[...]
[...]
Haul yn cyfodi 7.34. Haul yn ymachlud 4.26.
17a7 
18b Prisca
19c15 
20d4Fabian.
21e Annes.
22F12Vincent.
23g1Elli.
24a Cattwg.
25b9Troad S. Paul.
26c  
27d17Ioan aur onau,
28e16 
29F  
30g14 
31a3Mihangel.

Ar nos sydd 15. awr.

Chwefrawr 28. o ddyddiau.
1d Ympryd Sanffraid Seiriol.
2e11Puredigaeth Mair.
3F19Blasti Llywelyn.
4g8Dilwar
5a Agatha.
6b16 
7c5 
8d  
9e13 
10F2 
11g  
12a10Haul yn y Pysg.
13b Edward a Dyfnog.
14c18Valentin.
15d7 
16e  
Haul yn cyfodi 6.50. Haul yn ymachlud 5.10.
17F15 
18g4 
19a  
20b12 
2lc1Y 69 Merthyri.
22d Pedr gadeir jog.
23e9Ympryd.
24F S. Matthias.
25g17 
26a6Tyfaelog.
27b  
28c14Libio.

Ar y flwyddyn naid y bydd 29 o ddyddiau yn Chwefror, or y dodie y llythvren F. ar y 24. ar 25. ac y bydd. Gwyl Fathias ar y 25.

Ar Nos sydd 14 awr.

[...]
[...]
Mawrth 31. o ddyddiau.
1d3Dewi.
2e Siad Mwthwl.
3F [...]Nou fam Ddewi.
4g  
5a19Caron.
6b8 
7c Sanan Tho. Aquinas.
8d16Philemon.
9e5 
10F  
11g13Haul yn y Hwrdd.
12a2Grigm.
13b Tudyr Sant Edward.
14c10 
15d  
16e18Cyfodi Lazarus 10.21.43.

Y dydd sydd 14. awr.

Haul yn cyfodi 5 52. Haul yn ymachlud 6.8.
17F7Padrig widdel.
18g Edward. Ios. gwr. Mair.
19a15Cynbryd.
20b4Cwtbert.
21c Bened Abad.
22d12 
23e1 
24F  
25g9Cyfarchiad Mair.
26a  
27b17Dechren feyrn. Bren.
28c6Charles.
29d  
30e14 
31F3 

Ar nos sydd 12. awr.

Ebrill 30. o ddyddiau.
1g Ymcheweliad Mair Fagdaien.
2a11 
3b19Risiart.
4c Ambros. Tyrndg.
5d8Derfel gadarn.
6e6 
7F5Llywelyn a Gwrnerth.
8g  
9a  
10b13Haul yn y Tarw. Y 7 wyryfon.
11c2 
12d  
13e10 
14F  
15g18 
16a7Gwyl Badarn.

Y Dydd sydd 13. awr.

Haul yn cyfodi 4.52. Haul yn ymachlud 7.8
17b15 
18c4 
19d Alpheg
20e12 
21F1 
22g Beuno Abad, Dyfnan.
23a9S. Georg.
24b  
25c17Marc, Efengylwr.
26d6 
27e  
28F14Vitalis ferthyr.
29g3Pedro Filain.
30a Cynnull y ferfaen.

Ar nos sydd 10 awr.

Mai 31. o ddyddiau.
1b11Philip ac Iacob. Asaph.
2c A hanasius Esgob.
3d19Gwyl y Grog.
4e8Gwyl Felangell.
5F16Bynediad Christ i'r nef.
6g5Ieuan yn yr olew brwd.
7a  
8b  
9c13 
10d2 
11e Anthon.
12F0Haul yn y Cafellion.
13g Mael a Sulien.
14a18 
15b7 
16c Gwyl Granog.

Y Dydd sydd 16. awr.

Haul yn cyfodi 43. Haul yn ymachlud 7.57.
17d15 
18e4 
19F Dwnstan.
20g12Anue.
21a1Collen.
22b Helen Frenhines.
23c9 
24d  
25e17Vrbab bab. Denis.
26F6Awst. esgob. Beda offeir.
27g Melangel a Garmon.
28a14 
29b3Gwyl Erbin.
30c Tulclyd.
31d11 

Ar Nos sydd 8 awr.

Mehefin 30. o ddyddiau.
1e Tecla.
2F19Gwyl Gwyfen.
3g8Nicomed.
4a16Hedrog.
5b5Boniffas.
6c  
7d13 
8e2 
9F  
10g10 
11a18Barnab. Apost.
12b18Haul yn y Orange.
13c7Sannan.
14d Basil.
15e15Terillo.
16F4Curig ac Elidan.

Y dydd sydd 16. awr.

Haul yn cyfodi 3.47. Haul yn ymachlud 8.13.
17g12Mylling.
18a  
19b1Leonard.
20c Edward.
21d9 
22e17Gwenfrewy. Yr. Mil o merchyri.
23F6Ympr.
24g Ioan Fedyddiwr.
25a S. Loe.
26b14Tyrnog. Twrog.
27c3 
28d Ympryd.
29e11S. Peter Apost. Gurgain.
30F Ymchweliad S. Paul.

Ar Nos sydd 8. awr.

Gorphenhaf 30. o ddyddiau.
1g19Gofwy Mair.
2a8Yswittan.
3b Marthin. Peblig Gri­gor.
4c16 
5d5 
6e Ersul Santes, dechreu.
7F13Tho. dyddiau'r Ci.
8g2Geni Mair.
9a  
10b10Y faith frodyr.
11ciGwyl Gower. Bened.
12d18Haul yn y Llaw.
13e7Doewan.
14F Garmon Bonaventur.
15g15Swithun.
16a4 

Y dydd sydd 15. awr.

Haul yn cyfodi 1.34. Haul yn ymachlud 7.47.
17b Cynllo.
18c12S. Edwart.
19d1 
20e Margaret. Ioseph y cy­sion.
21F9 
22g9Mair Fagdalen.
23a17 
24b6Ympryd.
25c Iaco Apostol.
26d14Anna fam Fair.
27e3Y saith gysgadur.
28F  
29g11 
30a19 
31b Garmon.

Ar nos sydd 9 awr.

Awst 31. o ddyddiau.
1c8Pedr i garchar.
2d16 
3e5 
4F  
5g13Oswalt Frenin.
6a2Ymrithiad enw'r Iesu.
7b  
8ccIllog o hirnant.
9d  
10e8Lawrens.
11F7 
12g  
13a15Haul yn y Forwyn.
14b4 
15c Gwyl Fair gyntaf.
16d1 

Y dydd sydd 14. awr.

Haul yn cyfodi 5.52. Haul yn ymachlud 6.48.
17e1 
18F Elen.
19g9 
20a Bernard Abad.
21b17 
22c6Gwyddelan.
23d Ympr.
24e14Bartholomeus Apostol.
25F3 
26g Diwedd ddyddiau'r Ci.
27a11Gwyl Foddwid.
28b19Awstin
29c Ieuan y Coed, i lladd pen Ieuan.
30d8 
31e  

Ar nos sydd 10. awr.

Medi 30. o ddyddiau.
1F16Silin.
2g5Sulien.
3a  
4b13Erddylad.
5c2Marchell ferthyr.
6d Idlos.
7e10 
8F18Geni Mair Cynfarch.
9g7Gwyl y ddelwfyw.
10a  
11b15Daniel.
12c4 
13d Haul yn y Fantal.
14e12Gwyl y Grog.
15F [...] 
16g Gwyl Edyth.

Y Dydd sydd 12. awr.

Haul yn cyfodi 5.63. Haul yn ymachlud 6.2.4.
17a Lambert.
18b9 
19c Gwenfrewy.
20d17Ympryd.
21e6Matthew Apostol.
22F  
23g14 
24a3Tecla Forwyn.
25b Meugan.
26c11Cyprian.
27d19 
28e  
29F8Mihangel Archangel.
30g Nidan. Sierom offeiriad.

Ar Nos sydd 12. awr.

Hydref 31. o ddyddiau.
1a16Silin a Garmon.
2b4Thomas a Henffordd.
3c13 
4d  
5e Cynhafal.
6F10S. Flydd.
7g  
8a18Cynog Camarch.
9b7Denis, Tanwg. Gerson.
10c  
11d15 
12e4Haul yn y Sarph.
13F Edward.
14g12Ludyr.
15a G. Mihangel sechan.
16b  

Y dydd sydd 10. awr.

Haul yn cyfodi 7.5. Haul yn ymachlud 4.55.
17c9Etheldred.
18d Luc. Efengylwr.
19e17 
20F16 
21g Yr 11000 Gwyryfon.
22a14 
23b3Gwynnog. Naethan.
24c Cadfarch.
25d1Crispin.
26e19 
27F Ympr.
28g8Simon a Iud.
29a  
30b16Bernard Escob.
31c5Dogfael Ympr.

Ar nos sydd 10. awr.

Tachwedd 30. o ddyddiau.
1d Yr Holl Saint. Beulan.
2e13G. yr eneidiau Aethaiarn.
3F2Gwenfrewy. Christyolus Clydog.
4g  
5a10Cybi. Brad y Powdr.
6b Edwin, Leonart.
7c18Cyngar. Cynfarwy.
8d7Tyssilio.
9e Pabo post Pridain.
10F15Agoleth frenhines.
11g4Martin Esgob Edeyrn.
12a Padarn, Cadwalader.
13b12Brisus. Ha yn y Saethyed.
14c1Neileg. Gadfrael.
15d Marchudd. Mechell.
16e9 

Y dydd sydd 10. awr.

Haul yn cyfodi 7.55. Haul yn ymachlud 4.5.
17d Huw esgob, Afan esgob.
18e17 
19F6 
20g Ednwnd frenhin.
21a14Ligain.
22b3Dyniolen
23c Clement Bab.
24d11 
25e19Catrin.
26F Linns Ferthyr.
27g8Gwyl Alllgof.
28a  
29b16Sadwrn. Ympryd.
30c5Andreas Apostol.

Ar Nos sydd 12. awr.

Rhagfyr 31. o ddyddiau.
1F Grwst. Llechid. Leo Eschol.
2g2 
3a  
4b10 
5c Cowrda.
6d18Nicholas Escob.
7e7 
8F Ymddwyn Mair. Cynyd.
9g15Ioachim Cyprian Abad.
10a4 
11b Peris.
12c12Haul yn Af. Lywelyn.
13d1Luci. Ffinnan.
14e  
15F9 
16g Anan. Azar. a Misael.

Y Dydd sydd 8. awr.

Haul yn cyfodi 8.12. Haul yn ymachlud 3.48.
17a17Tydecho.
18b6 
19c  
20d14Ympryd.
21e3Thomas Apostol.
22F  
23g11 
24a9Grigor offeriod. Ympr.
25b Natalic Christ Iesu.
26c8Stephan Ferthyr.
27d Ieuan Efenglywr.
28e16Y Fil Feibion.
29F5Thomas o Gaint.
30g Dafydd Frenhin.
31a13Silvester Babb.

Ar Nos sydd 16. awr.

Tabl i gael y Pasg. Cais y Prif, a chyferbyn a'r Prif y cai'r Pasg.
Pan fo'r Prif ar1Y bydd y Pasg Sûl nesaf ar ol y5 o Ebrill,
215 o Fawrth,
313 o Ebrill,
42 o Ebrill,
512 o Fawrth,
610 o Ebrill,
730 o Fawrth,
818 o Ebrill,
97 o Fawrth,
1027 o Ebrill,
1115 o Ebrill,
124 o Ebrill,
1324 o Fawrth,
1411 o Ebrill,
151 o Ebrill,
1621 o Fawrth,
179 o Ebrill,
1829 o Fawrth,
1917 o Ebrill,
Y Cateoriau pedwar amser.
  • Die Merchur Y Sûl o'r Garawys, Dydd y Sulgwyn, Gwyl y Gorg, sef 14 o Fedi Gwyl Luci, fc. 13 o Rhagfy [...]
  • Die gwener Y Sûl o'r Garawys, Dydd y Sulgwyn, Gwyly Gorg, sef 14 o Fedi Gwyl Luci, fc. 13 o Rhagfy [...]
  • Die Sadwrn arol. Y Sûl o'r Garawys, Dydd y Sulgwyn, Gwyly Gorg, sef 14 o Fedi Gwyl Luci, fc. 13 o Rhagfy [...]
Tabl yn dangos dechreu teyrnasiad Pob Brennyn yn Llogr er y Conquest.
Wil. Conq.1066 14 o Hydref,
Wil. Ru. f.1087 9 o Fedi,
Henri 1.1100 1 o Awg,
Stephan,1135 2 o Rhagfyr,
Henri 2.1154 25 o Hydref,
Richard 1.1189 6 o Orphenhaf,
Ioan,1199 6 o Ebrill,
Henri 3.1216 19 o Hydref,
Edward 1.1272 16 o Tachwedd,
Edward 2.1307 7 o Orphenhaf,
Edward 3.1326 25 o Ion [...]wr,
Richard 2.1377 21 o Fehefin,
Henri 4.1399 29 o Fedi,
Henri 5.1412 20 8 Fawrth,
Henri 6.412 31 o Awst,
Edward 4.460 4 o Famrth,
Edward 5.1483 9 o Ebrill,
Richard 3.1483 22 o Fehefin,
Henri 7.1485 22 o Awst,
Henri 8.1509 22 o Ebrill,
Edward 6.1546 28 o Ionawr.
Mari,1553 6 o Orphenhaf,
Elizabeth,1558 17 o Tachwedd.
Iames,1602 24 o Fawrth,
Charles.1625 27 o Fawrth.
[...]
[...]

Yspysrwydd am ddechreu a di­wedd pob Term yn Westminstr.

Term y Pasg syn dechren bythef­nos i'r vn dydd a die Merchur Pasg: ac yn darfod die ll'un o flaen y Sulg­wyn.

Term y Drindod sydd yn dechreu ddie gwener ar ol Sul y drindod, ac yn diweddu, bythefnos i die Merchur nesaf ar ol ei ddechreu.

Term wyl Fihangel a ddechreu y 9 ddyd o Hydref oni bydd die Sul: ac a ddiwedda yr 28 o Dachwedd.

Term wyl Elian a ddechreu y 23 o Ianawr oni bydd die Sul, ac a ddiwedda y 12 o Chwefror.

