt etto yn [...]yn tro­ [...]m n [...].

Ein prynedigaeth, ein llewyrchiad, ein cynhaliad sy yn hollawl oddi dy gariad, o dy di enneiniedig gan Dduw cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Ei unig Fab.

CRedu yr wyfi, [...] ddwy [...]atur 1 o'i Dduwdod Ei gen [...]d­liad c [...]n na r oe [...]o­edd o Jesu fwyaf addo­lawl, dy fôd ti yn fâb Duw drwy genhedliad anrhaethawl; Heb 1▪ [...] Es. 53▪ 8 J. 1.1 goferaist o dragywyddoldeb dy Dduwdod oddi wrth y tad; tydi wyt dd [...]l [...]ir [...] ei og [...] ­n [...]t [...]f, ac yn wîr lun ei b [...]n ef: cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.Heb. 1▪ 3

Tydi o Jesu wynfydedid, wyt unig fab Duw, y mab unig anedig, llawn gras a gwi [...]ion [...]dd; J [...]. 1 14.18 5 [...]8. R [...]f. 8 32. Ma [...]. 5.17. tyd: wyt yr unig fab anwyl, yn yr hwn y bodlonwyd d [...] d [...]d; ynot ti yn unig, ac erot ti, y mae gobaith gan bechaduriaid; ac am hynny cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Cyd-radd [...] 2 [...] wyt ti a'th dâd, o Jesu, mewn hawddgarwch a serch i ni, ac wyt yn gyffelyb i'th garu gennym ni, ac am hynny bydded cariad oll a mawl ir tâd a genhedlodd eyn na 'r oesoedd, 1 J [...] 5 1. ac ir M [...] a g [...]n [...]wyd er y tragwyddoldeb.

Ein H [...]glwy [...].

[...]CRedu yr wyfi o tydi tragwyddol fab y [...]âd mai tydi yw r mawr, a'r gwir Dduw, [...], Duw uw [...]h [...] bendig [...]dig yn oes oe [...]o­ [...]dd, [...] a [...] i iachau: cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi, o arglwydd Jesu, mai tydi a wnaethost; [...] ac a wyt [...] pob peth trw [...] [...]; [...] [...] [...]ôd ti i [...]h anrhy­deddu gan dd [...]ni [...]n, a [...]han [...]ngyli [...]n, fel yr anrhydeddir dy dâd: [...] cariad oll go­goniant oll a fyddo i ti

Credu yr wyfi o ty di Brenin y B [...]n­hin [...]dd, a [...] arg [...]wydd yr arglwyddi, [...] mai tydi yw arglwydd ac awdur y crea­digaeth newydd, [...] fel o r ûn hên, dy fod ti yn fwy pennodol yn arglwydd arnom ni bechaduriaid trwy bwrcas, [...] o bydded i m [...], ac i bawb sydd yn cydnabod dy arglwyddiaeth, garu yn wastad, a pherchi, ac ufuddhâu ar­glwydd mor [...] 6.4 nerthol a grasus.

Yr hwn a gaed trwy 'r yspryld glan

[...]Credu yr wyfi, o fawrhydi mwyaf gostyngol, ddarfod pan ostyngaist cyn ised ac i gymmeryd ein hanian wael ni, ir yspryd glan ddyfod ar dy farn sanctaidd di, a n [...]rth y goruchaf ei chyscodi hi, [...] 1. [...]1 34 [...]5 4 [...]. ac iddi dy ymddwyn, a'th letteua [Page 27] di yn ei brû, lle y buost ti yr hwn a lenwi [...]ef a daiar, ynghylch i naw mis er ein mwyn ni wedi dy garcharu, ac am hynny bydded cariad oll gogoniant oll i ti.

G [...]n [...] o fair fo [...]wyn

CRedu yr wyfi, [...] o ostyngiad mwyai addolawl, dy eni di o r diwedd [...] byd fôd Duw yn unic yn dâd gen­nit ti, a Mair forwyn bûr yn fam i ti, [...] yr hon y mae 'r holl genhedlae­thau yn ei galw yn wynfydedig, dy genhedliad a'th enedigaeth di oed­dynt yn gwbl ddihalog, fel yn bod heb bechod dy him [...] y gellit fod yn aberth cymmw [...]s i ddiwygio trosom ni bechaduriaid y rhai wedi ein geni o rieni aflan, oeddym oll yn aflan trwy natur; [...]14 [...]. ac am hynny bydded cariad oll, gogoniant oll i ti o oen Duw difrycheulyd, [...]r hwn wyt yn tynnu ym­ma [...]t [...] bech [...]dau 'r byd. [...]

Credu yr wyfi, o fendigedig Jacha­wdr, bod y ddwy natur o Dduw, ac o ddyn wedi eu cysiylltu mor ddirge­ledig ynot ti, heb na chyfnewid na chymmysg, fel iddynt wneuthur ynot ti ond ûn person, ond ûn [...]ryng [...], û [...] arglw [...]dd: tydi, o air tragywyddol a aethost yn Gnawd, ac a [...]rigaist yn ein pli [...]h ni o r gwaith goddeu i'n cadw ni; [...] ac am hynny cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Di [...]dd [...]fodd.

[...]CRedu yr wyfi, o gariad molawl, gwneuthur dy fywyd ti trosto i lynu o ddioddefiadau, a hynny er mwyn dynion pechadurus ac yn benn­odol erofi; o na âd i mi fyth beidio a'th addoli a'th garu di▪ er ein mwyn ni bechaduriaid, o gariad tyneraf, y bu i ti g [...]el dy enwaedu yn dy febyd, [...]a th fwrw gan Herod i laddfa, a'th yrru i f [...]o [...] [...]r Aipht, [...] ac am hynny yr wyfi i th [...]oli ac ith garu di.

Er ein mwyn ni bechaduriaid, o gariad cystuddiedig y buost ti tros dy holl einioes, yn wr gofidus, a chynne­fin a dolur; [...] y bu i ti dy erlid a'th ddifenwi, dy ddirmygu a'th lysu, ac nid [...]id gennit ti [...]e i roddi dy ben i lawr M [...]t [...] ac am hynny yr wyf i'th foli, ac i th garu di.

Er ein mwyn ni bechaduriaid, y y buost ti, o gariad tosturiol, pan gymmeraist ein hanian arnat, yn me­ [...]ru c [...]d-ddioddef a'n gwendid ni, ac ym mh [...]b peth wedi dy demptio yr ûn ffunyd a ni [...] ­n [...]u, etto heb pechod, [...] fel y gellicht yn fwy serchog dosturio wrth y gweiniaid, a chynnorthwyo y sawl a demptid; ac am hynny yr wyf i th foli, ac i'th garu di.

Er ein mwyn ni bechaduriaid, bu i ti o gariad haclionus, gerdded o amgylch [Page 29] gan wneuthur datoni, [...] 1 [...].38. pregethu edifeir­wch, cyhoeddi y newyddion llonn o Jechydwriaeth, Mat 4.17. [...] 4 18 danfon dy Ddiscy­blion Mat. 1 [...].1▪ 5 cadarnhàu dy athrawiaeth ne­fol drwy aml ogoneddus wrthiau, 11.5. ac yn eu hegluro hwy trwy siampl tebyg i eiddo ûn Duw; llawn yw dy holl fywyd o lithiau cariad melusaf a tho­sturi i ni bechaduriaid; y rhai fydd yn addfwyn a chymmhellgar i'n gyrru ni i'th garu, 2 Cor. 5.14. ac i'th foli di.

O gariad helaethaf, mor hawddgar yw dy holl radau di, o llenwa fy­nghalon a'th gariad, a newidia fi i'th gyffelybieth, Rh [...]f 8 [...]9 [...]. fel y gallwn tros fy holl einioes ddilyn dy ufudd-odd per­ffaith, sancteiddrwydd ddifrycheu­lyd, llawnfryd anghyfnewidiol, cariad hollawl, a defosion annirwystr, dir­myg ar y byd hwn, synnied nefol, ym­ddarostyngiad grasus, zêl gwresog i ogôniant dy dâd, a'th gariad anher­fynol, hynny er mwyn y cariad cuaf hwnnw a'th gogwyddodd di i'th gnaw­dio er fy mwyn i.

Tan Pontius Pilatus.

CRedu yr wyfi, o fy arglwydd,Ei ddio­ddefi [...]dau rh [...]g [...]l [...]enol yw [...]ro [...]shoe [...]ad. a'm Duw er i ti ddioddef tros dy holl einioes, bu etto dy ddioddefiadau mwyaf di Tan Pontius Pilatus Rhaglaw Rhufeinaidd Judea; Credu yr wyf yr holl ddioddefiadau mawr rheini, ac [Page 30] etto yr wyfi cyn lleied yn abl i ddat­can eu maintioli hwy, a mawredd d [...] gariad a'th gymmhellodd di i ddio­ddef, yr hyn holl a allafi, ydyw, dy garu a'th foli di

Mor gymmaint oedd dy ddiodde­fiadau di, o lachawdr y byd pan fu eu disgwiliad hwy wneuthur dy enaid yn drist,trist i [...]wn [...]yd ang [...]u, gwneuthu [...] [...] gw [...]ddiau, trw [...] le [...]ain cryf a dagrau, [...] pe bydda [...] [...]wyll [...]s dy [...]d ir Cwpp [...]n hwnnw [...] i ti, a'th d [...]l [...]dd di i ddirfawr ing [...] [...]hwys gwaed [...]yd, [...] yn gymmaint a dan­fon Angel or nêf o'r gwaith goddeu i'th nerthu di, o tydi ingol gariad printia ar fynghalon i synnied mor dyner o'th ddioddefiadau trosofi, fel y byddwyf mewn ing gyd a' thi, fel y synniwn dy holl ofidiau, fel er nas ga­llwyf chwysu gwoed yn debyg i ti, yr ymollyngwyf i ddagrau trosot ti fel y carwyf ac y dioddefwyf gyd a' thi ymhob rhan o'th ddioddefaint.

O Jesu dioddefol▪ pan iw fy myfyr­dodau ith ganlyn di o'r ardd hyd at fynydd Calvaria, tristâu yr wyf, a th garu di hyd y ffordd.

Gofidio yr wyfi, a charu, pan wel­wyf di, o Dduw wedi dy gnawdio, yr hwn pan allesit orchymmyn mwy na deuddeng mil o Angelion i'th waredu; allan o'th gariad i bechaduriaid ac yn bennodol i mi, ûn o'r rhai dibrisiaf yn [Page 31] y rhifedi hwnnw, yn dy ddorostwng dy hûn i'th ddal, a'th rwymo gan y milwyr anfoesawg, megis drŵg weithredwr M [...] 26 4 [...] [...] [...] Joh 18 [...].

Gofidio yr wyfi a charu, pan we­lwyf di, o arglwydd grasol, er fy mwyn i, wedi dy fradychu trwy fra­dus gusan Judas, Mat [...].5 [...].1 [...] dy wadu gan Bedr, a'th adel gan dy holl Ddiscyblion.

Gofidio yr wyfi, a charu, pan wel­wyf di, o ddiniweidrwydd ddifrycheu­lyd, allan o'th gariad i ni yn dy lusco ar Ann [...]s J [...] 18▪ [...] a Chataphas yr archoffeiriaid,Mat. 26 5 [...].59 Luc [...]2 [...] pan i'th welwyf di wedi dy gyhuddo gan gâu dystion, dy fwrw yn euog a'th gondemnio.

Gofidio yr wyfi, a charu, pan i'th welwyf, o fawrhydi dwyfol, allan o gariad i mi, wedi poeri arnat, a chu­ddio dy wyneb, a'th gernodio, a'th watwar. Mat. 2 [...] 61. Luc. 22 63 dy ddanfon at Pilat Barnwr anghredadwys, Mat. 2 [...] 2. yno at Herod enwir, yr hwn gyd a'i filwyr a'th ddiystyra­sant, a'th wisgasant â gwisg wen o wat­war,Luc. 23.6.11.1 [...] ac a'th anfonasant at Pilat dra­chefn.

Gofidio yr wyf fi, a charu, o ddai­oni a niweidwyd, pan i'th welwyf, er dy yspyssu yn ddiniwaid ie gan Judas y bradwr ei hûn, yr hwn allan o achreth o'i gamwedd, a aeth ac a ym­grogodd, er dy yspyssu yn ddiniwaid gan Pilat ei hûn, y barnwr at ba ûn yr appeliodd dy elynion, etto dy ym­lid, [Page 32] i farwolaeth trwy groch lefain y lliaws, [...] 14 [...]8 [...] 27.4 [...]. a lefasant [...], pan welwyf Barabbas bradwr a llo­frudd wedi ei berchi o'th flaen di

Gofidio yr wyfi, a charu, pan i'th welwyf di, o serchwr eneidiau▪ er fy mwyn i wedi dy draddodi yn anghy­fiawnaf i ddwylo milwyr anghreda­dwy i'th ddinoethi, a'th rwymo wrth golofn, a'th fllangellu, I [...]. 19 1 Ps [...] i weled yr Arddwyr a ard [...] ar d [...] g [...]fn, ac yn estyn eu cwy [...]au yn hi [...]i [...]n.

Gofidio yr wyfi, a charu, o frenin nêf, pan i'th welwyf allan o gariad i mi, yn dy ddarostwng dy hûn i'th wisco a scarlat, Mat 27. [...] a [...]hor [...]n yn dy law, pan i'th welwyf di wedi dy g [...]r [...] [...] d [...]in, er amlhâu dy benydiau; pan i'th welwyf wedi dy watwar gan druanwyr anfo­esawg, a'u glin wedi ei blygu, a'u Hen­ffych well brenin yr Iddew [...]n.

Gofidio yr wyfi, a charu, pan i'th welwyf, o arglwydd Dduw, yr hwn y mae yr angelion yn ei addoli, wedi po [...]ri arnat drachefn, a th gernodio, [...] ac er fy mwyn i, dy wneuthur yn ei­thaf gwawd, a dirmyg, a difyrrwch dy elynion trahaus, a mathrus, ac er fyth dy egluro yn ddiniwaid gan Pi­lat, dy draddodi etto i greulondeb afrywiogaidd y lliaws, i th groesho­elio.

Fy arglwydd, fy Nuw, fy jachawdr [Page 33] yr wyfi a'm holl galon, yn caru ac vn moli dy gariad anfeidrol a'th hynaw­sedd i bechaduriaid; yr wyfi a'm holl galon, yn gofidio tros, ac yn ffieiddio casineb a chynddaredd pechaduriaid tuag attat ti.

A Groeshoeliwyd.

GOfidio yr wyfi, a charu,Ei Groe­shoelied ef o Jesu alaethus, pan i'th welwyf er fy mwyn i wedi dy orthrymmu gan bwys dy groes dy hûn, Io 19 1 [...] nes i'th gorph ty­ner di, wedi ei dreulio a dioddefia­dau, foddi tano M [...]t [...].

Gofidio yr wyfi, a charu, o tydi y merthyr mawr o gariad, pan er fy mwyn i y gwelwyf dy gorph rhianaidd wedi ei ddinoethi, dy ddwylo a'th draed wedi eu hoelio ar y Groes; pan i'th welwyf wedi dy Groeshoelio rhwng dau Leidr, Mat. [...] 38. a'th gyfrif gyd a'r troseddwyr, pan welwyf roddi i ti fustl yw fwyta, a finegr yw yfed Ps 9 2 [...].

Godifio yr wyfi, a charu, pan i'th welwyf, o Dduwdod a gnawdiwyd, yn crogi ar y Groes, ac er fy mwyn i, gan dy bobl dy hûn, yn uchder dy ingder, yn cael dy watwar, dy wradwyddo, a th gablu, ac ysowyd eu pennau, dy waw­dio gan y milwyr, a'r Lleidr di-edifei­riol Mat 27. [...]..

Gofidio yr wyfi, a charu, pan i'th welwyf di, o Dduw bendigedig yn oes [Page 34] oesoedd, o ffynnon pob bendith, yn crogi ac yn gwaedu ar y Groes, a'th wneuthur yn felldith, trosofi; [...] 3 13. pa wêdd y mae fy nigofaint i yn ymchwyddo yn erbyn anghyfiawnder, ac anniolch­garwch, ac anhynawsedd yr Adde­won, y rhai a allent fel hyn arferu di­niweidrwydd mor anamharchus, ca­riad mor hawddgar, [...] 53 6 Jachawdr mor dosturiol!

Och, Och, y Pechadur oedd efe, o gariad wedi ei gnawdio, yn hytrach nar Jddew a'th fradychodd, a'th waw­diodd, a'th gablodd, a'th benydiodd, a'th groeshoeliodd di, pechodau dy­nol ryw gwympiedig, [...] [...]3 6. ac yn benno­dol fy mhechodau i, hwynt hwy fuont dy benydwyr; ac am hynny yr wyf o m calon yn gofidio trostynt, i'w ffi­eiddio, a'u tyngheru hwy.

Fy Arglwydd, a m Duw, difera ga­riad edifeiriol i'm henaid, fel y grydd­fenwyf am fy mhechodau, y rhai a'th ofidiasant di, fel i'th garwyf am ddio­ddef o honot trosom ni bechaduriaid, a fuom achosion o'th ofidiau di i gid, o bid i mi dy garu bôb amser, ac na'th dristawyf di byth ond hynny mwyach.

A fu farw.

[...] [...]arwola­ [...]th efGOfidio yr wyfi, a charu, o gariad sy' yn gwaedu, pan i'th welwyf [Page 35] ar y Groes, wedi dy dreulio yn hollawl gan boen ac ingder, pan i'th welwyf yn dy gnofâu angheuol yn Gorchymmyn dy yspryd i ddwylo dy d [...]d nefol, L [...] 46 yn gogwyddo dy ben; Jo 19 30 ac yn trengu. Tydi, o ar­glwydd y bywyd, ath ymddarostyngaist dy hûn er ein mwyn ni bechaduriaid i angeu, ie angen 'r Groes▪ marwola­eth o eithaf cywilydd, a dirmyg, ac o benyd annioddefus, cariad oll gogo­niant oll a fyddo i ti.

A fu erioed y fâth ofid, o arglwydd Croeshoeliedic, a'r gofid hwnnw a greodd fy mhechodau i i ti?

A fu erioed gariad, o drugaredd an­gerddol, tebyg i'r cariad hwnnw a ddanghosaist ti yn marw tros bechad­uriaid!

Syrthiodd holl adeilad natur, o Achubwr yn marw, i fewn llewyg wrth groeshoeliad eu creawdr mawr hwy; tywyllodd yr haul, Mat. 27.51 llen y Deml a rwy­gwyd oddi fynu hyd i wared, crynodd y ddaiar y main a holltwyd, Cyrph y Sainct wedi meirw a gyfodasant o'u beddau, yn gymmaint a darfod i'r Canwriad a'r Milwyr an­ghredadwy gydnabod Mat Mab Duw oeddit ti; hawddgar fuost, a gogone­ddus, ac addolawl yn dy ddarostyn­giad isaf; bydded cariad oll gogoniant oll i ti.

Annioddefus fu dioddefiadau dy gorph, o gariad holl alluog, ond etto [Page 36] llawer mwy dy ddioddefiadau oddi­fewn i ti.

[...]Tristâu yr wyfi, caru yr wyf, toddi yr wyf trosof i gid, pan i'th glywif ar y groes yn llefain, Fy Nuw fy Nuw, pa ham i m gwrthoda [...]st? [...] och truanddyn pechadurus fel ac yr wyfi, mor anfeid­rol ac mor anamgyffredol fu dy ofi­diau a'th ingderau oddi fewn i ti yr aethost tanynt er mwyn pechad­uriaid,, pan sethraist winwyf digofaint dy dâd dy hunan, [...] 3 pan ryngodd bôdd i th dâd anwylaf dy hûn dy ddryllio di, a'th glwyfo, pan roddwyd arnat ti anwireddau 'r [...]oll fyl [...] 5 [...] 6.,

Ac im haml bechodau i chwa­negu dy faich, derchafu dy benyd, pan dynnodd ymmaith dy Dduwdod dy hûn holl gyssur oddiwrth it, pan fu i Dduw, wedi i anfoddhâu a'n pe­chodau ni, d [...] [...]io yn nydd angerdd ei ddi­ [...]ter; [...] ni bu ddioddefiadau, na chariad tebyg i'th rai di er fy mwyn i, ni ddylei tristwch, na chariad ond yr eiddot dy hûn ragori ar fy rhai i tu ag attat ti.

Tros bwy, o Ddaioni anrhaethawl, y dioddefaist ti eithaf chwerwder go­fid, ond tros y gwaelaf o'th holl Gre­aduriaid, dŷn pechadurus, ac am da­naf fi ûn o'r gwaethaf o bechaduriaid ac am hynny yr wyf i'th foli ac i'th garu di.

[Page 37]I ba ddiben y dioddefaist, o gariad gwresoccaf, ond i gadw pechaduriaid oddi wrth bôb peth dinistriol, Mell­dith y gyfraith, [...] dychryndodau mar­wolaeth, [...] 15 camrwysg pechod, awdur­dodau y tywyllwch, a phoenau tragy­wyddol, T [...] 1 1 [...] i bwrcasu i ni bôb peth tu­eddol at ein dedwyddwch, [...]maddeu­ant a grâs, cyssur a chymmeradwya­eth, a thragywyddol lawenydd a gogo­niant teyrnas nefoedd; ac am hynny yr wyf i'th foli ac i'th garu di

Allan o ba annogiad, o hynawsedd anherfynol, ond allan o'th gariad rhag­flaenol dy hûn, Jo. 4 9. trugaredd rhydd, a thosturi pûr, ac am hynny yr wyf i'th foli ac i'th garu di.

Y prŷd ni allai aberth arall ddiwy­gio digter dy Dâd, o tydi anwyl fâb Duw, a chymmodi cyfiawnder a thrugaredd ddwyfol ynghyd ond ab­erth Duw wedi ei gnawdio, yr hwn fel yn ddŷn oedd i farw, ac i ddioddef yn ein lle ni, fel yn Duw, oedd i ha­eddu a gwneuthur iawn tros em pe­chodau ni; yno y bu i ti, o Duw 'r Mâb, dy wneuthur yn ddŷn, y gwae­laf o ddynion, a Gymmeraist arnat agw [...]dd gwas, [...] ac a ddangosaist i ni ar y Groes ddirgelwch a rhyfeddod cariad Duw wedi ei groeshoelio tros bechaduriaid, a phechaduriaid wedi eu prynu a gwaed Duw [...].

