ORATIO Deo Sacrificium. Oranti subsidium. Dæmonibus flagellum.
Hynny yw, GWEDDI SYDD yn Aberth i dduw. yn Gymmorth i Weddiwr. yn Wialen i'r Cythreuliaid.
Gweddi sydd Clavis Diei. Sera Noctis.
1. Agoriad i egoryd y dydd.
[Page 2] Yn foreu y clywi fy llêf, yn foreu Arglwydd y cyfeiriaf attat: ac yr edrychaf i fynu, Psal. 5. 3.
Myfi a lefais arnat Arglwydd: yn foreu yr achub fyn-gweddi dy flaen, Psal. 88. 13.
2. A chlô i gaur nôs.
Yn hwyr y gweddiaf, a byddaf daer, ac efe a glyw fy lleferydd. Ps. 55 17.
Cyfeirier fyn-gweddi ger dy fron fel arogl-darth, a derchafiad fy nwylo ofrwm prydnhawnof, Ps. 141. 2.
Boreu a phrydnhawn.
A Arogl-darthed Aaron [Page 3] arogl-darth bôb boreu, a phan oleuo ef y lampau yn y cyfnos, arogl-darthed arogl-darth llysseuog, Exod. 30. 7, 8.
Y boreu haua dy hâd, a phryduhawn nac attal dy law: canys ni wyddost, pa un a ffynna, ai hyn ymma, ai hyn accw, ai ynteu da fyddant ill dau, yn yr un, ffunyd. Preg. 11. 6.
I. CYFFES-BECHODEU.
CYffes yw rhan o Weddi, sydd yn chwilioallan, ac yn dat guddio ein pechodeu, ac yn i lledu hwynt ger bron yr Arglwydd, fel y lledodd He ekiah y llythureu a dderbyniaseu ef oddiwrth Freuhin Assyria: neu fel yr egorodd Joshua ogof Makkedah, a dygodd-allan y pum Brenhin oedd yno yn guddiedig; felly y mae cyffes yn egorud y galon, ac yn egluro [Page 5] ein mynwes-bechodeu, iw dwyn hwynt allan i oleuni, a djal. Megis y mae gorud gwythen yn gwellhau anwyl y cnawd; fellyy mae Cyffes, yn iachhau clefydau 'r enaid: canys os cyfaddefwn ein▪ pechodeu, cyfiawn, a ffyddlon yw Duw, fel y maddeuo i ni ein pechodeu,1. to▪ 1. 9. ac i'n glanhâo oddiworth bôb anghyfiawnder. Ar fyrr eirieu, Cyfaddef a orchmynnwyd gan Dduw, ac a arferwyd gan y Sainct, ac sydd (medd Salomon) yn nôd o ddyn cyfiawn; i gyhuddo ei hun, yn nechreu ei weddi. *Breuddwydio a wna dŷn pan gysgo,Somnium narraye vigilantis, vitia confiteri poenitentis. Sen. [Page 6] ond ni ddichon draethu ei freuddwyd, nes iddo ddeffroi Mae cyffes yn arwydd o'n deffroi o gwsg pechod trwy râs Duw.
Dywedais, cyffessaf fynghamweddau i'r Arglwydd, a thi a faddeuaist anwiredd fymhechod, Ps. 32. 5.
Os cuddiais fynghamweddau fel Adda; gan guddio fy anwiredd yn fy mynwes, Job. 31. 33.
Canys yn wyf yn cydnabod fynghamweddau, am pechod sydd yn wastad ger fy mron, Psal. 51. 3.
Y CYFFES LETANI.
VVEle mewn anwiredd i'm lluniwyd, ac mewn pechod y beichiogodd fy man arnaf.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Pan oeddwn fachgen, fel bachgen y llefarwn, fel bachgen y deallwn, fel bachgen y meddyliwn, ac etto ni wis heibio bethau bachgenaidd.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
[Page 8] Pan gynnyddais-i-fynu, trach wantau 'r cuawd oeddynt rŷ galed i mi, ymladdasant yn fy erbyn, ac am gorchfygasant; gofalon y bŷd a'm cynhyrfuant, difyrrwch y bŷd am twyllodd, balchder y bywyd a'm ymchwyddodd, awydd-fryd dial a'm ymlosgodd, a phechod a deirnasodd yn fynghorph marwol.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Rhoddais aelodau fyngnhawd yd weision i bechod, ac yn arfau i anghyfiawnder: fy mhen i fwriadu aflwydd, fy nwylo i wneuthur anwiredd, fynhafod [Page 9] i dyngu, ac i gablu, fynghlistiau i ymwrondaw ar ymadrodd llygredig, fy llygaid i edrych ar wagedd, fynhraed i sefyll ynffyrdd pechaduriaid, ac i rodio ynghyngor 'r anuwoyon; yngimmaint ac nad oes dim cyfan ynof, wadn y troed hyd y pen.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Naill ai ni wneuthym y pethau y ddylaswn, ne mi ai gwneuthym yn flingar, ac yn ddiofal: esgeulusais amser fy ymweliad, ni adnabu'm yn fy amser, y petheu a berthunent i'm heddwch.
[Page 10] O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Pechais yn dy erbyn di, a chamweddais yn erbyn fynghymydog, trwy ddiystyrwch, ac ammhwyll, trwy ddigter, a thafod anhymoraidd; o'm gwirfodd, cynfigen, bwriad drwg, ac anghariadoldeb.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Pechais ynddynt hwy oll, a lygrais trwy fyngeirieu, fynghyngor, neu fy esampl: ynddynt hwy oll, a ddylaswn argyoeddi, ac ni argyoeddais, ac ynddynt hwy oll, a ellaswn wellhau, ac ni wellhais.