[...]
C
  • [Page] [...]frangon, Sul y blodau, 8 Medi.
  • Croes oswallt, Am, 1 Mai. 4 Aust. 30 Tachwedd.
  • Caerlleon ar wysg, Myn. 1 Mai.
  • Caer yn arfon, 5 Mai. 22 Gorphen. haf, 31 Hydref. 12 Tachwedd.
  • Cappel Cynon, Abert die Ian Cyfar­chafael.
  • Criswyl, Penf. die llun y drindod.
  • Castell newydd ar wysg. Myn. die Iau ar ol y drindod. 15 Awst.
  • Castell Nedd Morg. die Iau ar ol y drindod. 20 Corphenhaf. 1 Medi.
  • Cast Gwent. Myn. die Gwener ar ol y drindod. 1 Awst. y gwener cyntaf ar ol Gwyl F [...]hangel.
  • Castell newydd yn Rhos, Myrdd, 11 Mehefin.
  • Corwen. Meir. 13 Mai.
  • Cyn wylgaro. Myrdd. 11 Mehefin.
  • Cilgerran, Penf. 10 Awst.
  • [Page]Castell Bych [...]n Myn. 13 Mehefin
  • Caerlleon gaw 24 Mehefin.
  • Cappel Sain Silin, Abert. 1 Medi.
  • Caerloyw. 24 Mehefin.
  • Caer dyf, Morg. 29 Mehefin. 8 Med
  • Castell newydd yn Emlyn, Myrdd. 1 Tachwedd.
  • Congrton Caerll, 2 Gorphenhaf.
  • Cintwin, Henff, die llun Sulgwyn.
  • Castell Maen, Maes. Gorphenhaf. Tachwedd.
  • Cedwoli Myrdd. 22 Gorphenhaf. 18 Hydref.
  • Capel Iaco, Myrdd. 25 Gorphenhaf
  • Caergwrle, Flint. 1 Awst.
  • Crudhowel Bech. 1 Mai.
  • Caerfyrddio, 1 Aws;t, 29 Awst. Tachwedd.
  • Caerwys, Ffl. 29 Awst.
D
  • Dinbych, Sadwrn Sul y blodau. Mai. 7 Gorphenhaf. 14 Medi.
  • [Page]Dinas ym mowthwy, Meir. 22 Mai. 30 Awst. 2 Tachwedd.
  • Dinbych y piscod. Penf. 20 Gor­phenhaf. 8 Medi.
  • Dyffryn Golluch, Morg. 10 Awst.
  • Dolgellu, Meir. 28 Medi. 5 Rhag­fyr. 25 Mehefin.
E
  • Ewsam, Carw. y llun cyntaf ar ol y 9 Ebrill.
  • Eglwys wen, Caerll Am. die llun y Sulgwyn. 23 Hydref.
  • Eglwys Alcha, Myrdd. 10 Awst.
  • Eglwys fair y mynydd, Morg. 15 Awst.
F
  • Ffair Ros, Abert 25 Gorphenhaf. 15 Awst. 14 Medi.
  • Fflint, 10 Awst.
  • Ffrodsan, Caerll. 10 Awst.
G
  • Gelligandryl, Brech. 6 Mai. 29 Me­di. 1 Awst.
H
  • [Page]Henffordd. 25 Mawrth y pummed Sul or Garawys 8 Hydref.
  • Heledd, Caerll. dydd y Cyfarcha­fael. 22 Gorphenhaf. 23 Awst. 18 Hydref. 6 Rhagfyr.
  • Harlech, Meir, die Iau ar ol y drindod 10 Awst.
  • Holt, Dinb 11 Mehefin 18 Hydref.
  • Hwlffordd, Penf. 7 Gorphenhaf.
L
  • Llanybyther, Myrdd, Ianawr. 10 Mehefin. 6 Gorphenhaf. 21 Hy­dref 10 Tachwedd.
  • Llandyssul, Aber 2 Chwefr. die Iau o flaen Sul y bladau. 8 Medi.
  • Llandaf, Morg. 12 Chwefr. y Sulgwyn
  • Llangarannog, 16 Mai.
  • Llangadog, Myrdd, 1 Mawrth.
  • Llangyfelach, 1 Mawrth.
  • Llanerch y medd, Mon. 24 Mawrth, die Ia Duw. 14 Awst.
  • [Page]Llanfylling ym mhowys, Tref. die Merchur y brad. 17 Mehefin. 24 Medi
  • Llanfitalis, Abert 28 Ebrill.
  • Llanidlos, Tref. 30 Ebrill 6 Gorphen­haf. 7 [...]iau ar ol gwyl Bedr.
  • Llanbedr pont Stephan, Abert die mer­char y Sulgwn. 29 Mehefin 10 Hy­dref.
  • Llanymddyfri, Myrdd, die mawrth y Sulgwn. 20 Gorphenhaf. 15 Tach­wedd.
  • Llandybiau, Myrdd. die merchur Sul­gyn.
  • Llandeilo, Myrdd. 10 Mehefin.
  • Llaneurgain, F [...]fi 29 Mehefin.
  • Llanllieni. Henff. 29 Mehefin.
  • Llanrhaiad ym mownant, Dimb. 13 Gorphenhaf.
  • Llangyndeyru, Myrdd. 25 Gorphenhaf
  • Llanwnnen, Abert. 25 Rhagfyr.
  • Llanrwst, Dinb. 1 Awst. 30 Ta­chwedd, 1 Mehefin.
  • [Page]Llanedi Myrdd. 88 Hardres.
  • Llantrissant, Morg. 1 Awst. 1 Mai.
  • Llanfihangel. Abe [...]ce wyn, Penf. 2 Medi
  • Llandealo fawr, Myrdd 22 Rhag­fyr y ffair fach yn Llandeild. 31 Tachwedd.
  • Llychwr, Morg. 26 Medi.
  • Llangynych, Myrdd. 11 Hydref.
  • Llanhaiaden, Penf. l8 Hydref.
  • Llwdlo, Am. 26 Tachwedd.
M
  • Mwncton gel llaw Penfro. 3 Mai. 4 Bedi.
  • Merthyrtudfyl, Morg. 3 Mai, a phob llun hy Wyl Fihangel.
  • Machynllaeth, Tref. 5 Mai 28 Me­hefin. 28 Medi.
  • Me [...]hyr, Penf. 20 Medi.
  • Malpas, Caerll, 8 Rhagfyr.
N
  • Newport, Penf. 16 Mehefin.
  • [Page]Nefyn, Carn. l5 Awst. Noswyl y Sulgwyn.
  • Narberth, Penf. 30 Tachwedd.
P
  • Pwllbeli, Carn. 2 Mai. Noswyl y Sulgwyn. 13 Medi. 31 Hydref.
  • Pontfaen, Morg. 3 Mai. 24 Mehefin.
  • Pen y bont, Morg. 15 Mai 6.6 Ta­chwedd.
  • Pontar lai, Morg. 22 Gorphenhaf.
  • Pen y bont ar Sali, Myrdd. 22 Ta­chwedd.
  • Penrhyn, Morg. [...]0 Tachwedd.
R
  • Rhuthyn, Dirb die ginener syn y Sulgwyn, 20 Medi 31 Hydref.
  • Rhoffyr, Mon. 11 Mehfin 10 Awst.
S
  • Stratffordd ar Afon, Caerwor. 7 Mai. die Iau ar ol y drindod. 14 Medi.
  • Saint Meugan ynghemeis. Perf 15 mai. y Sul nesaf ar ol Gwyl Farthin yn y gauaf.
  • [Page]Stow em mhlwyf Gwynlliw, die Iau ar ol y Sulgwyn.
  • Sandbits, Caerll. y Sul cyntaf ar ol Gwil Sainct Bartholomeus.
  • Saint Nicolas, Morg. 8 Rhagfyr.
T
  • Ty gwyn ar daf, Myrdd. 2 Chwef. ror. 24 Mawrth. 16 Awst. 8 Medi. 8 Rhagfyr.
  • Tewsbri, Caerl. 24 Chwefror. 24 Awst.
  • Trallwng ym Mhowys, Tref. 24 Mai. 1 Medi. 5 Tachwedd.
  • Trefyhwy, Myn. die Mawrth Sul­gwyn 24 Awst.
  • Trenewydd ynghedewein, Tref. 22 Mehefin.
  • Tref hedyn ger llaw Emlyn, Abert. 7 Gorphenhaf.
  • Talysarngrin, Abert. 28 Awst. 29 Hydref.
  • Trefesgob, Am. 29 Awst.
  • [Page]Tregaron, Abert 8 Chwefror, 8 Mawrth.
W
  • Wrexham, Dinb. 12 Mawrth.
  • Wyddgrug, Fflinf, 22 Gorphenhaf. 11 Machwedd.
  • Wenni, Morg. 29 Medi.
  • Wiston, Penf. 28 Hydref.

Y

Ystrad meurig, Aberf. 22 Mehefin.

Ymma mae Ffeiriau Cymru yn diweddu.

Enweu holl Siroedd o fewn Twysogaeth Cymbru.

Y Siroedd y mae 'r Ffeiriau yn­ddynt a yspysir fel hyn. Y Dref Sir a Scrifennir yn llawn lly­thyr a'r Siroedd eraill fal hyn.

  • Abert. Aberttill.
  • Am. Amwythig.
  • Bech Brechemog.
  • Carn-Caeryn arfon.
  • Caerf. Caerfrangon.
  • Caerl. Caerloyw.
  • Caerll. Caerlleon
  • Dinb Dinbych.
  • Ffl. Fflnt.
  • Henff Henffordd
  • Mer. Metrionnydd
  • Mon
  • Mor. Morgannwg.
  • Maes Maesyfardd.
  • Myn. Mynwy
  • Myrd Caerfyrddin
  • Penf Penfro.
  • Tref. Trefaldwyn.

4 Escobaeth sy'yng-Hymru.

Llanelwy a Bangor, yng Wynedd. Dewi a Llanddaf, yng-Went, a De­heubarth.

VVyth o Iustisiaid sydd ynghymru, mewn pedwar cylch.

  • Dau yn Sir Gaerlleon
  • Dau yn Sir Ddinbych
  • Dau yn Sir Y Fflint
  • Dau yn Sir Drefaldwyn
  • Dau yn Sir Feirionnydd
  • Dau yn Sir Gaer yn Arfon
  • Dau yn Sir Fon
  • Dau yn Sir Gaerfyrddin
  • Dau yn Sir Benfro
  • Dau yn Sir Aberteifi
  • Dau yn Sir Forgannwg
  • Dau yn Sir Frecheinog
  • Dau yn Sir Faesyfeidd

Sir Fynwy er ei bod yn vn o deirsir ar ddeg Cymru, etto Sir Seisnig ydyw ac Iustisiaid y Stroedd Seisnig sydd ny dyfod iddi.

A B C neu Egw [...]d [...] r gy [...]g.

¶ a b c ch d dd e f ff g ng h i k l ll m n o p ph q r r s s t th v u w x y z.

A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T V W X Y Z.

K nid yw angen­rhaid q x z sy ddieithr yn y Gymraeg.

a e i o u wy

¶ Yn enw'r Tad, a'r Mad, a'r Yspryd glan, Amen.

Y Catechism, sef yw hy [...]n [...], athr [...]wiaeth iw dyscu ga [...] bob plen [...]yn, cyn ei ddwyn i'w gonffirmio gan yr Escob.

Qwestion.

BEth yw dy enw di?

Ateb.

N. neu M. neu r cyfryw.

Q.

Pwy a roddes yr enw hwnnw arnat ti?

A.

Fy nhadau bedydd am maim­mau bedydd wrth fy medyddo pan i'm gwnaethywyd yn aelod i Grist, yn blentyn i Dduw, ac yn etifedd teyrnas nef.

Q.

Pa beth a wnaeth dy dadau dedydd a'th fammau bedydd yr anser hwnnw trosot ti?

[...]
[...]
A.

Hwy a addawsant, ac a adduna­sant dri pheth yn fy enw. Yn gyntaf, ymwrthod o honof a diafol, ac a't holl weith [...]edoedd a'i rodres, gorwaged y byd anwyr, a phechadurus chwantau 'r cnawd. Yn ail bod i mi gredu holl byngciau ffyd Grist. Ac yn drydydd cadw o honof wynfyded [...]c ewyllys Duw ai orchymmynion, a rhodio ynddynt holl ddyddiau fy mywyd.

Q.

Onid wyt ti yn tybied dy fod yn rhwymedig gredu ac i wneuthur megis ac ur addawsant hwy trosot ti?

A.

Ydwif yn wir, a thrwy nerth Duw felly y gwnef. Ac ydd wyfi yn mawr ddiolch i'n Tad nefol, am iddo fy nglaw i gyfryw [...]edhydwr a [...]h hyn, trwy Iesu Grist ein Iachawdur. Ae mi a attolygaf i Dduw roddi i mi ei rad, modd y gallwyf aros ynddo holl ddyddiau fy einides.

Q.

Adrodd i mi fannau dy ffydd.

A.

Credaf yn Nuw Dad hollgy­foehog Creawdr nef a daiar. Ac yn Iesu Grist ei vn mab ef ein Hargl­wydd ni, yr hwn a gaswyd trwy 'r Ys­pryd glan, a aned o Fair forwyn, a ddioddefodd tan Pontius Pilat, a groes hoeliwydd; a fu farw, ac a gladd­w [...]d. Defrynnodd i vffern. Y trydyd dydd y cyfo [...]odd o feirw. Derchafodd i r nefoedd, ac eistedd y mae ar ddeheu­law Dduw Dad holl alluog. Oddi yno y daw i farnu byw a me [...]rw. Cre­daf yn yr Yspr [...]d glan, Yr Eglwys lan Catholic, Cymmun, y Sainct, Ma­dde [...]ant pechodau Cyfodiad y cnawd A'r bywyd trag [...]wyddol. Amen.

Q.

Pa beth yr wyt ti yn ei ddyscu yn bennaf yn y pyngciau hyn o'ch ffy [...]d?

A.

Yn gyntaf, yr wyf yn dyscu cre­du yn Nuw Dad, yr hwn a m gwna­eth i a'r holl fyd.

Yn aill, yr ydwyf yn credu yn Nuw [Page] [...] [Page] [...] [Page]Fab, yr hwn a'm prynodd i, a phob rhyw ddyn.

Yn yrydydd, yr wyf yn credu yn Nuw Yspryd glan, yr hwn sydd i'm sanctei­ddio i, a holl etholegig bobl Dduw.

Q.

Ti a ddywedeist ddarfodd i'th dadau bedydd a'th fammau bedydd, ad­do trosot ti, fod i ti gadw gorchymmy­nion Duw, Dywet titheu i mi, pa nifer sydd o honynt?

Ateb

Dec.

Qwestion.

Pa rai ydynt?

Ateb.

Y Rhai hynny a lefarodd Duw yn yr vgeinfed bennod o Exodus, gan ddywedyd, myfi yw'r Arglwydd dy Dduw, yr hwn a'th ddug di ymmaith o dir yr Aipht, o dy y caethiwed.

I. Na fydded i it dduwiau eraill odid mifi.

[Page]

Arglwydd trugarha wrthym a gostwng ein calonan i gadw y gyfreith hon.

II. Na wna it dy hun ddelw ger­fiedic, na llun dim ac y sydd yn y nefo­edd vchod, neu yn y ddaiar isod, nac yn y dwfr fan y ddair. Na ostwng iddynt, ac na addola hwynt: oblegid myfi yr Arglwydd dy Dduw wyf Dduw eiddigus, yn ymweled a phechodaur tadau ar y plant, hyd y drydedd ar bed­waredd genhedlaeth o'r rhai a'm ca­sant, ac yn gwneuthur trugaredd i fil­oedd o'r rhai a'm carant, ac a gadwant fyngor chymynion.

Arglwydd trugarha wrthym, &c.

III. Na chymmer Enw yr Ar­glwydd dy Dduw yn ofer, canys nid gwirion gan yr Arglwydd yr hwn a gymero ei Enw ef yn ofer.

Arglwydd trugarha wrthym, &c.

IV. Bofia gadw yn sanctaidd y [Page]dydd Sabbath. Chwe diwrnod y gweithi, ac y gwnei dy holl waith: eithr y seithfed dydd yw Sabbath yr Arglwydd dy Dduw: ar y dydd hwnnw na wna ddim gwaith, tydi na'th fab na'th ferch, na'th was, na'th forwyn, na'th anifail, na'r dyn dieithr a f [...]ddo o fewn dy byrth. Canys mewn chwe diwrnod y gwnaeth yr Arglwydd nef a dair, y mor, a'r hyn oll sydd yn­ddynt ac a ory [...]sodd y seithfed dydd. O her wydd paham y by [...]dithiod ir A [...]glw dd y se [...]thfed dydd, ac a i sa [...] ­cteidd [...]od ef.

Arglwyd [...] trug [...]rha wrthym, &c.

V. An [...]hydedda dy dad a'th fam fel yr est nner d [...] deiddiau ar y ddair, yr hon a rydd yr Arglwydd dy Dduw iti.

Arglwydd trugarha wrthym, &c.

VI. Na ladd.

Arglwydd trugarha wrthym, &c.

VII. Na wna odineb.

[Page]

Arglwydd trugarha wrthym, &c.

VIII. Na ladratta.

Arglwydd trugarha wrthym, &c.

IX. Na ddwg gam dystiolaeth yn erbyn dy gymmydog.

Arglwydd trugarha wrthym, &c.

X. Na chwennych dy dy gymmy­dog; na chwennych wraid dy gymmy­dog na'i forwyn, na'i ych, na'i assyn, na dim a'r sydd eiddo.

Arglwydd trugarha wrthym, ac scrifenna yr holl gyfreithiau hyn yn ein calonnau ni ato­lygwn i ti.

Q.

Beth yr wyr ti yn ei ddyscu yn bennaf wrth y gorchymmynion hyn?

A.

Yr ydwf yn dyscu du beth: fy nyled tu ag at Dduw, a'm dyled tu ag at fy nghymmydog.

Q.

Pa beth yw dy ddyled tu ag at Dduw?

A.

Fy nyled tu ag at Dduw yw, [Page] Credu ynddo, ei ofni a i garu, a'm holl galon, a'm holl enaid ac a'm holl nerth. Ei addoli ef diolc iddo, rhoddi fy holl ymdiried ynddo galw arno, Anrhy­deddu ei sanctaidd Enw ef a'i air, a'i wasanaethu yn gywir holl ddyddiau fy mywyd.

Q.

Pa beth yw dy ddyled tu ag at dy gymmydog?

A.

Fy nyled tu ag at fy ng hym­mydog yw ef garu fell, fi fy hun a gwneuthur i bob dyn meg [...]s y chwen­nychwn iddo wreuthur i minnu, Ca­ru o honof, annrhydeddu, a chymmerth fynhad a'm mam. Annhydeddu, ac ufyddhau i'r Brenhin a'i swiddogion. Ymdarostwng i'm holl lywiadwyr, dyscawdwyr, Bugelliaid ysprydol, ac athrawon. Ymddwyn o honof yn o­styngedic, gan berci pawd o m gwell. Na wnelwyf niwed i neb ar air na gweithred. Bod yn gywir ac yn vnion [Page] ymmhob peth a wnelwyf. Na bo na chas na digasedd yn fy nghalon i neb. Cadw o honof fy nwylaw rhac rhwi­lenna a lledratta, a chadw fy nhafod rhac dywedyd celwydd, cabieiriau, na drwhabsen. Cadw fy nghorph mewn cymhedroldeb, sobrwydd a diweirdeb. Na chybyddwyf, ac na ddeisyf wyf dda na goludd neb arall. Eithr dyscu, a llafurio yn gywir, i gesio ynn [...]i fy my­wyd, a gwneuthur a ddylwyf, ymmha ryw fuchedd bynnac y rhyngo bodd i Dduw fy ngalw.

Q.

Fy anwyl blentyn gwbydd hyn ymma, nad wyt ti abl i wneuthur y pe­thau hyn o honot dy hun, nac i rodio yn, gorchymynion Duw nac iw wasanaethu ef, heb ei yspysol rad ef; yr hwn sydd raid i ti ddyscu yn wastad ym [...]ralw am dano trwy ddyfal weddi. Gan hynny moes i mi glywed a fedri di ddywedyd gweddi yr Arglwydd.