[Page 38]O tydi, Ryfeddod trugarog, Duw wedi ei guawdio ar y groes, trwy ba enwau i th addolaf di y maent oll yn rhŷ fyrrion, rhy brinion i'th ddatcan di, cariad yn unic, nid oes dim ond cariad a ddichon dy gyrrhaeddyd di, cariad wyt ti [...]. o Jesu, cariad wyt ti i gid, o dyneraf, o felusaf, buraf, o an­wylaf gariad meddalha melusa, pura, câr fi i bôb cariad yn debyg i ti.

Trwy gariad dy Groes di▪ o Jesu, yr wyfi yn byw, yn [...]. hynnw yn unic yr ymffrostiaf, hynnw uwchlaw pôb peth y rhoddaf fy mryd arno, [...] 22 hynny o­flaen pôb peth a brisiaf i; [...] trwy ga­riad dy groes di y dygaf i fynu fyng­hroes beunydd, ac a'th ddilynaf di, erlidiaf a phenydiaf a chroeshoeliaf [...] fy affaethau a'm gwyniau pechadu­rus, y rhai a'th erlidiasant, penydia­sant, ac a'th groeshoeliasant di; ac os dy gariad a'm geilw i atto dioddefaf ar y groes er dy fwyn di, fel y gwna­ethost ti er fy mwyn i [...] [...].13..

Mor oleudeg a hawddgar fu dy ra­dau di ynghanol dy ddioddefiadau oll, o Jesu cystuddiedig, mawrygu yr wyfi, a charu dy ddyfn ostyngeiddrwydd, ammynedd anlluddiedig, addfwynder fel yr oen, diniweidrwydd difry­cheulyd, anoresgynnol galonniad, ho­llawl roddiad i fynu, serch tosturiol eneidiau, a chariad perffaith i'th Ely­nion. [Page 39] O fy anwlyld, ni allaf dy garu di, ond rhaid i mi uwchlaw pôb peth ddymuno bôd yn debyg im Hanwylyd, o dyro i mi râs i droedio yn dy lwy­brau, a ffurfia fi at dy ddelw ddwyfol, 1 Pet. 1 21. fel pa fwyaf yr elwyf yn debyg i ti, y carwyf dydi yn fwy, a mwy i m cerir gennit ti.

Ac a gladdwyd, descynnodd i uffern.

CRedu yr wyfi,Ei Gladde­digae [...]h a'r ddescyniad o arglwydd croe­shoeliedic, i ti farw yn wîr, a bôd gwahaniad dy gorph a'th enaid: clwyfo dy ystlys hyd angeu, ai wanu a gwayw ffon ar y groes, Jo 1 [...] [...]4a darfod claddu dy gorph cyssegredig. Mat. 2 [...] 57, 6▪ i'n siccrhâu ni o th farwolaeth: cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi, gariad a wanwyd, ac a glwyfwyd, ddarfod i'th enaid ti yn y cyflwr o wahaniad ddescyn i uffern, Eph 4 i orfoleddu ar angeu a holl ysprydion y tywyllwch yn eu har­glwyddiaethau eu hunan, ac am hyu ny yr wyfi i'th, addoli ac i'th garu di.

Gogoniant a fyddo i ti, o tydi Cam­piwr mawr cariad, yr hwn er ein mwyn ni a ymdrechaist a'th holl ely­nion ysprydol dy hûn yn unic, yr hwn dy hûn a brofaist angeu, Heb. 2.9. fel y tynnit ymmaith golyn angeu, 1 Cor. 15.55, 56, 7. yr hwn a ym­drechaist a thywysogaethau ac awdurdodau, Col. 2.15. a holl nerth uff [...]rn fel y cyfranno­gem [Page 40] ni yn y fuddugoliaeth; am ba [...]echydwraieth ryseddol mi a'th folaf ac ath' garaf di yn wastadol.

Y trydydd dydd efe a adgyfododd o feirw.

Yn ei gy­flwr o dde­ [...]chafiad. [...] ad [...]yf [...] ­d [...]dCRedu yr wyfi, o gariad holl alluog ddarfod i ti, yn ôl y ffigurau a'r Prophwydoliaethau a aethent o'r blaen am danat ti, [...] 6 7 ac yn ôl dy rag­ddywediadau didwyll dy hûn [...] 1 [...] 4 gyfodi oddi wrth y meirw y trydydd dydd: cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Gogoniant a fyddo i ti, yr hwn a orweddaist cyhyd yn dy fêdd i fyned dan lawn gyflwr y meirw, ac i sic­crhâu yr holl fyd i ti farw; ac a gy­fodaist cyn gynted fel nas gwelit ly­gredigaeth, Act [...] 3 [...]. nac attal ein llawenydd ni; [...] cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Escynnodd i'r Nefoedd.

[...]CRedu yr wyfi, o gariad gorfodawg, ddarfod i ti, ar ôl dy oruchafiaeth ar Angeu ac uffern, escyn mewn gor­foledd i'r nefoedd, [...] 24 [...] 1 9 1 [...] fel y derperit drigfannau i ni, [...] 14 2. ac oddi yno fel cwn­cwerwr roddi rhoddion dy fuddugo­liaeth i ni, [...] 4 8. ag uwchlaw 'r cwbl, rhôdd dy yspryd glân; fel vr eit i mewn i'r cyssegr sancteiddiolaf, fel ein Archoffeiriad mawr ni, Heb 6 19. [...] 10.20. [...]. i bresentio i'th Dâd arogl peraidd aberth ei Fâb [Page 41] croeshoeliedig, unic iawn tros becha­duriaid; ac am hynny cariad all gogoniant oll a fyddo i ti.

Gogoniant a fyddo i ti, o Jesu, yr hwn a adewaist y bŷd ac a efcynnaist i'r nêf ynghylch y drydydd flwyddyn a'r ddèg a'r hugein o th oedran, i ddyscu i ni yn y prif o'n blynyddoedd ddibrisio 'r bŷd hwn, pan ydym aplaf yw feddiannu, ac i gadw ein llawn rymm i'r nef, ac i'th gariad ti.

O tydi, yr hwn a hoffodd fy enaid, er pan ymadewaist a'r byd, pa beth oedd fyth ynddo haeddedigol o'n ca­riad! o bid i'm holl affaerthau escyn ar dy ol di. ac na ddychwelant at y ddaiar mwyach; canys pwy sydd gennifi yn y nofoedd onid tydi? ac ni ewyllysiais nêb ar y ddaiar gyda thydi Ps 7; 25.

Ac a eisteddodd ar ddeheulaw Dduw Dad holl-alluawg.

CRedu yr wyfi, o gariad gorfoleddus,Ei ddifod­iad ir farn dy fod ti yn eisttedd yn awr mewn llawn a thangnefyddol feddiant o ddedwyddwch, 1 Pet. 3 2 ac ar ddeheulaw Dduw, bod by ddynol anian wedi ei derchafu i'r lle anrhydeddusaf yn y nêf, lle yr wyt ti yn eistedd ar or­seddfa gogoniant, addoledig gan An­gelion, Da [...] 5 8. 9. 12. ag yn cyfryngu tros becha­duriaid; Rhuf. 8 34. ac am hynny bydded, cariad oll, gogoniant i ti.

[Page 42]Gogoniant oll fyddo i ti, o gariad gorseddfol, dy adgyfodiad, dy escy­niad, a'th eisteddiad, ydynt oll yn rhannau hynod o'th gariad, ac er nesau o'n dedwyddwch i ddyfod, cwbl bwrcas dy gariad: ein holl obaith am y nêf, ein hadgyfodiad, escyniad a gogoneddiad, fy yn ymddibynnu ar, ac yn goferu oddi wrth dy eiddo [...] ti, ac ydynt oll orfodaethau dy gariad i ni; ac am hynny myfi a'th folaf ac a'th garaf di yn wastadol.

Oddiyno y daw i farnu byw a Meirw.

CRedu yr wyfi, o gariad wedi ei ogoneddu mai oddi wrth dy or­seddfa a'r ddeheulaw Dduw, lle yr wyt ti yn awr yn eistedd, y deui di drachefn Act 1. 11. Phil 3.20. i farnu 'r byd, yr Angelion Sanctaidd yn gweini i ti;2 [...]es.1.7. gogoniant oll a fyddo i ti

Credu yr wyfi o tydi Farnwr addo­lawal, y bydd i holl ddynol ryw gael eu dyddun o flaen dy frawdle ofnadwy. yr holl rai meirw y rhai a ddeffroir o'u beddau pan chwytho 'r Angel yr udcorn diwaethaf, 1 Cor. 15.52. a'r holl rai a fy­ddant yn fyw a gânt ymddangos y prŷd hwnnw ger dy fron di, gogoniant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi, Arglwydd, y bydd i mi ac i'r holl fyd roddi cyfrif manwl am em holl feddyliau, a'n geiriau, an [Page 43] gweithredoedd; yr agorir y llyfrau yr amser hwnnw, mai allan o'r coflyfrau ofnadwy rheini i'n bernir; Rhuf 14 10. Mat. 12.31 Daic. 20.12. mai Satan a'n cydwybodau ein hunain fydd ein cyhuddwry o bid i'r udcorn diwaethaf fyth swnio yn fy nghlustiau i fel y byddwn yn wastad yn gofhâus am fy nghyfrifon mawr, ac na fydded i mi na dywedyd, na gwneuthur,Preg. 13.14. na meddwl dim a glwyfai fy nghydwybod, neu a annogai dy ddigter, neu i beri i imi grynu ar y dydd ofnadwy.

Gwybod yr wyfi, Farnwr addolawl, mai cariad yn unic a oddefiff y prŷd hynny y prawf ofnadwy, mai cariad yn unic a ryddhêir, mai cariad yn unic a fendithir yn dragywydd; ac am hynny mi a'th folaf ac a'th garaf di yn wastadol.

Gogoniant a fyddo i ti, o tydi anwyl Fâb Duw, i'r hwn Y rhoddes y Tâd bob barn Jo. 5.22..

Pa fôdd y gallant hwy sy' i'th garu di, o Jesu, fyth anobeithio, er bod eu cariad hwy yn y byd hwn bob amser yn ammherffaith, y prŷd ar y diwa­ethaf y cânt hwy gariad am eu Bar­nwr, cariad a archwaethodd ac a do­sturia wrth eu gwendid hwy? ac am hynny cariad oll goganiant oll a fyddo i ti,

[...]redaf yn yr yspryd Glân.

[...] [...]ry [...]ydd [...]son yn y [...]dodCRedu yr wyfi ynot ti, o tydi yspryd Duw, y trydydd Berson yn y Drin­dod mwyaf addolawl; credu yr wyfi, o yspryd bendigaid, mai tydi yw 'r Arglwydd, mai Duw tragywyddol wyt ti, [...] ac yn gwybod pob peth, [...] Person gwahanol oddi wrth y Tâd a'r Mab, yn de [...]lliaw er tragwyddoldeb oddi wrth y ddau, [...] ac anfonedig gan y ddau yn gyttun, [...] ac chyd-awdwr a'r ddau o'n hiechydwriaeth ni; ac am hynny cariad oll gogoniant oll a fy­ddo i ti.

Credu yr wyfi, o yspryd bendigaid, mai Sanctaidd wyt ti, Sanctaidd yn hanfodol mewn ystyriaeth dy natur ddwyfol dy hûn,1 P [...] 1.1 [...] a chan fod yn san­ctaidd yn hanffodol, yr wyt yn anfe­idrol yn hawddgar; ac am hynny cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi, o yspryd benidigaid, mai Sanctaidd wyt ti yn dy Berson, mai tydi yw Awdr pob sancteiddr­wydd oddi fewn, a phob grâs oddi fewn ac sydd yn Sancteiddio, [...] 5 22 mai tydi yw 'r dechreuad o holl fywyd ysprydol ynom ni; [...] 3 3 ac am hynny ca­riad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Gogoniant a fyddo i ti, o Gariad wedi ei gnawdio, am ddanfon dy ys­pryd yn dy le, ac am ei addaw ef i'n [Page 45] gweddian ni, [...] cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Gogoniant a fyddo i ti, o yspryd cariad, am dywallt cariad Duw yn ein Ca­lonnau ni, Rh [...]f 5.5. am lenwi pawb oll sy' i'th garu di a helaethrwydd o lawenydd a diddanwch; cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

O tydi yspryd bendigaid y Didda­nudd, pura fy enaid a thywallt dy rad yw mewn hi a chyffegra hi i fod yn Deml i ti, 1 Cor. 6.19. a sefydla dy orseddfa yno yn ddiysgog, a dyro fy holl affa­ethau ar dân, fel y bydd o fynghalon yn aberth gwastadol o gariad wedi ei hoffrymmu i fynu i ti, ac ir fflam fod bob amser yn ymgyrhaeddyd tu ag attat ti.

Yr Eglwys lân Gatholic.

CRedu yr wyfi, o fendigaid a molawl gyfryngwr, mai cymdeithas o rai yw 'r Eglwys, wedi eu sylfaenu gan dy gariad ti i bechaduriaid, Mat. 16 18. Eph. 5 2 [...]. wedi ei huno i ûn corph o ba ŵn tydi yw'r pen, Col. 1.18. arwainiedig wrth y Bedydd, Mat. 2 [...] 19 wedi eu maethu wrth y Cymmun, 26.26 eu llywiaw gan fugeiliaid, wedi eu hawdurdodi gennit ti, a u gwisgo ac awdurdod yr Agoriadau, Mat 1 [...] 18. Jo. 2 [...]. [...] 23. yn proffesu 'r athrawiaeth a ddyscwyd gennit ti, Act [...] 42. ac a roddwyd i'r Sainct, J [...] [...] a chysse­gredig i'th foli ac i'th garu di.

[Page 46]Credu yr wyfi, o Jesu Sancteiddlan, fod dy Eglwys di yn Sanctaidd yn debyg i ti ei hawdr, sanctaidd trwy amcaniad dechreuol ei hordinhâd, 2 Tim. 1.9. Sanctaidd trw fedyddiol gyssegriad, Sanctaidd yn ei holl wenidogaethau tueddol i ymddwyn Sancteiddrwydd; 2 Tim. 2.19. ac er y bydd cymmsgiad o'r da a'r drŵg ynddi hi yn y byd hwn Mat 13.24. bod etto ynddi bob amser laweroedd o wîr Seinctiau; ac am hynny cariad oll go­goniant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi, Arglwydd, fod yr Eglwys hon yn Gatholic, neu gyffre­dinol, wedi ei gwneuthur i fynu gan gynhulliad holl Eglwysau nailltuol; Credu yr wyf ei bod hi yn Gatholic o ran amser, yn cynnwys holl oesau i ddiwedd y bŷd hyd pa ûn y mae efe i barhâu; Mat. 16.1 [...]. Mat. 28 20. Catholic o ran pob lleoedd allan o ba rai y mae ffy­ddloniaid iw casclu; Mat. 28.19. Catholic o ran pob ffydd achubol, o ba ûn y mae 'r Credo hwn yn cynnwys ei swmm, yr hwn a ddyscer bob amser ynddi; [...] 16.13. Ca­tholic o ran y rhadau oll a arferir ynddi, a Chatholic o ran y rhyfel cyffredinol y mae yw gynnal yn erbyn ei holl Elynion ysprydol, am ba ûn y gelwir hi yn Filiwraethus: o cadw fi bôb amser yn aelod gwîr o'th Eglwys Gatholic, fel y glynwyf wrthit ti yn ddiwahanol, fel yr addolwyf di yn [Page 47] ddefosionol ac i'th garwyf yn wa­stad

Gogoniant a fyddo i ti, fy Arglwŷdd a'm Duw, yr hwn a'm gwnaethost i yn aelodo Eglwys Loegr yn naillduol, ffydd pa ûn, a'i Llywodraeth, a'i ha­ddoliad, y'nt Sanctaidd, a Chatholic, ac Apostolaidd, a rhŷdd oddi wrth Ammarch a Gau-grefydd, a'r hon yr wyf fi i gredu yn ddryscog ei bod yn rhan iachus o'th Eglwys gyffredinol, a'r hon sydd i'm dyscu i gariad i'r sawl a gydsynniant a mi; ac am hynny bydded cariad oll gogoniant oll i ti.

O fy Nuw, dyro i mi ràs i barhâu yn ddiyscog yn ei mynwes, i wneuthur y goreu o'r cynnorthwyau rheini oll i wîr Dduwioldeb, yr holl foddion rheini, o râs, yr holl annogiadau rhe­ini o'th gariad, yn drugarog ac yn rhŵydd a ganiadhêaist ti i mi yn ei chymmunded, fel y gallwyf a phrîf affaethau a gwrês dy foli a'th garu di.

Cymmun y Sainct.

CRedu yr wyfi, o Frenin y Sainct,Cymmun­de [...] y dylai fod rhwng y Seinctiau ar y ddaiar, pa ûn ai rhai gwîr, neu mewn proffesiwn yn unic, gyfnewi­diol Gatholic gyfrannogiad o bôb pe­thau da, [...] yr hyn yw effaith digyfrwng o gariad cyffredinol. Tydi o Dduw ca­riad, edfryda ef i'th Eglwys.

Credu yr wyfi, o Tydi Dduw cariad, [Page 48] y dylai 'r holl Sainct ar y ddaiar wrth eu proffesiwn gyfrannogi a'i gilidd, mewn addoliad Efangylaidd, a r ûn Sacramentau Sanctaidd, yn yr ûn ddwyfol ac Apostolic ffydd▪ Act [...] 42.46. yn holl wasanaethau o gariad corphorol [...]al. 6.1 [...] ▪ 1 ac ysprydol, R [...]u [...]. 9. 12 1 Thess 5 14 Heb 10.2 mewn hyfrydwch attych­welus yn iechydwriaeth ei gilydd, ac mewn cyd-oddef tyner fel aelodau o'r ûn a'r unrhyw Gorph, [...] 12.13.16. o Dduw 'r tangneddyf, edfryda yn dy amser da y cymmundeb cyffredinol hwn, fel ac ûn galon ac ûn genau y moliannom ni oll ac a'th garom di.

O fy Nuw, ynghanol gwahanediga­ethau alaethusol dy Eglwys, o na bid i mi ehengu ei rhwygiadau, ond dyro i mi gariad cyffredinol tu ag at bawb a fedyddir yn dy enw di, a chymmundeb cyffredinol a Christianogion oll mewn ewyllys, o gwared fi oddiwrth becho­dau ac amryfuseddau oddi wrth schis­mau a Heresiau yr Oes. a dyro i mi râs i weddio beunydd am heddwch dy Eglwys, [...] a'i geisio yn ddifrifol, ac i annog pawb am a allwyf i'th foli ac i'th garu di.

Credu yr wyfi, o Jesu Sancteiddi­olaf, fôd i'th Seinctiau ymma isod gymmundeb a'th Seinctiau uchod, [...] yn hwy yn gweddio trosom ni yn y nef, nyni ar y ddaiar ymma yn per­chi eu coffadwriaeth hwy, yn cyd­lawenychu [Page 49] am eu dedwyddwch, yn rhoddi diolch i ti am weithredoedd eu cariad hwy, ac yn dilyn eu Siam­plau hwy, am ba rai, cariad oll gogo­niant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi, o Brynwr grasus, fôd i'th seinctiau di ymma ar y ddaiar gymmundeb a'r Angelion Sanctaidd uchod, eu bôd hwy yn ysprydion gwasa­naethgar wedi Heb 1 14 eu danfon i wasanaethu er eu mwyn hwy a gânt iechydwriaeth, ac yn gwi­lied trosom ni, Ps. 34.7. ac yr ŷm ni yn rho­ddi diolch am eu nodded hwy, ac yn canlyn eu moliantau dibaid au hufydd­dod parod; am ba rai cariad oll go­goniant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi, o fy Arglwydd a'm Duw fôd i'r Seinctiau yn y bywyd hwn gymmundeb a thri Phersonau y Drin dod mwyaf addolawl, 1 Jo. 1 [...] P [...]. 2 [...] yn yr ûn mwy­af hynaws ddylanwadau o gariad, ym mha rai y mae 'r holl dri yn cyd­seinio; am ba ûn cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Gogoniant a fyddo i ti, Ddaioni anfeidrol yn tanu ar lêd, am yr holl radau, a'r bendithion ym mha rai y mae 'r Seinctiau yn cyfrannu, am an­adlu dy gariad, megis yr Enaid eu hûn i'th Gorph dirgeledig, fel y byddai i bawb sy yn credu ynot ti garu eu gi­lidd, a chydsynnio oll yn dy garu di.

Maddeuant pechodau.

Cymmod a D [...]w.CRedu yr wyfi, o fy Nuw, na all neb Ma [...] [...] [...] faddeu pechodau ond tydi yn unic, a bôd maddeuant bôb amser yw gael yn dy Eglwys di; ac am fen­dith mor anfeidrol, cariad oll, gogoni­ant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi, o tydi garwr Enei­diau, na allwn heb wîr [...]difeirwch obeithio am faddenant, 1 Pet 1 18. fôd ein he­difeirwch ni ar goreu yn amher­ffaith, mai allan o'th unic drugaredd, o Dâd nefol. [...] 3▪ 4 5 ac er mwyn haeddedi­gaethau a dioddefaint dy fâb a groe­shoeliwyd, 1 Pet 1▪ 18 yr wyt ti yn derbyn ein hedifeirwch amherffaith ni, ac yn rhyngu bod i ti fadden i ni; ac am hynny cariad oll gogoniant a fyddo i ti.

Gogoniant a fyddo i ti, o Drindod mwyaf addolawl, am dy anfeidrol ga­riad yn ein maddeuant; R [...]. 5 8 gogoniant a fyddo i ti, o Dâd yn maddeu, o fâb yn gwneuthur iawn, o yspryd glân yn puro▪ yr wyfi bechadur truan, yr hwn wyf yn ochneidio, ac yn darwain ac yn curiaw am dy faddeuant di, ac am fôd mewn heddwch a 'thi, [...] 5.1 yn moli, ac yn addoli, ac yn caru y trugaredd melu­saf hwnnw, a breulan, a thyner, a ha­wddgar sydd yn ymhyfrydu yn ma­ddeu pechaduriaid.

Cyfodiad y Cnawd.