[Page 11] O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Pechais yn diesceulyso amser cyfaddas i ymgyfarch tŷ a bwrdd 'r Arglwydd, gan ddyfod yno yn ddibarod, ac yn anheilwng, a meddylieu segur, crwydrad, naill ai yn fynrhoi oddiar ffordd dy Sanctaidd wasanaeth, neu yn fy rhwystro i ynddo.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Pechais yn gwrandaw ar dy air yn amharchus, ac yn anfuddiol, yn galw-ar dy enw yn llesg, ac yn fysgrell, yn ddiaffaith, ac yn ddiawydd, yr hyn beth a droes fy ngweddi yn bechod.
[Page 12] O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Pechais yn anghofio dy aml ffafreu daionus yn aniolchgur, ac yn i coffa hwynt yn ddigalongar, ac yn farwaidd, hyd oni ddaeth fy aberth moliant yn aberth ffyliaid.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Torrais fy holl addunedau am bwriadau, ni chedwais fy addewid i ymadaw am pechodeu, ac i wellhau fy mychedd.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Oedais fy edifeirwch, gwrthwynebais gerudd fynghydwybod diffodais gynnwrf [Page 13] dy yspryd, Rhoddais heibio y gweithredoedd da, trwy pa rai y gallaswn dy foliannu di, amgwellhau fy hun, a lleshau fynghymydog.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Llygrais fy meddy lieu, am geirieu, am gweithredoedd goreu, trwy ymgleddu llygredigarthau fy naturiaeth fy hûn, trwy groesawu profedigaethau dirgel Satan, a gweniaeth gyhoedd y bŷd diffaeth.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Bu'm anhwsmon o'r dalent o râs, a roddaist i mi, yw anchwanegu; bu'm haelffôl o'r amser, a roddaist i [Page 14] mi, i edifarhau, ac i weithio-allan fy iechidwriaeth.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Twyllais fynghalon lygredig a chyfflybiaeth daioni: twyllais dŷb carriad, sydd yn coelio 'r goreu, trwy ragrith; gorfoleddais yn y glôd ni heuddais, i'th ddiglloni di, yr hwn y geisi wirionedd oddimewn.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Rhybrissiais fesur grâs yno fy hûn, ac ai llygrais am balchder: dibrissiais ddaioni fynghymydog: Naill mi ai lleihais gan dynnu oddiwrtho, neu mi ai llygrais gan haeru arno aughyfiawnder.
[Page 15] O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Clywais a gwelais dy amherchi di fy nuw, rhoi anair, a gwneuthur cam i'm cymydog, ac ni wneis a fai uniou i'r un; eithr trwy ofn diglloni, trwy dueddol garedigrwydd, trwy weniaeth wael, neu wylder anuwiol, neu gynfigen anghariadol, goehelais godi yn ei cyfiawn amddiffin.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Ni cheisiais bôb amser mo fendithion y fychedd hon trwy foddion da, gwedi i sancteiddio trwy weddi: Ni dderbyniais hwynt bôb [Page 16] amser a diolchgarwch, a bodlonrwydd: Nis mwynheuais hwynt bôb amser yn sobr, ac ni rennais hyn oedd tros ben, a chyfriw dduwioldeb, ac elusendod ac y dylaswn.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Ni arferais mo'm iawn ddifyrrwch mewn prŷd ac amser, mor grefyddawl, mor gymhedrol, mor ddiolchgar ac y dylaswn; eithr pechais yn dy erbyn, yn fy llawenydd.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Nid ymgeisiais heddwch a phôb dŷn, ac ni chroesawais ymhono pan gynygwyd: [Page 17] Ni cherais mo'm gelyn, ni fendithiais yr hwn a'm melltithioddi: Ni wneis ddaioni i'r hwn a amcanodd, neu a wnaeth i mi ddrwg: Ni roddais iddo 'r fâth nawdd a ofynnais gennit ti i mi fy hûn.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Pechais mewn meddylieu ofer, mewn ewyllyssiau anfad, mewn gobeithiau anuwiol, mewn breuddwydiau anllad: gan chwenychu yn ddirgel, olud, a phleserau fynghymydog.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Pechais yn troseddu fal hyn yn ddibaid, heb gydwybod [Page 18] neu edifeirwch: Ac os unrhyw gynnhyrfiadau da dy yspryd di a greasant ynof dduwiol dristwch am danynt; y profedigaeth nesaf a'm dymchwelodd naill ai i'r hên, neu a'm trochodd mewn rhyw bechod newydd.
O Arglywydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Cuddiais rai o'r pechodeu hyn fel Adda, eraill a esgusodais, eraill a wedais yn erbyn tystiolaeth fynghydwybod gyhuddus, eraill a ymddiffynnais, nid un a edifarhais o hono, ac a wellhais.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
[Page 19] Pechais aml bechodeu yn ddirgel, ac imi fy hûn yn anymôgel: pechais yn fyngweithredoedd goreu, ae yn fy mwriadau duwiol, cariadawl, ie pan ymegni ais dy wasnaethu di.
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Pechais yn yr holl foddion hyn, a gwneuthym lawer o ddrigioni a ollwngais-tros-gôf, llawer a ollwngais-heibio, heb y styriaeth, ac edifeirwch: Ac yn-awr, Beth a wnafi ti o Geidwad dŷn, a Barnwr yr holl fŷd?
O Arglwydd bydd drugarog wrthyf bechadur.
Trugarhâ wrthyf O Arglwydd [Page 20] yn ôl dy drugarowgrwydd: yn ôl lliaws dy dosturiaetheu dilêa fy anwireddau. Amen. Amen.
A hyn er mwyn Jesu Grist, yn enw bendigedig ar geirieu pwy un, y gorffennwn ein gweddiau am herffaith hyn, gan ddywedyd fal i'n dysgodd ef i hun.