A.

EIn Tad yr hwn wyt ny y nefoedd, sancteiddier dy Enw, deued dy deyrnas. Bid dy e­wyllys ar y d [...]air megys y mae yn y nefoedd D [...]ro i ni heddyw ein bara beunyddiol; A maddeu i ni ein dyle­dion-fel y maddeuwn ni i'n dyledwyr. Ac nac arwa n ni brofedigat [...]. Eithr gwaret ni rhag drwg. Canys ti biau'r deyrnas a'r nerth ar gogoniant, yn oes oesoedd. Amen.

Q.

Pa beth ydd wyt ti yn ei erchi ar Dduw yn y weddi hon?

A.

Yr ydwyf yn erchi ar fy Ar glwydd Dduw, ein Tad nefol, yr hwn yw rhoddwr bob daioni, ddanfon ei rad arnaf, ac ar yr holl bobl, fell y gallom ef anrhy deddu ef, a'r wasanaetheu, ac ufyddhau iddo megis y dylem. Ac ydd wyt yn gweddio ar Dduw ddanfon i ni bob peth a ghenrheidiol, yn gystal in heneidiau, ac i'n [...]yrph; A bob yn [Page] drugarog wrthym, a maddeu ini ein pechodau; A rhyngu bodd iddo ein cadw a'n amddeffyn ym mhob pericl ysprydol a corphorol: A chadw ohonau nyni rhad pob pechod ac anwired a rhad ein gelyn ysprydol, a rhag angeu taagywyddol. A hyn yr ydwyf yn ei cheisio y gwna efo o'i drugared a'i ddaioni, trwy ein Harglwydd Iesu Grist, ac am hynny ydd wfy yn dy­wedyd. Amen. Peet gwir.

Q.

Pa sawl Sacrament a ordeiniodd Christ yn ei Eglwys?

A.

Dau yn unig megys yn gyffre­dinol, [...] angennrhaid i [...]echydwriaeth, sef, Bedydd a Supper yr Arglwydd,

Q.

Pa beth yr wyt ti yn ei ddeal wrth y gair hwn Sacrament?

A.

Yr wyfi yn deal, Arwydd gwe­ledig oddi allan o ras ysprydol oddifewn a roddir ini, yr hwn a ordeiniodd Christ ei hun, megys modd ini dderbyn [Page] y gras hwnnw trwyddo, ac i fod yn wystl i'n siccrhau ni o'r gras hwnnw.

Q.

Pa sawl rhan y sydd mewn Sa­crament?

A.

Dwy, yr arwydd gweledig oddi­allan, a'r gras ysprydol oddifewn.

Q.

Pa beth yw'tr Arwydd gwelddig oddiallan, yn y Bedydd?

A.

Dwfr: yn yr hwn y trochir y neb a fedyddir, neu yr hwn a dae nellir ar­no, Yn enw yr Tâd a'r Mâb, a'r Yspryd glân.

Q.

Pa beth y'wr gras ysprydol oddi­fewn?

A.

Marwolaeth i bechod, a genedi­gaeth newidd i gyfiawnder. Canys, gan ein bob ni wrth naturiaeth wedi ein geni mewn pechod, ac yn blant di­gofaint drwy Fedydd y gwneir ni yn blant gras.

Q.

Pa beth a ddisgwilir gan y rhai a fedyddier?

A.

Ediferwch, drwy 'r hon y maent yn mywrthod a phecod: A chyda hyn­ny ffydd dywy'r hon y maent yn ddlys­gog yn credu addewidion Duw y rhai a wneir iddynt yn Sacrament hwnnw

Q.

Pa ham wrth hynny y bedyddir plant bychain, pryd na's gallant o her­wydd eu hieuengrid gyflawni y pethau hyn?

A.

Ie, y maent, hwy yn eu cy flawni hwy drwy eu meichian, y rhai sy yn ad­daw, ab yn addunedu pob un o'r ddau yn eu henwau hwynt: y rhai pan dde­lont i oedrant y maent hwy eu hu­nain yn rhwym i'w cyflawni.

Q.

Pa h [...]m yr orde niw [...]d Sacra­ment Swpper yr Arglwydd?

A.

Er mwyn tragwyddol gof am aberth dioddefaint Christ, a r lleshad yr ydym ni yn ei dderbyn oddiwrtho.

Q.

Pa beth yw y rhan oddial an neu 'r Arwydd, yn Swpper yr Arglwydd?

A.

Bara a gwyn y rhai a orchym­myunodd yr Arglwydd eu derbyn.

Q.

Pa beth yw y rhan oddifewn neur'r peth a arwyddoceir [wrth yr arwyddi­on hynny?]

A.

Corph a gwaed Christ, y rhai y mae'r ffyddloniaid yn wir ac yn ddiau yn eu cymmeryd ac yn eu derbyn yn Swpperyr Arglwydd.

Q.

Pa leshad yr ydym ni yn ei gael wrth gymmeryd Sacrament hwn?

A.

Cael cryfhau a diddanu ein he­neid [...]u drwy Grist, megys y mae ein cyrph [yn cael] drwy'r bara a r gwin.

Q.

Pa beth sy raid i'r rhai a ddel i Swpper yr Arglwydd ei wneuthur?

A.

Eu holi eu hunain, a ydynt hwy yn wir edifeiriol am eu pechhodau a aeth heibio, ac yn sicer amcanu dilyn buchedd newydd: a oes ganthynt ffydd fywiol yn nrhugaredd Duw drwy Grist, gyda diolchas gof am ei [Page] angeu [...]f, ac a ydynt hwy mewn cariad perffaith a phob dyn.

Diwed y Catechism.

Gweddiau cyn bwyd, a diolch wedi bwdd.

Cyn bwyd.

GOlygon pob beth syd yn edrych i fynu, ac yn ymddiried ynot ti O Arglwydd: tydi sydd yn rhoddi iddynt eu bwyd yn ei bryd: yr wyt yn egory­ddy law, ac yn llenwi pob peth byw a'th rad ac a'th fendith: O Arglwydd, bendithia ni, a'th holl ddoniau yr ydym ni yn eu derbyn gan dy ddirfawr haeli­oni di, trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Diolch wedi bwyd.

FRenhin y gagonian i tragywyddol a'n gwnel ni yn gyfrannogion o'i wledd nefol; trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Duw a gatwo ei eglwys, a'r Bren­hin, a'r Frenhines a'r Tywysog, ac a roddo i ni heddwch a gwirionedd yn­ghrist ein Harglwydd. Amen.

Cyn bwyd.

PA un bynnag a wneloch at bwyti a ai yfed med S. Paul, neu beth byn­nag arall a wneloch gwnewch bob peth er wowl a gogoniant: dduw. Amen.

Ar ol bwyd.

I Arglwydd y gogoniant a'r gallu, yr hwn a'n creodd ni, ac a'n gwaredodd ni, ac a'n porthodd ni ar hyn o amsyr, y byddo 'r moliant a'r diolch yr awrhon ac yn dragywydd. Amen.

Cyn bwyd.

YR Iesu Grist, yr hwn ar ei Swp­per diwethaf a'i rhoddes ei hun i mi ac a addawodd ei gorph i'w groes­hoelio drosom, a'i waed i'w dywallt troes ein pechodau, a'n bendithio ni a'n bwyd. Amen.

Gwedi bwyd.

GOgoniant, ac anrhyredd, a moliant a fo yn anrheg i ti O Arglwydd Dduw, am ein [...]orthi ni o ddechreuad ein hoes hyd yr awrhon, fel yr wyt yn [...]hoi lluniaeth i bob peth byw: lluaw ein meddylau ni a llawenydd a hyfry­dwch, fel y bo i ni bob amser gael a fo rhaid i ni wrtho, a bob yn llawn ac yn gyfoethog o weithreddedd da, trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Gweddi i'w dywedyd wrth godi yr boreu.

O Arglwyd Dduw ein Tad ne­fol, yr ydym yn rhodi i ti ostynge­dig ddiolch, am fodd yn wiw gennyt o'th dadol ddaioni, ein amddiffyn ni yr nos hon rhag, pob drwg: ac yr ydym a ddifrif ein calonnau yn attolwg i ti ein cadw ni yr dydd hwn defyd, rhag cael drwg na'i wneuthur a rhoi i ni ras i rodio yngoleuni dy fendigedig air di, [Page] yn y cyfryw fod ac y gallom ddwyn ff [...]wyth o hono i ogoniant dy fendig [...] ­dig enw di, alles i'n cymydogion frwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Gweddi i'w dywedyd wrth fyned i gysgu.

YR ydym ni yn mawr ddiolch i fi, O nefol Dad twry dy anwyl fab Iesu Grist, am i ti o th fawr drugaredd ein cadw ni yr dydd hwn, Teilyng a hefyd ein cadw ni yr nos hon, a'n ham­dd [...]ffyn ni rhag ein holl elynion yspry­dol a chorphorol: Caniadha fod i'n cyrph gael cysgu ac esmwythdra, ac i'n meddyliau ni fod yn wiliadwrus ynot ti a'th sanctaidd air: a phan ymddan­go [...]o tirion oleuni yr dydd, fod i ni [...] iechyd enaid a chorph, hodi i fy­na yn llawen, a bod yn ddiolchgar i ti, a rhodio yn ddyfall yn ein galwediga­eth, er gogontant i'th enw di, a lles, i'n cymmydogion, trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Gweddi.

DVw a gatwo 'r Deyrnas, a'r Brenhin, a't gynhoriaid, a' rholl fe­nedd a'r cyffredin: Duw a gynnorth­wyo yr eglwyswyr a't Yspryd gan i osod allan ei wirionedd ef: Duw a amddifynno ewyllyswyr da ei Efen­gyl, ac a'n gwnel ni yn ffyddlon ac yn dueddol tu ac atti: Duw a newidio galonnau ein gelynion ni: Duw o i alluog nerth a ddiffrwyo Anghrist a'i holl deyrnas; Duw a-ddanfono llwyddiant a rhwyddeb i'r Efengyl tros yr hol fyd, fel y bo bawb o honom ni fyst yn dduwiol ac yn vnion yn ein galwedigaeth, frwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Boreol weddi.

Gwersi o'r Scrythur Ian

PA bryd bynnag y bo yn edifar gan bechadur ei bechod a ddyfnder ei galon, mi a ollyn­gai tros gof ei holl anwiredd ef, medd yr Arglwydd.

Yod wyf yn cydnabod fy enwiredd, a'm pechod sydd yn wastad yn fy erbyn

Ymchwel dy wyneb oddiwrth fy enhechodau, Arglwydd, a di lea fy holl gamweddau.

Yspryd cystuddiedig sydd aberth i Dduw, na thremmyga Arglwydd Dduw galonnau vfudd cystuddiedig.

Rhw [...]gwch eich calonnau, ac nid eich dillad, ac ymchwelwch at yr Argl­wydd eich Duw, canys tirion a thru­garog ydwy: efe sydd ddioddefgar a mawr ei drugared, a chyfryw vn ac sydd ofidus granddo dros eich blinder

Ti Arglwydd bieu tosturi a ma­ddeuant, canys aethom y maith oddi­wrthyt, ac ni wrandawsom ar dy lefe­rydd modd y gallem rodio yn dy gy­freithiau y rhai a osodaist i ni.

Cospa ni Arglwydd, ac etto yn dy farn, nid ya dy gynddared, rhac na bo dim mwy o honom.

Gwellewch eich buchedd canys y mae teyrnas Dduw yn agos.

Mi a af at fy Nhad, ac a ddywedaf wrtho, fy. Nhad, mi a bechais yn erbyn y nefoedd, ac yn dy erbyn di, ac mwy­ach nid wyf deilwng i m galw yn fab iti.

Na ddwg i r farn dy weision Argl­wyd, can nad byw neb cyfiawn ny dy olwg di.

Os dywedwn ein bob heb pechod ydd ym yn ein tw [...]llo ein hunain ac nid oes wirionedd ynom.

FY anwyl gariadus frodyr, y mae'r Scrythur lan yn ein cynnhyrfu mewn amrael fannau i gyd nabod ac i gyffesu ein aml bechodau a'n anwi­redd, ac na wnelem na'i cuddio na'i celu yngwydd yr Holl-alluog Dduw ein Tad nefol, eithr eu cyffesu a gost­yngedig isel, edfarus, ac vfudd galon, er mwyn-caffael o honom faddeuant am danynt, drwy ei anfeidrol ddaioni a'i drugaredd ef. A chyd dylem ni bob amser addef yn ostyngedig ein pecho­dau ger bron Duw; etto ni a ddylem yn bennaf wneuthur hynny pan ym­gyunh [...]llom i gydgyfarfod, i dalu di­olch am yr aml ddaioni a dderbyniasom er ei law ef, i ddatgan et haeddedigcaf foliant, i wrando ei sancteiddiaf air ef, ac i erchi y cyfryw bethau a [...] a fyddo [...]ymmwys ac anghenraidiol, yn gystall ar les y corph a'r enaid. O herwydd pa ham myfi a erfyniaf ac a attologaf [Page] i chwi, cynnifer ac y sydd yma yn bre­sennol, gyt tynnu a myfi, a chalon-bur, ac a lleferydd esty ngedic, hyd yngor­seddfa yr nefol rad, gan ddywedid ar fy ol i.

Cyffes Gyffredin.

HOll-alluog Dduw, a Thrugarog­caf Dad: Ni a aethom ar gyfei­lorn allan o th ffyrdd di, fel defaid ar gyfyrgol; Nyni a ddilynasom ormod ar amcanien a chwantau ein calonnau ein hunain, Nynia wnaethom yn er­byn dy sancteiddiol gyfrethiau; Nyni a adausom heb wneuthud y pethau a ddylasem en gwneuthu [...]; Ac a wna­ethom y pethau ni ddylesym eu gwneuthud: Ac nid oes iechyd ynom; Eithr tydi O Arglwydd, cymmer drugaredd arnom ddrwg weithred­wyr truain; Arbed ti hwynt hwy o Dduw, y rhai sy'n cyffessu eu beiau; Cyweiria di y sawl sydd yn edifarus; [Page] [...] [Page] [...] [Page]Yn ol dy addewidion a yspyswyd i ddyn ynghrist Iesu ein Harglwydd; A chaniatta drugarogcaf Dad ar ei Fwyn ef; Fyw a honom rhag llaw; Mewn duwiol, vnion, a sobr fuchedd; I ogoniant dy sancteiddiol Enw, Amen.

Y Golyngdog, neu Faddeuant pechodau.

YR holl-alluog Dduw Tad ein Harglwydd Iesu Grist, yr hwn ni ddeisyf farw [...]laith rechadur, eithr yn hytrach ymchwelyd o hono oddiwrth ei anwiredd a byw; ac a roddes allu a gorchymmyn i'w weinidogion i dde­clario ac i fynegi i'm bobl sydd yn edi­farus, absolusion a maddeuant am eu pechodau: efe a bardyna ac a ollwng y rhai oll sy wir ediferiol, ac yn ddiffu­ant yn credu i'w sancteiddiol Efengyl ef, Herwydd paham [...]nni a attolygwn iddo ganiattau i ni wir edifeirwch a'i Yspryd glan, fel y byddo boddlon gan­ddo y pethau ydd ydym ni y pryd hyn [Page] yn eu gwneuthur, a bod y darn arall o'n bywyd rhag llaw yn bur ac yn san­cteiddiol, megis y delom or diwedd i'w llawenydd tragywyddol trwy Ie­su Grist ein Harglwydd. Amen.

EIn Tadd yr hwn wyt yn y nefo­edd sancteiddier dy Enw, deued dy deyrnas, Bid dy ewyllys ar y ddaiar megys y mae yn y nefoedd. Dyro i ni heddyw ein bara beunyddiol; A maddeu i ni ein dyledion, fel y maddeuwn ni i'n dyledwyr. Ac nac arwoin ni i brofedigath. Eithr gwaret ni rhag drwg Canys [...]i biau'r deyrnas, a'r nerth, a'r gogoniant, yn oes oesoed, A­men.

Yna dyweder.

ARglwydd egor ein gwefusau
A'n genau a fynega di foliant.
Duw brysia i'n cynnorthwyaw.
Arglwydd prysura i'n cymmorth.

Gogoniant i'r Tâd, &c.

Meg [...]s yr oedd yn y, &c.

Molwch yr Arglwydd.

Venite exuliemus. Psal. 95.

PEuwch canwn, i'r Arglwydd: ym­lawenhawn yn nerth ein hiechyd.

Deuwn gar ei fron ef a diolch: canwn yn llafar iddo Psalmau.

Canys yr Arglwydd sydd Dduw mawr: a Brenhyn mawr ar yr holl Dduwiau.

Oblegid yn ei law ef y mae gorddy­fuderau 'r ddair: ac ef biau uchelder y mynyddoed.

Y mor sydd eido, canys efe a'i gwnaeth: a'i ddwylaw a luniasant y sychdir.

Deuwch addolwn a syrthiwn i lawr: a gostyngwn gerbron yr Argl­wydd ein gwneuthurwr.

Canys efe yw ein Duw ni: a nin­neu ym bobl ei borfa ef; a defaid ei ddwylaw.