CRedu yr wyfi, o Jesu buddugawl,Gor [...]ole­ddus gyfo­diad. mai trwy rymm dy adgyfodiad ti y cyfodir y meirw oll, 1 Cor. 15.20. Jo. 5.28.29. y drŵg fel y rhai da; cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti, trwy 'r hwn y llyngeir angeu mewn buddugoliaeth 1 Cor. 15 54..

Credu yr wyfi, o Jesu holl alluog, mai trwy dy nerth di y cyfodir pawb a'r ûn cyrph ac oed ganddynt ar y ddaiar; Job. 19.26. yr ailgescli di eu llwch gwascaredig hwy i'r ûn ffurf dra­chefn, y caiff ein heneidiau ni eu hail uno a'n cyrph ni, i'n bernir ni yn enaid a chorph, am y pechodau a wnaethpwyd gan y ddau, cymmhwysir cyrph yr anwireddus i ddirboen, a chyrph y Sainct i gyfnewid mewn cynneddf, a'u gwneuthur yn gyrph gogoneddus, 1 Cor. 15 53. [...] 3.21 anfarwol, ac anllygre­dig, cymmwysedig i'r nêf ac i'th garu a'th fwynhâu di hyd dragywyddoldeb: am yr hyn gariadhâd gogoneddus mi a'th folaf ac a'th garaf di yn wasta­dol.

Ar bywyd tragywyddol.

CRedu yr wyfi,Dedwydd­wch tragy­wyddol. o Farnwr mawr nêf a daiar, mai, gwedi darfod i'r byw a'r meirw ymddangos ger bron dy frawdle, yna yr eiff allan y farn gyfiawnaf ac anniddymmol, ac a gyf­lawnir [Page 52] hyd dragywyddoldeb, gorhoe­nus yn unic i'r rhai fy i'th garu di; ac am hynny cariad oll gogoniant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi o Jesu gyfiawn, y cy­fleusir yr anwireddus a'r dy law ass [...]y di, ac y damuir hwy i uffern, iw penydio ac ing ac anobaith tragywyddol, ac an­amgyffredol, gan Ddiafol a'i Ange­lion ef Mat [...]5 41 a'u cydwybodau eu hunain, yn enaid a chorph, yn y llynn o dân a brwmstan, Da [...] 14 10, 11 o ba ûn ni all fôd dim ymwared fyth; O farn gsiawnaf i'r Sawl nid ydynt i'th garu di.

O Jesu trugarog, mor awyddus wyt ti er i ni fôd yn ddedwydd yn dy garu di, pan greaist ti uffern o bwr­pas i'n dychrynu ni rhag dy ga­sau di, a'r nêf i'n cymmell ni i'th garu di, ac am hynny cariad oll gogo­niant oll a fyddo i ti.

Credu yr wyfi, o fy Arglwydd a'm Duw, y gobrwyir y rhai cyfiawn a llawenydd amhaeti adwy a llawn ogoniant, a gweledigaeth wynfydedic a cha­riad arnat ti yn y nêf, 1 Jo 3 2. 1 [...] 13 12 a holl dded­wyddwch Corph ac enaid, y rhai a fyddant ym mhob ystyriaeth yn ber­ffeithiaf, tragywyddol, ac anghyfne­widiol, 1 Pet 1 4. na chânt fyth alaru na phe­chu mwyach, Date 21▪ 4. yr hyn oll yw rhâd rôdd dy gariad anfeidrol, Mat. 25. [...]4. o Dad ne­fol a phwrcas dy waed di, o Dduw [Page 53] wedi ei gnawdio; am y rhain hyd at eithaf fyngallu mi a'th addolaf ac a'th garaf di yn wastadol.

O gariad anherfynol, pa bryd y câfi dy garu di yn y nefoedd heb nac oerni na rhwystr, y rhai, och, sydd yn rhy fynych i'm goddiwes i ymma isod.

Pa brŷd, o fy Nuw, o pa brŷd y câfi y weledigaeth hyfrydlon o'th ga­riad hawddgaraf, fel i'th garwn di yn anghyfnewidiol, ac na'th ddigiwn ond hynny mwyach?

O tydi yr hwn a hoffa fy enaid, ni ddy­munwn i y nêf▪ ond am dy fôd di yno, canys tydi wyt yn gwneuthur y nêf ym mha le bynnac yr wyt ti.

Ni ddymunwn, o Jesu, fywyd tragy­wyddol ond fel y carwn di yno hyd dragywyddoldeb.

O gariad annispyddawl, anadla dy gariad i'm mewn yn dragywydd, fel y cynnyddo fy nghariad ei i ti yn dra­gywydd, a thueddol at anfeidroldeb, gan nad yw cariad llai nac ûn anfe­idrol, yn deilwng o honot ti.

Amen.

O Tydi Awdr mawr a pherffeithydd ein ffydd ni, angwhanega fy ffydd i beunydd, a derchafa fy nghariad; o caniadhâ fôd mewn gwrês sanctaidd cariad, i gariad croeshoeliedig, i'm [Page 54] cariad i o'r diwedd escyn at wlâd ca­riad, fel na byddo dim i mi yw wneu­thur, hyd tragywyddoldeb, ond dy foli a'th garu di, Amen o gariad anfeidrol, Amen, Amen.

Gellir dosparthu y gwasanaeth hwn i amryw rannau, a'i arferu ar ddy­ddiau 'r Arglwydd, neu wylion, yn enwedic ar wyliau mawr o'r Natalig, y Pasc, y Sulgwyn, yn y grawys he­fydd, ac ar ddydd gwener y croglith yn bennodol a chyn cymmeryd y cymmun bendigedic, fel y byddo mwyaf cymmhwysol i achlysur, neu gyflwr, tymmer, a thueddiad pôb enaid defosionol.

Y Gorchymmyn Cyntaf.

O Tydi yr hwn yn unic wyt Jehosa, Dyledswy­ddau gor­chymyn­ned [...]c. os fy Nuw i ydwyt ti, ac os wyfi i'th wîr garu di ni allaf fyth oddef ûn Creadur i fôd yn gyd-garwr a thydi; neu i gyfrannu yn fy nghalon gyd a thydi; ni all fod gennisi Ddaw arall, na chariad arall ond tydi yn unic.

O ddaioni anfeidrol, ti yn unic wyt hawddgar, pa bêth bynnac ac sydd hawddgar heb dy law di, nid ydyw hawddgar ddim pellach ond fel y mae yn dwyn rhyw breintiadau arno o'th hawddgarwch di; ac am hynny cariad oll, Gogoniant oll a fy­ddo i ti yn unic.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, difera i'm henaid i y fàth gariad hollawl par­chedic o honot ti, fel na charwyf ddim ond er dy fwyn di, neu Deut 10 12. mewn is-drefniad i'th gariad ti.

O gariad, dyro i mi râs i ystudio gwybodaeth am danat ti, J [...] 1 [...] 3 fel pa fwyaf i'th adnabyddwyf, i'th garwyf di yn fwy.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, crea di ffydd ddiyscog ynofi Heb. 11.1. yn dy wirair, Go­baith 1 Pet. 1 4. fywiol yn dy addewidion, ym­ddiried gadarn yn gallu,Ps. 9.10. ymddibynni­ad hyderus ar dy ddaioni, Ps 4 8 ymhyfryd­wch ymfodlonus Ps. 62 [...] 2, 5 yn dy ddigonoldeb

[Page 66]O fy Nuw, o fy Anwylyd, crea ynofi ddymuniad gwresog o'th bresennol­deb, [...] 4 hyfrydwch nefol yn dy fwyn­hâd di [...] 4 [...]y Anwylyd.

O fy [...]uw, o fy Anwylyd, llenwa fy nghalon a Diolchgarwch [...] am y Ben­dithion, Moliant [...] 4 Odidawgrwydd, Addoliad o Fawrhydi, [...] zêl [...] am dy agoniant di fy Anwylyd.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, llenwa fynghalon a gwir edifeirwch [...] 18. [...] am an­foddhâu, ac ofn gwastadol Ps 112.1. dy gyffrei di fy Anwylyd.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, llenwa fy nghalon a defosiwn cynhyrfol mewn gweddi, Ja [...] 16. ac a gostyngeiddrwydd P. 115. [...] isel, yn cyfedliwio holl barch i ti fy An­wylyd.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, crea ynofi ufudd-dod ddiffuant Mat. 7.21. i'th holl Orchy­mynnion, amynedd ddarostyngedic Ps. 39.9. dan dy holl geryddon, a rhoddiad fy hûn yn hollawl i fynu i'th holl dref­niadau di Mat 26. [...] fy Anwylyd

O fy Nuw, o fy Anwylyd, chwanegaed dy gariad holl alluog yn fynghalon, [...] ac ynghalonnau pawb a broffesant dy enw, fel yn yr rhain oll a phob rhannau possibl eraill o'th gariad di, y byddo em heneidiau ni wedi eu go­ [...]od ar waith yn wastad i'th foli, ac i'th garu di.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, bid i mi [Page 67] bob amser geisio achlysurau i annog yr rhain a allwyf i'th addoli Ps. [...]4 [...] ac i'th garu di.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, ymwr­thod yr wyfi, a ffieiddio, a gosidio tros megis casedig ac anfoddhàus i ti, fel union wrthwynebol i'th gariad, ac i'th ogoniant.

Pob serch ar ûn ei hûn 2 [...] a chariad anghymmedrol ar bethau isod 1 J [...] 2 15.

Pob rhyfygus ac ymhoffus anwybo­daeth [...] 8..

Pôb di-Dduwdod, neu fod hêb ûn Duw; Ps. 14.1. ac amlhâd Dduwiau, J [...]. 1 [...].11. neu fod ychwaneg o Dduwiau nac ûn.

Pob Heresiau 2 Pet 2.1 ymadawiad a'r ffydd, Heb. 10 3 ac anghrediniaeth2 Th [...]s. 2 12..

Pob rhyfyg, Ps. 5 [...] 1 ac anobaith, M [...] [...] 5 anym­ddiried [...] 78.22. a diofalwch cnawdol.

Pob [...]wyllysgar ostyng [...]iddrwydd [...]. 8.1 [...] ac addo­liad Angelion [...]l. 2 18;

Ymddiried yn y creaduriaid, Ps. 52.7 neu ymgyrchu at ysprydion drŵg Le [...]. 2 6..

Pob anniolchgarwch, 2 [...]m. [...] ac anghre­fydd; Ps. 10 [...] claiarwch [...] 3 a diofalwch [...] 1. [...].

Pob anedifeirwch, [...] 41. a diystyriaeth ar ddigter Duw Es5 [...].

Pob diffyg defosiwn [...] a balchder, [...] 3 13. ac anufydd-dod, Rh [...]f. [...] [...] annioddefgarwch a gwrwgnach [...].

Holl ie y lleiaf o ogwyddiadau, [...] 4 [...] at ûn or anwireddau hyn.

Oddi wrth y rhain oll a'r cyffelyb [Page 68] casedig halogiadau dy gariad ac oddi wrth y dialedd hwnnw y maent yw haeddu yn gysiawn; o fy Nuw, o fy Anwylyd, gwared fi, a gwared holl bobl ffyddlon.

O fy Nuw, o fy anwylyd, yr wyfi yn gweddio yn daer, er i'th gariad di ennill felly ar ein calonnau ni, fel y gofidiom yn athrist, ac a dygn-gasaom y ffieidd-drau hyn oll, ac na chyffro­om di ond hynny mwyach.

Yr ail orchymmyn.

Pechodau Gwahar­ddedic.O Fy Nuw, o fy Arglwydd, gwy­bod yr wyfi fôd gwir gariad i ti, yn anghyfrannol i neb ond tydi, ac am hynny yr wyfi yn ymwrthod, ac yn ffieiddio, a gofidio tros, megis ac anfodlonus gennit ti, megis union wrthwynebol i'th gariad ti a'th ogo­niant

Pôb gwneuthur d [...]lwau Cerfiedic, gyd a bwriado addoli a goslwng o'u blaen hwy De [...]t 25. [...]6.27.15..

Pôb cyffelybiaethau neu brintiad o honot ti, o fy Nuw, trwy gyffelybrw­yddau gweledig o bethau yn y nêf neu ar ddaiar.

Pôb lluniau corphorol, y rhai sydd yn anfeidrol yn anghysson i'th natur anweledig ac ysprydol di, ac yn tynnu oddi wrth dy addoldeb D [...]ut. 4 15. [...] 4 [...] 18. Act 17.29..

[Page 69]Pôb Delw addoliaeth, Es. [...] 9. 9 a chrefy­ddol ymalwad ar y Creaduriaid Da [...]. 19.10.14.14.18.

Pob cyssegr vspail, Dihar. 20 ac halogiadau dy dy, a phethau Sanctaidd Mat 21.25.

Pob camarfer, neu ddibrisiad, neu ddiofalwch, ar dy air di, Mat. 1 [...]. 15 Luc. 1.22 neu dirmyg ar dy Weinidogion Luc. [...].16..

Pob defodau gwâg-crefyddol neu anghyfreithlawn gormodeddau neu gloffiadau,J [...]. [...] 2 [...] ammharch neu anwedde­idd-drau,Deut 4 2 [...]eut 6 39 yn dy addoliad Public,Preg 5 1. Mal 1 [...] 8 14. trwy ba rai mewn ûn modd i'th ddianrhy­deddir di

Pob ymfodlonrhwydd mewn defo­dau oddi allan yn unic,Mat. 15.9.11. neu wrthod rhoddi i ti add [...]liad Corp [...]raw [...], ac i Syr­t [...] i lawr o'th flaen di. [...]. 45 2 [...]. oddi wrth y rhain oll a'r cyffelyb halogiadau dy gariad anghyfrannol, ac oddi wrth y dialedd hwnnw a haeddant yn gyfi­awn, o fy Nuw, o fy Anwylyd, gwa­red fi, a gwared holl bobl ffyddlon &c. fel yn y ddalen 111.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, printia ar fy enaid gariad perchus o'th fawrhydi di, Es. 8 13 fel i'th addolwyf mewn yspryd a gwi­rionedd, Jo. 4 24. ac mewn modd teilwng o ho­not ti.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, gwna fi mor dyner o'th anrhydedd di fy An­wylyd, fel y danghoswyf ystyriaeth ddyledus i holl rannau dy addoliad.

Fel ac isaf ostyngeiddrwydd enaid [Page 70] a chorph,Ps 6 [...] pa bryd bynnac yr ym­ddanghoswyf ym-mhresonoldeb cari­ad anfeidrol. [...] [...]awr ac i'th [...] d [...].

O fy Nuw, o fy Anwylyd o bid i mi bob amser fyned i'th dy di, preswylfa cariad anhersynol, a meddyliau atcas­cledig arweddiad pwyllig, parch gwe­ddus, a phur fwriadau car [...]ad [...]. [...]8 [...].

O fy Nuw, o fy Anwylyd, o bid i mi bob amser fynych gyrchu at y gwe­ddiau public, a nesau at dy Allor di ac affaethau gwresog a nefol, gyd ac anioddef Sanctaidd am fendithion dy gariad ti [...].

O fy Nuw, o fy Anwylyd, o b [...]d i mi bob amser ddarllain a gwrando dy air di, Cof-lyfr nefol o'th cariad, gyd ac ymwrandawiad difrif calon ennynnus, ac a dinesiad pennodol, ac byth ddys­cu oddi wrtho ryw wers o'th gari­ad ti [...] 8 15. [...] 2.1 [...].

O fy Nuw, o fy Anwylyd, er mwyn dy guaf dy hûn, dyro i mi ràs i dalu parch cyfaddas Mat. 10.4 [...] i bob rhai cyssegre­dig, neu leoedd, [...] 19 neu bethau, [...] y rhai sydd eiddot ti drwy gyssegriad parchedig, ac wedi eu nailltuo i arfe­rion cariad dwyfol; a chyfrannogia­dau dy râs, neu yr hyn a ddichon yrru ymlaen weddeidd-dra a threfn dy addoliad, neu adeiladaeth pobl ffydd­lon [...] 14. [...].

[Page 71]O fy Nuw, o fy Anwylyd chwanegaed dy holl alluog gariad yn fynghalon i ac ynghalonnau pawb oll a broffe­sant dy enw, fel yn yr 'rhain oll, a phob rhannu possibl eraill o'th gariad di, y byddo ein heneidiau ni wedi eu gosod ar waith yn wastad i'th foli ac i'th garu di. &c. pag. 66.

O fy Nuw, o fy Anstylyd, Duw Ei­ddigus wyd ti, eiddig [...], am dy anrhydedd dy hûn Deu [...]. 4 24 ac am ddiweirdeb dy gariad; o na âd i mi fyth redeg ar ol cariadau eraill,E [...] 42 8 [...] [...]4 14 [...] neu wnethur godineb yspry­dol yn dy erbyn di, i'th gyffroi di i ddigofaint.

Tydi, o fy Nuw, o fy Anwylyd, wyt yn ymweled a phechodau y Tadau ar y plant; Tydi pan lyfe dy Eiddigedd fel tan [...] 7 yn erbyn eulyn-addolwyr, a'r sawl sydd i'th yspeilio am dy addoliad, wyt arferol o'u cospi hwy yn eu heppil, a drygau amferol ac ysprydol he­fyd, pan droedio eu plant yn eu llwy­brau hwy; canys y prŷd hynny yr wyt ti yn gwneuthur pechodau eu Tadau yn achosion o bryssurdeb, neu amlhâd dy farnedigaethau, er dy fod ti bob amser yn arbed y plant a edifarhânt; [...] 65 [...] 17 20. Jer. 31 30 o bid i'th gyfiawn ddigofaint en erbyn halogi dy addoliad, fy nychryn u i, a phawb oll a broffesant dy enw, rhag y cyffelyb halogiadau.

Dy eiddigedd di, o fy Nuw, o fy [Page 72] Anwylyd, s [...] yn syrthio yn drwm [...] di, ond pa fodd y m [...]e yn [...] nêb rhyw ûn dy ga­sau di, [...] hwn w [...]t gariad anfeidrol? ac etto, och! pawb oll ac sydd ely­nion i'th addoliad dwyfol; pawb oll ac a dderchafan [...] ûn nwyd, ûn crea­dur i th orseddfa di, i gyfebliwio eu dedwyddwch, i aberthu eu bri, au [...]el, au haffaethau ac i offrwm prîf anrhydeddau iddo; pa bêth y maent yn ei wneuthur ond caru gâu Dduwiau, a'th gasau di, ac am hynny y maent yn gasedig gennit ti.

[...]O Arglwydd Dduw, dy gasau di yw nôd priodol cythreuliaid, ac ni ddi­chon Luciffer ei hûn bechu y tu hwynt i'r eithaf pellaf hwnnw o ddrŵg, ca­sineb arnat ti; a llawn yw nghalon o achreth a gofid, i feddwl bod i'r 'rheini fyth sydd yn dwyn dy ddelw di ac yn ymgynnal trwy dy gariad eu troi eu hunain i Gythreuliaid a'r byd hwn i uffern, trwy dy gasâu di: o gariad an­nherfynol, dychwel hwy, a dychwel hwy i fod yn ddynion drachefn, ac yno nis gallant ddewis ond dy garu di G [...]goniant a fyddo i ti, o [...] Nuw, [...] dangos t [...]ugaredd i'r rhai [...] gadwan [...] dy O [...]chy [...]ynion: y mae cariad ac ufydd-dod yn myned yngh [...] bob amser, ac yn gadel bend [...] ar heppil dy garwyr di; [...]ut 4. [...] o cadw [...] b bo [Page 73] amser yn ûn o'r rhifedi hwnnw; o bid i mi dy garu ac ufyddhâu i ti yn wastadol.

Gogoniant a fyddo i ti o Arglwydd Dduw, cariad pa ûn sydd h [...]laethach na'th ddigofaint; nid yw dy d [...]al [...]dd yn cyrrhaeddydd ymmhellach, na'r [...], neu ar y mwyaf, [...]; dy drugaredd [...]; a pha helaethaf yw dy gariad ti, y mae yn fwy nerthol i'n hannog i'th foli, ac i th garu di.

Y trydydd Gorc [...]ym [...].

O Fy Nuw, o fy Anwylyd,Dyledsw­dd [...]u Gor­c [...]y [...]y [...] ­d [...]g. dy enw dy ogoneddus [...], 18 a'th haw­ddgarr dy hûnan ydyw, dy natur ddw­yfol a th berffeithrwydd, a'th weith­redoed o'r teilyngaf iw haddoli, o'r teilyngaf i'w caru, [...] ac am hynny mi a addolaf, ac a garaf dy enw di yn wastadol.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, [...] bid i mi feddyliau parchedig am danat ti bôb amser, [...] na chrybwyllwyf am dy [...]nw urddasol di ûn amser, oddieithr ar achosion parchadwy, a chyfiawn, a defosionol; na chrybwyllwyf am dano ar yr achosion 'rheini heb w [...]ithre­doedd cariad ac addoliad

O fy Nuw, o fy Anwylyd, [...] i garu ac i ogoneddu dy enw di yw diben mawr ein Creadigaeth, ac a gymmhellir etto [Page 74] ymmhellach trwy ein pryniad ni; o bydded y gwaith mwyaf o'm bywyd i trosto yw garu ac yw ogoneddu ef ym mhob ffordd bos [...]ibl o fewn fyn­gallu, trwy fy ngenau, [...] trwy fy ym­arweddiadd, trwy [...] fy nghyffesiad cyho­edd o honot ti o flaen dynion, ie hyd angeu [...] pa bryd bynnac y bydd wiw gennit ti fy ngalw i atto▪ trwy rwymo pawb oll a'r a allwyfi i'th ogoneddu a'th garu di; o fywyd dedwyddol, o farwolaeth wynfydedig, a dreulir ac a derfyna yn dy ogoneddu ac yn garu di!

O fy Nuw, o fy Anwylyd, bydded fy nghalon ei bôb amser yn eiddigus am dy enw, [...] ni all fòd gennifi ddim gwîr gariad▪ ddim darbod siccr i ti, o ni ryddhâf dy enw di hyd at eithaf fy nghallu, pa bryd bynnac y clywif ei ammherchi ef

O fy Nuw, o fy Anwylyd, Sefydla vn fy enaid bûr fwriad anfoddol i'th ogoniant yn fy holl weithredoedd, fel pa ûn a i bwy [...]a a'i yfed, n [...]u beth bynnac a wne [...]wyf, y gwn [...]lwyf bob peth er gogoniant [...] fy Anwylyd.