EIn tâd yr hwn wyt yn y nefoedd, Sancteiddier dy enw. deuet dy deirnas. Bîd dy ewyllys ar y ddaiar megis y mae yn y nefoedd. Dyro i ni heddyw ein bara beunyddiol. A maddeu i ni ein pechodau, fal y maddeuwn ni i'n dyledwyr. Ac nag arwain ni i brofedigaeth: Eithr gwared ni rhag drwg: [Page 21] canys eiddot ti yw'r deirnas, a'r nerth, ar gogoniant yn oes oesoedd Amen.
Bereuol Weddi.
O Arglwydd nefol Dâd, Holl alluog, a thragywyddol dduw, yr hwn a'n cedwaist yn ddiangol, hyd ddechreu 'r dydd heddyw, amddiffin ni ynddo a'th gadarn allu, a chaniadhâ na syrthiom y dydd hwn, mewn un pechod, ac nad elom mewn nêb rhyw berygl; eithr bôd ein holl weithredoedd wedi i trefnu ai llywiaw, wrth dy lywodraeth di, i wneuthur yn wastad y peth sydd gyfiawn yn dy olwg di, trwy [Page 22] Jesu Grist ein Harglwydd. Amen.
Prydnhawnol weddi.
GOleua ein tywyllwch, ni attolygwn i ti o Arglwydd; a thrwy dy fawr drugaredd, amddiffin ny ni, rhag pôb perigl, ac embydrwydd y nôs hon: er serch ar dy un mâb ein Iechawdur Jesu Grist. Amen.
RHâd ein Harglwydd Jesu Grist, a chariad Duw, a chymdeithas yr yspryd glân, a fyddo gyda ni oll byth bythoedd, Amen.
II▪ RHAG-DDEISYFIAD.
RHan o weddi yw Rhag-ddeisyfiad, a gyfeirir at dduw, i droi drwg heibio cyn i ddyfod, neu i ysmudo drwg gwedi i ddyfed. Ar drwg a weddiwn rhagddo sydd naill ai drwg-pechod, neu ddrwg-poen. Pan ddioddefom, neu pan ofnom ddrwg, ni wasnaetha eistedd-i-lawr fel Elijah a Jonah yn sarrug, a dymuno, Arglwydd, Cymmer fy einioes; either Rhaid i ni Weddio, fel y gweddiodd Crist rros ei ddyscyblion: Jo. 17. [Page 24] 15. nid i'n cymeryd-allan o'r bŷd; either i'n cadw rhag y drwg. Ac wrth wneuthur felly, mae i ni addewid duw, na themptier 'mhonom ywchlaw hyn a allom. Canys efe, naill a ysmwythâ 'r drwg, neu a chwanega ein nerth iw ddioddef; efe naill a ysmuda 'r temtasiwn, neu a zydd i▪ ni ei râs, yr hwn sydd ddigon i ni. 2. Cor. 12. 9.
Gwaret ni rhag drwg. Luc. 11. 4.
Gwaret fi o'm holl gamweddau▪ ac na osod fi yn wradwydd i'r ynfyd.
Tyn dy blâ oddiwrthyf. Ps. 39. 8. 10.
Gwaret fy enaid rhag y [Page 25] cleddyf: fy unic enaid o feddiant y ci. Achub fi rhag safn y llew: o blith cyrn Unicorniaid. Ps. 22. 20, 21.
LETANI RHAG - DDEISYFIAD.
ODd wrth 'r holl bechodeu a bechais, ac oddiwrth 'r holl bechodeu a bechaswn, oni buasei i'th râs di fy rhagflaenu, a'm rhag-rybuddio,
Gwared fi Arglwydd daionus.
Oddiwrth fy holl ddirgel a'm mynwes-bechodeu, [Page 26] oddiwrth bechodeu a chwenychwn yn naturiol, neu i'r rhai i'm llithier drwy gymdeithas, neu i'm dyner drwy ddifyrrwch a budd, neu i'm twyser drwy siampl y bŷd diffaeth hwn,
Gwared fi Arglwydd daionus.
Oddiwrth 'r holl bechodau a glywais yn synghydwybod, ac a gyfaddefais a'm genau, ac a alarais a'm calon, ac a ofynnais nawdd am tafod,
Gwared fy Arglwydd daionus.
Oddiwrth 'r holl bechodeu dirgel, ac anwybodawl y rhain ni chlywais yn fynghydwybod, ni chyfaddefais [Page 27] a'm genau, nial arais a'm calon, ac a'm y rhain ni ofynnais nawdd a'm tafod,
Gwared fi Arglwydd daionus.
Oddiwrth holl lygredigaeth fy naturiaeth, oddiwrth holl brofedigaeth y Cythrel; oddiwrth weniaeth y bŷd, oddiwrth chwantau 'r cnawd a'r llygaid,
Gwared fi Arglwydd daionus.
Oddiwrth bôd gwag-feddwl, a dallter deall, cyndynrwydd ewyllys, gwirgamrwydd gwyniau, marweidd-dra a chledrwydd calon ac oddiwrth cydwybod ddall, farwaidd, serjedig,
[Page 28] Gwared fi Arglwydd daionus.
Oddiwrth holl feddylieu crwydrad, oddiwrth holl ewyllyssiau anllywodraethus: Rhag troseddu dy orchmynion cyfiawn, sanctaidd, acoddiwrth y cynnwrf cyntaf i bechu yn dy erbyn di, neu yn erbyn fynghymydog,
Gwared fi Arglwydd daionus.