Heddyw o gwarandewch ar elefe­rydd, na chaedwch eich calonnau: me­gys yn yr ymrysonfa, fel yn nydd pro­fedigaeth yn yr anialwch.

Lle y temptiodd eich tadau fi: y yrofasant fi, a gw lsant fy-ngweithre­doedd.

Deugain mhlynedd yr ymrysonais a'r genhedlaeth hon, a dywedais: pobl g [...]feiliornus yn en colonnau ydynt hwy, canys nid adnabuant fy ffyrd.

Wrthy rhai fyngais yn fy llid: na ddelent i'm gorphwysfa.

Gogoniant i‘r Tâd, &c.

Megis yr oedd yn y, &c.

Beatus vir. Psal. 1.

GWyn ei fyd y gwr ni rodia yn­ghyngor yr anuwolion, ac ni saif yn fford pechaduriaid, ac nid eistedd yn eisteddfa gwatwarwyr.

Onid sydd a'i ewyllys ynghyfraith [Page]yr Arglwydd: ac yn myfyrfo yn ei gy­fraith eff dydd a nos

Ac efe a fydd fel pron wedi ei blannu ar lan afonydd dyfroedd, yr hwn a rydd et ffrwyth yn ei [...]ryd; ai dealen ni wywa, a pha beth bynnag a wnel efe a lwydda.

Nid felly y bydd yr annwiol: oud fel man us yr hwn a chwal y gwynt ym­aith.

Am hynny yr annuwolion ni safant yn y farn: na phechaduriaid ynghyn­nulleidfa y rhai cyfiawn.

Canys yr Arglwydd a edwyn ffordd y rhai cyfiawn: a ff [...]rdd yr annuwo­lion a ddifethir.

Gogoniant i'r Tâd, &c.

Megis yr oedd yn y, &c.

Domine quid multip-sunt. Psal. 3.

ARglwydd, mor aml yw fy nrhallo­dwyr: llawer yw y rhai sy'n codi i'm herbyn.

Llawer yw rhai syn dyweded am fy enaid: nid oes iachawdurieth iddo yn y Dduw.

Ond tydi, Arglwydd, ydwvt darian i mi: fy n gogoniant, a dderchafud fy mhen.

Alm llef y gelwais ar yr Arglwydd: ac efe a'm clybu o i fynydd sanctaidd.

Mi a orweddais ac a gysgais, ac a ddefroais: canys yr Arglwydd a'm cynhailiodd.

Nid ofnaf fyrddiwn o bobl: y rhai o amgylch a ymofadasant i'm herbyn.

Cyfod Arglwydd, achub fi fy Nuw: canys tarewaist fy holl elynion ar gar yr en, forraist dannedd yr annuwolion.

Iachawdwriaeth sydd eiddo 'r Ar­glwydd: dy fendith fydd ar dy bobl.

Gogniant i'r [...]âd, &c.

Megis yr oedd yn y &c.

Cum invocarem. Psal 4.

Gwarando fi pan alwyf, O Dduw fy nyyfiawnder, mewn cyfngder yr rhengaist arnaf: trugarha wrthyf, ac erglyw fyngweddi.

O feibion dynion, pa hyd a trdwch fy ngogoniant yn warth? yr hoffwch wegi, ac yr argeisiwch gelwydd.

Ond gwybyddwch i'r Arglwydd neil lldus 'r duwiol iddo ei hun: yr Ar­glwydd a wrendi pan alwyf arno.

Ofnwch, ac na phechwch: ymddiden­wch a'ch calon ar eich gwely, a thewch.

Aberthwch ebyrth cyfiawnder: a gobeithiwch yn yr Arglwydd.

Llawer sy'n dywedyd, pwy a dden­gys i ni ddaioni? Arglwydd dyrcha arnom lewyrch dy wyned.

Rhondaist lawenydd yn fy nghalon: mwy na'r amser yr amlhaodd eu hyd a'i gwin hwynt.

Mewn heddwch hefyd y gorweddaf [Page] ac y hunaf: canys ti Arglwydd [...]n vnig a-wnei i mi drigo mewn diogelwch.

Gogoniant i'r Tâd &c.

Megis yr oedd yn y &c.

Y llith gyntaf. Dihareb. 10.1.

MAb doeth a wna dad llawen, a mab ffol a drista a ein fam. Ni thyccia. trysorau drygioni: ond cyfiawnder a wared rhag angeu. Ni edy yr Argl­wydd i enaid y cyfiawn newynn: ond ef a chwal ymaith gyfoeth y drygio­nus, y neb a weithio a llaw y dwyllo­drus a fydd tlawd; ond llaw y diwyd a gyfoethoga. Mab synhwyroll yw yr hwn a gasglo amser haf: ond mab gwradwyddus yw yr hwn a gwsg amser cynhauaf. Bendithion fydd ar ben y cyfiawn: ond trawsedd a gae ar enau y drygionus. Coffadwriaeth y cyfiawn sydd fendigedig: ond enw drigionus a bydra.

Te Deum laudamus.

TI Dduw a folwn: it a gydnaby­ddwn yn Arglwydd.

Yr holl ddair a'th fawl di: y Tad tragywyddol.

Arnat ti y llefa yr holl angylion y ne­foedd a'r holl nerthoedd o'i mewn.

Arnat ti y llefa Cherubin a Sera­phin: a lleferydd dibaid.

Sant, Sant, Sant: Arglwydd Dduw Sabaoth.

Nefoedd a dair; sydd yn llawn oth ogoniant.

Gogoneddus gor yr Apostelion: a'th fawl di.

Moliannus nifer y Prophwydi: a'th fawl di.

Ardderchawg lu y Merthyri: a'th fawl di.

Yr Eglwys lan trwy 'r holl fyd: a a'th addef di.

Y Tad o anfeidrol fawredd.

Dy anrhydeddus wir ac vnig Fab.

Hefyd yr yspryd glan y diddanwr.

Ti Christ yw Brenhin y gogoniant

Ti yw tragywyddol Fab y Tad.

Pan gymmeraist arnat waredi dyn: ni ddiystyraist groth y forwyn

Pan orchyfygaist hollnerth angeu yr agoraist deyrnas nef i bawb a gre­dant.

Ti sydd yn eistedd ar ddeheulaw Dduw: yngogoniant y Tad.

Ydd ym ni yn credu mai tydi ddau: yn farnwr arnom.

Can hynny yr attolygwn i ti gyn­northwyaw dy weision: y rhai a bry­naist a'th werthfawr waed.

Par iddynt dael eu cyfrif gyda't [...] Sainct: yn y gogoniant tragywyddol.

Arglwydd cadw dy bobl: bendithi dy etifeddiaeth.

Llywia hwy: a dyrcha hwy y [...] dragywydd.

Beunydd ac fyth: y clodforwn dydi.

Ac yr Anrhydeddwn dy Enw: byth ac yn oes oesoedd.

Teiliynga Arglwyd: ein cadw y dydd hwn yn ddibechod.

Arglwydd trugarha wrthym: tru-garha wrthym.

Arglwydd poed dy drugaredd a ddel arnom: megys yd ym yn ymddiried ynom.

Arglwydd ynot yr ymddiriedais: na'm gwradwydder yn dragywydd.

Neu'r Caniad hwn. Benedicite.

Chwychwi holl weithr edoedd yr Arglwydd, bendithiwch yr Argl­wydd: molwch ef, amawrhewch yr dragywedd.

Chwych wi angyelion yr Arglwydd, bendithiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi nefoed, bendithiwch yr [Page] Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi yr dyfroedd sydd vwch ben y ffurfafen, bendithiwch yr Argl­wydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi nerthoedd yr Arglwydd, bendithiwch yr Arglwydd: molwch ef a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi haul a lleuad, bendi­thiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi fer y nefoedd, bendi­thiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi gafodau a gwlith, ben­dithiwch yr Arglwydd, molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi wyntoedd Duw, ben­dithich yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi dan a gwres, bendi­thiwch [Page] yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi auf a haf, bendithiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhe­wch yn dragywydd.

Chwychwi wlithoedd a rhewoedd bendithiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi rew ac oerfel, bendi­thiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi ia ac oira, bendithiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawr­hewch yn dragywydd.

Chwychwi nofiau a dyddyau, bendithiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi oleuni a thywyllwch, bendithiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi fellt ac wybrennau, ben­dithiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Bendithied y ddaiar yr Arglwydd: [...]oled ef, a mawrh [...]edd yn dragywydd.

Chwychwi fynyddoedd a bryniau, bendithiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi oll wyrddion bethau ar [...] ddaiar, bendithiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragy­wydd.

Chwychwi ffynhonn [...]hau, bendi­thiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi foroedd a llifeiriaint, bendithiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi forfilod, ac oll ac sydd yn ymsymmudo, yn y dyfroed, bendithi­wch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi oll adar yr awyr bendi­thiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi oll anifeiliaidd ac ysgru­bliaid, bendithiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragy­wydd.

Chwychwi blant dynion, bendi­thiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Bendithied Israel yr Arglwydd: moled ef, a mawrhaedd yn dragywydd

Chwychwi offeiriaidd yr Arglwydd bendithiwch yr Arglwydd: molwch ef, mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi wasannethwyr yr Argl­wydd, bendithiwch yr Arglwydd: molywch ef, a mawrhewch yn dragy­wydd.

Chwychwi yspridion, ac eneidiau y rhai cyfi wn, bendidhiwch yr Argl­wydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi y rhai sanctaidd a go­styngedig o galon, bendithiwch yr Ar­glwydd: [Page] molwch ef, a mawrhewch yn dragywydd.

Chwychwi Ananias, Azarias, a Misael, bendithiwch yr Arglwydd: molwch ef, a mawrhewch yn dragy­wydd.

Gogoniant i'r Tâd &c.

Megis ydd oedd yn y &c.

Yr ail llith allan o'r bummed ben­nod o'r Efengyl yn ol S. Matthew.

PAn welod y Iesu y tyrfaoed, efe a esgynnodd i r mynydd: ac wedi iddo eistedd, ei ddisgyblon a ddaethant atto. Ac efe a egorodd ei enau, ac a'i dysgodd hwynt, gan ddywedyd, Gwyn eu byd y tlodion yn yr yspryd: canys eiddynt yw teyrnas nefoedd, Gwyn en byd y rhai sydd yn galaru; canys hwy a ddiddenir, Gwyn eu byd y rhai addfwyn: canys hwy a etifeddant y [Page] ddaiar. Gwyn eu byd y rhai sydd ar­nynt newyn a syched am gyfiawnder: canys hwy a ddiwellir. Gwyn en byd y rhai trugarogion: canys hwy a gant drugaredd. Gwyn eu byd y rhai pur o galon: canys hwy a welant Dduw, Gwyn eu byd y tangnefe­ddwyr: canys hwy a eiwir yn blant i Dduw. Gwyn eu byd y rhai a erli­dir a achos cyfiawnder: canys eiddynt yw teyrna [...] nefoedd. Gwyn eich byd pan i'ch gwaradwyddant, ac i'ch erlidi­ant, ac y dywedant bob drygair yn eich erbyn er fy mwyn i, a hwy yn gelwy­ddog. Byddwch lawen a hyfrydd. ca­n s mawr yw eich gwo [...]r yn y nefo­edd: oblegid felly yr erlidiasant hwy y Prophwydi a fu o'ch blaen chwi. Chwi yw halen y ddaiar: eithr a di­flafodd? yr halen a pha [...]eth yr helltir efe? ni thal efe mwy ddim ond i'w fwrw allan, a i sathru gan ddynion. [Page] Chwi yw goleuni ar dyd: dinas o osodir ar fryn ni ellir ei chuddio. Ac ni oleuant ganwyll, a'i dodi dan lestr, ond mewn canhwyllbren: a hi-oleua i hawb sy yn y ty. Llewyrched felly eich goleudi ger bron dynion, fel y gwelont eich gweithredoedd da chwil, ac y gogoneddont eich Tad yr hwn sydd yn y nifoedd.

Benedictus. Luke I.

BEndigedig f [...]ddo Arglwydd Dduw 'r Israel: canys efe a ym­welodd ac a brynod ei bobl.

Ac a dderchafodd iachawdwriaeth nerthol i ni: ny nhy Ddafydd ei wa­sanaethwr.

Megis y dywedodd trwy enau ei sanctaidd Brophwydi: y rhoi oedd o ddechreuad y byd.

Yr anfonai efe i ni ymwared rhag ein gelynion: ac oddiwrth ddwylo pawb o'n digasogion.

Y gwnai efe drugaredd a'n tadau: ac y cofiai ei sanctaidd gyfammod.

A'r llw yr hwn a dyngodd ef wrth en tad Abraham: sef bod iddo gani­attau i ni gwedi ein ymwared oddi­wrth ddwylo ein gelynion, allu ei wa­sanaethu ef yn ddiofn.

Mewn santeiddrwydd a chyfiawnder gar ei fron ef: holl ddyddiau ein bywyd

A thithau Fab a elwir yn Bro­phwyd i'r Goruchaf: canyd ti a ai o flaen wyneb yr Arglwydd, i barottoi ei ffyrdd ef.

Ac i roddi gwybodaeth iachawdwria­eth i'w bobl ef gan faddeu eu pechodau

O herwydd tiriondeb trugaredd ein Duw: trwy yr hon yr ymwelodd a ni godiad haul o'r uchelder.

I roddi llowyrch i'r rhai sy yn eistedd mewn tywyllwch a chysgod angau: ac i gyfeirio ein traed i fford trangnefedd.

Gogoniant i'r Tâd, &c.

Megis yr oedd yn y,' &c.

Neu'r Psal. hon.
Iubilate Deo. Psal 100.

CEnwch yn llafar i'r Arglwydd, yr holl ddaiar: Gwasanaethwch yr Arglwydd mewn llawenydd, deuwch yn ei wydd ei mewn gorfoledd.

Gwybyddwch mai yr Arglwydd sydd Dduw; efe a'u gwnaeth, ac nid ni ein hunain: ei bobl ef ydym, a de­faid ei borfa.

Ewch i mewn i'w byrth ef a diolch, ac i'w lysoedd a moliant gennwch: Diolchwch iddo, a chlodforwch ei Enw.

Canys ddionus yw'r Arglwydd, ai drugaredd sydd yn dragywydd: a'i wiriyned a bery o genhedlaeth i gen­hedlaeth bith.

Gogoniant i'r Tâd, &c.

Megis yr oedd yn y &c.

[...]
[...]

Y Credo.

CRedaf yn Nuw Dad hollgyfoe­thog, Creawdr nef a daiar. Ac yn Iesu Grist ei vn Mab ef eu Hargl­wydd ni, yr hwn a gafwyd trwy 'r Yspryd glan, a aned o Fair forwyn, a ddioddosodd tan Pontius Pilat, a groes-hoeliwyd, a fu farw, ac a gla­ddwyd, Descynnodd i vffern. Y try­dydd dydd y cyfododd o feirw. Dercha­fodd i'r nefoedd, ac eistedd y mae ar ddeheu law Dduw Dad holl alluog. Dodi yno y daw i farnu byw a meirw. Credaf yn yr Ysyrd glan, Yr Eglwys Ian Catholic, Cymmun y Sainct, Maddeuant pechodau, Cyfo­diad y cnawd, A'r bywyd tragywyddol. Amen.

Yr Arglwydd a fo gyda chwi.

A chydâ 'th Yspryd tithau, Gweddiwn.

Arglwydd trugarha wrthym.

Christ trugaraha wrthym.

Arglwydd trugarhaa wrthym.

Ein Tad yr hwn wyt yn y &c. Arglwydd dangos dy drugared ar­nom.

A chaniatrâ ini dy iachawdwriaeth.

Arglwydd cadw ein Brenhin.

A gwrando ni yn drugarog pan alwam arnat.

Gwisg dy weinid [...]gion ag iawn­der.

A gwna dy ddewysol bobl yn llawen.

Arglwydd cadw dy bobl.

A bendithia dy etifeddiaeth.

Arglwydd dyro dangnefodd yn ein dyddiau.

Can nad oes neb arall a ymladd trosom on id tydi Dduw yn vnig.

Duw glanhaa ein colonnau ynom.

Ac na chymmer dy Yspryd glan od [...]i­wrthym.

Yna dyweder y weddi o'r dydd.

Yr ail Col,lect am dangnhefedd.

Duw, yr hwn wyt awdur tangnhe­fedd, a charwr cyttundeb yr hwn o'th iawn adnabod y mae ein buchedd dragywydd yn sefyll arnaw, a'th wa­sanaeth yw gwir fraint: Amddyffyn nyni di estyngedig weision, rhag holl ruthrau ein gelynion: fel y gallont trwy gwbl ymddiried yn dy amddiffyn di, nac ofnom allu neb gwrthwyneb wyr; trwy nerth Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Y trydydd Col-lect am gael Rhâd.

O Arglwydd nefol Dad. Holl alluog a tragywyddol Dduw, yr hwn a'n cedwaist yn ddiangol hydd ddechreu yr dydd heddyw, amddiffyn ni ynddo a'th gadarn allu, a chaniattas na syr­thiom y dydd hwn mewn vn pechod, ac nad elom mewn nib rhyw berygl, eithr [Page] bod ein holl weithreddedd wedi eu tre­ [...]n a'i llywiaw wrth dy lywodraech [...] i wneuthur yn wastad y peth y [...]ydd gyfiawn yn dy olwg di, trwy Ie­su Grist ein Harglwydd. Amen.