Llwon.

[...] fwy penno­ [...] yn ddarbodus mewn Llw­onO Fy Nuw, o fy Anwylyd, llenwa fi ac arswyd crefyddol i Lwon, ym mha rai y mae anrhydedd dy enw anwyl cymmaint yn Sefyll.

[Page 75]Gwybod yr wyfi, o Jehofah fawr, fy mod i mewn llw yn galw arnat ti yn gyhoedd megis i dystiolaethu yr hyn a dyngwyf, [...] 5 [...] 5 [...] megis Barnwr i'm cospi i os tyngaf ar gam.

Bydded bell oddi wrthyfi, o Ar­glwydd Dduw, dyngu ûn amser, ac yn tyngn, galw arnat ti oddieithr ar annogiadau cyfreithlon a phwysfawr, pan fydd i'th ogoniant ti,1 Deut 6.13 Gorchym­myn fy mlaenoriaid, daioni amlwg fy nghymmydog, terfynu ymryson, neu fy ni­niweidrwydd [...] fy hûn fy rhwymoi iddo.

O Arglwydd Dduw▪ pa brŷd bynnac i'm iawn gelwir ar lŵf haerig, canni­adhâ i mi dyngu mewn gwi [...]i [...]n [...]dd, mewn cyfiawnder, ac mewn barn. J [...] 4 2.

Pa Lwon bynnac cyfreithlon addewidiol a gymmerwyfi, Arglwydd, dyro i mi râs i'w cyflawni yn gydwybodus, er im niwed fy hun. P [...] 1 [...] [...]

Addunedau.

GOgoniant dy enw anwylaf,A [...] [...] Addu [...] ­dau o Je­hofa fawr, yn nesaf at wirionedd ein Llwon yr y'm yn galw arnat ti i ddwyn tystiolaeth iddynt, a ddarbo­dir yn uniondeb yr Addunedau rheini a gynnygiwn i ti i'w derbyn; [...] o creu ynofi ystyriaeth ddifrifol o grefydd Addunedau, fel nas dianrhydeddai fy addunedau di.

[Page 76]O fy Nuw, o fy Anwylyd, pa brŷd o'm gwir fôdd yr addunedaf adduned i ti dyro i mi râs i addunedu gyda phôb dyledus ocheliad ac y gallwyf, fel yr addunedwyf y pethau rheini yn unic sydd gyfreithlawn a chymme­radwy gennit ti [...] a'r rhain a roddaist yn fy ngallu, [...] fel yr addunedwyf gyd [...] a phwyll a chyngor ysprydol, ac ar achosion pwyssawr ac ystyriaethol, yn unic gyd a' bwriad i ogoniant, [...]132.2 a diolch, a chariad i ti.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, dyro mi râs i gyflawm yn ffyddlon yr holl addunedau a wnelwyf i ti, [...] yn enwe­dig fy adduned yn fy Medydd, a'm holl adnewyddiol addunedau o wellhâd yn yr rhain mor fynych yr addunedais i ogoneddu, a charu dy enw di.

O fy Nuw o fy Anwylyd chwanegaed dy gariad holl alluog yn fynghalon i, ac yn ghalonnau pawb oll a broffesant dy enw di, fel yn y rhain oll a phôb rhannau possibl eraill o'th gariad di y byddo ein hene diau wedi eu gosod ar waith yn wastad i'th foli ac i'th garu di. p. 66.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, pwy ydyw efe yr hwn yn adnabod dy enw mawr, ac anwyl, a elliff yn y pêth lleiaf ei ddianrhydeddu ef?De [...] 28 [...]8.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, ymwr­thod yr wyfi, a ffieiddlo, a gofidio tros, [Page 77] megis yn gasedig ac anfoddhaûs gennit ti, fel yn union wrthwynebol i'th ga­riad ac i'th ogoniant di, pob cymmeriad [...] [...]nw di yn o [...]er, pôb arferiad o honaw ar achosion salw, ac heb arswyd San­ctaidd Ps 139 20

Pôb cam arferiad o honaw mewn cellweriau anuwiol, mewn swynau, neu felldithion, neu regau, neu dda­roganau, neu Goelbrennau profadwy; Deut. 18.1 [...], 11.12. pôb meddyliau ammharchus i'th enw, Ps 10.11.13. [...] 21. halogiad, a chabledd J [...] 2. [...] Lev. 4.1 [...]..

Pôb ymwadiad o honot ti trwy fyn­gweithredoedd, [...] 16. neu wrthod dy gy­ffesu di argyhoedd pan elwid fi atto, Jo [...] 12 42 neu rŵydd oddef clywed dy ddi­anrhydeddu di Ps [...] 21.

Pôb Llwon Cenhedlaethol, neu ar­feredig neu fyrbwyll, neu dyngu mewn araith gyffredinol, neu i grea­dur pa bynnac Mat 5 34 35, 36, 37.

Pôb torriad o Lwon cyfreithlawn, anudonrwydd, tyngu ar gam, [...] 8 [...] J [...]. 23. [...] Hos 4 2.3. a galw arnat ti o Dduw 'r gwirionedd, i ddwyn tystiolaeth i gelwydd, pecho­dau mwyaf dinistriol ffydd bublic, a chymdeithas, ac i'n heneidiau ein hu­nain, a mwyaf ammharchus i ti a chasedig.

Pôb addunedau byrrbwyll, neu an­ghyfreithlawn, neu wâg crefyddol, Mat [...] 14. J [...] 44 2neu addunedau ammhosibl, pôb to­riad o'r rheini a wnaed mewn trefn [Page 70] [...] [Page 71] [...] [Page 72] [...] [Page 73] [...] [Page 74] [...] [Page 75] [...] [Page 76] [...] [Page 77] [...] [Page 78] yr holl ie 'r lleiaf o ogwyddiadau at ûn or anwireddau hyn oddi wrth y rhain oll a'r cyffelyb halogiadau dy gariad ti, ac oddi wrth y dialedd hwnnw y maent yn haeddu yn gyfi­awn, gwared fi a gwared holl bobl ffyddlon. &c.

[...] b [...]gwth [...]tie­d [...]g a'r Go [...]chym­myn. O Jehofa fawr, eiddigus wyt ti am dy enw gogoneddus ac anwyl, ac heb edifeirwch nailltuol a difrifol ni ddeli mo ho [...]aw ef yn wirion, yr hwn ai cymmero ef yn [...]fer, tywellti arno angerdd dy lid, [...]. [...]4 10.18.2 [...] 23 dy lîd tragwyddol, etto och! och! dy enw bendigedig bob dydd a phob awr a geblir.Es. 52.5

O fyd gwrthgwympus, an [...]nwog, ymmha ûn y ceblir Daioni anfeidrol cyn fynyched; oni bai fôd dy enw di yn gariad, o Arglwydd, yn gystal a Jehosa, ymddialeddiesit dy hûn er ystalm ar y bŷd cableddus, a dialedd teilwng o Dduw.

Gogoniant a fyddo i ti, o Gariad ymmharhôus am dy ddioddefgarwch, nerthol o honaw ei hûn er troi y bŷd i gîd, ped ystyriei y bŷd ef yn ddi­frifol.

O gariad holl alluog, gelli di cyn hawsed danu dy gariad tros y bŷd, ac yn y dechreuad y tenaist di oleuni; o bid i'th ofn ac i'th gariad felly yn gyffredinol ymwynio yr Oes, fel y moler ac y cerer dy enw mawr ac anwyl di yn gyffredinol.

Y p [...]w [...]ydd G [...]hy [...]yn.

GOgoniant a fyddo i ti,Dyled [...]w [...] ­ddau G [...]chymyn­nedig. o fy Nuw o fy Anwylyd, yr hwn mewn to­sturi i wendid dynol, yr hwn ni elliff oddeff dwys fyfyrdod annirwystr arnat ti, y cysryw ac sydd gan y Seinctiau uchod, a appwyntiaist ddydd parche­dig o'r gwaith goddeu i'th goffadwri­aeth.

Gogoniant a fyddo i ti, o fy Nuw, o fy Anwylyd, am gymmesuro seith­fed ran o'n hamser ni i ti dy hûn, a chaniadhau yn freulan y gweddill i'n gwasanaeth ein hunain.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, byd i mi bôb amser ei gyfrif ef yn rhagorfraint i mi, a'm dedwyddwch cael dydd o orphywysdra wedi ei nailltuo i'th wasanaeth di, [...] 8 13. ac achosion fy enaid fy hûn, cael dydd rhydd oddi wrth wahaniadau, rhŷdd oddi wrth y bŷd, ymmha ûn nid oes gennifi ddim yw wneuthur ond dy foli a'th garu di.

Arglwydd, caniadhâ fel na roddwyf i ti yn unic ar dy ddydd di addoliad ddyledus fy hûn, eithr rhoddi gor­phywysdra ac ennyd im teulu hefyd, i bawb tan fy ngosal, i'th wasanae­ethu dihefyd▪ Jos 24 15. i ganiadhau gorphy­wysdra ie i'm hanifeihaid, y prŷd y mae Gwyr da yn drugarog wrthynt hwy.Dih [...] 1 [...].

[Page 80]Gogoniant a fyddo i ti, o yspryd gwynfydedic, yr hwn ar y dydd cyntaf o r wvthnos a ddescynnaist mewn doniau a rhadau rhyfeddol ar yr Apo­stolion, [...] o descyn arnafi, fel y by­ddwyf bôb amser yn y [...] y [...]pryd a [...] d [...]ydd yr Ar [...]dd.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, dyro i mi râs i'th addoli di ar dy ddydd di yn fy stasell ac yn y Gynnulleidfa, yw dreulio ef yn gwneuthur daioni, [...] 3 4. mewn gweithredoedd o anghen­rhaid, defosion, ac eluseni, mewn gweddi a mawl, a myfyrdod, o by­dded ef bôb amser i mi yn ddydd eyslegredig i gariad dwyfol, yn ddydd o orphywysdra nefol ac ymlon­niad

Tydi, o fy Nuw, o fy Anwylyd a ordeiniaist Sabbath yr lddewon me­gis cyscod or gwir Sabbath Efangy­laidd; [...] o bid i mi bôb dydd gadw Sabbath Efangylaidd, a gorphywys oddi wrth fy mhechodau, y rhai ŷnt fy ngweithredoedd i fy hûn, tra y byddwyfi byw yma, a chadw Sabbath tragywyddol gyda thi [...] 4 yn y Nefoedd rhagllaw

O fy Nuw, o fy Anwylyd, i'r un­rhyw ddibennion o Dduwiolder, ac o'th ogoniant, dyro i mi râs i Sancte­iddio Gŵylion ac Ymprydiau dy Egl­wys; [...] megis yn rhifedi y dyddiau [Page 81] gwynfydedig rheini wedi eu nailltuo er coffadwriaeth am dy gariad.

Gogoniant a fyddo i ti, o Arglwydd Dduw, yr hwn a orchymynnaist y Sabbath neu'r S [...]ithfed dydd i'w gadw yn sanctaidd, a'i gadw yn ddyfal gan yr Iddewon megis dy sabbath di er co­ffadwriaeth am y creadigaeth;Gen. [...].2. o'th wneuthuriad di o'r nefoedd a'r ddaiar, y mor, a'r hyn oll sydd ynddynt, ac o'th orphy­wysdra di y seithfed dydd, o'th fendithiad y seith­fed dydd a'i sancteiddiad ef.

Nyni Gristianogion, o Arglwydd Dduw, yn dilyn uniawnder moesawl dy orchymynnion di, ac wedi ein haw­durdodi gan ymarfer Apostolaidd, Act▪ 2 [...].7 1 Cor. 16 2. ydym yn cadw Dydd yr Arglwydd, Dat▪ [...] 10 y dydd cyntaf o'r wythnos, yn goffadwriaeth am ein prynedigaeth yn goffadwriaeth am dy adgyfodiad ti oddi wrth y meirw, o Jesu anwylaf, pan orphywysaist di oddi wrth lafuriau a gofidiau y Crea­digaeth newydd, Luc. [...]4.1. o bid i mi bôb am­ser goffâu dy ddydd di, a thitheu.

Gogoniant a fyddo i ti, o fy Nuw, fy Anwylyd, yr hwn tan yr Efengyl a'n gwaredaist ni oddi wrth gaeth­drau; ond nid oddi wrth Dduwioldeb y Sabbath Iddewaidd.

Arglwydd, er pan ydyw y fendith o Jechydwriaeth dragywyddol, yr hwn yr ym ni Gristianogion yn ei goffâu ar dy ddydd di, yn rhagori yn [Page 82] rhyfeddol ar y Creadigaeth a goffêid gan yr Iddewon; o bid i'n Cariad, a'n mawl, a'n defosiwn, a'n zêl, yn gym­mhedrol ragori ar yr eiddynt hwy hefyd Mat. 5 20..

O fy Nuw, o fy Anwylyd, amlhâed dy holl alluog gariad yn fy nghalon i, P [...] 1 9. ac ynghalonnau pawb oll a broffe­sant dy enw, fel yn y rhai'n a phôb rhannau possibl eraill o'th gariad ti y byddai ein Heneidiau eu gosod ar waith yn wastad i'th foli, ac i'th garu di &c. p. 66, 67.

Pechodau gwahar­ddedig.O fy Nuw, o fy Anwylyd, ymwr­thod yr wyfi a ffieiddio &c. fel yn y ddal [...]n 67.

Pôb halogiadau o'th ddydd Sancta­idd ac o bob amseroedd sanctaidd eraill Ezec. 20.13, 16, 24. cyssegredig i'th foliant, ac i'th gariad ti.

Pôb caethdrau Iddewaidd, Ma [...]. 2.24. Luc. 6.7. pôb ymserchu 'r bŷd, a gwaith ananghen­rhaid, Neh. 13.15. neu gwttogiad o'r rheini dan fy ngofal i, o rydd-did ac ennyd i'th wasanaethu di Deut. 12. [...]. ar dy ddydd dy hûn pôb annhrugarogrwydd tu ac at fy Luc. 13.15. anifeiliaid. pob diffyg defosiwn, neu anghof am danat ti.

Deut. 6.12 & 8 14.Pob, ie y lleiaf o ogwyddiadau — Oddi wrth y rhai'n oll a'u cyffelyb &c. fel yn y dal ▪ 67, 68.

Yr ail Ll [...]h.Yn nesaf at dy ogoneddus dy hûn, o fy Nuw, o fy Anwylyd, ac er mwyn dy gariad uchaf, annibynnus. Gor­chymynnaist [Page 83] fi i garu fy nghymmydog, cyfnesaf i mi trwy natur, neu râs, pob dieithriaid a gelynion yn gystal a chy­feillion. Luc, 10.29, 30. i b [...]rchi pawb, 1. Pet. 2 17. fel gwedi eu gwneuthur ar ol dy Ddelw di, a pha fwyaf y tebygont hwy i ti▪ eu hanrhydeddu hwy yn swy; Gogoniant a fyddo i ti.

Tydi, o fy Nuw o fy Anwylyd, a'm gorchymynnaist i i garu fy nghymmy­dog fel fi fy hûn, o er mwyn dy ga­riad, dyro i mi gariad i'w gymmorth a'i gynnorthwyo ef ymmhob pêth y byddo arno eisieu fy help i, mor rhŵydd▪ mor hollawl mor serchog ag y dymunwn fy nhrîn fy hûn pe bawn yn ei gyflwr ef Mat. 7 1 [...]..

O fy Nuw, o fy Anwylyd, er mwyn dy gariad anwylaf, dyro i mi râs i garu fy nghymmydog, Nid ar air, nac ar dafod yn unic, ei [...]hr mewn gweithred a gwirionedd; 1 Jo. [...] 18. i ewyllysio yn dda i bawb, ac i gyd-roddi fy ngweddiau calonnog a'm hegniau, ac i roddi iddynt er dy fwyn di pob cynnorthwyau cyfreith­lawn a rhesymmol, ac angenrheidiol iddynt Col. 3 11..

Gogoniant a fyddo i ti, o fy Nuw, o fy Anwylyd▪ yr hwn trwy fy ngor­chymmyn i i garu fy nghymmydog fel fi fy hûn, wyt yn cynnwys y cariad medrus o honof fy hûn; y dylwn i wneuthur a allwn i'm cadw fy hûn yn [Page 84] rhŷdd ac yn rymmus i'th ogoneddu di yn fy lle: er dy fwyn dy hûn yn unic y gallafi fy ngharu fy hûn, ac efe nid yw yn dymuno ac yn ymegnio ar ol ei ddedwyddwch ei hûn, ei gasâu ei hûn y mae yn wîr, yr hwn nid yw yn dy garu di.

Tydi, Arglwydd, wrth fy ngorch­ymmyn i i garu fy nghymmydog fel fi fy hun, a ddanghosaist fy nyledswydd o'u caru hwy yn oreu y rhai sydd gyf­nesaf at fy naturiol fy hun mewn gwa­edoliaeth, neu gyfnesaf i'm Christiano­gaidd fy hun mewn grâs, o dysced dy gariad ti fi i gadw y wîr Drefn o ga­riad yn caru eraill.

O tydi, Ganawl tragywyddol o ddaioni, dyro i mi râs i ddilyn y daioni annherfynol hwnnw, gweithied dy gariad ti ynofi barodrwydd cyffredinol i garu, ac i wneuthur daioni i bawb, i fod yn drugarog wrth eraill, megis yr wyt ti Arglwydd yn drugarog Lu [...]. 6. [...]6.

Dangos i mi pa fôdd y dospar­thir cariad i'th Gymmydog yn yr ail Llêch.

Cariad i'm cymmydog, yr hwn yw cyflawnder y Gyfraith, o holl Orchymynnion yr ail Llêch a ddos­parthir yn ôl amryw gyflwr ein cym­mydog, ym mha ûn yr arferwn ein cariad neu ein casineb iddo.

ym mha sawl bethau rheolus [Page 85] y gallwn ni arferu y cariad neu 'r casineb hwnnw?

Y naill ai mewn gweithredo­edd oddi allan, neu duedd oddi fewn.

Pa fôdd mewn gweithredoedd oddi allan?

Pûm amryw ffordd, mewn ystyriaeth ar ei oruchafiaeth ef, yn y pummed gorchymmyn.

Pa fôdd yn ein tuedd oddi fewn?

Trwy reoli ein chwantau mewn perthynas iddo, fel y mae 'r ddegfed yn ein rhwymo ni i wneu­thur.

Moes glywed pa fôdd y mae cariad dwyfol yn ymsymmud ym mhob ûn o'r Gorchymynnion hyn.

Ymsymmud y mae yn y cyffe­lyb weithredoedd ac sy yn canlyn.

Y Pummed Gorchymmyn.

DYsced dy gariad parchedig di,Dyledsw [...] ­ddau Gor­chymynne­dig yn Gy­ffredinol. o fy Nuw, a gogwydded fi i ddan­gos pôb cariad parchadwy i'm Ucha­fiaid oll, yn fy mri oddi fewn, ac yn fy ymadrodd a'm hymddygiad oddi allan 1 Pet. 2.17.

Gogoniant a fyddo i ti, o Arglwydd, [Page 86] yr hwn a gynnhwysaist pawb uwch fy llaw i dan yr cnwau tyner a pharche­dig o Dadau a Mammau, fel y byddai i mi yn edrych arnynt hwy megis cyffe­lybiaethau ac offer o'th awdurdod pennaf di a'th Dadol ragluniaeth ar­nafi, fy rhwymo yn fwy nerthol er dy fwyn di i'w perchi a'u caru hwy.

Yn nailltu­ol, am Rie­ni naturiol.O fy Nuw dyro i mi râs i ddilyn dy Dadawl Ddaioni, ac er mwyn dy gariad ti, i garu ac i achlesu, ac i arlwyo, i feithrin ac i athrawu, a gweddio tros fy mhlant; Deut. 6 6.7 Ep [...] 6 4 Col 3 [...]1. 2 Cor 12 14 i gymme­ryd gofal cydwybodus i roddi iddynt gerydd meddiginiaethol a siampl dda, ac i'w gwneuthur hwy yn Blant i ti, fel i'th garent di yn wîr.

Am Blant.O fy Nuw, dyro i mi râs er mwyn dy gariad, i anrhydeddu fy Nhâd a'm Mani, i roddi holl gariad, a pharch, a diolwch, a'r holl fri hwnnw sy' ddy­ledus oddi wrth Blentyn, P [...] 6 1, 2▪ 3. Col 3.2 [...] fel y talwn ufudd-dod i'w Gorchymynnion hwy, ymddarostyngiad i'w ceryddon, dyfal wrandawiad i'w hathrawiaethau, a chymmorth i'w hangenrheidiau, Mat. 16.4. &c ac y gweddiwn beunydd am eu llwy­ddiant.

Am Dadau Dinasaidd. y Brenin.Tydi, o Arglwydd, a osodaist ein Grasusaf Frenin arnom ni Dihar. 8.11. megis ein Tâd dinasaidd, megis dy Weinidog pennaf di, i'n llywiaw ac in hamddiff­yn, ac i fôd yn ddychryn i'r Sawl a [Page 87] wnelant ddrŵg; o caniadhâ iddo wla­dychiad hir a dedwyddol, fel Y gallom ni fyw yn llonydd ac yn heddychlon tano, mewn pôb duwiddeb a gonestrwydd. Cadw ef rhag ei holl Elynion; sercher ef bôb amser i Tim 2.1, 2. gennit ti, a chared yntef dithau yn wastad, a gosoded dy gariad ti ymlaen bob amser.

Amlhâ, o Arglwydd Dduw,Y Frenhi­nes a'r Brenhi­nawl Deu­lu. fendi­thion dy gariad ar ein grasusaf Frenhi­nes Mari, Catherin y Frenhines gynnys­gaeddol, eu brenhinawl Fawrhydi Mari Tywysoges Orange, a'r Dywysoges Ann o Ddenmarc, a'r holl frenhinawl deulu: dyro râs iddynt i ragori ar eraill, cymmaint mewn daioni ac y ma­ent mewn mawredd, a gwna hwy yn offer hynod o'th ogoniant, a siamplau o'th gariad ti.