Rhag ail-gwympo i'r pechodeu a edifarheais am dauynt, rhag troi dy râs yn ddrythyllwch, rhag mathru gward dy gyfammod tan draed, rhag dir mygu, a dibrissio moddion ac amser iechidwriaeth,
[Page 29] Gwared fi Arglwydd daionus.
Oddiwrth bôb anghydfod a chamgred, oddiwrth angred, a chilio-oddiwrth y ffŷdd, ac oddiwrth y pechod yn erbyn 'r yspryd glân,
Gwared fi Arglwydd daionus.
Oddiwrth newyn a phrinder, oddiwrth blâ a nodeu, ac oddiwrth dy holl farnedigaethau eraill, erchyll, a thrymion, yn-awr, a phôb amser,
Gwared fi Arglwydd daionus.
Oddiwrth dlodi a chyfyngder, oddiwrth haint a chlefyd yn fynghorph, [Page 30] oddiwrth drist wch a gorthrymder yn fy yspryd, rhag colli fy rhyddid, fyn golud, fyngheraint, oddiwrth an air, ac anllib i'm henw da,
Gwared fi Arglwydd daionus.
Rhag gwneuthur cam yn anystyriol, a rhag cymeryd cam yn anghyfiawn,
Gwared fi Arglwydd daionus.
Oddiwrth dy lîd a'th ddigofaint, oddiwrth anobaith o'th râs a'th nawdd, ac oddiwrth angeu deisyfyd,
Gwared fi Arglwydd daionus.
Oddiwrth y farni ddamnedigaeth, [Page 31] oddiwrth y llyn tân a brwmstan, oddiwrth y cadwynau tragywyddol tân dywyllwch, oddiwrth y pryf ni fydd farw, ar tân ni ddiffydd,
Gwared fi Arglwydd daionus.
Attolwg Arglwydd, gwared fy enaid; Ps. 110. 4. Amen, Amen.
A hyn er mwyn Jesu Grist yn enw bendigedig a geirieu pwy un, y gorffennwn ein gweddiau amherffaith hyn: gan ddywedyd fal i'n dyscodd ef i hûn.
EIn Tâd yr hwn wyt yn y nefordd. &c.
Boreuol Weddi.
OArglwydd nefol Dâd, Holl alluog a thragywiddol dduw, yr hwn a'n cedwaist yn ddiangol hyd ddechreu 'r dydd heddyw, amddiffin ni ynddo a'th gadarn allu, a chaniadhâ na syrthiō y dydd hwn mewn. Un pechod, ac nad elom mewn nêb rhyw berigl; eithr bôd ein holl weithredoedd wedi i trefun, ai llywiaw, wrth dy lywodraeth di, i wneuthur y peth sydd gyfiawn, yn dy olwg di, trwy Jesu Grist ein Harglwydd. Amen.
Prydnhawnol Weddi
GGleua ein tywyllwch: ny attolygwn i ti ô Arglwydd: [Page 33] athrwy dy fawr drugaredd, amddiffin ni rhag pôb perygl, ac embydrwydd y nôs hon, er serch ar dy un mâb, ein Jechawdur Jesu Grist. Amen.
RHâd ein Harglwydd Jesu Grist, a serch Duw, a chymdeithas yr yspryd glân, a fyddo gida ni oll byth bythoedd. Amen.
III. DEISYFIAD.
RHan arall o weddi yw deisyfiad, trwy 'r hyn yr attolygwn ar Dduw roddi i ni, y cyfriw fendithion [Page 34] sydd eisieu arnom, neu i barhau, ac i chwanegu y cyfriw fendithion a dderbyniasom. A'r bendlthion hyn ydynt naill ai corphorol, ai ysprydol, amserol neu dragwyddol. Am y cyfriw fendithion ac sydd ysprydol, ac yn ymganlyn iechidwriaeth, Gweddiwch am danynt yn gyntaf oll; yn gyntaf ceisiwch deirnas dduw, a'i gyfiawnder ef▪ Ac am y bendithion hyn, gallwn wed dio yn ddiammod: Am fendithion corphorol, Rhaid i ni weddio tan ammod, gan ymroi ac ymddarost wng ein ewyllys i ewyllys Duw, yr hwn a ŵyr beth sydd oreu [Page 35] ar ein llês. Nid fy ewyllys i, ond yr eiddot ti a wneler. Gwneler dy ewyllys, megis yn y nêf, felly ar y ddaiar hefyd.
TI yr hwn a wrandewi weddi, attat ti y daw pôb cnawd, Ps. 65. [...].
Arglwydd clyw fy llefain, y styried dy glustiau wrth lêf fyngweddiau, Ps. 130. 2
Wele yn awr y dechreuais lefaru wrth fy Arglwydd, a mi yn llwch, ac yn lludw: Ona ddigied fy Arglwydd, ac mi a lefaraf, Gen. 18. 27, 30.
Y DEISYFIAD LETANI.
TEilyngu o honot leuwi fynghalon a'm genau a'th foliant, holl ddyddieu fy mywyd, am dyffyddlondeb a'th wnionedd, a'th drugarowgrwydd i'th, wâs yn nhîr y rhai bywion.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot roddi i mi wybodaeth eglur i weled fymhechodeu, ewyllysiau sanctaidd iw casau a'i ffieiddio, gwir-edifeirwch [Page 37] i alaru, ac i ymwrthod a hwynt, a bwriad dianwadal yn ei herbyn o hyn allan.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot fyngolchi yn llwyr-ddwys oddiwrth fy anwiredd, a'm glanhau oddiwrth fymhechodau, fel y byddaf wynnach na'r eira.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot gyssyllu i'm cydwybod, ufudddod buchedd, ac aberth marwolaeth Jesu Grist, i siccrhau dy hoffder a'th nawdd i mi.