¶ Y Letani i'w ar y Sulien y Mer­churau, a'r Gweneraw &c.

DVw Tad o'r Nef: trugarhaa wrthym wir bechaduriaid.

Duw Tâd o'r Nef: trugarhâ &c.

Duw Fab brynwr y byd trugarha wrthym wir bechaduriaid.

Duw Fab bryn wr y byd &c.

Duw Yspryd glan yn ddeilliaw oddiwrth y Tad a'r Mab, trugarha wirthym wir bechaduriaid.

Duw Yspryd glân yn deill aw &c.

Y gogonedd, lan, fendigaid Drin­dod, tri pherson: ac vn Duw: tru­garha wrthym wir bechaduriaid.

Y gogonedd, lân fendigaid &c.

Na chofia Arglwydd ein anwiredd nac anwiredd ein rhieni, ac na ddyr ddial am ein pechodau: arbet nyn [...] Arglw [...]dd daionus arbet dy bobl [...] brynaist a'th werth-fawr waed, ac na lidia wrthym yn dragywydd.

Abert ni Arglwydd daionus.

Oddi with b [...]b drwg ac anffawd, oddi wrth bechod oddi-wrth ystryw a chyrr [...] y cythrael, oddi-wrth dy lid, ac oddi-wrth farnedigaeth dragywyddol.

Gwaret ni Arglwydd daionus.

Oddi wrth bob dallineb calon, oddi-wrth folchder, a gwag ogdniant, a ffug sancteiddrwydd, oddi-wrth genfigen, digasedd a bwriad drwg, a phob ang­hariadoldeb.

Gwaret ni Arglwydd daionus.

Oddi-wrth an niweirdeba a phob pechod marwol, ac oddi-wrth oll dwyll y byd, y cnawd a'r cythrael.

Gwaret ni Arglwydd daionus.

Oddi-wrth fellt a thymhestl, oddi-wrth bla baint y nodau, a newyn, oddi-wrth ryfel ac ymladd, ac oddi-wrth angau dysyf [...]d.

Gwaret ni Arglwydd daionus.

Oddi-wrth bob terfysc a dirgel frad-oddi-wrth bob ffals ddysceieiaeth ac opinion annunwiol, oddi-wrth galeddr­wydd calon, a dirmig ar dy air a'th or­chymmyn.

Gwaret ni Arglwydd daionus.

Trwy ddirgelwch dy gnawdo [...]ia­eth, trwy sanctaidd enedigaeth a'th enwaediad trwy dy fedydd, dy um­pryd, a'th brofedihaeth.

Gwaret ni Arglwydd daionus.

Trwy dy ddirfawr ing a'th chwys gwaedlyd, drwy dy grog a'th ddiodde­fant drwy dy werthfawr angau a'th gladdedigaeth, drwy dy annrhydeddus gyfoeiad a'th escynnian a thrwy ddy­fodian yr Yspryd glan.

Gwaret ni Arglwydd daionus.

Yn holl amser ein trallod, yn holl amser ein gwynfyd, yn awr angen ac yn nydd y farn.

Gwaret ni Arglwydd daionus.

Nyni bechaduriaid a attolygwn i ti ein gwrando O Arglwydd Dduw, a theilyngu o honot gadw, rhedli, a lly­wodraethu dy Ian Eglwys yn hollawl yn y fford vnion.

Nyni a at [...]olygwn iti ein gwrando Arglwydd trugarog.

Teilyngu o honot gadw a nerthu i'ih wir addoli mewn iawnder a glen­did buchedd, dy wasanaethwr Charles ein grasusaf Frenin a'n penllywydd.

Nyni a attolygwn iti ein &c.

Teilyngu o honot lywodraethu ei galon yn dy ffydd, ofn a chariad, ac idd ymddiried byth ynot, ac ym gais yn wastad a'th anrhydedd a'th ogo­niant.

Nyni a attolygwn i ti ein &c.

Teilyngu o honot ei amddiffyn a'i gadw gan roddi iddo y fuddigoliaeth ar ei holl eiynion.

Nyni a attolygwn i i ti ein &c.

Teilyngu o honot fendithis o cadw ein grasusaf frenhines Mari, yr Ar­dderchog Dywysog Charles, yr Arglwyddes Mari, Frederic, y Tywysog Palatin, a'r Arglwyddes Elizabeth ei wraig, a'i Tywysogawl eppil.

Nyni a attolygwn i ti ein &c.

Teilyngu o honot lewyrchu 'r holl Escobion, Bugeiliaid, a Gweinidogion yr Eglwys ag iawn wy­bodaeth a deall dy air: a bod iddynt hwy trwy eu pregeth a'u buchedd ei fynegi, a'i ddangos yn ddyla­dwy.

Nyni a attolygwn i ti ein &c.

Teilyngu o honot genyscaeddu Arglwydd i'r Cyngor, a'r holl [Page] fonedd a gras, doethineb a deall.

Nyni a attolygwn i ti ein &c.

Teilyngu o honot fendithio a cha­dwy pen-swyddogion gan roddi iddynt rap i weneuthur cyfiawnder, ac i faen­tumi o'r gwir.

Nyni a attolygwn i ti ein &c.

Teilyngu a honot fendithion a chadw dy holl bobl.

Nyni attolygwn i ti ein &c.

Teilyngu o honot roddit bob cenhe­daeth vndeb, tangnefedd, a chydgor [...]io.

Nyni attolygwn i ti ein &c.

Teilyngu o honot roddi i ni galon i'th garu; ac i'th ofni, ac i fyw yn ddies­ceulus yn ol dy olchymmynion.

Nyni a attolygwn i ti ein &c.

Teilyngu o honot roddi i'th holl bobl ychwaneg o ras i wrando yn vfydd dy air, ac iw dderbyn a bur ewyllys, ac i gynnhyrchu ffrwythau yr Ys pryd.

Nyni a attolywn i ti ein, &c.

Teilyngu o honot ddwyn i'r ffordd wir bawb ar a aeth ar gyfeilorn ac a dwyllwyd.

Nyni a attolygwn i ti ein &c.

Teilyngu a honot nerthu y rhai sy' n sefyll, a chonfforddio a chynnorth­wyo y rhai sy a gwan galon, a chyfodi y sawl a syrthiant, ac o'r diwedd curo i lawr Satan tan ein traed.

Nyni a attolygwn i ti ein &c.

Teilyngu o honot gymmorth, a he [...] ­pio, a diddanu, pawb ac y sydd mewn perigl, anghenonid, a thrwblaeth.

Nyni a attolyg wn i ti ein &c.

Teilyngu o honot gadw pawb a'r sydd yn ymdaith ar for na thir, pob gwraig wrth escor plant, pob clwyfus a rhai bychain a thosturio wrth bawb a fyddo mewn caethiwed na charchar.

Nyni a attolygwn i ti ein &c.

Teilyngu o honot amddiffyn ac ym­geleddu [Page] y plant amddifaid a'r gwra­gedd gweddwon, a phawb y sydd yn vnic, ac yn goddef pwys plaid orthrech.

Nyni a attolygwn iti ein &c.

Teilyngu o honot drugarhau wrth bob dyn.

Nyni a attolygwn i ti ein &c.

Teilyngu o honot sudden i'n gelyni­on, erlynwyr, ac sclandr-wyr a throi eu calonnau.

Nyni a attolygwn i ti in &c.

Teilyngu o honot roddi a chadw ar ein lles, amserol ffrwythau 'r ddair, modd y caffam mewn amser dyledus eu mwynhau.

Nyni a attolygwn i ti ein &c.

Teilyngu a honot roddi i ni wir edifeirwch, a maddeu i ni ein holl be­chodau, ein esceulusdra a'n anwybod, a'n cynnyscaeddu a rhaddy Yspryd glan, i wellhau ein buchedd yn ol dy air sanctaidd.

Nyni a attolygwn i ti ein &c.

Mab Duw, attolygwn iti ein gwr­ando. Mâb Duw attolygwn i ti ein &c.

Oen Duw, yr hwn wyt yn dileu pe­chodau'r byd.

Caniadhâ i ni dy danghefedd.

Oen Duw, yr hwn wyt yn dileu pe­chodau 'rbyd.

Trugarha w [...]thym.

Christ clyw nyni.

Ghrist clyw nyni.

Arglwydd trugarhaa wrthym.

Arglwydd trugarhâ wrthym.

Christ trugarhaa wrthym.

Christ trugarha wrthym.

Arglwydd trugarhaa wrthym.

Arglwydd trugarhâ wrthym.

Ein Tad yr hwn wyt yn y&c.

Gwersic.

Arglwydd na wna a nym yn ol ein pe­chodau. Atteb.

Ac na obrwya ni yn ol ein anwiredd.

Gweddiwn.

DVw Tad trugarog yr hwn nid wyd yn dirmygu vchenaid calon gystuddiedic, nac adduned y gorthrym­medic: cynnorthwya yn drugarog ein gweddiau, yr rhai yr ym ni yn en gwneuthur ger dy fron, yn ein trallod a'n blin-fyd pa bryd bynnac y gwa­scant arnom: a gwrando ni yn rafufol, fel y bo i'r drygau hynny y rhai y mae ystryw a dichell diofol nen dyn yn eu gwneulhur i'n herbyn fyned yn ofer, a thrwy ragluniaeth dy ddaioni di, iddynt fod yn wascaredic modd na'n briwer dy weision drwy erlyn neb a gallu o honom bith ddiolch ti yndy lau Eglwys, frwy Iesu Grist ein Hargl­wydd.

Arglwydd cyfot, cymmorth ni, a gwaret ni er mwyn dy Enw.

O Duw ni a glywsom a'n clustiau, a'n tadau a fynegasant i ni, y gwei­thredoedd [Page] ardderchawg a wnoethost yn eu dyddiau, ac yn y cynfyd o'n blaen hwy.

Arglwydd cyfot, cymmorth ni, a gwaret ni er dy anrhydedd.

Gogoniant i'r Tâd, ac i'r Mab, &c.

Megis ydd oedd yn y dechreu. &c.

Rag ein gelynion amddiffyn n [...] Christ.

Yn rasol edrych ar ein poenedig [...]au.

Yn desturrus ystyria wrth drymder ein calonnau.

Yn drugarog maddeu bechodau dy bobl

Yn garedigol gan drugaredd gwrando ein gweddi au.

Ies Fab Dafydd, trugarhà wrthym.

Yr awr hon a phob amser, teflynga ein gwrando O Chrst.

Yn rasol clyw ni O Christ, yn rasol clyw ni O Arglwydd Grist.

Gwersic

Arglwydd dangos dy drugaredd ar­nom.

Atteb.

Fel ydd ym yn ymddiried ynot.

Gweddiwn

NYni a attolygwn i ti, D Argl­wydd Dad, yn drugarog edrych ar ein gwendid, ac er gogoniant dy Enw ymchwel oddiwrthym yr hol drygau ddarfu i ni o wir gyfiawnder eu hae­ddu, a chaniadha fed i ni yn ein holl drallod ddodi ein cyfan ymddiried a'n gobaith yn dy drugaredd, ac byth dy wasanaethu mewn sancteiddrwydd a phurdeb buchedd i'th anrhydedd a'th ogoniant, trwy ein vnic gyfryngwr a'n dadleu-wr Iesu Grist ein Hargl­wydd. Amen.

Gweddi tros Fawrhydi y Brenhin.

O Arglwydd ein Tad nefol goru­chel a golluoc, Brenhin y Bren­hinoedd, Arglwydd yr Arglwyddi, vnic lywiawdr y Tywysogion, yr hwn wyt o'th eis [...]eddle yn edrych ar holl drigoli­on [Page] y ddaiar, ni a attolygwyn ac a erfy­niwn i it edrych ohonof yn ddarbodus ar ein grasusaf ddaionus Arglwydd Frenhin Charles, ac felli ei gyflawni ef o rad dy sanctaidd Yspryd, fel y bo iddo yn wastadel bwyso at dy feddwl, a rhodio yn dy ffordd, cymyscaedda ef yn halaeth a i doniau nefol, caniadha iddo mewn llwydd ianat iechyd hir hoedl, nertha ef modd gallo orescyn a gorchfygu ei holl elynion, ac o'r diwedd yn ol y fuchedd hon, bod iddo fwynhau llawenydd o dedwyddyd tragywyddol, trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Gweddi dros y Tywysog à phlant eraill y Brenin.

OLl alluog Dduw hr hwn a adde­waist fod yn Dad i'th etholegigi­on ac iw dad, yr ydym ni yn ostynge­dig yn attolwg i ti, fendithio ein gra­susaf frenhines Mari, yr Arddercho [...].

Dywysog Charles, yr Arglwyddes Mari, Frederic y Tywysog Palatin, a'r Arglwyddes Elizabeth ei wraig a't tywysogawl eppil: cynnyscaedda hwy a'th Yspryd glan cyfoethoga hwy ath nefol ras, llwydda hwy a phob de­dwyddwch, a dwg hwy i'th dragywy­ddol deyrnas, trwy Iesu Grist ein Harglwydd, Amen.

HOll gyfoethog a thragywyddol Dduw, yr hwn yn vnit yn gwneuthur rhyfeddodau danfon i lawr ar ein Escobion a Churadiaid a'r holl gynnulieidfaon a orchommyun­wyd tan eu gofal hwynt, iachusfol Ys­pryd dy rad; ac fely gallont wi [...] ryngu bodd i ti, tywallt arnynt ddyfal wlith dy fendith: Caniadha hyn Arglwydd. er onrhydedd ein dadlouwr a'n cy­fryngwr Iesu Grlst. Amen.

Gweddi o waith Chrysostom.

HOll-allnog Dduw, yr hwn a ro­ddaist i ni rad y pryd hyn, drwy gy­fundeb a chydgyfarch i weddio arnat. ac wyt yn addo yan ymgynnullo dan neu d [...] yn dy Enw bod i ti ganiad­hau eu gofynion: cyflawna yr awr hono Arglwydd, ddymuniad a deisyfi­ad dy weision, fel y bo mwyaf buddiol iddynt, gau ganiadhau i ni yn y byd hwn wybodaeth am dy wirionedd, ac yn y byd a ddaw bywyd tragywyddol. Amen.

Rhad ein Harglwydd Iesu Grist, a serch Duw, a chymydeithas yr Ys­pryd glan, a fyddo gyda ni oll, bythoedd. Amen.

Gweddi am gael glaw pen fyddo angenrheidiol.

O Dduw nefol Dad, yr hwn drwy­dy Fab Iesu Grift, a addewaist i bawb a geisio dy deyrnas a'th gyfi­awnder [Page] bob peth angenrheiddiol iw cynhaliaeth corphorol, danfon i ni wrth ein hangenoctid, ni a attoligwn i ti, gyfryw dywydd a chawodydd ardym­herus, modd y gollom dderbyn ffrwy­thau y ddaiar, i'n mwyniant ni ac i'th urdduniant titheu, trwy Iesu Crist ein Aarglwydd. Amen.

Am hinon, new dywydd teg.

ARglwydd Duw yr hwn am be­chod dyn a foddaist unwaith yr holl fyd oddieithr wrth dyn o bobl ac yn ol hynny o'th fawr drugaredd a addewaist na's destrywit felly byth drachefn: niattolygwn i ti, er i ni am ein anwiredd haeddu y bla hon o law feirwch, danfon i ni y cyfryw dywydd a hinon, fel y gallom dderbyn ffrwy­thau 'r ddaiar mewn amser dyladwy, a dyscu trwy dy gospedigaeth di well­hau ein bucheddau, ac om dy warder [Page] roddi i ti foliant a gogoniant, trwy Ie­su Grist ein Harglwydd. Amen.

Ar amser drudaniaeth a newyn.

O Dduw Tad o'r nef, drwy ddawn pa vn y discyn glaw, ac y mae y ddaiar yn ffrwythlawn, yr hilia'r ani­feiliad ac yr amlha 'r pyscod; edrych attolwg yr adfyd dy bobl, a chaniadha om y prinder a'r drudaniaeth ydd ym ni yr awrhon yn ei ddioddef, yn gwbl gyfion am ein anwiredd, iddo drwy dy drugarog ddaioni di, ymchwelyd yn rhad ac yn helaethrwydd; er cariad ar Iesu Grist in Harglwydd; i'r hwn gyd a th-di a'r Ysyryd glan, y bo mo­liant yn oes oesoedd. Amen.

Ar ams ser rhyfef.

HOll-alluog Dduw, Brenhin yr holl frenhinoedd, a phenllywiawdr pob peth, yr hwn ni ddichon neb crea­dur wrthladd ei nerth, i'r hwn y per­thyn o gyfiwnder gospi pechaduriaid [Page] o bod yn drugarog wrth y rhai a fy­ddont wir edifeiriol: Cadw a gwaret nyni, yn ostyngedic ni attolygwn iti rhag dwylaw ein gelynion, gostwng eu balchder, fola eu drygioni, a gwra­dwydda au bwriadau, modd y gallom yn arfogion gan dy amddiffyn di fod byth yn gadwedic rhag pob perygl, i'th ogoneddu di yr hwn wyt unic roddwr pob buddugoliaeth a goruchafia­eth, drwy haeddedigaethau yn dy Mab Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Yn am ser pla cyffredin neu haint cynhwynol.