O fy Nuw,Am Ddei­liaid. dyro râs i mi ac i'm holl cyd-ddeiliaid, yn nesaf at dy anfeidrol dy hûn, i garu ac i anrhydeddu, i ofni ac i ufuddhâu ein Harglwydd uchaf y Brenin, dygwr dy le di, O herwydd cydwybod Rhuf. 13 1. &c. 1 Pet. 2.13. Tit. 3.1. ac er dy fwyn dy hûn, a'i go­sodaist ef arnom ni; o bydded i ni fŷth yn ffyddlon dalu ei Deyrn-ged ddyledus iddo; o bydded i ni bob am­ser weddio am ei lwyddiant, aberthu ein da bydol a'n henioes yn ei amdde­ffyn, a bod bob amser yn barod i ddi­oddef yn hytrach na gwrthwynebuAm Dadau Eglwysol..

Gogoniant a fyddo i ti, o Arglwydd, [Page 88] yr hwn a ordemiaist Fugeiliaid, ac a roddaist iddynt Awdurdod yr Agoria­dau; i fod yn Dadau Eglwysol i ni; i wilied tros ein Heneidiau; in hath­rawiaethu mewn gwybodaeth achu­bol, [...] i'n harwain trwy eu siamplau; i weddio trosom, ac i'n bendithio; i finistrio ddiscyblaeth ys [...]rydol yn dy Eglwys, ac i lywiaw holl drosglwyddi­adau dy gariad dwyfol

Am y b [...]l [...] go­fal hwyO fy Nuw, er mwyn dy gariad, bid i mi fyth anrhydeddu a charu Gwei­nidogion dy gariad di. Y Connadau a ddanfoni yn dy le di, i ddeisyf arnom ni becha­duriaid i gymmodi a' thi, [...] i gynnig i'th Elynion ammodau o gariad, o gariad tragywyddol; o bid i mi bôb amser wrando arnynt yn ddyfal, ymarferu eu Hathrawiaeth nefol dilyn eu Si­amplau Sanctaidd, talu iddynt eu dy­ledion, a pherchi eu barnedigae­thau H [...] 1 [...]. [...], 17 1 [...]m 5.17▪ Am Dadau teuluoedd..

O fy Nuw, er mwyn dy gariad, ca­niadhâ i mi bôb amser garu ac arlwyo tros fy ngwasanaeth-ddynion [gwa­sanaeth-ddŷn] a'u harferu megis Bro­dyr; na ofynnwyf syth oddi wrthynt waith anghymmesurol; o bid i mi roddi iddynt yn wastad gyflogau uni­awn a gorchymynnion cymmhedrol, a Siampl dda, a cherydd trugarog: caniadhâ, Arglwydd, i mi roddi iddynt beunydd amser i'w gweddiau, rhwydd [Page 89] ganihadu iddynt atgyweiriadau dy­ledus a chymmeryd gofal am eu He­neidiau hwy, a'u perswaedio i'th garu di; dan goffâu fôd i minneu hefyd feistr yn y Nefoedd Col. 4.1. Eph 6 9. Am wala­naeth-ddynion.

Dyro i mi râs, o Arglwydd, er mwyn dy gariad, i anrhydeddu, a charu, ac ufuddhau i'm Meistr [a'm meistres] ac i ddal sulw arno ef [a hitheu] gyd 'a diwydrwydd a ffyddlondeb, a pha­rodrwydd i fodloni, 1 Tim 6.1, 2. Col. 3.22, 23, 24. Eph. 6.5, 6, 7, 8. ac i weddio trosto ef [hitheu] a pha beth bynnac a wnelwyf, ei wneuthur o'r galon megis i ti, o Arglwydd, ac nid iddo ef, [hitheu] [hwy­thau.]

O fy Nuw,Am Ucha­fiaid eraill. gogwydded dy gariad fi i garu, ac i berchi pawb oll ag a wna­ethost ti mewn ûn môdd fy Uchafi­aid, yn gyfattebol i'w graddau, Lev. 19.32. 1 Tim. 5.1, 2, 3. 1 Pet. 5.5 pa ûn ai oedran, ai doniau, ai dysceidi­aeth, ai doethineb, ai pwylledd, ai daioni

O fy Nuw, caniadhâ mai er dy fwyn di, y carwyf ac y parchwyf bob amser y Sawl oll ac a ydynt, neu a fuont, yn offer o'th gariad ti i mi, yn gwneu­thur daioni i mi; o bid i mi berchi fy Athrawon, Gal. 6.6. bod yn ddiolchgar i'm cymmwynaswyr, o bid i mi bob am­ser serch pennodol i'm Bugail naill­tuol.

O fy Nuw,Am rai cyd▪ radd ac isel radd rhwymed dy gariad fi i garu 'r rheini y rhwymaist ti hwy i'm [Page 90] caru i; i ddangos dianwadalwch, a ffyddlondeb, a chydoddef, a chariad, a chyfranniad i'm cyfaill; i fod yn serchog i'm Brodyr a'm Chwiorydd; i fod yn hynaws ac ymadrawddfwyn at fy nghydradd, gostyngol at yr îs na mi; i fod ym mhob ffordd a'r a allwyf, yn hollawl yn gynnorthwyus a rhwy­mus, a chariadus tu ag at bawb Rhuf. 14.10 1 Pet. 3 8..

O fy Nuw, o fy Anwylyd, amlhâed dy holl alluog gariad yn fy nghalon i, ac ynghalonnau pawb oll a broffesant dy enw, fel yn y rhai'n, ac ym mhob rhannau eraill possibl o ddyledswydd, y gallai ein henioes ni ei gosod ar waith yn wastadol i'th garu di, ac er dy fwyn di, i garu ein Cymmydog, ac i annog ein cymmydog i'th garu di.

¶ Yr amryw ffurfiau ac sy yn cynnwys dy­ledswyddau Rhieni a phlentyn, Meistr a Gwasanaethwr &c. sydd i'w harferu gan b [...]b un, fel y cyfattebo a'i amgylchiadau ef, neu fel y mae yn sefyll yn un o'r perthynasr­wyddau rheini.

Pechodau Gw [...]hardd­edig.O fy Nuw, o fy Anwylyd, ymwrthod yr wyfi, a ffieiddio, a gofidio tros, me­gis casedig ac anfoddhâus gennit ti, megis union wyrthwynebol i'th gariad ti, a chariad fy nghymmydog er dy fwyn di.

Pob ammharch i'm Huchafiaid, y naill ai yn eu diystyru hwy, dywedyd [Page 91] yn ddrŵg am danynt, neu mewn ym­ddygiad ammharchadwy.

Pob annaturiolwch tu ag at Blant.

Pob anostyngeiddrwydd, neu gyn­dynrwydd, anufudd-dod, neu anfri i Rieni.2 Tim. [...].2, 3 4.

Pob Gwrthryfel, neu ddrwg absen, neu wrwgnach yn erbyn y Brenin, neu yn erbyn ei Weinidogion ef 1 Sam. 26.9. [...]c 10 [...]0. Act. 2 5..

Pob twyllo, dibrisio neu lysu Bugei­liaid cyfreithlon.

Pob Schism,Mat. [...]0 14. 1 Cor. 1.10. 3 J [...]hn 9. a dirmyg ar eu bar­nedigaethau rheolus hwy.

Pob ffalsedd neu esceulustra, neu wrthnysigrwydd i Feistred neu Fe­istresau 2 Ti. 9.10. Mal. 2.10..

Pob anghywreinrwydd, ac anniolch­garwch bradwriaeth, diffyg am gariad brawdol ac anffyddlondeb.

Pob, ie y lleiaf o ogwyddiadau i un o'r anwireddau hyn.

Oddi wrth y rhai'n oll a'u cyffelyb hologiadau dy gariad ti, ac o gariad fy nghymmydog, ac oddi wrth y dia­ledd a haeddent yn gyfiawn, o fy Nuw, o fy Anwylyd, gwared fi a holl bobl ffyddlon.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, taer weddio yr wyfi, fod i'th gariad ti, a chariad ein cymmydog ennill felly ar ein calonnau ni, fel y gofidiem yn ala­ethus a dygn-gasâu y ffieidd-drau hyn oll, ac na chyffroem di ond hynny mwyach.

[Page 92]Gogoniant a fyddo i ti, o Arglwydd, yr hwn i'n dyscu ni lawnfryd y ddy­ledswydd hon o ddarostyngedigaeth, a'i cyflêusaist yngyntaf o'r holl ail Llêch, o'r cwbl a berthyn i n Cymmy­dog, ac a'i gwnaethost ef Y G [...]mmyn cyntaf m [...]wn ad [...]id i bôb enaid a'i ceidw yn gydwybodus. Eph 6.2. fel yr [...]stynn [...]r dy ddy­ddiau ar y dda [...]ar [...] y mae [...] Arglwydd dy Dduw yn [...]i rhoddi i ti.

Pwy na'th garai ac na ufuddhai i ti, o fy Nuw, ac er dy fwyn di, ei Uchafi­aid, y pryd yr addewaist obrwyo ein dyledswydd a hir oes ddedwyddol ymma, neu o's gweli hynny yn oreu i ni, ac i'n cymmeryd ni ymmaith o fla [...]n dr [...]gfyd i ddyfod, [...] 57.1▪ wrth fyw cylch hir o sancteiddrwydd mewn ychydig amser, ac o'r diwedd wrth or­hirio ein dedwyddwch hyd tragywy­ddoldêb yn y nefoedd; am ba adde­wid grasus cariad oll, Gogoniant oll a fyddo i ti.

Y Chweched Gorchymmyn.

Pechodau Gwahardd­edig.O Fy Nuw, o fy Anwylyd, ymwr­thod yr wyfi a ffieiddio a gofidio tros, megis casedig ac anfodlonus gennit ti, megis union wrthwynebol i'th gariad ac i gariad fy nghymmydog er dy fwyn di,

Pôb ymornestau, a Rhyfel anghy­freithlon Jac 4.1, 2 Gen. 4 10, [...]1..

[Page 93]Pob gwneuthur drŵg i Gorph neu enioes fy nghymmydog, mewn môdd cyfeiriol drwy ei glwyfo neu ei lâdd ef Gal. 5.21

Mewn môdd anghywir trwy fwri­adu neu osod eraill ar waith i'w ni­weidio Lu. 22 2.

Pôb ffordd o beri beichiogi fyned oddi wrth ûn Ex 21.22, 23..

Pôb malis a chenfigen, casineb, Ti [...]. 3.3. ac ymddialeddu, ymryson a chreulon­deb.

Pôb niwaid a thrais, pôb digter byr­bwyll, diachos, anghymmedrol, neu ddigofaint annyhuddol, Eph 2 6 Rhus. 1.30, 31. pôb yma­drodd ddirmygus a gwradwyddus Mat. 5. [...] [...]..

Pôb blino yn ewyllysgar, tristâu neu aflonyddu arno

Pôb bygwth, Ewyllysion drŵg, neu felldithion Eph. 4.29, 31..

Pôb afraid peryglu ein hunain, a gwneuthur am danom ein hunain 1 Tim. 5 23..

Pôb llâdd eneidiau, Eph. 5.29. 1 Tim. [...].22 trwy eu han­nog, eu maglu, eu temptio, eu gor­chymmyn yn hwy i bechu.

Pôb, ie y lleiaf o ogwyddiadau at ûn o'r anwireddau hyn. Oddi wrth y rhai'n oll a'u cyffelyb &c. Dal. 67, 68.

O fy Nuw, o fy Anwylyd,Dyledswy­ddau Gor­chymmyn­nedig. gwneled dy ddiludded a'th dyner gariad i mi, fy nghariad innau yn ddiludded a thy­ner tu ag at fy nghymmydog, a chwan­tus i ymgeisio, gosod ymlaen, a chadw [Page 94] ei iechyd ef, a'i dd ogelwch, a'i dded­wyddyd, a'i enioes, fel y byddai efe yn applach i th wasanaethu a'th garu di.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, gwnâ fi yn debyg i ti dy hûn, yn addfwynder a hynawsedd i gîd, 2 Cor▪ 10 1 Cal. 5 22. yn ddaioni a me­lusedd i gid yn larieidd-dra a hir-ym­aros.

Llenwa fi yn llawn o Ewyllysion da a thosturi, a haelioni yn rhoddi Elu­senau yn ôl fy ngallu, 1 Jo 3.17. ac o barod­rwydd i gynnorthwyo, a chymmorth, a diddanu, a rhyddhâu a gweddio tros bawb, y rhai a orchymynnodd dy ga­riad ti neu eu hanghenion hwythau, neu eu trueni, neu beryglon, i'm cari­ad perffaith i 1 C [...] [...]..

O bid i'th gariad ti, tydi Dduw ca­riad, fy ngwneuthur i yn dangneddy­fol a chymmodlonus, bob amser yn barod i ddychwelyd da am ddrŵg, i dalu am gamweddau ac addfwynder, Mat. 5.44 [...] ac hawdd i faddeu, oddieithr yn y pethau rheini lle y byddai angherydd i'r Beius yn anghyfiawnder neu greu­londer i'r public.

O tydi, Garwr Eneidiau, derchafed dy gariad ynofi zêl tosturiol i achub bywyd, bywyd tragywyddol eneidiau, Dan. 12 3. Ja [...] ▪ 5.20 ac wrth gyngor brawdol, a Serchog, a phrydlon annogaid, neu geryddon i ad-ddy chwel yr enwir ac i enuill ar­nynt i'th garu di.

[Page 95]O fy Nuw, o fy Anwylyd, bid i'th gariad holl alluog &c. fel yn y dal. 66, 67.

Y Seithfed Gorchymmyn.

O Fy Nuw, o fy Anwylyd,Pechodau Gwahardd­edig. ymwr­thod yr wyfi &c. fel yn y ddalen 67.

Pôb godineb a halogiadau gwely fy nghymmydog, yn y weithred ffiaidd, yn ei yspeilio ef o'r pêth y mae efe yn ei garu yn orau

Pob godineb ac anniweirdeb y lly­gad neu 'r llaw Mat. 5.29..

Pob rhywogaethau a graddau o dra­chwant, godineb, llygriad ein cyrph ein hunain, a gweithredoedd Eph. 5.11.12. & 4 19. y ty­wyllwch, y rhai sydd frwnt eu ha­drodd Eph. 5.11.12. & 4 19..

Pob pêth sydd yn annog, neu yn porthi nwyf, cwmpeini aflan, ymad­rodd, cerddau, llyfrau, neu luniau Eph. 4.19. & 5.3, 4, 5..

Pob trwsiadau trythyll, 1 Tim. 2.9. neu dda­wnsiau, neu chwareufon; 1 Tim. 2.9. pob segu­ryd a phob ymborth rhŷ nwyfus 1 Pet 3.3. Rhuf. 13.13, 14. 1 Pet. 4. [...].

Pob gormodedd neu gam arferiad a'r Brodas cyfreithlon, pob Eiddige­ddau anresymmol, a phob pêth sydd yn lleihâu mwynder cyfnewidiol, neu yn ymddieithrio affaethau y sawl a bri­odwyd 1 Tim. 2 12. Mat. 19.6..

Holl, ie y lleiaf o ogwyddiadau at ûn o'r aflendid hyn. Oddi wrth y rhai'n oll &c. fel yn y dal. 67, 68.

[Page 96] Dyledswy­ddau Gor­chymmyn­nedig.O fy Nuw, o fy Anwylyd, creued dy gariad puraf di, yr hwn wyt burdeb ei hun, ffieidd-dra perffaith ynofi i bob aflendid, fel i'm purwn fy hun megis ac yr wyt ti yn bur 1 Jo. 3.3..

Gwybod yr wyfi, o Arglwydd, na allaf fyth Gyfrannogi o'r Dauwiol anian, oddieithr i mi ddiangc oddi wrth y llygredi­gaeth sydd yn y byd trwy drachwant; 2 Pet. 1 4. am hynny glanhâ fi oddi wrth bob halogrwydd cnawd ac yspryd, 2 Cor 7.1. fel y perffeithiwn i Sanctei­ddrwyydd yn dy ofn di: dyro i mi râs i fe­ddiannu fy llestr fy hun mewn sancteiddrwydd a pharch, 1 Thess. 4.4. ac i gadw dy Deml di yn san­ctaidd, fel y trigfannai dy yspryd o Ga­riad yno yn wastadol.

O fy Nuw, bydded fy nghariad i yn ddiwair i ti, diwair im' fy hun, a diwair i'm Cymmydog.

O fy Nuw, gosoded dy Gariad ti gadwraeth caeth ar fy synhwyrau i; tro heibio fy llygaid,Job. 31.1, [...]. cae fy nghlusti­au, ffrwyna fy nhafod, ac attal fy llaw rhag pob aflendid.

Arglwydd, dyro i mi râs i ffoi oddi wrth holl 2 Tim 2. [...]. annogiadau, neu odfâu, neu offer o lygru fy nghymmydog neu myfi fy hun, i gospi fy nghorph a'i ddwyn yn gaeth 1 Cor. 9. [...]..

O fy Anwylyd, bid i mi fyw bob amser yn gwilio neu yn gweddio, neu wedi fy ngosod ar waith yn fuddiol neu bryssur yn dy gariad ti, fel na adawyf ddim lle, [Page 97] os bydd bossibl, i un yspryd aflan ddy­fod i'm henaid a'm temptio i.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, amlhâcd dy gariad holl alluog yn fy nghalon i, a chalonnau pawb oll sydd yn proffe­su yn dy enw di; fel yn y rhai'n oll, a phob rhannau possibl eraill o ddyleds­wydd cael on bywyd ni ei osod ar waith i'th garu di, ac er dy fwyn di, i garu ein cymmydog, ac i annog ein cymmydog i'th garu di

O tydi Dduw cariad, [...]. yr hwn a or deiniaist stât Briodas i iachâu ein nwyf ni [...], a chysur ein bywyd [...], ac a'i gwnae­thost yn ddull o'r cariad dwyfol hwnnw a'r undeb y mae yn wiw gen­nit ti ei ddwyn at dy Eglwys [...] 23, 24. [...]; dysced grymm dy gariad dirgeledig ni i garu ein gilydd, a phôb ûn o honom ein dau dy garu di.

O tydi yr hwn a'n gwnaethost ni yn un Cnawd, gwna ni ond un enaid he­fyd, bydded ein cariad ni yn gyfnewi­diol, [...]18, 19. 1 Pe. 3 [...], 17. 1 Co [...] [...] 3 4, 5. parhâus a dihalog, yn llawn cyd­blygiad, ac ymddarostyngiadau, a chyd-naturiaeth, a dioddefgarwch tu ag at ein gilydd.

Llenwa ni, o Dduw Cariad, a gofal a zêl attychwelus, a chariad perffaith at ddedwyddwch ein gilydd, amserol a thragywyddol, ac a hyfrydwch yn ein gilydd yn cau allan pob serchau eraill ond yr eiddot ti

[Page 98]Arglwydd, dyro i ni râs i gadw ein Priodas bob amser yn anrhydeddus, a'n gwely yn ddihalogedig [...] 13.4.; bid i awdurdod serchog y naill, a darostyngedig felusdra y llall beri c [...]feillgarwch hollawl a chy­nghanedd o dueddau, a chyfryngiadau gwresog tros ein gilydd; dyro i ni, o Arglwydd, ragweliad annrhallodus o'n hymadawiad oddi yma a hiraeth ser­chog o'n dedwyddo yn agos i'n gilydd, mewn trigfannau cyfagos uchod, fel o'r prŷd hynny allan y byddai ein ca­riad i'n gilydd, ac i ti, yn ogyd tragy­wyddol a'th ûn di.

Yr wythfed Gorchymmyn.

Pechodau Gwahar­ddedigO Fy Nuw, o fy Anwylyd, ymwr­thod yr wyh &c. fel yn y ddalen 67.

Pôb mâth ar ledratta, trwy yspei­liad cyhoedd, trais, neu ruthrad i mewn [...] 4 28. 1 Pet 4.15..

Pôb gorthrymder, neu gribddail, neu anrhaith 1 Cor. 6.9, 10, ymgyfreithiau trallo­dus, neu usuriaeth tostlym.

Pob twyll mewn Trâd a marchna­doedd, Pwysau anghywir, a Mesurau, a Mwynai 1 Thess. 4.6..

Am 8 5. Pob celu ar ddiffygion ein da ein hunain, neu ddibrisio eiddo ein cym­mydog Dihar. 20.14..

Pob pryssuro i fod yn gyfoethog, neu gymmeryd mantais oddi wrth [Page 99] anwybodaeth neu angen y rheini y bydd i ni farchnatta a hwy.

Pob ymattal o eiddo ein Cymmy­dog, neu Gam-attal cyflog y Gweithiwr Jag. 5.4..

Pob benthycca ac heb dalu adref, camgadw ar eiddo eraill Ps [...]7.21., a gwrthod adferiad Lu. 19.8.

Pob torriad Crêd, neu symmud hên derfynau Dihar. 22 22, 23, 28., anllyfodraeth afradlonus, Chwareufon cybyddaidd, neu gardotta segurllyd.

Pôb gorthrymmu yr ymddifad, y weddw, a'r dieithr Jer 7.8..

Holl ie y lleiaf o ogwyddiadau at ûn o'r Gweithredoedd hyn o anghyfi­awnder.

Oddi wrth y rhai'n oll a'u cyffelyb halogiadau dy Gariad ti ac o gariad i'm Cymmydog, ac oddi wrth y dia­ledd y maent yn haeddu yn gyfiawn, o fy Nuw o fy Anwylyd, gwared fi a holl bobl fyddlon. Dal: 68.

O fy Nuw, o fy Anwylyd,Dyledswy­ddau gor­chymyn nedig. dysced ca­riad i'th dragywyddol a hawddgar gy­fiawnder di, i mi gyfiawnder ddiysgog yn rhoddi i bawb en dyledion, y pryd nas gallwyfi garu fy nghymmydog os byddaf yn anghyfiawn tu ag atto.

Arglwydd, dyro i mi râs i arferu fy nghymmydog fel fy nghyfaill, fel fi fy hûn, i brynu ac i werthu wrth bwysau a mesurau cywir, ac i ymfodloni ag elw cymmhedrol Dihar. 11 1.20 10.17.21.

[Page 100]I dalu dyledion a chyflogau, ac i wneuthur iawn yn gydwybodus am ni­weidiau a chamweddau, neu am dda a ennillwyd yn anghyfreithlawn Mat. 5.13..