Attolwg fyngwrandaw [Page 38] Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot greu calon lân ynof ac adnewyddu yspryd uniawn o'm mewn, a rhoddi i mi wirionedd o'm mewn; a'm cynnal a'th hael yspryd.
Attolwg fyngwrandaw Arlgwydd daionus.
Teilyngu o honot roddi i mi y cyfriw rasau sydd eisieu arnaf, ac ymchwanegu y grasau sydd gennif, fal y cynnyddwyf o nerth i nirth hyd oni ddelwyf yn ddŷn perffaith.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot fyngwneuthur yn arf o'th ogoniant, [Page 39] a chyfeirio fy meddylieu, am geirieu, am gweithredoedd, i ehengu, ac i ddyrchafu dy deirnas.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot gadarnhau teirnas dy nerth ynof, i'm llywodraethu, ac i'm hofni; a theirnas dy râs i'm sancteiddio i wybod, i gara, i ufuddhau dy ewyllys.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot fy nerthu i wneuthur dy ewyllys yn llawen, ac yn ewyllysgar, yn wastadol, ac yn ddianwadal, fel y gwna dy [Page 40] Angylion a'th Sainct bendigedig yn y nefoedd.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot egorud dy law yn helaeth, i roddi i mi angenrheidiau y bywyd hwn, a ffrwythau y ddaiar mewn prŷd ac amser, a pharhau i mi, iechid, rhyddid, a heddwch.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot roddi i mi dy fendith gyda hwynt, yw trino, yn sobr, yn gyfiawn, yn elusengar, ac yn fodlongar.
Attolwg fyngwrandaw [Page 41] Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot fy mendithio yn holl weithredoedd fyngalwedigaeth â grâs, a nerth, i geisio, i gadw, ac i arferu cydwybod dda, tuag at dduw a dŷn hyd ddiwedd fy einioes.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot sancteiddio fy mychedd, a phereiddio fy ni wedd i mi, ac adgyfodi fyngnhawd yn nydd yr Arglwydd Jesu.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot yn ddiweddaf, roddi i mi lawenydd [Page 42] wenydd fy Arglwydd, etifeddiaeth fynhâd, coron gyfiawnder, gogoniant Caerselem newydd, ac i'm digoni â'r digonolrwydd sydd ger dy fron, a'r digrifwch sydd ar dy ddeheulaw yn dragywydd.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
O Arglwydd clyw fyngweddi, a deued fy llêf attat. Amen, Amen.
Ahyn er mwyn Jesu Grist, yn enw bendigedig a geirieu pwy un, y gorffennwn ein gweddiau amherffaith hyn, gan ddywedyd, fel i'n dyscodd ef i hun:
[Page 43] Ein tâd yr hwn wyf yn y nefoedd, &c.
Boreuol Weddi.
OArglwydd nefol Dâd, holl alluog a thragwyddol dduw: yr hyn a'n cedwaist y ddiangol hyd ddechreu 'r dydd heddyw, amddiffin ni ynddo a'th gadarn allu, a chaniadhâ na syrthiom y dydd hwn mewn un pechod, ac nad elom mewn nêb rhyw berygl, eithr bôd ein holl weithredoedd wedi i trefnu, a'i llywiaw wrth dy lywodraeth di, i wneuthur yn wastad y peth sydd gyfiawn yn dy olwg di, trwy Jesu [Page 44] Grist ein Harglwydd. Amen.
Prydnhawnol Weddi.
GOleua ein tywyllwch, ni attolygwn iti O Arglwydd: a thrwy dy fawr drugaredd amddiffin ni rhag pôb perygl ac embydrwydd y nôs hon; erserch ar dy un mâb ein Iechawdur Jesu Grist. Amen.
RHâd ein Harglwydd Jesu Grist, a chariad duw, a chymdeithas yr yspryd glân, a fyddo gyda ni oll byth bythoedd. Amen.
IV. TALU-DIOLCH.
RHan o Weddi yw Talu-diolch, yr hon (fel y gwahan glwyfus yn yr Efengil) a drydd yn ôl at dduw, i gyfaddeu, ac i fynegi y petheu a wnaeth yr Arglwydd trosom. Ac mae yn rhan môr angenrheidiol, ac môr rhywiogaedd o wasanaeth duw, fel y mae yn ammod y cyfammod, yn yr hwn 'r ym rwymodd Duw i hun trwy addewid, i'n gwrandaw. Galw arnofi yn nŷdd trallod: mi a'th waredaf, a thi a'm gogoneddi, Ps. 50. [Page 46] 15. Yn gimmaint ac oni ogoneddwn ef, yr ydym yn torri 'r cyfammod, ac nid ydym ond transfeddianwyr oi holl fendithion ef ai ymwaredau.
Gwell yw dy drugaredd di na'r bywyd, fyngwefusau a'th foliannant.
Fel hyn i'th glodforaf yn fy mywyd, derchafaf fy nwylo yn dy enw, Ps. 63. 3, 4.
Seithwaith yn y dydd yr ydwyf yn dy glodfori, Ps. 119. 164.
Fyngenau a fynega dy gyfiawnder, a'th iechidwriaeth, canys ni wn refedi arnynt, Ps. 71. 15.
Molaf yr Arglwydd yn [Page 47] fy myw, canaf i'm duw tra fyddwyf, Ps. 146. 2.
Fy enaid bendithia 'r Arglwydd: ac na anghofia ei holl ddoniau ef, Ps. 103. 2.
Arglwydd agor fyngwefusau, a'm genau a fynega dy foliant, Ps. 15. 15.
LETANI TALU - DIOLCH.