HOll-alluog Dduw, yr hwn yn dy lid yn amser y Brenhin Dafydd, a leddaist a phla y nodau ddeng-mil a thri-gain mil, ac yn y man gan gofio dy drugaredd, a faddeuaist y lleill: tru­garha wrthym wir bechaduriaid, y rhat a ddarfu i ddirfawr haint a mar­wolaeth ymweled a ni; fel megis ac y [Page] gorchymmynnaist yr amser hynny i'th Angel beidio a chospi; felly bod yn awr yn deilwng gennit wrthladd oddi­wrthym y bla a'r gofidus haint ymma, trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

O Dduw, wr hwn diau o naturia­eth a phriadolded drugarhau yn wastad, a maddeu, derbyn ein vfydd weddiau; ac er ein bod ni yn rhwym gan gaethiwed cadwinau ein pecho­dou, er hynny dattoder ni gan dosturi dy drugaredd er anrhydedd Iesu Grist ein Cyfrynwra'n Dadleu-Wr. Amen.

Diolch am gael glaw.

O Dduw ein Tad nef [...]l, yr hwn drwy dy rasol ragluniaeth wyt yn peri i'r galaw cynnar a'r diweddar ddi­scyn ar y ddayar, fel y gallo ddwyn ffrwyth er mwyniant dyn: yr ydym ni yn rhot i ti ostyngedic ddiolch fad yn wiw genit wrth ein dirfawr aughen­raid, ddanfon i ni o'r diwedd law hy­fryd [Page] ar dy etifeddiaeth; a't hireddeio pan oedd sych, yn mawr ddiddanwch ni dy weision anwiw, ac i ogoniant dy sanctaidd Enw, trwy dy drugareddau yn Iesu Grist ein Harglwydd Amen.

Diolch am dywydd teg.

O Arglwydd Dduw, yr hwn yn gy­fiawn a'n drarostyngaist ni drwy dy diweddar bla o anfeidrol law a dy­froedd, ac yn dy drugaredd a gymm­horthaist ac a ddiddenaist ein heneidi­au, drw y tymmhoraidd a'r bendige­dic gyfnewid ymma ar dywydd. Nyni a foliannwn ac a ogoneddwn dy sancta­idd Enw dros dy drugaredd hyn, ac a ddatranwn byth dy drugareddau, o genhedlaeth i genhedlaeth, trwy Iesu Grist ein Arglwydd. Amen.

Diolch am helaethrwydd.

O Drugaroccaf Dad, yr hwn o'th raslon ddaioni a wrandewaist dde­fosienal weddiau dy Eglwys, ac a dro­ist [Page] ein prinder ni a'n drudanieth yn rhad ac yn helaethrwydd: yr ydym yn rhoi i ti ostyngedig ddiolch dros dy ra­gorol haelioni hynny, ac yn ottolwg i ti barhau dy garedigrwydd ymma tu ag attom, fel y rhoddo 'n tir i ni ei ffrwy­thau torethog, i'th ogoniant di a'n di­ddanwch ninau trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Diolch am heddwch a buddugoliaeth.

OL lalluog Dduw, yr hwn wyt ga­darn dwr yniddiffyn ith weision, rhag wyneb eu gelynion; yr ydym ni yn rhoddi i ti foliant a diolch am ein hymwared ni oddiwrth, y mawr a'r amlwg beryglon oedd i'n amgylchu: yr ydym ni yn cydnabod mai dy ddaio­ni di yw na n rhoddwyd ni i fynu yn yscly,faeth iddynt hwy, ac yn attolwg i ti vn wastadol barhau dy gyfrwi dru­gareddau tu ac attom, fel y gallo yr holl fyd wybod mai tydi yw ein hachubwr [Page] [...] [Page] [...] [Page] a'n cadarn waredwr ni, drwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Diolch am ym wared oddi wrth bla y nodau.

O Arglwydd Dduw, yr hwn a'n h [...]rchollaist ni am ein pechodau, ac a'n difeaist am ein hanwireddau drwy dy ddiweddar ymweliad gorthrwm ac ofnadwy, ac etto ynghanol dy farne­digaeth a gofiaist dy drugaredd, ac a achubaist ein heneidiau allan o safn angau: yr ydym ni yn offrwm i'th dadol ddaioni ein hunain oin heneidi­au a'n cyrph, y rhai a waredaist di, i fod yn aberth bywiol i ti, gan foliannu a mawrygu yn wastadol dy drugare­ddau ynghanol y g [...]nnulleidfa, trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Neu hyn.

YR ydym ni yn ostyngedig ni yn cyfaddef ger dyfron di o drugaroc­caf Dad, y gallasei yr holl gospedigae­thau [Page] thau a fygythir yn dy gvfraith, yn gy­flawn ddiscyn arnom ni, o herwydd ein haml d [...]osseddau a chaledwch ein calonnau: Etto gan fodd yn wiw gennit o'th dyner drugaredd, ar ein gwan a'n anheilwng ymddarostyn­giad ni, esmwythau y pla niweidiol, a'r hwn yn ddiweddar i'n cystuddi­wydd, ac edfryd llef gorfoledd ac iechy­dwriaeth yn ein cyfanneddau: yr ydym ni yn offrwn i'th dduw [...]ol faw­redd, aberth moliant a diolch, gan glodfori a mawrigu dy ogoneddus Enw o herwydd dy ymgeledd a'th ragddarbodaeth drosom, trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Diwedd y Letani

Prydnhewnol weddi.

Megis o flaen Boreol weddi, felly o flaen Prydnhawnol weddi, dechrever a rhai o'r sentensiau, ac y na di weder y Gyffes Gyffredin, a'r weddi sy ar ei hôl, a chwedi hynny.

EIn Tad ni yr hwn wyt yn y ne­foedd, &c.

Arglwydd egor ein gwesusau.

A'n genau a fynega dy foliant.

Duw brysia i'n cynnorthwyaw.

Arglwydd prysura i'n cvmmorth.

Gogoniant i'r Tâd &c.

Megis ydd oedd yn y &c.

Molwch yr Arglwydd.

Confitebor tibi Psal. III.

O Lodforaf yr Arglwydd a mholl galon, ynghymmanfa y rhaf vni­awn ac yn y gynn [...]lleidfa.

Mawr yw gweithredoedd yr Argl­wydd: wedi eu ceisio gan pawb a'i hoffant.

Gogoniant a hardwch yw ei waith ef: a'i gyfiawnder sydd yn parhau byth

Gwnaeth gofle ei ryfeddodau: gra­slawn a thrugarog yw'r Arglwydd.

Rhoddodd ymborth i'r rhai a'i hof­nant ef: efe a gofia ei gyfammodd yn dragywydd.

Mynegodd i'w bobl gadernid ei weithredoedd: i roddi iddynt etife­ddiaeth y cenhedloedd.

Gwirionedd a barn yw gweithre­doedd ei ddwylaw ef: ei holl orchym­mynion ydynt sicer.

Wedi eu sicerhau byth ac yn dra­gywydd: a'i gwneuthur wewn gwi­rionedd ac vniawnder.

Anfonodd ymwared i'w bobl, gor­chymmynnodd ei gyfammod yn dra­gywyddol: sancteiddiol ac ofnadwy yw ef Enw ef.

Dethreuad doethined yw ofn yr Arglwydd: deall da sydd gan y rhai a [Page] wnant ef orchymmynion ef: y mae ei foliant ef yn parhau byth.

Beatus vir. Psal. 112.

GWyn ei fyd y gwr a ofna 'r Argl­wydd: ac sydd yn hoffi ei orchym­mynion ef yn ddirfawr.

Ei had fydd cadarn ar y ddaiar: cen­heldlaeth y rhai vniawn a fendithir.

Golud a chyfoeth fydd yn ei dy ef: a'i gyfiawnder sydd yn parhau byth.

Cyfyd goleuni i'r rhai vniawn yn y tywyllwch: trugarog, a thosturiol, a chyfiawn yw efe.

Gwr da sydd gymmwynasgar, ac­yn rhoddi benthyg: wrth farn y lly­wodraetha efe ei achosion.

Yn ddiau nid yscogir ef byth: y cy­flawn sydd byth mewn coff [...]dwriaeth.

Nid ofna efe rhad chwedl drwg: ei galen sydd ddisigl, yn ymddiried yn yr Arglwydd.

Attegwyd ei galon: nid ofna efe hyd [Page] oni welo ewyllys at ei elynion.

Gwasgarodd, rhoddodd i'r tlodion, a'i gyfiawnder sydd yn parhau byth: ei gorn a ddyrchefir mewn gogoniant.

Yr annuwiol a wel hyn, ac addigia efe ysgyrnyga ei ddannedd, ac a dawdd ymaith: derfydd am ddymuiad y rhai annuwiol.

Gogoniant i'r Tad, &c.

Megis yr oedd yn y &c.

Y Llith gyntaf a dynnwyd allan o'r ben­nod gynt a fo Dihârebion Solomon.

DOethineb sydd yn gweiddi oddi­allan; y mae hi yn adrodd ei ille­feryddyn yr hoelydd. Y moe hi yn lle­fain yw mhrif-leoedd y dyrfa, yn ury­sau y pyrth: yn y ddinas y mae hi yn traethu ei hymadroddion, gan ddywe­dyd. Pa hid, chwi ynfydion, y cerwch ynfydrwydd? a chwi watwarwyr, y bydd hoff gennych watwar, ac y casaa [Page] ffyliaid wybodaeth? dychwelwch wrth fy ngherydd: wele, mi a dywalltaf fy yspryd i chwi, fyngeiriau a yspysaf i chwi. Yn gymmaint ac i mi eich gwa­hodd, ac i chwithau wrthod; i mi yffyn sy llaw a neb heb ystyried: ond dyis­tyrasoch fy holl gyngor i, ae ni synnech ddim o m cerydd: minnau hefyd a chwardd: af am eich dialedd chwi, mi a wawdiaf pan syrthi o arnoch yr hyn yr ydych yn ei ofni. Pan ddel arnoch yr hyn ydych yn ei ofni megis distryw, a dyfod o'ch dialedd arnoch megis cor­wynt, a dyfod arnoch wasgfa a chaledi: yna y galwant arnaf, ond ni waran­dawaf; yn fore i'm ceistant, ondni'm cant. Canys cas fu ganddynt wybo­daeth, ac ofn yr Arglwydd ni ddewisa­sant. Ny chymmerent ddim o'm cyn­cyngor i, ond dirmygasant fy holl ge­rydd.

Magnificat anima. Luc. 1.

FY enaid a fawrhaa yr Arglwydd: a'm hyspryd a lawenychodd yn Nuw fy Iachawdur.

Canys efe a edrychodd: ac ostyn­geiddrwydd ei wasanaethyddes.

Oblegid wele o hen allan: yr holl genhedlaethau a'm galwant yn wyn­fydedig.

Canys yr hwn fydd alluog a wnaeth ini fawredd: sanctaidd yw ei enw ef.

A'i drugaredd sydd yn oes oesoedd: ar y rhai a i hofnant ef.

Efe a ddangosodd nerth a i fraich: efe a wasgarodd y rhai beilchion ym mwriadau eu calonnau.

Efe a dynnodd i lawr y cedyrn oi heisteddfaou: ac a ddyrchafodd y rhai iselrad.

Efe a ladwodd y rhai newynog a phetau da: ac a anfonodd ymaith y rhai goludog mewn eisian.

Efe a gynnorthwyodd ei was Isra el, gan gofio ei drugaredd: (fel y dy­wedodd writ ein tadau, Abraham a'i had) yn dragywydd.

Gogoniant i'r Tâd &c.

Megis ydd oedd yn y &c.

Neu yntau y Psalm hon.
Cantate Domino. Psal. 98.

CEnwch i'r Arglwydd ganiad ne­wydd, canys efe a wnaeth bethau rhyfedd: a'i ddehemlaw, ac a'i fraich sanctaidy y parodd iddo ei hun Iachaw­dwrmeth.

Yspysodd yr Arglwydd ei Iachaw­dwriath: a datgoddiad oi gyfiawnder yngolwng y cenhodlodd.

Cofiodd ei drugared, a'i wirionedd i dv Israel: a holl derfynau y ddaiar a welsant Iachawdwriaeth ein Duw ni

Cenwch yn llafar i'r Arglwydd, yr holl ddaiar: llefwch, ac ymlawen­hewch, a chenwch.

Cenwch i'r Arglwydd gydda'r de­lyn: sef gyda'r delyn a llef canemo­liaeth.

Cenwch yn llafar o flaen yr Argl­wydd y Brenhin: at yr vtgyrn, a sain trwmnet.

Rhued y mor ac sydd ynddo: y byd a'r rhai a drigant o'i fewn.

Curedd y llifeiriant eu dwylo: a chy­dganed y mynyddoedd o flaen yr Argl­wydd, canys efe a ddaeth i farnu y daiar.

Efe a farn y byd mewn cyfiawn­der: ar bobloedd mewn vniondeb.

Gogoniant i'r Tâd, &c.

Megis ydd oedd yn y &c.

Yr ail llith a dynnwyd allan or 12. ben­nod at y Rhufeiniaid.

YR wyf yn attolwg i chwi, frodyr, ei trugareddau Duw, roddi o ho­noch eich cyrph yn aberth hyw, sancta­idd, [Page] cymmeradwy gan Dduw; yr hyn yw eich rhesymmol wasanaeth chwi. Ac na chydymffurfiwch a'r byd hwn, eithr ymmewidiwch trwy adnewyddi­ad eich meddwl, fel y profoch beth yw daionus, a chymmeradwy a pherffaith ewyllys Duw. Canys yr wyf yn dy­wedyd, trwy y gras a roddwyd i mi, wrth bob vn sydd yn eich plith, na by­ddo i neb uchelsynied yn amgen nag y dylid synied, eithr synied i sobrwyd, fel y thannodd Duw i dob vnfesur ffydd, Canys megis y mae gennym aelo­dau lawer mewn vn corph, ac nad oes gan yr holl aelodau yr vn swydd; felly ninnau, a ni yn llawer, ydym vn corph ynghrist, a phob vn eu aelodau iw gilydd.

Nunc dimitt is. Luke 2.29.

YR awr hon Arglwydd y gollyngi dy was mewn tangnhefydd, yn ol dy air.

Canys fy llygaid a welsant dy Ia­chawdwriaeth.

Yr hon a barotoaist ger bron wy­ned y holl bobl.

I fod yn oleuni i oleuo y Cenhedlo­ed ac yn ogoniant i'th bobl Israel.

Gogoniant i'r Tâd, &c.

Megis ydd oedd yn y, &c.

Neu'r Psalm 67.
Deus misereaiur nostri.

DVw a drugarhao wrthym, ac a'n bendithio, a'thw ynned llew [...]rch ei wyned arnom, a chrugarhaed wy­thym.

Fel yr adwaoner dy ffyrd ar y dda­iar, a'th iachawdwreth ym mhlith yr holl genhedloedd.

Molianned y bobl di O Dduw nid­l [...]anded yr holl bobl dydi.

Llawenhaedd y cenhedloedd, a by­ddant hyfryd: canys tydi a ferni y bobl yn vniawn, ac a lywodraethi y cynhed­loedd ar y ddaiar.

Molianned y bobl di o Dduw: mo­lianned yr holl bobl dydi.

Yna'r ddaiar a rydd ei ffrwyth: a Duw, sef ein Duw ni, a'n bendithia.

Duw a'n bendithia: a holl dder­fynau yr ddair a'i hofnant ef.

Gogoniant i'r Tâd, &c.

Megis ydd oedd yn y &c.

Y Collect o'r dydd.

Yna dyweder y Collect am Heddwch.

DVw oddiwrth ba vn y daw po [...] eidduned sanctaidd, pob cyngor da, a phob gweithred gyfi­awn, dyro i'th wasanaeth-ddyni­on y rhyw dang nhefedd ar na ddi­chon y byd ei roddi, medd y gallon ein calonnau ymroi i vfuddhau i'th orchymmynion; a thrwy dy am­ddiffyniad i ni rhad ofn ein gelyni­on allu o honom dreulio ein hamser [Page] mewn heddwch a thangnhefedd, drwy haeddwigaethu Iesu Grist ein Ia­chawdur. Amen.

Gweddi tros y Brenhin.

O Drugarogcaf Dad, yr ydym ni i gyd dy weision o wir ddyled, a'th blant drwy ras, yn vfudd ddeisyfu ar­nat gadw dy fab Charles ein Bren­hin an llywydd O Arglwydd daionus, haia had rhinwedd ynddo ef, fel y bo i'r deyrnas hon lawer o ffynyddoedd fwynhau aml ffrwyth dy rad a'th fen­dith di arno ef, trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Dros vn a fo claf.

ER glyw ni holl-gyfoethog a thru­garogeaf Ddaw ac Iachaw­dwr, estyn dy arferedig ddaioni i'th wasanethwr yma sydd ofidus gan ddolur: ymwel ag ef, Ar­glwydd megis yr ymwelaist a mam gwraig Petr, ac a gwas y [Page] capten: felly ymwel a'r claf hwn, dy­ro iddo ei gynnesin iechyd, os dy ewy­lyis di yw hynny, ac onid a dyro iddo ras i gymmeryd felly di ymweliad, fel y bo iddo yn ol diweddu y fuchedd bo­enedig hon, allu trigo gyda thi yn y fu­chedd dragywyddol.