Dysc i mi, o Arglwydd, arferu 'r byd hwn felly fel nas camarferwn ef1 Cor. 7.31.; i dderbyn a llywiaw dy holl fendithion amserol gyd a diolwch i ti, sobrwydd im' fy hûn, a chariad i bawb oll heb fy llaw i Lu 11 4 [...]..

Gwna fi bob amser, o fy Nuw, yn gyfiawn a ffyddlon mewn pethau y coelir fi a hwy, ac mewn Trâd, a chyt­tundebau, diwyd a gonest yn fy lle a'm galwadigaeth 1 Thess 3.10.12., ac yn ôl fy ngallu yn barod i echwyno, ac i faddeu i'm cym­mydogion tlodion [...] 32 26..

Pa brŷd bynnac, o fy Nuw, i'm cymmhellir i fyned i'r Gyfraith, o bid i mi bôb amser ymryson yn fwy am gyfiawnder na buddugoliaeth, ac ym­mhob canlyn yno, gadw tymmer ca­riadus a chymhedrol Lu. 17.3, 4.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, amlhâed dy holl alluog gariad yn fy nghalon i, ac yng-nghalonnau pawb oll a bro­ffesant dy enw, fel yn y rhai'n oll, a phôb rhannau possibl eraill o ddyleds­wydd, y byddai ein bywyd cael ei osod ar waith i'th garu di, ac er dy fwyn di i garu ein Cymmydog, ac i annog ein Cymmydog i'th garu di.

Y Nawfed Gorchymmyn.

O Fy Nuw, o fy Anwylyd,Pechodau Gwahardd­edig ymwr­thod yr wyfi &c. fel yn y ddal. 67.

A phôb math ar ddwyn cam-dystiolaeth yn erbyn fy nghymmydog, pob gamgyhuddi­adau, neu gam-ddeongliadau, ymdda­dleuon, neu dystiolaethau, neu farnau mewn llyssoedd Barn Ps. 82. [...]. Mat 2 [...] [...]0. Tit. 2.3. Mic. 3.9 trwy geliad neu ormoddiaith, neu ŵyro cyfiawn­der a gwirionedd.

Pob pêth niweidiol neu ddinistriol i enw da fy nghymmydog.

Pob uchel faronaeth ac Mat. 7 2. Dihar. 26 18. &c. Jag. 3.6. 2 Pet. 2.12, 18. enllib; drŵg absen a thrawsgyhuddedd, cy­ferlynau dirius, neu ddannodaethau cenfigennus.

Pob gwatwar, a thanu ar lêd wen­did rhai eraill.

Pob hustyng Rhuf. 1.19. Ex. 23.1. 1 Tim. 5 13. ac athrod, neu godi, enllibau, ammheuadau neu Eiddige­ddau, a phob drŵg ymadroddi.

Pob geiriau dau-ddeall, a ffuantr­wydd, Gweiniaith, a dywedyd Cel­wydd Eph. 4 25, 31..

Holl ie y lleiaf o ogwyddiadau at y ffalseddau hyn. Oddi wrth y rhai'n oll a'u cyffelyb droseddiadau casedig, dy gariad ti, ac o'r cariad &c, fel yn y ddalen 68.

O fy Nuw, o fy Anwylyd,Dyledswy­ddau gor­chymyn­nedig. yr hwn a geri wirionedd, ac a gasei y Cel­wydd, [Page 102] megis yn gwbl ddiafoledig, di­fera i'm Henaid i gariad anghyfnewi­diol o'r gwirionedd fel nas dena dim fi i gyfeiliorni oddiwrth gairwiredd hollawl [...] 23 [...] yn fy holl ymarweddiad, neu fyned yn gelwyddog, yr hyn a ddygn-gasà dy enaid ti.

O Arglwydd, dyro i mi râs i ddy­wedyd y gwìr bob amser, ac aed fy nghalon am tafod bob amser yng­hyd.

O Arglwydd, dyro i mi râs i fod yn dyner o enw da fy nghymmydog [...] 22.1. Tit [...].1., y prŷd nas gallaf ei garu ef os dygaf hynny oddi wrtho a wn ei fod yn guaf ganddo

Camadhâ, o fy Nuw, er mwyn dy ga­riad dy hûn, i mi fod bob amser yn barod i freinioli enw da fy nghymmy­dog ar bob 1 Cor 13. [...]7. achlysurau, fel y barnwn y goreu, a dywedyd yn dda am dano, a chelu neu escusodi ei wendid, fel y byddwn yn anymynneddgar i glywed, diog i goelio ac anewyllysgar i danu anglodau; fel y rhoddwn ddeonglia­dau têg ar ei weithredoedd ef, o ran pa fwyaf y goganir ef, y mae ef yn llai aplach i'th wasanaethu di, llai 'r goel fydd ganddo i berswaedio eraill i'th garu di.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, amlhâed dy &c. fel yn y dal. 66, 67.

Y ddegfed Gwrchymmyn.

O Fy Nuw, o fy Anwylyd,Pechodau Gwahar­ddedig ymwr­thod yr wyfi &c. fel yn y ddalen 67.

Pob chwant anghymmedrol i eiddo fy nghymmydog, Pob chwennych ei dy ef, neu ei wraig 1 Mat 5 [...].8. neu ei was, neu ei forwyn, neu ych, neu assyn, neu dim a'r sydd eiddo.

Pob anfodlonrwydd a'm cyflwr yn y byd, a gormod gofal am y bŷd Mat [...] 24▪ 25 &c 13.22..

Pôb cybydd-dra, neu ddal Gilwg wrth ddedwyddwch ûn arall 1 [...] [...]1.4, 5..

Pôb ymhyfrydu mewn pechod, neu ymfodlonrwydd mewn aflendid a aeth heibio [...]. 1.32. [...]. 5 5. 2 [...] 2.1 [...]..

Holl symmudiadau cyntaf, y lleiaf o holl ogwyddiadau at drachwant Mat 15.19..

Oddiwrth rhai'n a'r cyffelyb case­dig &c. fel yn y dal. 67, 68.

O fy Nuw, o fy Anwylyd,Dyledswy­ddau gor­chymyn­nedig. tydi yw chwiliwr mawr calonnau, ac nid wyt yn unic yn gofyn am weithredoedd o ddyledswyddau oddi allan, eithr tu­eddiad y galon oddifewn; y galon yw 'r aberth pennaf Dihar. 23, 26 4.23. yr wyt ti yn gofyn, y galon yw 'r eisteddfa priodol o'th gariad ti, a'm calon yr wyf yn hollawl yn ei chyssegru i ti.

O fy Nuw, Crea galon lan ynof Ps 51 1 fel wrth sôd y ffynnon o weithredu yn lân, y rhedai y ffrydiau yn lân hefyd.

[Page 104]Dyro i mi galon, o tydi yr hwn yn unic a elli newyd y galon, wedi ei throi yn hollawl attat ti, ac all gadw tanodd a gwrthwynebu holl symmu­diadau cyntaf trachwant, cyn iddynt ymsaethu i fynu i gyd-seiniad, bodlon­rwydd, a dymuniad, cyn i chwant yn ymddwyn esgor ar bechod. [...] 1 14. [...]..

Arglwydd, gwna fi wedi rhyngu fy môdd a diolchgar a bodlonus iawn a'r rhan hwnnw a appwyntiodd dy gari ad rhagluniaethol i mi, ac i ymlony­ddu yn dy ddewisiad di megis yn oreu i mi.

O Arglwydd mawr calonnau, llet­teua fy nghymmydog yn fy nghalon yn nesaf attaf fy hûn, bydded fy holl ddymuniadau i er daioni iddo, a by­dded ef yn orgynhwysiad o'm llawe­nydd i Rhuf 22.15, a'm mawl, a'm cariad i weled dy gariad di yn haelfflwch tu ag atto, ei weled ef yn amlhâu yn dy fendi­thion di

O fy Nuw, o fy Anwylyd, pa beth a all enaid wedi ymserchu ynot ti fŷth ewyllysio onid tydi; o na fyddo i'r byd sŷth ond hynny gael lle yn fy nghalon, yr wyf yn tynnu ymmaith fy holl affaethau oddi wrth hwnnw i ym­sefydlu arnat ti.

Maddeu i mi, o fy Nuw, os wyfi tros f [...]sur yn rhwyfus, yn unic o'th ffafor di y mae hynny; maddeu i mi os wyf [Page 105] yn annigonol, yn gybyddaidd, yn unic am dy fwynhâu di y mae, maddeu i mi os wyfi yn wastad yn anfodlonus, hyn­ny yw yn unic am nas gallaf dy garu di yn fwy

O ddedwyddwch anymgyffredol y Nêf, lle y gorphywysiff fy rhwyf i ar orseddfa, lle y lenwir fy nghybydd-dra a'r weledigaeth wynfydedic, a lle y di­gonir fi a chariad yn dragywyddol.

O fy Nuw, o fy Anwylyd, amlhâed dy &c. fel yn y dal. 66, 67.

Tâd.

Y Rhagy­manrodd pa fodd i weddio. At bwy? At Dduw yn unicGogoniant a fyddo i ti▪ o Jesu, yr hwn a'n dyscaist at bwy i gyfeirio ein gweddiau, at Dduw yn unic Ps 65.2. Er mwyn yr Jesu., pan yw efe yn unic yn holl wybodol i ddir­nad, ac yn holl gwbl ddigonol i'n cyn­northwyo ni yn ein holl angenrhei­diau.

Gogoniant a fyddo i ti yr hwn a'n dyscaist, er mwyn pwy yn unic y ga­llwn obeithio cael ein gwrando, sêf er mwyn dy ûn dy hûn, o Jesu wyn­fydedig, o herwydd trwy dy gyfryn­giad ti yn unic Jo 16.13. Eph. 1.6. [...] 2.18., y gallwn ni becha­duriaid alw Duw yn Dâd,Gyd ag aff [...]thau plentyn. a chael dy­fod at ei orseddfaingc ef.

Gogoniant a fyddo i ti, o Jesu an­wyl, yr hwn yn ein dyscu ni i alw Duw yn Dâd, a'n dyscaist i weddio gyd ag affaethau plentyn, gyda chariad par­chedig, ac ymddibynniad ar ofal ta­dawl▪ a hynawsedd, a chariad ein Tâd Nefol Ps. 3 15, 16. Luc. 11.13. Mal. 1.6..

Ein Tad.

GOgoniant a fyddo i ti,O Frawd O Argl­wydd, yr hwn yn fy nyscu i alw Duw, ein Tâd, a'm dyscaist na chyfry­ngwyf fy nghariad attaf fy hûn, ond i weddio hefyd gyd ac affaethau Brawd Eph. 4 6 1 Pet. 3 8, ac i'w changu at holl ddynol ryw, y rhai y'nt blant trwy Greadigaeth, at Gristianogion oll y rhai y'nt blant trwy Fabwysiad, o'r ûn Tâd Nefol. O dyro i mi y caredigrwydd brawdol hwnnw tu ag attynt i gîd, fel yr erfyniwn yr ûn bendithion iddynt hwy, ac im' fy hûn, a gweddio yn ddifrifol ar iddynt oll gyfrannogi gyd'a mi yn dy Dadol Gariad.

Yr hwn wyt yn y Nefoedd.

GOgoniant a fyddo i ti,Gyd'a gostingeiddr­wydd Erfy­niwr. o tydi anwyl gan y Tâd, yr hwn yn dy­scu i ni weddio ein Tad yn y nefoedd, a'm dyscaist y pelledd anfeidrol rhwng Duw a nyni, ac i weddio gyd a gostyngeiddr­wydd Erfyniwr Preg. 5 [...] Heb. 12 28, 29; gyd a'r arswyd hwn­nw sydd addas i Greadur breuol, pe­chadur truan, o flaen ei Greawdwr, a'i Farnudd.

O Dâd holl alluog, er dy fôd ti yn llenwi pôb man, eglurir etto dy ogo­niant di fwyaf yn y nêf, ac vno y mae [Page 114] dy Fawrhydi di yn trigo yn ddisclei­riaf, ac at dy Orseddfa di yno Ps. 11.4. Is. 57.15., y mae yn rhaid i ni dderchafu ein calonnau pan weddiom, o cheded fy enaid i fynu attat ti pan weddiwyf, mewn meddyliau nefol, a dymuniadau, a chariad, o na âd i mi synnio dim o'r ddaiar pan wyf yn ammodi a thydi yn y nêf

Eirchion Cyffredinol sy' r'n dys­cu ni am ba bethau i wedd.Gogoniant a fyddo i ti, o Arglwydd grasus, yr hwn yn eirchion dy weddi ddwyfolaf, a'n dyscaist ni am ba bêth i weddio, am bôb bendithion amserol, a thragywyddol, am bôb pêth cyfrei­thlon, ac yn ol dy ewyllys di 1 Jo 5.14, 1 [...].

Am bethau C [...]eit [...]lonGogoniant a fyddo i ti, o Jesu, yr hwn yn cyflêuso yr eirchion am fendithion ysprydol yngyntaf, a'n dy­scaist ni i geisio 'r nêf yn y lle cyn­taf Mat 6.33, caniadhâ Arglwydd i mi bôb am­ser erfyn am fendithion yn eu trefu ddyledus, Gweddio am fendithion ys­prydol gyd'a thrais sanctaidd Mat 11 1., gyd'a haerder, a llawn fwriad na nacceid mo honof, fel yn bôd y defnyddiau priodol o'th gariad di a chwbl angen­rheidiol i'm llwyddiant tragywyddol Gen. 32.2 [...], ac am rai amserol gyd'a chlaiarwch a rhoddiad fy hûn i fynu i'th ewyllys di y prŷd y gallwyf dy garu di, a bôd yn ddedwydd tros byth hebddynt hwy.

Sancteiddier dy enw.

O Arglwydd Dduw,Yn benno­dol am fen­dithion ysprydol perthynol i Dduw. bid i'th Enw ogoneddus, a'th hawddgar dy hûn gael cariad ddidoledig ac anghy­frannol: bid i'th ddaioni anfeidrol a'th Fawredd eu haddef, a'u haruthro, a'u haddoli, a'u mawrygu gan ddynion oll a'r holl Angelion Ps. 148. bôb amser, ym mhrifat, ac ar gyhoedd, yn ein calon­nau, ein geneuau, a'n bucheddau. Cyfr­annogi y mae 'r holl Greaduriaid yn dy ddaioni Ps. 145.9, 10. o Dduw, o cynnorth­wyed y Creaduriaid oll nyni yn go­goneddu dy enw. O bid i bob perchen anadl foli 'r Arglwydd.

Deuet dy deyrnas.

O Tydi Brenin y Brenhinoedd, bid i'th deyrnas di o ras Luc. 1 32 Mat. 3.2. Coloss. 1.13., yr eglwys fili­wraethus, Hadlecatholic dy gariad dwyfol, ddyfod i'w pherffeithrwydd eithaf yn y bŷd hwn.

O bid i'th efengyl di, Arglwydd, ymdanu beunydd, cenhedlaethau an­ghredadwy eu troi Es. 2.2, 3., ac anghwanegu nifer dy Sainct di.

Caniadhâ, o Arglwydd Dduw, fôd i'th wîr Grefydd di, dy air, dy drosgl­wyddiadau o râs, holl ordeinhadau sanctaidd, cyfreithiau a llywodraeth­wyr, [Page 116] wedi eu sefydlu gennit ti yn dy deyrnas ysprydol, eu caru a'u hanrhy­deddu, a'u hufuddhau J [...] 18 3 [...].: a'th ddeiliaid ffyddlon eu hamddiffyn yn erbyn pôb malis dynion enwir, neu allu'r tywy­llwch.Pet 2.13 Mat. 12.28, 29.

O fy Nuw, bid dy ewyllys da di roddi diben i bechod a thrueni, i wen­did ac angeu; i gyflenwi nifer dy Etholedigion ac i brysuro dy deyrnas o ogoniant 2 Pet 1.11.: fel byddai i mi, ac i'r Sawl oll sy' yn disgwil am dy Jechyd­wriaeth di, dy garu a'th foli yn yr Eglwys Orfoleddus yn dragywydd.

Bid dy Ewyllys ar y ddaiar megis y mae yn y Nefoedd.

O Fy Nuw, dy ewyllys, a'th or­chymynnion ydynt Sanctaidd, cy­fiawn, a da Rhuf. 7.12, a gostyngol at ein gwen­did ni, ac nid yn ûn môdd yn drymi­on Je 5.3., o dyro i mi râs i'w cadw yn gyd­wybodus.

Dy Angelion gwynfydedig, O Argl­wydd, y at bôb amser yn gweled dy wyneb di yn y nefoedd Mat. 18.10.. Y maent yn cael y we­ledigaeth wynfydol o'th hawddgar­wch ddigymmar di, ni allant na'th ddewisant di yn anghyfnewidiol, rhaid iddynt hyd at eithaf eu gallu dy foli a'th garu di: nid possibl iddynt dy ddi­gio [...], y maent yn hollawl yn ufuddhâu [Page 117] i ti, ac y maent bôb amser ar eu haden wrth dy orchymmyn di.

Arglwydd, dyro i mi râs, yn nilyniad yr ysprydion gwynfydedig uchod, i'th osod di bôb amser o'm blaen, o sefydla fy nifrifol ddwys-fyfyrdawd arnat ti. Hyfryda fy nghalon ag ymsynniaeth fywiol o'th hawddgarwch anfeidrol, a rhŵydd ganiadhâ i mi un llewyrch byrr o'th ddaioni. O bid i mi unwaith brofi a gweled mor rasus wyt ti Ps. 34.8., fel y byddai pôb pêth arall heb dy law di yn ddiflas gennifi, fel y byddai i'm dymuniadau i bôb amser ehedeg i fynu tu ag attat ti, fel y talwyf i ti gariad, a mawl, ac ufudd-dod pûr a gorhoenus, parhâus a llawn zêl, hollawl ac un ffurf, yn debyg i'r rheini y mae 'r Angylion sanctaidd yn eu talu i ti yn y ne­foedd.

Dyro i ni heddyw ein bara beunyddiol.Eirchion perthyno [...] i ni ein hunain.

GOgoniant a fyddo i ti, o Gym­mwynaswr nefol, yr wyt yn agor dy law, ac yn diwallu pob peth byw ac aml­der Ps. 145.16..

O bid dy ewyllys da di i roddi i mi, ac i'r sawl oll sy' yn disgwil wrth dy gariad haelionus, ein hymborth yn ei brŷd.

Dyro i ni fara, a phôb pêth a gyn­nhwysir [Page 118] ynddo, Jechyd, Ymborth, Di­llad, a holl angenrheidiau bywyd.

Dyro i ni, o Dâd nofol, fara beunyddiol, dim i fodloni ein Rhyledd, ond y cy­fryw gymhwysdra [...] 30.8, 9. ac a wêl dy ddwyfol ddoethineb di yn gymmhesuraf i ni.

Dyro i ni, o Greawdr haelfflwch, fara beunyddiol heddyw, dysc i ni fyw heb ofal cybyddaidd am drannoeth, gyd ag hyderus ymddibynniad ar dy dadol ddaioni, ac i ymfodloni, a bôd yn ddi­olchgar am y rhan presennol, a rwydd ganiadhâodd dy gariad i ni 1 Tim. 4.4. & 6.6. 1 Pet. 5.7..

O Arglwydd trugarog, dyro i ni ein bara, yr hwn yw ein bara ein hunain, drwy lafur gonest Gen. 3.19. Deut. 21.17., neu hawl gyfreith­lawn; a chaniadhâ na fwyttaom ni fyth fara seguryd, neu dwyll.

Dyro i ni, Arglwydd, ein bara, o ran onis rhoddi di ef, nis gallwn ei gael ef, a chyd a'n bara dyro i ni fen­dith Preg. 5.19. Mic. 6.14., onide ni phorthiff ein Bara mo­honom.

Uwchlaw 'r cwbl, o Arglwydd Dduw, dyro i mi Fara y bywyd, y Bara a ddisgynnodd o'r Nefoedd, Corph a Gwaed dy Fâb mwyaf gwynfydedig, i borthi ein Heneidiau i fywyd tragy­wyddol.

Jesu wynfydedig, o na bae fy mwyd i, fel y bu yr eiddot ti, i wneuthur ewyllys dy Dâd nefol.

A maddeu i ni ein dyledion, fel y maddeuwn ni ein dyledwyr.

ER Mwyn dy anfeidrol drugare­ddau dy hûn, ac er mwyn haedde­digaethau mâb dy Gariad, Maddeu i mi, ac i holl bechaduriaid edifeiriol ein dy­ledion, ein pechodau adnabyddus, neu anyspysol, o esceulusdra neu wneuthu­riad, y rhai yw y dyledion mawr sydd arnom i'th ddialeddus gyfiawnder di Mat 6.12. Luc. 11.4..

Maddeu i ni, o Arglwydd, fel y maddewn ni iddynt hwy oll, ie ein gelynion mwyaf, sydd ddyledwyr i ni, eu dyledion, y rhai sydd yn anfeidrol yn ddiystyrus i'w gogystadlu a'n camweddau yn dy er­byn di.

Gogoniant a fyddo i ti, o Arglwydd, yr hwn i ddyscu i ni gariad, a wnae­thost ein maddeuant ni i eraill yr am­mod o gael dy ûn di.

O esmwyth, o rasol ammod o fa­ddeuant, pwy na faddeuai i'w Frawd ychydig o geinihogeu yn y bŷd hwn, i gael maddeuant am ddengmil o dalentau yn y nesaf Mat. 18.22, 24, 28.! o dysced fy nghariad i, Arglwydd, oddi wrth dy ûn di, nid yn unic i faddeu i'm gelynion, eithr i fod yn llawn zêl hefyd i wneuthur daioni iddynt.

Ac nac arwain ni i brofedigaeth.

O Arglwydd Dduw, gweled yr wyt ti pa fôdd y mae ein gelynion ysprydol ni, y Bŷd, a'r Cnawd, ar Cy­thrael, bôb munud yn annog, denu, a'n temptio ni i ddrŵg; o bydd dru­garog wrthym, achub, a chynnorth­wya, a gwared ni.

Gweli, o fy Nuw, mor wan ydwyfi, ac mor barod yw fy nghalon dwyllo­drus i [...] 9 i'w thraddodi ei hûn i'r Tem­ptiwr; a gwn na elliff Satan fy nhem­ptio i heb dy gennad ti [...], o na arwain fi os dy ewyllys da yw hynny, na âd i mi syrthio i brofedigaethau nerthol neu barhâus, y rhai a beryglent fy mharhâd i hyd y diwedd.