AM râs etholedigaeth, trwy bwy un, y dewisaist fi yn ôl bodlonrwydd dy ewyllys,
[Page 48] Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am râs creadigaeth, yn ôl dy ddelw dy hun mewn cyfiawnder a gwir-sancteiddrwydd,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am râs prynedigaeth, trwy bwy un i'm gwaredwyd oddiwrth euogrwydd, arglwyddiaeth pechod, oddiwrth nerth Satan, ac ail farwolaeth,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am râs galwedigaeth, trwy waith dy yspryd oddi mewn, a gwasanaeth dy air a'th Sacrafennau oddi allan,
[Page 49] Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd
Am râs cyfiawnhâd, trwy bwy un 'ri'm harwiscwyd a chyfiawnder Jesu Grist,
Fy enaid a'th fawrha di O Arglwydd.
Am fy rhan o Sancteiddrwydd, trwy bwy un i'm gwnaed yn greadur newydd,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am fy llunio yn y grôth, fyngened [...]gaeth, fy medydd, goleuad fy neall, cerydd fy ewyllys, ac am yr holl rasau ysprydol a a dderbyniais oddiwrthit,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
[Page 50] Am ryddid dy air a'th Sacrafennau, am dy gyssecr, ai uchelwyl gymmanfar, ac am dy rasslawn wyneb-pryd yn ein mysg,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am dy ragwelediad yn cyflawni fy angenrheidiau yn wastadol, ac yn fyngwared oddiwrth beryglau.
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am fy rhieni da, fy magwriaeth, fy iechid, rhyddid, a heddwch, am gwmffwrdd yn fyngheraint, am fy mara beunyddiol, ac am dy holl fendithion daiarol,
[Page 51] Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am fynghadw rhag drygau, am fynghymorthwyo mewn drygau, ac am fyngwaredu oddiwrth ddrygau,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am dy ddioddefgarwch yn arbed, am dy drugaredd yn maddeu, am dy haelder yn rhoddi, je pan bechais yn d' erbyn a llaw uchel,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am fy hoedl, ac amser i edifarhau, ac i wneuthur gweithredoedd da, ac am dy sanctaidd foddion i weithio grâs a iechidwriaeth,
[Page 52] Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am gerudd fynghydwybod, am addysg dy air, am gynhyrfiadau dy yspryd daionus, y rhai a'm gwaharddaiant rhag pechu, neu a wnaethant imi edifarhau am bechu,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am dy dadaidd gerudd trwy amryw amrafaelion ysprydol â Satan, trwy glefydau, neu friwiau yn fynghorph, trwy orthrymder yn fy yspryd, colled yn fyngolud, trwy ofid camweddau, trwy anghwmff yrdd er mwyn, neu oddiwrth y Sawl a hoffais, [Page 53] o herwydd cydnybyddiaeth, naturiol, moesawl, neu gristianol,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am yr holl Batriarchau a'r Brophwydi Sanctaidd, am fendigedig fam ein Harglwydd, am yr holl Apostolion Sanctaidd a'r Efangylwyr, am yr holl Escobion duwiol, a Bugeiliaid dy Eglwys, am yr holl lu Merthyri ardderchawg, a chyffeswyr, ac am yr holl ffyddloniaid a fuant fyw a meirw yn yr Arglwydd,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am ddedwyddol symmudiad 'r holl Sainct a fuant [Page 54] feirw mewn tangnheddyf o'r pant dagrau hwn i etifeddiaeth y cyfiawn,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am dy holl Angylion Sanctaidd, a'r gorchymyn a roddaist yddynt i wasnaethu arnom, ac i osod ei pebyll o'n hamgylch i'n cadw yn ein holl ffyrdd, ac i draddodi ein heneidiau i fynwes Abraham,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am Jesu Grist Awdur a pherffeithydd ein ffŷdd, pen a gwreiddin yr holl gymwynassau hyn;
Am ei grôth-ymddwyn, a'i anedigaeth;
[Page 53] Am ei enwaediad, a'i fedydd;
Am ei ympryd, a'i brofedigaeth;
Am ei addysg, a'i wrthiau;
Am ei ddirfawring, a'i chwŷs gwaedlyd;
Am ei grôg, a'i ddioddefaint;
Am ei farwolaeth, a'i gladdedigaeth;
Am ei fuddugawl ddescynniad i Uffern;
Am ei ogoneddus adgyfodiad, acascyniad i'r nefoedd;
Am ei eisteddfa ar ddeheu-law dduw, i erfyn yn wastad trosom;
Am anfon yr yspryd [Page 56] glân i drigo gyda ei Eglwys hyd ddiwedd y bŷd;
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am dy fendigedig ysprid, llewyrchwr fy neall, Sancteiddiwr fy ewyllys, cynnorthwyor fyngwendid, cyssurwr fynghydwybod, arwydd a thystiolaeth fy mabwisiaid, a Sêl fy iechidwriaeth,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am fy holl ymwaredau priod, am grefydd, heddwch, helaethrwydd, cadernid, ac anrhydedd y Deirnas a ydwyf yn byw ynddi; am i gwaredu bôb amser, yn enwedig oddiwrth [Page 57] yr ymgyrch o Syain a phowdrfrâd y Papystiaid,
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Am dy holl ddaioni diyspys a wnaethost i ni, am 'r holl drugareddau a dderbyniasom oddiwrthit, ac a anghofiasom, ac am 'r holl ddaioni a ddarperaist i'r rhai a'th ofnant, ac a garant dy ddyfodiad.
Fy enaid a'th fawrhâ di O Arglwydd.
Beth a dalaf i'r Argylwydd am ei holl ddoniau i mi? phiol iechidwriaeth a gymeraf, ac ar enw'r Arglwydd y galwaf. Ps. 116. 12, 13.
Trugaraddau 'r Arglwydd [Page 58] a ddatcanaf byth: am genau y mynegaf dywirionedd o genhedlaeth i genhedlaeth. Ps. 89. 1.