Y trydydd Colect am ymwared yri erbyn pob peryglon.

GOleua ein tywyllwch, ni a at­tolwg i ti O Arglwydd, a thrwy dy fawr drugared amddiffyn rhag pob perygl ac enbydrwydd y nos hon, er serch ar dy vn Mab ein Iachaw­dwr Iesu Grist. Amen.

Caniadha i ni Arglwydd, ni a at­tolygwn i ti, yr yspryd i feddul ac i wneuthur byth y cyfryw bethau ac a fo cyfiawn; fel y byddo i ni, y rhai ni allwn fod hebot ti, allu trwot ti fyw yn ol dy ewyllys trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

TAngnehefydd Dduw yr hwn sydd vch law pob deall, a gatwo eich ca­lonnau a'ch meddyliau yngwybodath a chariad Dduw, a'i Fab Iesu Grist ein Harglwydd. A bendith Dduw Holl alloug, y Tad, y Mab, a'r Yspryd glan, a fyddoi'ch plith, ac a drigo gyda chwi yn wastad. Amen.

Yma y terfyna Boreol a Phryd­nhawnol weddi.

Saith Psalm Edifeirwch.

Domine ne in furore. Psal. 6.

ARglwydd na cherydda fi yn dy li­diawgrwydd, ac na chospa fy yn dy lid.

Trugarha wrthyf Arglwydd, canys llosg ydwyfi: iachaa fi O Arglwydd, canys fi esgyrn a gystuddiwyd.

A'm henaid a ddychrynwydd yn ddir­fawr: tithau Arglwydd, pa hyd?

Dychwel Arglwydd, gwared fy en­aid: [Page] achub fi er mwyn dy drugared.

Canys yn angau nid oes coff a am­danat: yn y bedd pwy a'th folianna.

Diffygiais gan fy ochain; bob nos yr ydwys yn gwneuthur fy ngwely yn foddfa: yr ydwyfi'n gwlychu fy ngorweddfa am dagrau.

Treuliodd fy llygad ga [...] ddigter: be­neiddiodd o herwydd fy holl elynion.

Ciliwch oddiwrthyf holl weithred­wyr anwiredd: canys yr Arglwydd a glywodd lef fy wylofain.

Clybur Arglwydd fy neisyfiad: yr Arglwydd a dderbyn fy ngweddi.

Gradwydder, a thralloder yn ddir, fawr fy holl elynion: dychweler, a chy­wilyddeir hwynt yn ddisymmwth.

Beati quorum. Psal. 3 2.

GVVyn ei fyd y neb y maddeuwyd ei drosedd: ac y cuddiwyd ei bechod. Gwyn ei fyd y dyn ni chyfrif yr Ar­glwydd iddo anwiredd: ac ni bo dichell yn ei yspryd.

Tray tewais, heneiddiodd fy esgyrn: gan fy rhuad ar hyd y dydd.

Canys trymhaodd dy law arnat dydd a nos: fy irder a drowyd yn sych­der haf.

Addefais fy mechod wrthyt, a'm hanwiredd ni chuddiais: dywedais, cyffesaf yn fy erbyn fy hun fy anwi­reddau i'r Arglwydd, a thi a faddeu­aist anwiredd fy mhechod.

Am [...]yn y gweddia pob duwiol ar­nat ti yn yr amser i'th geffir: yn ddiau yn llifeiriant dyfroedd mawrion, ni chant nessaau atto ef.

Ti ydwyt loches i mi; cedwi fy rhag ing: amgylchynisi, a chanidau ymwared.

Cyfarwyddaf di a dysgaf di yn y ffordd yr elych: a'm llygad arnat i'th gynghoraf.

Na fyddwch fel march, neu fel, heb ddeall: yr hwn y mae: haid attal ei [Page] ou a genfa ac a ffrwyn, rhag ei ddi­nessau attat.

Gofidiau lawer fydd i'r annuwiol: ond y neb ymddiried yn yr Arglwydd, trugared a'i cylchyna ef.

Y rhai cyfiawn byddwch lawen a hyfryd yn yr Arglwydd: at rhai vniawn a galon oll cenwch yn llafar.

Domine ne in furore. Psal. 38.

ARglwydd, na cherydda fi yn dy lid: ac na chospa fi yn dy ddigllo­nedd.

Canys y mae dy saethau ynglyn ynof: a'th lawyn drom arnaf.

Nid oes Iechyd yn fy nghnawd o herwydd dy ddigllonedd: ac nid oe [...] heddwch i'm hesgryrn oblegid fy me­chod.

Canys fy nghamweddan a aethant dros fy mhen megis baich trwm y maent yn rhy drwm i mi.

Fy nghleisiau a bydrasant: ac a [Page] lygrasant gan fy ynfydrwydd.

Crymmwyd a dar offyngwyd fi yn ddirfawr: beunydd yr ydwyf yn my­ned yn alarus.

Canys fy lwynau a lanwyd o ffiei­ddglwyf: ac nid oes iechyd yn fy nghawd.

Gwanhawd, a drylliwyd fi yn dra­mawr: rhuais gan aflonyddwch fy nghalon.

O th flaen di Arglwydd, y mae fy holl ddymuniad; ac ny chuddiwyd fy vchenaid oddiwrth [...]t.

Fy nghalon sydd yn llammu fy nerth a m gadawodd: a llewyrch fillygald nid yw ychwaith gennif.

Fy ngharedigion a'm cyfeillion a safent oddiar gyfer fy mhla: a'm cyf­neseifiaid a safent o hirbell.

Y rhai hefyd a geisient fy einioes a osodasant faglau: a'r rhai a geisient fy niweid a draethent adwiroddau, ac a [Page] ddychymnygent ddichellion ar hyd y dydd.

A minnau fal byddar ni chlywn: eithr oeddwn fal mudan heb agoryd ei enau.

Felly roeddwn fol gwr ni chlywai: ac heb argyoeddion yn ei enau.

O herwydd i'm obeithio ynot Argl­wydd: ti Arglwydd fy Nuw a wran­dewi.

Canys dywedais, gwrando fi, rhag llawenychau o honynt i'm herbyn: pan lithrei fy nhroed ymfawrygent i'm herbyn.

Canys parod wyfi gloffi: a'm do­lur sydd ger fy mron yn wastad.

Pan y mynegaf fy anwiredd: ac yn gedyrn: amlhawyd hefydd y rhai a'm cassant ar gam.

A'r rhai a dalant ddrwg dros da, a'm gwrthwynebant: am fy mod yn dilyn daiani.

Na ad fi, O Arglwydd: fy Nuw, nac ymbellha oddi wrthyf.

Brysia i'm cymmorth: O Argl­wydd fy iachawdwraeth.

Miserere Psal. 51.

TRugarhaa wrthyf O Ddaw yn ol dy drugarogrwydd: yn ol lliaws dy dosturiaethau, dilea fy anwireddau.

Golch fi yn llwyr ddwys oddiwrth fy anwiredd: a glanha fi oddi wrth fy mhec [...]od

Canys yr wyf yn cynabod fy ngham­weddau a'm pechod sydd ym wastad ger fy mron.

Yn dy erbyn di, dydi di hunain y pe­chais, ac y gwneuthum y drwg hyd yn dy olwg: fel i'th gyfiawnhaer pan le­ferych, ac byddit bur pan farnech.

Wele mewn anwired i'm lluni­wyd: ac mewn pechod y beichiogodd fy mam arnaf.

Wele, ceraist wirioned oddi mewn: [Page] a pheri i mi wybod doethineb yn ddirgel

Glanha fi ag Yssop, ac mi a lanhett: golch fi, a byddaf wynnach na'r eira.

Par i mi glywed gorfoledd, a lla­wenydd: fell y llawenycho yr esgyrn a ddrylliaist.

Cudd dy wyned oddiwrth fy mhe­chodau: a dilea fy holl anwireddau.

Crea galon lan ynef o Dduw, ac ad­newydda yspryd vniawn o'm mewn.

Na fwrw fi ymaith oddi ger dy fron: ac na chymmer dy Yspryd san­ctaidd oddiwrthyf.

Dyro drachefn i mi orfoledd di ia­chawdwriaeth: ac a'th hael yspryd cynnal fi.

Yna y dysgaf dy ffyrd i rhai anwir: a phechaduriaid a droir attat.

Gwared fi oddiwrth waed, O Dduw, Duw fy iachawdwriaeth: a'm tafod a gan yn llafar am dy gyfiawnder.

Arglwydd agor fy ngwefusan: a'm genau a fynega dy foliant.

Canys ni chwennychi aberth, pe amgen mi a't rhoddwn: poeth offrwm ni fynni.

Aberthau Daw ydynt yspryd dry­lliedig: calon ddrylliog gystuddeidig Dduw, ni ddirmygi.

Gwnn ddaioni, yn dy ewyllysgarwch i Sion: adeilada furiau Ierusalem.

Yna y byddi fodlon i ebyrth cyfi­awnder, i boeth offrwm ac aberth llosg: yna'r offrymmant fustych ar dy allor.

Domine exandi: Psal. 101.

ARglwydd clyw fy ngweddi: de­led fy llef attat.

Na chudd dy wyned oddiwrthyf, yn nydd fy nghyfyngder gostwng dy glust attaf: yn y dydd y galwyf, brysia, gwrando fi.

Canys fy nyddia a ddarfuant fel mwg: a'm hesgyrn a boethasant fel aelwyd.

Fy nhalon a darawyd ac a wy­wodd fel llysieuyn: fel yr anghofiais fwytta fy mara.

Gan lais fy nhuchan: y glynodd fy esgyau wrth fy ngh [...]awd.

Tebyg wyf i belican or anialwch: ydwyf fel dylluan y diffaithwch.

Gwilia's, ac ydwyf fel aderyn y to, vnig ar ben y ty.

Fy ngelynion a'm gwradwyddant beuyndd: y rhai a ynfydant wrthyf a drugasant yn fy erbyn.

Canys bwytteais ludw fel bara: a chymmysgais fy niod a wylofain.

O herwydd dy lid di a'th ddigofaint: canys codaist fi i fynu, a theflaist fi i lawr.

Fy niddiau sydd fel cysgod yn cylio: a minnau fel glaswelltyn a wywais.

Tithau Arglwydd a barhei yn dra­gywyddol: a'th goffadwriaeth hyd genhedlaeth a chenhedlaeth.

Ti a gyfodi, ac a drugarhei wrth Sion: canys yr amser i drugarhau wrthi, fel yr amser nodedig a ddaeth.

Oblegid y mae dy weision yn coffi ei meini: ag y tosturia wrth hi llwch hi.

Felly y cenhedloedd a ofnant Enw'r Arglwydd: a holl frenhinoed y ddaiar dy ogoniant.

Pan adeiladd y Arglwydd Sion: y gwelir ef yn ei ogoniant.

Efe a edrych ar weddi y gwael: ac ni ddiyst yrodd ei dymuniad.

Gyn a ysgrifennir i'r genhedlaeth a ddel: a'r bobl a greir a foliannant yr Arglwydd.

Canys efe a edrichodd o'r vchelder ei gyssegr: yr Arglwydd a edrichodd o'r nefoedd ar y ddaiar.

I wrando vchenaid y carcharorion ac i roddhau plant angau.

I fynegi Enw yr Arglwydd yn Si­on a'i foliant yn Ierusalem.

Pan gasgler y bobl ynghyd: a'r teyr­nasoed i wasanaethu'r Arglwydd.

Goffyngodd efe fy nerth ar y ffordd: byrhaodd fy nyddiau.

Diwedais, fy Nuw na chymmer fi ymaith ynghanol fy nyddau: dy flynyddoedd dy sydd yn oes oesoedd.

Yn y dechrouad seiliaiff y ddair: a'r nefoedd ydynt waith dy ddwyld.

Hwy a ddarfyddant, a thi a barhei, ie hwynt oll a heneiddiant fel dille­dyn: fel gwisg y newidi hwynt a hwy a newidir.

Lithau'r vn ydwyf: a'th flynyddo­ed ni ddarfyddant.

Plant dy weision a barhaent a'i had a sicerheir ger by fron di.

De profundis clamavi. Psal. 130.

OR dyfnder y llefais arnat, O Ar­glwydd.

Arglwydd clyw fy llefain: ystyried dy glustiaw wrth llef fy ngweddiau.

Os creffi ar anwireddau Argl­wydd: O Arglwydd, pwy a saif.

Onid y mae gyda thi faddeuant, fel i'th ofner.

Disgwlliaf am yr Arglwydd disg­wil fy enaid: ac yn ei air ef y gobei­thiaf.

Fy enaid sydd yn disgwil am yr Ar­glwydd, yn fwy nag y mae yr gwilwyr am y bore: yn fwy nag y mae gwil­wyr am y bore.

Disgwilied I Israel am yr Argl­wydd: a'herwydd y mae trugaredd dyda'r Arglwydd, ac aml ymwared gydag ef.

Ac efe a wared Israel, oddiwrth ei holl anwireddau.

Domine exa [...]di. Psal. 143.

ARglwydd clyw fy ngweddi, a gwrando ar fy neisyfiadau: er­glyw fi yn dy wirionedd, ac yn dy gyfi­awnder.

Ac na ddos i farn a'th was: o her­wydd ni chyfiawnheir neb byw yn dy ollwg di.

Canys y gelyn a erlidiodd fy enaid, curodd fy enaid i lawr: gwnaeth i mi drigo mewn tywyllwch, fel y rhai a fu feirw er ys talm.

Yna y pallodd fy yspryd o'm mewn: ac y synnod fy nghalon ynof.

Cofias y dyddiau gynt myfyricis ar dy holl waith: ac yngweithredoedd dy ddwylo y myfyriaf.

Lledais fy nwylaw attat: fy enaid fol tir sychedig sydd yn hiraethu am danat.

Oh Arglwydd gwrando fi yn ebr­wydd: pallod fy yspryd, na chud dy wyneb oddiwrthyf, rhag fy mod yn gy­ffylib i'r rhai a ddisgynnant i'r pwell.

Par i mi glywed dy drugarowgr­wydd bore, o herwydd ynot ti y gobei­thiaf: part mi wybod yfford y rhodi­wyf, [Page] oblegid attat ti y derchafaf fy enaid.

Gwared fi oddiwrth fy ngelynion, O Arglwydd: gyda thi yr ymguddiais.

Dysg i mi wneuthur dy ewyllys di, canys ti yw fy Nuw: tywised dy ys­pryd daionus fi i dir uniondeb.

Bywha fi O Arglwydd, er mwyn dy Enw, dwg fy enaid allan o ing, er mwyn dy gyfiawnder.

Ac er dy drugraedd, distria fy nge­lynion, a difetha holl gystuddwyr fy enaid: oblegid dy was dy pwyst.

Gogoniant i'r Tâd &c.

Megis ydd oedd yn y, &

Yr Anthem.

NA chofia Arglwydd, ein anwiredd, rhaglaened dy drugaredd ni ar frys, canys truain iawn ydym: cyn­northwya ni o Dduw ein Iachaw­dwr, ac er gogoniant dy Enw gwared [Page] ni: bydd drugarog wrthum, ac er mwyn dy Enw maddeu i ni ein pe­chodau. Na ad ir annuwiol dydwe­dyd. Pa le y mae eu Duw hwynt.

Dy bobl di ydyw ni, a defaid dy bor­fa; i ti y diolchwn yn dragywydd. O oes i oes y mynegwn dy foliant a'th glodforedd. I ti wy bytho'r moliant a'r gogoniant byth ac yn dragywydd Amen.

Yma terfyna y vii Psalm.

Collectau a dynnwydd allan o'r Llyfr gweddi gyffredin, i'w dywedyd bob dydd yn yr wythnos, O flaen y co-lectau eraill fy yn niwedd Boreol a Phrydnhawnol weddi.

Ar Ddie Sûl.

HOll-allaog a thrugarog Dduw, a rodd pwy vn yn vnig y daw, bob i'th ffyddion bobl dy wasanaethu yn gywir ac yn fawledig: Cantadha, ni [Page] a erfyniwn i ti, allu o honom redeg at dy nefol addewidion, megis na phalle gennym ny y diwedd eu mwynhau: trwy Iesu Ghrist ein Harglwydd. Amen.

Ar Ddie Llûn.

HOll alluuog a thragywyddol Dduw yr hwn yn wasted barottach i wrandon a nyni a weddio, ac wyt arfe­rol o roddy mwy nag a archom, neu a ryglydaom : tywallt arnom amlder dy drugaredd, gan faddeu i ni cyfryw be­thau ac y mae ein cydwybod yn eu hof­ni, a rhoddi i mi y pethau ni feiddia ein gweddi ei erchi: trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Ar Ddie Mawrth.

DVw, yr hwn a arlwyaest i'r rhai a'th garant gyfryw bethau daio­nus ac y sydd vch ben pob deall dyn, tywallt i'n calonnau gyfryw serch ar­nat, fel y byddo i mi gan dy garu ym [Page] mhob rhyw beth, allu addewidion, y rhai sy fwy rhagorol na dim a fedrom ni ei ddeisyf: trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Ar Ddie Mechur.