Gwybod yr wyfi, o Dad nefol, mai nid pechod yw cael temptio ûn, canys temptiwyd dy Fâb anwyl dy hûn, Duw cnawdiedig, i'r erchyllaf o holl bechodau, i Syrthio i lawr ac addoli Diafol [...]i hun: Gwn, Arglwydd, fôd y pechod yn gorwedd yn ymroddi i'r tempta­siwn.

O fy Nuw, os tydi, er mwyn profi fy nghariad, a'm harweini i ryw Dem­ptasiwn mawr, a gadel i mi aros dano, gwneler Arglwydd dy ewyllys di, nid yr eiddo fi [...]; o teifyned a rheoled dy feidol dynerwch di y Temptiwr: o [Page 121] bydded i'th holl ddigonol râs di attal fy nghydseiniad, a'm cadw i bôb am­ser ar fy ngheidwadaeth, yn wiliadw­rus ac yn gweddio, a bydded i mi o'r diwedd fôd yn fwy na Chwncwerwr.

Bodlon wyfi, Arglwydd, i'm profi a gosod arnaf, trwy na fyddwyf yn en­wir, er ei fôd yn ofidus i'r rhai sy' i'th garu di, eu temptio i'th ddigio di.

Eithr gwared ni rhag drŵg.

O Dâd y trugaredd, os gweli di yn gymmwys fy arwain i i brofedigaeth, Gwared fi rhag y drŵg i ba ûn i'm tem­ptir i: Gwared fi oddi wrth y drŵg o bechod, a'r drŵg o Gospedigaeth, oddi wrth yr ûn drŵg, 1 Jo 2 14. oddi wrth y Bŷd drŵg Gal. 1 4, ac oddi wrth fy nghalon ddrŵg fy hûn Heb. 3, 12., ac oddi wrth holl annogaethau i drŵg, canys pa beth bynnac sydd ddrŵg sydd gasaf gennit ti, yr hwn wyt ddaioni anfeidrol, a thra dinistriol o'th Gariad: ac am hyn­ny amddiffyn fi, o Arglwydd holl all­uog, oddi wrth pôb peth sydd ddrŵg.

Canys eidd [...]t ti yw 'r deyrnas, a'r gallu,Y D [...]wed [...] sy yn dy [...]cu i weddi [...], am ddiben da. Gogoniant Duw a'r gogoniant, yn oes oesoedd.

YR wyfi i'th addoli ac i'th garu di, o Jesu, yr hwn wrth ddiweddu y weddi hon a rhoddi diolwch, a'n dys­caist [Page 122] ni, mai Gogoniant Duw a ddy­lai fôd union ddiben ein Gweddiau ni; y dylem ni fôd bôb amser yn ofalus i gymmysgu mawl gyda 'n gweddiau, ac i fôd cyn llawned o zêl i roddi diolch am yr hyn a dderbyniwn ni Phil. 4.6. Nehe 9 5, 6., ag i weddio am yr hyn sydd arnom ni ei eisieu.

Attat ti, o Arglwydd Dduw, yr ŷm ni yn gweddio, arnat ti yn unic yr ŷm ni yn hyderu ac yn ymddibynnu am gymmeradwyaeth, i ti yn unic yr ŷm ni yn offrwm i fynu ein mawl, ca­nys Eiddot ti yw'r deyrnas Ps. 47.2, 7., a'r hawl ben­naf i ddosparthu pôb peth, Eiddot ti yw 'r Gallu holl alluog 135.6., i'n cymmorth a'n bendithio ni, Ps. 96.7, 8. Eiddot ti 'r Gogoniant. Holl gyfranniadau o'th ddaioni di, fel y maent yn deilliaw oddi wrthit ti, a ddychwelant attat ti drachefn mewn Aberthau o Gariad, o Foliant, ac Addoliad.

Amen.

ER mwyn dy Anwylyd, o Dâd ne­fol 2 Cor. 1.20. Dat. 3.14., yn yr hwn y mae dy holl adde­widion di yn Amen; a'r hwn yw ei hûn yr Amen, y tŷst ffyddlon a chywir o'th Gariad ti i ni; Gwrando fi, a maddeu fy nghyfeiliornadau a'm hoerni, a chyn­northwya fi i symmio a chadarnhâu fy ngweddi i gîd, fy holl ddiffygion fy hûn, a holl ddiffygion y Sawl yr wyfi. [Page 123] yn gweddio trostynt, mewn Amen ser­chog a gwresog, a chynnhwysol.Gwystlon Cariad. y Sacramen­tau.

Pa Sawl Sacrament a ordei­niodd Christ yn ei Eglwys?

Dau yn unig, megis yn gyffre­dinol yn anghenrhaid i iechydwria­eth, sef Bedydd, a Swpper yr Argl­wydd.

Gogoniant a fyddo i ti,Eu Rhifedi. o Jesu croes­hoeliedig, allan o'th ystlys archolle­dig di y deilliawdd Dwfr a Gwaed Jo. 19.34., Y Ddau Sacrament y rhai a Ordeiniaist yn dy Eglwys, Bedydd, a Swpper yr Arglwydd, ûn i'n harwain ni at, a'r llall i'n cyfner­thu ni yn ein Christianogrwydd.

Gogoniant a fyddo i ti, O Argl­wydd, yr hwn wedi Ordeinio dau Sacra­ment yn unic, a'u gwneuthur yn gyffredinol yn angenrhaid i iechydwriaeth Jo. 3.5. & 6.53., wyt etto yn fodlon i gael trugaredd yn hytrach nac aberth, lle y digwydd na ellir moi cael hwy, a lle y dichon marwolaeth ddisyfed rag­flaenu eu ministriad, wyt yn cyflenwi eu heisiau hwy trwy dy gymeradwya­eth trugarog o'r rheini, y rhai a ddy­munant yn ddifrifol, ac a ydynt ba­rod i'w derbyn hwy.

O Jesu wynfydedig, pa fwyaf yw dy dosturi i'r rhai diffuant rheini sydd ac eisieu dy Sacramentau di arnynt, o achos eu hannedwyddwch hwy, nid eu dewisiad, mwy fydd dy ddigofaint di yn erbyn y Sawl sy' yn chwidr yn [Page 124] esceuluso, neu yn dirmygu Luc 14.24. y peth a ordeiniodd dy Gariad molawl di ei arferu a'i berchi trwy dy holl Eglwys, oddi wrth ba esceulustra a dirmyg ar dy Gariad, Gwared fi Arglwydd dai­onus.

Natur.Pa beth yr wyt ti yn ei ddeall wrth y Gair hwn Sacrament?

Yr wyfi yn deall arwydd gwe­ledig oddi allan o ras ysprydol oddi fewn▪ a roddir i ni, yr hwn a ordeini­odd Crist ei hûn, megis môdd i ni i dderbyn y grâs hwnnw trwyddo, ac i fôd yn wystl i'n siccrhau ni o'r grâs hwnnw.

Pa sawl rhan y sydd mewn Sacrament?

Dwy: yr arwydd gweledig oddi allan, a'r grâs ysprydol oddi fewn.

Gogoniant a fyddo i ti, O Gariad tyneraf, yr hwn i ymostwng at ein dirnad gwan a phwl ni, a wnaethost yn y ddau Sacrament beth oddi allan, a gweledig a chartrefol, i fôd yn ar­wydd a choffadwriaeth ac arwyddoc­câd o ras oddi fown ac anweledig, dirgele­dig ac ysprydol.

Gogoniant a fyddo i ti, o Gariad haelionus, am ordeinio a rhoddi i ni y Sacramentau Sanctaidd Mat. 26.26, 27, 28. tydi dy hûn wyr unic Awdr a fynnon grâs a chen­nit ti yn unic y mae 'r hawl o Or­chymmyn [Page 125] trosglwyddiadau dy Râs dy hûn: Cariad oll, Gogoniant oll a fy­ddo i ti.

Gogoniant a fyddo i ti, o Gariad galluog, yr hwn a dderchefaist yr arwy­ddion amlwg ac oddi allan hyn, i rymm ym mhell uwchlaw eu natur, nid yn unic i arwyddoccâu, ond i fôd yn Foddion dedwyddol, ac Offer i gywain dy râs i ni, i fod yn seliau, a Gwystlon, i gadarnhâu a siccrhâu i ni gy­franniadau dy gariad, fel y cynnorth­wyai ein golwg ein ffydd ni, fel os der­byniwn ni hwy a pharottoad cym­mwys, eiff dau ran y Sacrament yn­ghŷd, cyn siccred ag y derbyniwn ni yr arwydd oddi allan a gweledig, mor ddiammeu nyni a dderbyniwn y grâs oddifewn ac anweledig, am be rai Cariad oll, Gogoniant oll a fyddo i ti.

Pa beth yw 'r Arwydd gwele­dig oddi allan, neu 'r ffurf yn y Bedydd?Bedydd

Dwfr yn yr hwn y Bedyddir ûn yn enw 'r Tâd, a'r Mâb, a'r Yspryd glân;

Pa beth yw 'r grâs ysprydol oddifewn?

Marwolaeth i bechod, a ge­nedigaeth newydd i gyfiawnder: Ca­nys gan ein bôd ni wrth naturiaeth wedi ein geni mewn pechod, ac yn blant digofaint, trwy Fedydd y gwneir ni yn blant grâs.

Pa beth a ddisgwilir gan y rhai a fedyddir?

Edifeirwch, drwy 'r hon y ma­ent yn ymwrthod a phechod, a ffydd, drwy 'r hon y maent yn ddiyscog yn credu addewidion Duw, y rhai a wneir iddynt yn y Sacrament hwnnw.

Pa ham wrth hynny y bed­yddir plant bychain, prŷd nas gallant o herwydd eu hieuengctid gyflawnu y pethau hyn?

Oblegid eu bôd yn addaw pôb ûn o'r ddau drwy eu mechniau: yr hwn addewid, pan ddelont i oedran, y maent hwy eu hunain yn rhwym i'w gyflawnu.

Yr Arwydd oddiallan.Gogoniant a fyddo i ti, o Garwr eneidiau, trwy dy Gariad rhagflaenol di y bu, fy Medyddio i a'r arwydd oddi allan, Dwfr, yn enw 'r Tâd a'r Mâb a'r Yspryd glân Mat. 28.19. fel y credwn yn y Drindod fwyaf fendigedig, fel yr ymddibynnwn yn hollawl eu cynnorthwyau grasus hwy, a byw wedi fy nghyssegru yn holl­awl i'r tri Personau mwyaf addolawl, fel y byddai fy ngofal pennaf i i garu a gogoneddu y tri unedig Gariad hwn­nw, Awdr fy jechydwriaeth.

Y Grâs an­weledig.Gogoniant a fyddo i ti, o Jesu, yr hwn trwy Ddwfr, sy' yn golchi ym­aith fudreddi 'r Cnawd, wyt yn ar­wyddoccâu i'm ffydd i dy ras anweledig mewn Bedydd Ezec. 36.25., yr hwn sydd yn ysprydol yn golchi ac yn glanhâu 'r enaid.

Gogoniant a fyddo i ti, o Arglwydd [Page 127] wynfydedig, yr hwn wyt, i'n hachub ni yn y Bedydd, nid wrth y golchiad oddi allan, ond trwy 'r grâs oddi fewn, yn puro, a ddilynid gan Adduned ddiffuant, ac ymatteb cydwybod dda tu ag at Dduw 1 Pet. 3.21.; trwy 'r hwn y dygodd dy Gariad trugarog fi i'th Eglwys, yr Arch ysprydol, i m hachub i rhag cy­frgolli yn y Diluw o bechod, yr hwn sydd yn gorchguddio y rhan fwyaf o'r bŷd; ac am hynny Cariad oll, Gogoni­ant oll a fyddo i ti.

Gogoniant a fyddo i ti, O Gariad holl alluog, trwy râs anweledig pa ûn, yr ŷm ni yn y Bedydd yn marw i be­chod Rhuf. 6.3, 4., i holl affaethau cnawdol, yn ymwrthod ac yn eu dygn-gasau hwy oll, a llawnfrydio na chymmerem ni ddim mwy mwyniant ynddynt hwy nac y mae rhai meirw yn gwneuthur ynghyssurau 'r bŷd. O bid i mi bôb amser farw fel hyn i bechod.

Gogoniant a fyddo i ti, o Jesu, yr hwn oddi wrth ein Marwolaeth i bechod yn ein Bedydd, wyt yn ein derchafu ni i fywyd newydd, ac wyt yn anadlu i'n mewn ni anadl cariad; yn y golchiad hwn o anedigaeth Tit. 3.5., i'n genir ni drachefn trwy ddwfr Jo. 3.5., a'r yspryd, trwy enedigaeth newydd i gyfiawnder: fel megis ag yr ymddy­godd genedigaeth naturiol bechod, yr ymddygai ein genedigaeth yspry­dol ni râs, am ba ûn Cariad oll, Go­goniant oll a fyddo i ti.

[Page 128]Gogoniant a fyddo i ti, o Gariad hy­nawsaf, yr hwn yn ein Bedydd wyt yn rhoddi i ni yspryd sanctaidd o Gari­ad, i fôd yn ddechreuad o fywyd ne­wydd, ac o gariad ynom ni, i dywallt i'n Heneidiau ni râs uwchlaw natur, ac anfoddol, a nerth i ufuddhâu ac i'th garu di, am ba rai Cariad oll, Go­goniant oll a fyddo i ti.

Gogoniant a fyddo i ti, o Gariad to­sturiol, yr hwn, pan i'n hymddygwyd ac i'n gnawyd mewn pechod Is. 51.5., o Rieni pe­chadurus, pan darddasom allan o wrei­ddin llygredig yn hollawl, ac oeddym oll yn blant digofaint Eph. 2.1, a'n gwnaet host yn Blant i'th Dâd nefol trwy fabwysiad a Grâs Rhuf. 8.15: pan oeddym yn Etifeddion Uffern a'n gwnaethost ni yn Etifeddion y nêf, sef cyd-Etifeddion a thi o'th ogoniant dy hûn; am ba ûn â holl allu fy enaid, yr wyfi i'th foli ac i'th garu di.

Ammodau Gofynedig [...] Edi [...]eir­ [...]ch.Gwybod yr wyfi, o Arglwydd an­wylaf, nad wyfi ddim yn hwy yn eiddot ti ond tra byddwyf yn dy garu di; ni allaf ddim yn hwy ymsynied grymm achubol fy Medydd, nag yr wyf yn ffyddlon i'r Adduned a wneuthum i yno; nid wyf yn Gristion ddim yn hwy nac yr ydwyf yn ûn Edifeiriol; Os hen­waf Enw Crist, yr wyfi i ymadaw oddi wrth anghyfiawnder Tim 2.9. o dyro i mi y grâs o wir Edifeirwch am fy holl bechodau, am fy am­mhurdeb dechreuol, ac am fy holl dro­seddiadan [Page 129] gweithredol, fel y dygn-ga­sawn ac yr ymwrthadwn a hwy oll, ar­cholla fy enaid a thristwch serchoccaf am yr holl gamweddau, a'r anwesau, a'r ammharchiadau, a gynnygiais i i Ga­riad anfeidrol

Gogoniant a fyddo i ti,Fydd. O Jesu hae­laf, am yr holl addewidien 2 Pet. 1 4. mawr a gwerthfawr rheini o faddeuant, a grâs, a Gogoniant a wna [...]thost i ni Gri­stianogion yn y Sacramem o'r Bedydd: o bid i mi bôb amser gredu yn ddi­ymmod o bid i mi bôb amser garu yn lerchog, bid i mi bôb amser hyderu yn safadwy ar dy Gariad tra ddigo­nol yn yr addewidion hyn oll, am ba rai mi a'th addolaf ac a'th garaf di tros byth.

Gogoniant a fyddo i ti, o Gariad melusaf, yr hwn, yn fy Mebyd a'm der­byniaist i i Sanctaidd Fedydd, yr hwn, trwy dy râs rhagflaenol, pan oeddwn fachgen bychan, a'm derbyniaist i i'r cyfammod Efangylaidd, a'm cymme­raist i fynn i freichiau dy drugaredd, ac a'm bendithiaist Mat [...]. 1 [...]. 1 [...].. Gogoniant a fy­ddo i ti, yr hwn a'm cyssegraist i yn foreu i ti dy hûn, i'm rhagfeddianu a'th gariad, cyn y cae'r byd fy nal a'm llygru i.

Ah Arglwydd grasol, pa hyd, pa cyn fynyched yr halogais i fy hûn trwy fy mhechodau? Ond yr wyfi [Page 130] yn edisarhâu, ac yn gofidio tros y lly­gredigaethau hynny oll, ac yr wyfi yn fy nghyssegru fy hûn i ti drachefn: O tydi Gariad mwyaf cymmodlonus, maddeu i mi a derbyn fi, ac edfryd fi i'th gariad: o bid i esgudrwydd fy nghariad rhag llaw, nid caru yn unic am yr amser sydd i ddyfod eithr ail­caffael yr holl gariad a gollais i.

Mechnia­son.Gogoniant a fyddo i ti, o Jesu tyne­raf, yr hwn, pan o ran fy mebyd ni allwn addaw edifarhâu a chredu trosof fy hûn, a dderbyniaist yn drugarog addewid fy mechniafon, a addawsont y ddau trosofi; fel y derbyniaist ti er llês i'r clâf o'r Parlys, fwriad gardodawly sawl a'i dygasant ef attat ti Mat 8 5.; a ffydd y wraig o Ganaan Mat [...] 2.5., er iechyd i'w merch hi: am ba dderbyniad trugarog. Ca­riad oll, Gogoniant oll a fyddo i ti.

O fy Nuw, fy Arglwydd, yr addewid a wnaethpwyd gan fy Mechniason tro­sofi, yr wyf yn cydnabod mai cyn gyn­ted ag y deuwm i i oedran cymmwys, fy môd fy hun yn rhwym i'w gyflaw­nu, ac yr wyfi yn cydnabod ac yn ad­newyddu fy rhwymedigaeth; Addaw yr wyfi, o fy Arglwydd, dy garu di a holl nerth fy enaid. O cadw fi bôb amser yn gywir i'm haddewid fy hûn, gan dy fôd ti bôb amser yn anghys­newidiol yn gywir i'th ûn di, am ba ûn mi a'th addolaf ac a'th garaf di yn wastadol.

Pa ham yr ordeiniwyd Sacra­ment Swpper yr Arglwydd? [...]

Er mwyn tragywyddol gôf am Aberth o Farwolaeth Christ, a'r lleshâd yr ydym ni yn ei dderbyn oddi­wrtho.

Pa beth yw 'r rhan oddi all­an neu 'r Arwydd yn Swpper yr Ar­glwydd?

Bara a Gwîn, y rhai a orchy­mynnodd yr Arglwydd eu derbyn.

Pa beth yw y rhan oddisewn neu 'r peth a arwyddocceir?

Corph a gwaed Christ, y rhai y mae 'r ffyddloniaid yn wîr ac yn ddiau yn eu cymmeryd ac yn eu derbyn yn Swpper yr Arglwydd

Pa leshâd yr ydym ni yn ei gael wrth gymmeryd y Sacrament hwn?

Cael cryshâu a diddanu ein Heneidiau drwy gorph a gwaed Christ, megis y mae ein Cyrph yn cael drwy 'r Bara a'r Gwîn.

Pa beth sy raid i'r rhai a ddêl i Swpper yr Arglwydd ei wneu­thur?

Eu holi eu hunain a ydynt hwy yn wîr Edifeiriol am eu pecho­dau a aeth heibio, ac yn sicer amcanu dilyn buchedd newydd; a oes gan­ddynt ffydd fywiol yn nhrugaredd Duw drwy Grist, gyd'a diolchus gôf [Page 132] am ei angeu ef; ac a ydynt hwy mewn Cariad perffaith a phôb dŷn.

Ord [...]d.Gogoniant a fyddo i ti, o Gariad Croes-hoeliedig, yr hwn, ar dy Swpper diwaethaf a [...]rd [...]iniaist y Cymmun San­ctaidd, yn Sacrament a gwlêdd o ga­riad Er tragywydd [...]l gof am aberth dy far­w [...]la [...]h ac i'r ll [...]shâd yr ydym m yn ei dderbyn [...]ddi-wrth [...] y bu wiw gennit ti, o Jesu wynfydedig, [...]rd [...]nio y ddefod San­ctaidd a pharchadwy hwn, Cariad oll, Gogoniant oll a fyddo i ti.

Ah Arglwydd anwylaf, pa cyn llei­ed y mae efe yn synnied ar dy gariad yn marw trosom ni, yr hwn a ellif ûn amser dy anghofio di.

Ah gwae fi, fôd i bechadur ûn amser aughofio ei Achubwr, ac etto och mor barod ydym ni i'w wneuthur.

Gogoniant a fyddo i ti, o Jesu grasol, yr hwn i gynnorthwyo ein côf ni, ac i brintio dy gariad yn ddwfn ar ein He­neidiau, a ordeiniaist y Sacrament Gwynfydedig, ac a'n gorchmynnaist, Gwnewch hyn er côf am danaf.

O Jesu, bydded dy iawnus aberth o'th farwolaeth yr hwn a offrymmaist ti ar y Groes dros bechodau 'r holl fŷd, ac yn bennodol tros yr eiddofi, sôd bôb amser yn newyddian yn fy nghoffadwriaeth.

O Achubwr wynfydedig, na lithred fŷth allan o'm côf i yr Jechydwriaeth [Page 133] mawr hwnnw a wnaethost ti erom ni, eithr yn enwedig bydded fy ngho­ffadwriaeth am danat ti yn y Cym­mun Sanctaidd bôb amser yn fywiol a chynnhyrfus.

O Jesu, os wyfi i'th garu di yn wîr, byddaf siccr o fynych-gyrchu at dy Allor, fel y cofiwn yn fynych holl serchau rhyfeddol fy Mhr [...]nnwr Croes­hoeliedig.

Gwybod yr wyfi, o fy Arglwydd a'm Duw, nad yw Coffadwriaeth hynoeth o honot ti yn ddigonol; o sefydla gan hynny y cyfryw Goffadwriaeth o honot ti ynofi, ag sydd gyfattebol i'r cariad anfeidrol yr wyf i'w goffâu; gweithia ynofi yr holl affaethau Sanctaidd a ne­fol rheini, ag a weddai i goffadwriaeth Achubwr Croes-hoeliedig.