Dyweded y rhai a ofnant yr Arglwydd, bôb amser, Gogoniant i'r Arglwydd.
Gogoniant i'r Tâd, ac i'r Mâb, ac i'r yspryd glân.
Megis ir oedd yn y dechreu, y mae yr awr hon, ac y bydd yn wastad, yn oes oesoedd. Amen.
Ahyn er mwyn Jesu Grist, yn enw bendigedig a geirien pwy un, y gorffennwn ein gweddiau amherffaith hyn, fel i'n dyscodd efi hûn:
[Page 59] EIn Tâd yr hwn wyt yn y nefoedd. &c.
Boreuol Weddi.
O Arglwydd nefol Dâd, Holl alluog a thragwyddol dduw, yr hwn a'n cedwaist yn ddiangol hyd ddechreu 'r dydd heddyw, Amddiffin ni ynddo a'th gadarn allu, a chaniadhâ na syrthiō y dydd hwn mewn un pechod, ac nad elom mewn nêb rhyw berygl; eithr bôd ein holl weithredoedd wedi i trefnu, ai llywiaw, wrth dy lywodraeth di i wneuthur y wastad, y peth sydd gyfiawn yn dy olwg di, trwy Jesu Grist ein Harglwydd. Amen.
Prydnhawnol Weddi.
GOleua ein tywyllwch, ni attolygwni tiô Arglwydd: a thrwy dy fawr diugaredd amddiffin ni rhag pôb perygl, ac enbydrwydd y nôs hon; er serch ar dy unic fâb ein Jechawdur Jesu Grist. Amen.
RHâd ein Harglwydd Jesu Grist, a serch Duw, a chymdeithas yr yspryd glân, a fyddo gyda ni oll byth bythoedd. Amen.
V. ERFYNIAD.
RHan o weddi yw Erfyniad, yn eliengu, ac yn cyfrannu ein dymmuniadaui [Page 61] eraill: fel y gwelwn yn Abraham, yr hwn a erfynniodd tros Sodom, a Moses tros Israel, a Samuel tros Saul. A'r weithred hon sydd gymeradwy gan dduw: canys anghenrhaid a wnâ i ni weddio trostom ein hunain, eithr cariad a bâr i ni ymbil tros eraill. A gweddi gariadol sydd fwy cymeradwy ger bron Duw, na gweddi angenrheidiol. Hefyd, y mae yn fuddioliawn i ni;Si pro te tantum roges, pro te tantum rogabis: Si autem pro omnibus roges, pro te omnes rogabunt. Ambr. lib. 1. de Cain. &c. cap. 9. canys er na fuddiant ein gweddiau iddynt hwy, etto buddiant [Page 62] i ni ein hunain; canys dychwelant i'r mynwesau ein hunain, Ps. 35. 13.
Cynghori yr wyf am hynny ymlaen pôb peth fôd ymbiliau, gweddiau, deisyfiadau, a thalu-diolch: dros bôb dyn, dros Frenhinoedd &c. canys hyn sydd dda a chymeradwy ger bron duw ein Ceidwad. 1. Tim. 2. 1, 2, 3.
Gweddiwch bôb amser, a phôb rhyw weddi, a deisyfiad yn yr yspryd: a byddwch wiliadwrus at hyn yma, trwy bôb dyfal bara, a deisyfiad tros 'r holl [...] a throsof finneu, [Page 63] fel y rhodder i mi ymadrodd drwy agorud fyngenau yn hŷ, i yspysu dirgelwch yr Efengil. Eph. 6. 18.
A oes nêb yn eich plith yn glaf? Galw atto Henuriaid yr Eglwys, a gweddiant hwy trosto. A gweddi 'r ffŷdd a iachâ 'r claf: A'r Arglwydd a'i cyfyd ef i fynu: ac os bydd gwedi gwneuthur pechodeu, hwy a faddeuir iddo. Jac. 5. 14, 15.
A minneu, pan glafychent hwy, oeddwn a'm gwisg o sachleu: gostyngais fy enaid âg ympryd: a'm gweddi a ddychwelodd i'm mynwes fy hûn. Ps. 35. 13.
[Page 64] Pedr a gadwyd yn y carchar, eithr gweddi ddyfal a wn aethpwyd gan yr Eglwys at dduw trosto ef. Act. 12. 5.
Dymunwch heddwch Caerselem, llwydded y rhai a'th hoffant. Ps. 112. 6.
YR ERFYNIAD LETANI.
TEilyngu o honot fendithio dy Eglwys sydd yn milwrio yma ar y ddaiar, Amddiffin iddi buredd [Page 65] athrawiaeth, a gwenidogaeth dy Sacrafennau, a phregethiad dy air, 'fel nad allo pyrth Uffern i gyrchfygu.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot i phuro oddiwrth bôb anghydfod a chamgrefydd, a chymodi pôb amrafael dwrstan, fel y gallom gadw undeb yr yspryd mewn cwlwm tangnheddyf.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot i hamgylchu a chaeraeu dy ragwelediad; ynfydu cyngor, a gwasgaru nerthoedd a [Page 66] bwriadau yrhai a gasânt Sion.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot fendithio y rhan honno o'th Eglwys (lle plennaist si, ac wrth fronneu pwy un y gosodaist fi) â heddwch, a helaethrwydd, ac ymarfer dirwystr, a pharci'th holl ddeddfau.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot fendithio ein grasyssol Frenlim Charles, ein brenhines Mari, a phôb un oll a flagurodd o, neu a imprwyd i'r Sanctaidd hiliogaeth honno.