DVw, yr hwn wyt wir nerth i bawb oll ac y fy yn ymddiried ynot, yn drugarog derbyn ein gweddi­au: a chan na ddichon gwendid ein marwol anian wneuthur dim da hebot ti, Caniadha i ni gymmorth dy nefol rad, fel y bo i ni gad gadw dy or orchy­mynion, ryngu bodd i ti ar ewyllys a gweithred: trwy Iesu Grist ein Ar­glwydd. Amen.

Ar Ddie Iou.

HOllgyfoethog Dduw, yr hwn wyf yn gwneuthur meddyliau yr holl ffyddloniaid i fod o vn ewyllys: Ca­niadha i'th bobl, fod yddynt garu yr hyn yr wyt yn ei orchymmyn, a deisyfu yr hyn yr wyt yn ei addo ym mhlith [Page] amrafael ddam weiniau 'r byd, allu o'n calonnau gwbl arhos yn ylle ymae gwir lawenydd i'w gat ffael, trwy Grist ein Harglwydd. Amen.

Ar Ddie Gwener.

O Arglwydd, yr hwn wyt yn d [...]sgu i nina thal dim ein holl weithredo­edd heb gariad perffaith: anfon dy Yspryd glan, a thywallt yn ein calon­nau ragorol ddawn cariad perffaith, gwir rwymyn tangnefedd a holl rin­weddau da, heb yr hwn pwy bynnag sydd yn byw a gyfrifir yn farw ger dy fron di; Caniadha hyn er mwyn dy vn Mab Iesu Grist. Amen.

Ar Ddie Sadwrn.

DYrcha Arglwydd attolwg i ti, dy gadernid, a thyren in plith, ac am y rhwstr a'r lluddias y sydd arnom, y ran anwiredd ein pechodau, bydded i'th ddaionus rad ti gwared ni yn ebrwydd, trwy ddiwygiad dy Fab ein [Page] Harglwydd; er hwn gyda thi a'r ys­pryd glan byddo anrhydedd a gogoni­ant yn oes oesoed. Amen.

Angwhaneg o'r vn Collectau.

HOll-alluog a thragywyddol Dduw edrch yn drugarog ar ein gwne­did: ac yn ein holl beryglon a'n ang­henion, ystyn dy ddeheulaw i'n cym­morth ac i'n amddiffyn, trwy Grist ein Harglwydd. Amen.

Vn arall.

DVw, yr hwn a wyddost ein bod ni­wedi ein gosod mewn cymmaint a chynnifer o ber [...]glon, ac na's gallom o herwydd ein gwendid dynol, sefyll bob amser yn uniawn, Caniadha i ni iechyd enaid a chorph, fel y bo am yr holl bethau ydd ym ni yn eidioddef am bechod, allu o honom drwy dy borth di eu gorfod a'i gorchfygu, trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Vn arall.

O Arglwydd Dduw, yr hwn a weli nad ydym ni yn ymddired mewn vn weithred a wnelom: Caniadha yn drugarog fod i ni drwy dy nerth, ga­el ein hamddiffyn rhag pob gwrthwy­neb trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Vn ar [...]ll.

HOll alluog Duw, yr hwn ni cha­shei ddim ar a wnaethost, ac a fa­ddeui bechodaw pawb y sy edifeiriol: Creaa gwna ynom newydd a dryllei­dig galon; fei y bo i ni gan ddyledus ddoluriaw am ein pechodau, a chyfa­ddeu ein trueni, allu caffael gennyt, Dduw yr holl drugaredd, gwbl faddeu­aint a gollyngdod, trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Vn arall.

NI a attolygwn i ti, Holl alluog Dduw, edrych o donot ar ddeisyfi­adau [Page] dy ufudd weision, ac ystyn dde­heulaw dy fawredd i fod yn ynwared i ni yn etbyn ein gelynion, trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Vn arall.

ARglwyd par di fod arnom wasta­dol ofn a chariad dy sanctaidd Enw, canys byth ni phelli gymmorth y sawl a feithrin [...]ch yn nwysder dy ga­riad: Caniadha hyn er cariad ar dy vn Mab Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Vn arall.

ARglwydd ni a attolygwn i ti yn drugarog ein gwrando, ac megis y rh [...]ddaist i ni feddylfryd calon i weddis caniadha drwy dy fawr nerth i ni gael ein hamddiffyn, trwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

O weddi dra duwiol, gymmwys i'w harfer gan bob Christion.

O Hael ddaionus Iesu, O Iesu, deg, O Iesu Fab y Fair forwyn, [Page] llawen trugaredd a gwirionedd: o deg Iesu yn ol dyfawr drugaredd trugar­haa wrthyf: O ddaionus Iesu, yr wyf yn attolwg i ti er mwyn dy werth­awr waed y buost fodlon i w golli ar allor y groes er ein mwyn ni bechadu­riaid truain fod yn wiw gennyt dynnu y maith yn llwyr fy holl anwireddaui, ac na m dirmygych, a minnau fel hyn yn vfudd ddeisyfu arnat, ac yn galw ar dy sanct iddiaf Enw Iesu. Yr Enw yma Iesu sydd enw pereiddwych. Yr Enw yma Iesu sy enw Iachawdwri­aeth. Oblegid beth yw Iesu ond Ia­chawdur: O ddaionus Iesu, tydi a'm creaist i, ac a'm prynaist i a'th werthfawr waed. Na ad i mi fyned yn golledig, a thithau wedi fy ngwneu­thur i o ddiddim ddeunydd: O ddaio­nus Iesu; na ad i'm hanwired fy ni­strywie, a thithau wedi fy ngwneu­thur i o'th oll allueg ddaioni. O ddaio­nus [Page] Iesu, cydnedydd dy ran dy hun o honafi a sych ymaith yn llwyr bob peth ac sy yn fy nhynnu i oddiwrthyt ti. O ddaionus Iesu, trugarhua wr­thyfi tra fo amser trugaredd, ac na m gwradwydda yn amser dy farn ofnad­wy. O ddaionus IESU, os darfu i mi bechadur truan, trwy fy ngorthr­wm bechodau, wrth dy gyfiawnder di haeddu tragywyddawl boenau: etto yr wyf yn appelio oddiwrth dy gyfi­awnder di, ac yn rhoi ewbl o'm hym­ddiriedd yn dy anhydraeth drugaredd di, Nid [...]es gennyf ddim ammau nas cymmer i di drugaredd arnafi megis tad cariadus ac Arglwydd trugarog. O ddaionus Iesu, pa fudd sydd yn fy ngwaed i, gan fod yn rhaid i mi ddisgyn i lygredigaeth? diau na bydd i'r rhai meirw dy fawrygu di, na r holl rai sydd yn hisgyn i vffern. O drugarogcaf Iesu, trugarha wrthyf. O garueiddiaf [Page] Iesu, gwared fi O fwyneiddiaf Iesu, dwg fi bechadur truan a rifedi y rhai a sydd cadwedig. O Iesu Iachawdwri­aeth y rhai a gredant yont ti. trugarhaa wrthyf. O ddaionus Iesu, maddeeuant fy holl bechodau. O Iesu Fab y Ian wyryf Fair, cynnysgaedda fi a'th ras, ac a doethined, ac a chariad perffaith, ac a diweirdeb, ac a gost yngeiddrwyd, ie ac a dianwadal ddioddefgarwch yn fy holl wrthwyneb; fed y bo i mi dy ga­ru di yn berffaith, a chael ynot ti fy go­goneddu, a bod cwbl o'm difyrwch yn­of ti. byth heb ddiwedd. Amen.

Gweddi Manasses Brenhin Iuda.

O Arglwydd, Holl-alluog Dduw ein tadau Bbraham, Isaac, ac Iacob; a'i cyflawn hiliogaeth hwynt: yr hwn a wnaethost nefoedd a daiar, a'i gwychder oll: yr hwn a rwymaist y mor a gair dy orchymmyn: yr hwn a geuaist y dyfnder ac a'i seliaist a'th [Page] Enw ofnadwy a gogoneddus; yr hwn y mae pob peth yn ei ofni, ab yn crynu thac wyneb dy nerth. Oblegid ni ellir aros mawred dy ogoniant, na dioddef didfer dy fygwth yn erbyn pechaduri­aid. Eithr trugared dy addewyd ti sydd anfeidrol, ac anchwiliadwy; oble­gid tydi sydd Arglwydd goruchuf daio­nus, ymarhous, mawr ei drugaredd he­fyd ac ed [...]feiriol am ddrwg dyn. Tydi O Arglwydd yn ol amlder dy ddaioni, a addewaist edifeirwch a maddeuant i'r rhai a bochasant i th erb [...]n, ac yn amldra dy dosturiath a ordeiniost edi­feirwch i bechaduriaid er iachawdwri­aeth. Am hynny tydi O Arglwydd Dduw y y rhai cyfiawn, ni osodaist edi­feirwch i'r rhai cyfiawn, i Abraham, Isaac, ac Iacob, y rhai ni phechasant i'th erbyn, ond ti a osodaist edifeirwch er fy mwyn i bechadur. Mi a bechais yn fwy na rhifedi tywod y mor: fy anwiredd­au [Page] a amlhasant. O Arglwydd, fy an­wireddau a amlhasant, ac nid wyfi deliwng i edrych ac i weled vchder y nefoedd, o herwydd amldra fy anwi­reddau. Mi a grymmais i lawr gan rwymau haiarn fel na allwyf godi fy mhen; ni allaf chwaith gymmeryd fy anadl, am gyffroi o honof dy lid di, a gwneuthur yr hyn sydd ddrwg yn dy olwg, dy ew [...]llys nis gwneuthum, a'th orchymynion nid cedwais Gosodais i fynu ffididd-dra, ac awlheais gam­weddau. Ac yr awrhon yr ydwyfi yn plygu glyn fy nghalon gan ddymuno daio [...]i gennyt. Pechais O Arglwydd, pechais ac yr ydwyf yn cydnabod fy adwireddau Am hynny yr ydwyfi yn deisyf gan attolwg iti, maddeu i ini o Arglwydd, maddeu imi, ac na ddife­tha fi ynghyd a'm hanwireddau, ac na chadw ddriog i mi, gan ddigio byth wr­thyf; ac na ddamnia fi i geudod y ddai­ar: [Page] canys tydi sydd Dduw Duw me­ddaf i r edifeiriol; ac ynofi y dangosi dy holl i daioni, oblegid ti a'm hachuby i, yr hwn ydwyf annheilwng, yn ol dy fawr drugaredd. Am hynny i'th foli­annaf di bod amser, holl ddyddiau fy einioes: oblegid y mae holl nerthoedd y nefoedd yn foliannu di, ac i ti y mae 'r gogoniant yn oes oesoedd. A­men.

Ymadrodd Iob yn ei ddygn wrthwyneb, a'i golled am ei holl da.

NOeth y daethym o groth fy mam, a noeth y dychwelaf: yr Argl­wydd a roddodd, a'r Arglwydd a ddy­godd ymaith: bendigedig fyddo Enw'r Arglwydd. Amen.

Gweddi cyn gwrando pregeth.

O Drugarogrcaf Dad, ac Argl­wydd daionus, yr hun o'th fawr drugaredd a roddaist dy fendigedig [Page] air i fod yn ganwyll in traed ni ac yn oleuni i'n llwybran egor ein calon­nau drwy weithrediad dy lan Ys­pryd, fel y gallom deall dy wirionedd di: A chantadhai i ni am y pethau y bom yn eu deall yn ol dy ewyllys di, allu o honom eu dilyn yn ein gweithieddedd a'n bucheddau, er go­goniant i'th Enw di, a chadwedi­gaeth ein heneidiau ein hunain, trwy Iesu Grist ein Harglwydd, Amen.

Am ymwared oddiwrth ein gelynion. Esa. 37.16.

O Arglwydd lluodd, Duw Israel, yr hwn wyt yn trigo rhwng y Cerubaid, ac wyt Dduw­i holl deyrnasoedd y ddaiar, yr hwn a wnaethst nefoedd a daiar: Go­gwydda Arglwydd dy glust a gwran­do, egor dy lygaidd Arglwydd ac edrych: Achub ni Arglwydd oddi­wrth [Page] ddwylo ein gelynion, fel y gwy­po holl deyrnasoedd y byd, mai ti yn vnic fydd Arglwydd, Amen.

Gweddi am ddigonohwydd bydol. Din. 10 7.

DAu beth yr wyf yn eu gofyn na ominedd hwynt i mi cyn fy marw; Tynn ym mhell oddiwrthyf wagedd a chelwydd, na ddyro i mi na thlodi, ha chyfoeth; portha fi a'm digon o fara, rhag imi wrth ymlenwi dy wadu di, a dywedyd, pwy ywr Arglwydd? neu rhag i my o syrthiaf mewn tlodi, fyned i lidratta, a chymmeryd Enw fy Nuw yn ofer.

Gweddi wrth godi'r bore.

O Arglwydd Iesu Grist, tydi yw gwir oleuni 'r byd, a'r haul sy bod amser yn tywynnu ac heb y machlyd un amser, a'th belydr di sydd yn goleuo pob peth: llewyrcha a [...] tolwg i ti yn, fy­nghalon a'm hyspryd i a gwasgara dy, [Page] wyll-nos pechod, a chaddug niwl an­wibodae [...]h allan o'm meddwl i, fel y gallwyf rodio yn weddus megis, wrth liw dydd, ac ymwrthod a gweithredo­edd y tywillwch. Caniadha [...]yn Ar­glwydd, er mwyn dy anrhyd [...]ddus gy­fodiad. Amen.

Wrth fyned allan or ty.

O Arglwydd Dduw, Gwna i mi wybod dy ffyrdd, a disg i mi dy liw­brau, Cyfarwydda fy nghamrau wrth dy fendigedig air. Arwain fi yn dy gyfiwnder, a gwastadhaa dy ffordd om dlaen. Cynnal fy ngherddediad yn dy lwybrau, fel na lithro fy urhaed. Bydded dy sanctaidd Angel gyda mi, rhag i'r cythraul gael gwal nac i'r an­wir nesau i m drygu. Caniadha hyn er mwym dy un Mab Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

[...]
[...]

Wrth fyned i'th waith.

Y [...] O Arglwydd, yr a dyn [...] iw waith, ac iw orch­wyl [...] yr hwyr. Dyro i mi ddeal a fy [...] [...]sprydol, a nerth a gallu corphoro [...] i ddibennu fy ngwaith yn llwyddiamius ac fel yr ydwyf yn ei gychwyn yn dy Enw di, caniadha allu o honof ei orphen i'th ogonian [...] di, drwy Iesu Grist ein Harglwydd. Amen.

Wrth ymadael a'th waith.

O Arglwydd Dduw Tad, ynot ti yn vnig y mae ein holl nerth ni an grim: ofer y llafuriwn, ac anfuddiol ddilles fydd ein gwaith oni bydd cymmorth dy ras di gv­da ni. Am hynny y rhoddwn i ti fawr ddiolch am fendithio ein gwaith ni an llafur. Hebot ti ni allasem ni ddwyn ein gwaith i ben. Tydi yw ein cadernyd ni; a'th rad [Page] di a'th fendith a wnaeth i ini allu [...]rphen ein gwaith. I ti [...] r go­oniant a'r anrhydedd yn [...] [...]e [...]oedd men.

With fyned i gysgu.

MOliant a diolch a fo i ti. Ar­glwydd Iesu Grist, prynwr y [...]yd. Trwot ti y gwnaed pob peth [...]r a wnaethbwyd, a hebod ti n [...]l dim barhau. Trwot ti y gwnaed dydd a'r nos, a'r misoedd a'r bly­nyddoedd, a'r goleuni, a'r tywyll­wch; a thrwot ti y cynhesir, a [...] [...]heolir hwynt, Yr ydym ni drua [...] i ddynion yn attolwg i ti O Ar­glwydd, ein derbyn ni ynos hy [...] dan gysgod dy drugarodd. Cad [...] ni rhag dychryn nos, a rhag ma­glau a dichellion y cythraul. Par mi weled goleuni mewn ty [...]yllwch, canys ti yw'r gwir o [...] ­ [...]ni. Cadw ni rhag y tywyl­wch [Page] [...] [Page] [...] [Page] [...] a dwg ni i mewn i'r gole [...] [...]ragywyddol, i'th foliannu di byth [...]. Amen.

With fyned i'r Eglwys.

YN amlder dy drugared, Arglwyd y deuafi'th dy, addolaf tu a'th dem [...] [...]anctaidd yn dy ofn di. Caniadh [...] [...]edru moliannu dy ogoneddus Enw diolch i ti am bob peth, a dysgu d [...] [...]anctaidd air ac vfuddhau iddo a b [...]heddu yn ei ol, fel y gallom yn y d [...]dd gael dy foliannu dy yn wastado [...] [...] y nef, trwy Iesu Grist ein Hargl­wydd. Amen.

TERFYN.
[...]
[...]

This keyboarded and encoded edition of the work described above is co-owned by the institutions providing financial support to the Text Creation Partnership. Searching, reading, printing, or downloading EEBO-TCP texts is reserved for the authorized users of these project partner institutions. Permission must be granted for subsequent distribution, in print or electronically, of this EEBO-TCP Phase II text, in whole or in part.