Gogoniant a fyddo i ti,Rh [...]nn [...] oddi [...] o Jesu addo­lawl, yr hwn tan y rhan Oddi allan a gweledig, y Bara a'r Gwin, pethau amlwg a hawdd eu parottoi, y ddau a orchymynnaist ti eu derbyn, wyt yn cyfrannu i'n Heneidiau ni, ddirgel­wch o gariad dwyfol, Y gras oddifewn a gweledig, dy Gorph a'th waed wynfydedic­caf dy hûn, Y rhai yn wir ac yn ddiau a a gymmerir gan y ffyddloniaid yn dy Swpper di, am ba rai Cariad oll, Gogoniant oll a fyddo i ti.

O Dduw Cnawdiedig,Anwele­dig. pa fôdd y gelli di roddi i ni dy Gnawd i'w fwytta [Page 134] a th waed i'w yfed; pa fôdd y mae dy gnawd ti yn fwyd yn wîr, a'th waed yn ddiod yn wîr; pa fôdd y mae r hwn sydd yn bwytta dy gnawd ti, ac yn yfed dy waed ti, yn aros ynot ti, a thitheu ynddo yntef; pa fôdd y bydd efe fyw trwot ti, ac y cyfodir ef drachefn i fywyd tragywyddol trwot ti . [...] 5 [...] &: Pa fôdd yr wyt ti, yr hwn wyt yn y nêf yn bresennol ar dy Allor, ni allaf mewn ûn môdd ddangos yn eg­lur, eithr yr wyf i gredu oll yn ddi­yleog y cwbl ag a ddywedaisti, ac yr wyf yn ddiymmod yn hyderu ar dy gariad holl alluog i wneuthur dy air yn dda, er nas gallwyf gynnwys y môdd o'r wneuthuriad.

[...]Credu yr wyfi, o Arglwydd Croes­hoeliedig, mai 'r Bara yr ydym ni yn ei d [...]i ym ministraid y dirgeledigaethau Sanctaidd. yw Cymmum dy gorph [...] 10 [...], a phiol y [...] yr h [...]n a fendigwn yw Cymmun dy waed [...]i, mor effaethawl ac yn wîr yn trosglwyddo dy gorph a'th waed i'n Heneidiau trwy 'r Bara a'r Gwin, ag a wnaethost dy Yspryd glân [...] trwy dy anadl i'th Gogoniant oll a fyddo i ti.

Arglwydd, pa ham y mae yn rhaid i mi boeni yn ofer, i chwilio allan y mòdd o th Bresennoldeb dirgeledig di yn y Sacrament, pan yw fy ngha­riad i'm sicerhâu dy fôd ti yno? Y ffydd­loniaid [Page 135] oll y rhai a nessânt attat a chalonnau parottoûs ynt yn gwybod yn dda dy fôd ti yno, darbod y maent hwy rhinwedd cariad dwyfol yn myned allan o honot ti, i iachâu eu gwendid, ac i fflammio eu haffaethau, am ba rai cariad oll, Gogoniant oll a fyddo i ti.

O Jesu Sanctaidd, pan welwyf wrth dy Allor di y Bara wedi ei dorri, a'r Gwin wedi ei dywallt allan, O dysc i mi iawn farnu dy gorph di yno 1 Cor. 11.29., o creued y Gweithredoedd cyssegredig ac arwy­ddoccâus rheini goffadw riaeth mwyas bywiol ynofi o'th ddioddefiadau di, pa fôdd y fflangellwyd dy gorph wynfy­dediccaf, a'i archolli, a'i yssigo, a'i be­nydio; pa fôdd y tywall twyd dy waed werthfawroccaf di tros fy mhechodau i, a gosoded fy holl nerthoedd ar waith i'th garu di, ac i berchi dy Ga­riad fel hyn yn marw trosofi.

Gogoniant oll a fyddo i ti o Jesu,Y ddau Ryw. yr hwn a ordeiniaist y Cymmun Sancta­idd yn y Ddau Ryw, ac a orchymynn­aist derbyn y ddau, y Bara,Mat 2 26, 2 [...] J [...] [...] a r Gwîn, dy Gorph wedi ei dorri, a th waed wedi ei dywallt: Rhoddodd, o Arglwydd, dy gariad y ddau i ni, a r ddau sydd yr ûn wêdd yn arwyddoccâus ac ym­ddwyngar o'th gariad ti▪ sychedu yr wyfi cymmaint am y naill, a newynu am y llall y mae arnafi yn gyffelyb ei­sieu [Page 136] am y ddau a gofidus fyddai gan fy nghariad i ei ddifeddu o ûn o ho­nynt

Ah Arglwydd, pwy yw efe sydd i'th wir garu, pan roddi di iddo ddau am­ryw Wystlon o'th Gariad, a eliff ym­fodloni ag ûn unic, pa serchwr a elliff oddef cael attal ûn hanner o'th Gariad ti oddi wrtho? ac am hynny Cariad oll Gogoniant oll a fyddo i ti am roddi 'r ddau.

[...]dd [...]g [...] ­ [...].O fy Arglwydd a'm Duw, trefna di felly fy nghalon i fod dy wahoddedig di, wrth dy Fwrdd Sanctaidd, fel yr amgyffredwyf a holl ddylanwadau melysion o Gariad Croes-hoeliedig, c [...]darnhâu a diddanu fy enaid, megis y mae ein cyrph yn ca [...]l drwy 'r Ba [...]a a'r Gwîn, am ba rai mi a'th addolaf ac a'th garaf di yn wastadol.

O Jesu trugarog, difered yr ym­borth anfarwol hwnnw, yr hwn a ga­niattei di i mi yn y Cymmun San­ctaidd, i'm Henaid wan a llesg i gy­flenwadau newyddion o râs, bywyd newydd, cariad newydd, grym ne­wydd, a llawn fwriad newydd, fel na ddeffygiwyf mwyach, neu laesu, neu flino yn fy nyledswydd.

O Gariad Croes-hoeliedig dercha ynofi wrês newydd o Gariad a diddan­wch, fel y byddai o hyn allan y pe­nyd mwyaf a allafi ei oddef, dy ddigio [Page 137] di byth, fel y byddai fy nifyrrwch pen­naf dy fodloni di.

O Jesu hawddgar pan dderbyniwyf yn ddefolionol yr Elfynau oddi allan, cyn siccred ag yr wyfi yn eu derbyn hwy, yr wyf i'th dderbyn di, derbyn yr wyfi Wyston dy Gariad, i fywhâu fy ûn i, o caniadhà yn rhŵydd i mi, ped fae ond tros funud, ûn cynarch­waethiad gwynfydol o felysdra dy Ga­riad, fel yngrymm y melysdra hwnnw i'th garwn di yn barhâus.

Gogoniant a fyddo i ti,Parottoâd. fy Arglwydd a'm Duw, yr hwn a roddaist yn awr i mi wahodd i'th wlèdd nefol;Mat. 11.28 Luc. 14.17. cariad oll, Gogoniant oll a fyddo i ti.

Arglwydd, dyro i mi ras fel y nes­sawn at dy ddirgeledigaeth barchad­wy, a pharottôad edifeiriol, ac a cha­lon fwriadus i'th garu di

O fy Nuw, fy Marnwr,Holiad. dyro i mi râs, yr wyf yn ostyngeiddiaf yn at­tolwg i ti, i h [...]li 1 Cor. 11.28. fy holl fywyd a aeth heibio, wrth Reol dy orchymynnion di, cyn rhyfygu o honofi fwytta o'r Bara hwnnw, ac yfed o'r cwppan hwnnw; dyro i mi râs i ddwys-ysty­ried, ac i ymofidio tros fy holl drose­ddiadau, rhag dyfod yn anedifeiriol at y Cymmun, ac heb barottoáad, y cym­munwyf yn annh [...]ilwng, a bwytta ac yfed fy namnedigaeth fy hun.

O tydi, Chwiliwr mawr calonnau, [Page 138] yr wyt ti yn dirnad yr holl lwyth o anuwioldeb ac euogrwydd dan ba ûn yr wysi yn gorwedd; o cynnorthwya fi mor ddiduedd i sarnu, a chondemnio fy hûn, i edifarhau mor ostyngedig, ac ersyn am faddeuant, fel na'm con­demnid i wrth dy frawdle di, pan ym­ddanghoswyf yno ar y dydd diwae­thaf, fel i'm cyflêusid i ar dy law dde­hau ymmhlith dy garwyr di.

Arglwydd, dyro i mi râs i chwilio pôb cilfach o'm calon, heb adel, os bydd boslibl, ûn pechod heb edifar­hâu am dano; llenwa fy llygaid yn llawn o ddagrau cariad, fel a'r dagrau rheini y gosidiwn tros yr holl anwesau a gynnygiais i i'th Gariad ti.

Ond och, och, ar ol yr holiad ma­nylaf ag a allwn ni ei wneuthur, pwy a ddichon rifo ei anwireddau, Pwy a dd [...]all et gawrwreddau Ps 19.12.? glanhâ fi am hyn­ny, Arglwydd, oddi wrth fy meiau cuddiedig, y rhai'n yn gyffredinol yr wyfi yn ymwrthod a hwy, ac yn ymo­fidio o'u herwydd.

Edifeirwch.O fy Nuw, ti yr hwn yn unic a ne­widi y galon, o bydded wiw gennit ti newid fy ûn i, newid fy nhroad oddi wrthit ti, i gariad hollawl i ti; o dyro i mi fabaidd Edifeirwch, fel a chalon ddrylliog gystuddiedig yr ymofidiwn, ac y galarwn, ac yr Edif [...]rhawn am fy holl [...]chodau a aethant heibio, ac a'u ga­dawn [Page 139] tros byth, ac y dychwelwn at fy ufudd-dod

Gwaghâed dy Gariad ti, o fy Nuw,Gwellâd fy enaid i mor hollawl, fel y gallwyf rhag llaw sicer amcanu dilyn buchedd ne­wydd, fel yr adnewyddwyf fy Adduned yn fy Medydd, fel y byddwn byw rhag llaw, megis Eiddunedwr wedi ei dyngu i'th garu di.

O Dâd nefol, sefydla yn fy enaid i,Ffydd Ffydd fywiol yn dy drugaredd di trwy Grist, crediniaeth ddiyscog o'th holl gariad ti i bechaduriaid, a hyder serchog ar haeddedigaethau a chyfryngiad dy Fâb Croes-hoeliedig, o'm bod i yn gymme­radwy yn yr anwylyd Eph. 1.6., am ba un mi a'th addolaf ac a'th garaf di tros byth.

O fy Nuw Croes-hoeliedig,Diolwch. tydi pennaf Ennynwr cariad, rhodded Co­ffadwriaeth am dy farwolaeth di holl ner­thoed fy enaid i ar waith, fel y dy­munwn, ac y darwainiwn ar dy ol di Ps. 42.1, 2. & 63.1., fel y mawrygwn ac a'th addolwn di, fel y cymmerwn ddifyrrwch nefol yn dy bresennoldeb grasus di, fel y der­byniwn di i'm calon gyd' a mawl a di­olwch gyd a gorhoeniad a gorfoledd, yno y mynnafi gariad, unic gariad, ca­riad bob amser i'th groesawu di

Arglwydd pan bresentiwyfi fy hun a'm cariad megis yr holl rodd sydd gennif i'w offrwm wrth dy Allor di,Cariad. yn nesaf at fy nghariad i ti, ac er mwyn dy [Page 140] anfeidrol gariad i mi, yr hwn yr wyf yno i'w goffâu, dyro i mi râs i garu fy nghymmydog, ac i fod Mewn cariad perffaith a pho [...] dyn, a [...] rodio mewn cariad Eph. 5.2., megis y cera [...]st ti nynt, a [...] a'th rhoddaist dy hun trosom ni, yn offrwm, ac yn aberth i Dduw, o ar [...]gl peraidd; am ba rai cariad oll, Go­goniant oll a fyddo i ti.

Yn ma­ddeuO Jesu fwyaf cymmodlonus, yn y coffadwriaeth hwn o'th ddioddefia­dau di, yr wyf fi yn gweled pa fodd y maddeuaist ti i mi, ac a'm ceraist pan oeddwn yn elyn i ti o er mwyn dy gariad anwylaf i mi, dyro i mi Ga­riad i faddeu i'm holl Elynion Mat. 6.14, 1 [...], ac i fod mewn heddwch a'r bŷd, fel yr wys yn dymuno fy ngharu a maddeu i mi, ac i fod mewn heddwch a thi.

Er dy fwyn di, o fy Nuw, yr wyfi yn maddeu yn rhŵydd i'r sawl oll a wnae­thant garn a mi; o maddeu ditheu iddynt hwy hefyd; gogwydda hwy at gariad brawdol, a bid iddynt o'r di­wedd synnied y diddanwch o'r cym­mod hwnnw a wnaethost ar y Groes, am ba un mi a'th addolaf ac a'th garaf di yn wastadol.

Adferiad.O fy Nuw, os gwneuthym i gam neu niwed i'm Cymmydog, o dyro i mi ras i ofyn iddo faddeuant ac, fel y caffwyf odfa i wneuthur bodlon­rwydd, ac adferiad yn ol fy ngallu.

Rhodd.O Gariad Croes-hoeliedig, pa brŷd [Page 141] bynnac y gwelwyfi di yn ûn o'th aelo­dau tlodion, yn newynog, neu noeth, neu mewn cyfyngderMat. 25.35., o rhwymed Co­ffadwriâeth am dy gariad, yn marw trosofi, fi i roddi cymmaint ag a allwyf i'th gymmorth; o bid i mi bôb amser fôd yn haelfflwch o'm heluseni i ti, yr hwn a fuost mor haelionus o'th waed ammhrifiedig trosof fi.

Cyngorus iawn ydyw, fod i [...]ai cyn Cym­muno, ddarllain holl wasanaeth y Cymmun trosto, neu o'r lleiaf yr annogiadau yno, y rhai a gânt hwy weled yn cynnwys athrawia [...]thau priodol iawn, ac eglur, a rhagorawl.

Peth i'w fawr ddymuno ydyw, arferu o bobl fwy ar eu llyfrau o weddi cyffredin nag y maent hwy, a dinesu y Gweddiau a darawant hwy wrythynt yno i'w cyflwrau neillduol eu hunain; canys y mae 'r llyfr bôb amser yn agos at law, a'r Gweddiau yn ddiogelaf a mwyaf cartrefol, a defosionol, a pha fwyaf yr ymwyniant hwy nyni yn ein stafell, mwyaf, i'n lymwyniant ni yn y Gynnulleidfa, ac [...]neidiau da eu meddwl a fedant fuddles mawr ysprydol oddi wrth yr ym­arfer hwn.

Megis er esampl; Cristion gostyngedig tlawd, yr hwn os hwyrach nid oes ganddo un llyfr arall ond ei Lyfr o weddi Gyffredin, ac sydd yn amcanu dyfod at y Cymman Sanctaidd, a elliff ddyscu troi Gwasanaeth y cymmun i'w fuddged privat yn ol y modd ymma.

[Page 142] Gweddi am yr yspryd sanctaidd.Yr holl alluog Dduw, i'r hwn y mae pôb [...]alon yn agored, a phôb deisyf yn gydnabyddus, a rhag yr hwn nid oes dim dirgel yn guddiedig, glanhâ fe­ddyliau fy nghalon drwy ysprydolia­eth dy lân Yspryd, fel y carwn di yn berffaith, ac y mawrhawn yn deilwng dy enw sanctaidd trwy Grist ein Har­glwydd. Amen.

Diolwch am ein Pry­n [...]gaethYr wyfi yn rhoddi diolch gostyng­eiddiaf a fyddlonaf i ti, o Dduw r Tâd, y Mâb, a'r Yspryd glân, am bry­nedigaeth y byd trwy farwolaeth a dioddefaint ein Hiachawdr Crist, Duw a Dyn, yr hwn a ymostyngodd ei hûn ei i angeu 'r Groes erom ni bechadu­riaid truain, y rhai oeddem yn gor­wedd mewn tywyllwch a chysgod an­geu, fel y gwnae efe nyni yn blant i Dduw, a'n dyrchafel i fywyd tragy­wyddol.

Gogoniant a fyddo i ti, o Jesu, ein Meistr a'n hunic Jachawdr, ur hwn i'r diben ymma y cofiem ni yn wastad dy ddirfawr Gariad fel hyn yn marw tro­som, a'r aneirif ddoniau y rhai drwy dywallt dy werthfawr waed a enni­llaist i ni, a osodaist ac a ordeiniaist sanctaidd ddirgeledigaethau fel Gwys­tlon o'th Gariad, a gwastadol gôf am dy angeu, er mawr ac anhertynawl gonffordd i ni.

I ti gan hynny, O Achubwr wynfy­dedig, [Page 143] gyd a'r Tâd, a'r Yspryd glân, y rhoddaf, (fel yr wyf rwymediccaf,) wastadol ddiolch; ymostwng yr wyf yn gwbl i'th Sanctaidd ewyllys di, ac a fyfyriaf dy wasanaethu di mewn gwîr sancteiddrwydd, a chyfiawnder holl ddyddiau fy einioes.

Holl alluog Dduw,Cyffeddiad Tâd ein Har­glwydd Jesu Grist, Gwneuthurwr pôb dim, barnwr pôb dŷn, yr wyf yn cyd­nabod, ac yn ymofidio tros fy amryw bechodau &c.

Yr wyf yn derchafu fy nghalon at­tat ti, O Arglwydd,Mawl. yr wyf yn diolch i ti, O Arglwydd ein Duw, y mae yn addas ac yn gyfiawn wneuthur hynny, y mae yn gwbl addas, yn gysiawn, a'm rhwymedic ddylêd i yw, bôb amser, ac ym mhôb lle ddiolch i ti, O Arglwydd, Sancteiddiol Dâd▪ oll alluog, dragywyddol Dduw.

Onid yn bendifaddef yr wyf yn rhwymedic i'th foliannu am roddi dy unic Fâb Jesu i farw dros fy mhecho­dau i, ac i gyfodi drachefn i'm cyfia­wnhâd.

Gan hynny gŷd ag Angelion ac Arch-angelion, a chyd ag oll gwmpei­ni Nêf, yr wyf yn moli ac yn mawr­hâu &c.

Nid wyf yn rhyfygu dyfod i'th fwrdd di, o drugarog Arglwydd,Gwedd [...] e [...] cymmu [...] yn deilwng gan ym­ddiried yn fy nghyfiawnder fy hûn &c.

[Page 144] Mawl.Gogoniant i Dduw yn yr uchelder, ac yn y ddaiar tangnheddyf, Ewyllys da i ddynion &c.

A [...] y rhain, fel y gwelwch achos, chwi a [...]llwch anghwa [...] llawer o weddiau da iawn, [...], ac [...] a phe [...]hynol i'ch pwrpas, y rhai a [...] casclu allan o Lyfr Gweddi Gyffredin, a'r rhai a fawr gynnorth­wyant eich defosiwn, y cyffelyb i r rhai hyn.

Am ofn a Chariad.O Arglwydd, yr hwn ni phelli byth gynno [...]hwyo a llywodraethu y rhai yr ydwyt yn eu meithrin yn dy ddilys ofn a th Gariad; cadw fi, yr wyf yn attolwg i ti, dan dy ddarbodus no­dded, a phar i mi yn ddibaid ofni a charu dy enw bendigedig, trwy Jesu Grist ein Harglywdd. Amen.

Am Gariad.Duw, yr hwn a arlwyaist i'r rhai a'th garant▪ gyfryw bethau daionus ag y sydd uwch ben pôb deall dŷn, ty­wallt i'm calon gyfryw serch arnat, fel y byddo i mi gan dy garu uwchlaw pôb dim allu mwynhâu dy addewidion, y rhai sy fwy rhagorol na dim a fedr­wyf i ei ddeisyf, trwy Jesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Arglwydd holl nerth a chadernid, yr hwn wyt Awdra a rhoddwr pôb dai­oni, planna yn fy nghalon gariad dy enw, ychwanega ynofi wir Grefydd, maetha fi a phob daioni, ac o'th fawr drugaredd cadw fi yn yr unrhyw, trwy Jesu Grist Harglwydd. Amen

[Page 145]O Arglwydd,Am Gariad p [...]rffaith. yr hwn a'm dyscaist i na thal dim yr holl weithredoedd a wnelwyf heb Gariad perffaith, anfon dy Yspryd glân, a thywallt i'm calon ragorawl ddawn cariad perffaith gwir rwymyn tangnheddyf, a holl rinwe­ddau da, heb yr hwn pwy bynnac sydd yn byw a gyfrifir yn farw ger dy fron di; Caniadhâ hyn er mwyn dy ûn Mâb Jesu Grist. Amen.

Holl alluog Dduw,Am dd [...]ly­niad o Grist. yr hwn a roddaist dy unic Fâb i ni yn aberth tros bechod, ac hefyd yn ensampl o fu­chedd dduwiol; dyro i mi râs fel y gallwyf byth yn ddiolchgar dderbyn ei aurhaethawl leshâd ef, ac hefyd beunydd ymroi i ganlyn bendigedig lwybrau ei wìr lanaf fuchedd ef, trwy yr ûn Jesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Y rhai sy anneallus, neu ni fed [...]ant ddar­llen, a ddylent fyned at eu Hoff [...]iriad plwyfol, neu at ryw un arall Weinidog gair Duw, a fyddo pw [...]llus a dyscedig, a dymuno arno of ddyscu iddynt eu Dyled [...]wydd ym mhrivat, a'r rhai fel hyn a geis [...]a [...] yn ddiffuant y Gy­fraith gan enau yr Offeiriad, a gânt wybod fod Gwefusau yr Offeiriad yn cadw Gwy­bodaeth, ac ni chant fyned ymmaith heb fen­dith.

I Dduw 'r Tâd, yr hwn a'n carodd ni yn gyntaf, ac a'n gwnaeth ni yn gymmeradwy yn yr Anwylyd; i Dduw [Page 146] 'r Mab, yr hwn a'n carodd ni, ac a'n golchodd ni oddi wrth ein pechodau yn ei waed ei hûn; i Dduw 'r Yspryd glân, yr hwn sydd yn tywallt cariad Duw yn ein calonnau ni, bid yr holl Gariad, a'r holl Ogoniant, tros amser, a thros byth, Amen.