[Page 67] Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot fendithio llywodraeth a phregethiad gwenidogion yr Eglwys, gwna hwynt yn boenus yn ei gwenidogaeth, ac yn siampl yn ei buchedd, fel y cadwant ei hunain a'r rhai a wrandawant arnynt.
Attolwg fyngwrandaw Arlgwydd daionus.
Teilyngu o honot fendithio 'r Cyngor â doethineb, y Barnwyr âg anllygredigaeth, y penswyddogion, âg ymwroldeb, y bobl â ufudd-dod, [Page 68] a'n lluoedd â nerth a buddugoliaeth.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot fendithio pôb Mam-Ysgol, a hadleuoedd addysg a duwiolder; yn enwedig y ddwy Brif-Ysgol o'r deirnas hon.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot i bendithio hwynt oll sydd yn agos, ac yn anwyl i mi, trwy rwymedigaeth naturiol, a chydnybyddiaeth gristianol.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
[Page 69] Teilyngu o honot i bendithio hwynt oll a fuant dda ar fyllês, os bvw vdynt: y sawl a'm dvga-sant-i-fynu ac a'm dysgasant: y sawl a'm cynghorasant, ac a'm rhybyddiasant, y sawl a'm dilladasant, ac a'm porthasant, y sawl a'm argyoeddasant, ac am ceryddasant pan bechais.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot gofio 'r Eglwysi diwŷg tros y moroedd, adeilada 'r dinistr a' dirdra a wnaethant y gelynion ynddynt; i dwyn hwynt adre a ddeolwyd, i dwyn hwynt alla n a garcharwyd, roddi ymborth [Page 70] i'r tlodus, gynnorthwyo'r sawl a erlidir am dystiolaeth cydwybod dda, a gwirionedd dy Efengil.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot godi 'r sawl a ddarostyngwyd drwy euogrwydd ei cydwybodau, a gerwinder ei pechodau, ac ofn dy ddigafaint, a gwendid ei grasau, neu euddigedd dy drugaredd, ac i ddywedyd wrth i heneidieu, My fi yw eich i echidwriaeth.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot lwyddo, a sefyll-wrth bawb [Page 71] sydd yn anturio ei hoedl, i amddiffin'r Efengil, Dôsallan gyda ei lluoedd, gorch guddia ei penneu yn nydd y brwydr, a dwg hwynt adre, mewn urddas a gorfodaeth.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot fenditho holl wragedd beuchiogion âg esgor dibergl, holl blant ieuaingc â duwiol ddygiad i fynu, y morwr â thaith ddedwydd, yr arddwr â chynhauaf helaeth y carcharwr â ddioddefgarwch a'g ymwared, ac edifeirwch i bawb sydd mewn caethiwed.
[Page 72] Attolwg fyngwarandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot hyfforddi 'r anwybodol, a throi 'r cildynnus, a chadernhau 'r cyfiawn, a chynnorthwyo 'r gorthrymedig: Rhwyma y rhai yssig ei calonnau Dwg hwynt adre sydd ar gyfeilorn, a thywysa 'r crwydrwyr i'r ffordd uniawn.
Attolwg fyngwarandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot gofio dy hên bobl, yr Juddewon, egorud ei llygaid, fel yr edrychant aeno ef a wahanasant, ac i credant ynddo.
Atolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
[Page 73] Teilyngu o honot yn dy amser daionus, ddwyn cyflawnder y Cenhedloedd i mewn, a datguddio moliannus oleuni dy Efengil i'r sawl sydd etto yn eistedd mewn tywyllwch, a chysgod angeu.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot faddeu i'm erlidwyr, am difenwyr, i'r sawl sydd yn gwneuthur cam, ac aflonyddwch i mi, i'm camgyhuddwyr, ac i'm drwg eirwyr, a meddalhau calonneu fy holl elynion.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
[Page 74] O Arglwydd clyw fyngweddi tros fy hun, O Arglwydd clyw fyngweddi dros eraill, O Arglwydd clyw weddiau dy fab Jesu Grist trosom ni i gid, yr hwn sydd yn eistedd ar dy ddeheu-law, gan erfyn trosom ni, ac a ddyscodd i ni ddyfod attat yn ôl perffaith wedd y weddi hon:
EIn tâd yr hwn wyt yn y nefoedd, &c.
Boreuol Weddi.
O Arglwydd nefol Dâd, holl alluog a thragwyddol dduw: yr hwn a'n cedwaist y ddiangol hyd [Page 75] ddechreu 'r dydd heddyw: Amddiffin ni ynddo a'th gadarn allu, a chaniadhâ na syrthiom y dydd hwn mewn un pechod, ac nad elom mewn nêb rhyw berygl: Eithr bôd ein holl weithredoedd wedi i trefnu a'i llywiaw wrth dy lywodraeth di, i wneuthur yn wastad y peth sydd gyfiawn yn dy olwg di, trwy Jesu Grist ein Harglwydd. Amen.
Prydnhawnol Weddi.
GOleua ein tywyllwch, ni attolygwn iti O Arglwydd: a thrwy dy fawr drugaredd, amddiffin ni rhag pôb perygl ac enbydrwydd [Page 76] y nôs hon; er serch ar dy un mâb ein Iechawdur Jesu Grist. Amen.
RHâd ein Harglwydd Jesu Grist, a serch duw, a chymdeithas yr yspryd glân, a fyddo gyda ni oll byth bythoedd. Amen.
Letani neilltuol iw mwynhau gan, neu tros bobl gleifion, ac a gasclwydallan o amryw fanneu o'r Scrythr lân.
YN y dyddieu hynny y clafychodd Hesekiak hyd farw.
[Page 77] Yna y troes ei wyneb at y pared, ac a weddiodd at yr Arglwydd.
A Hesekiah a wylodd âg wylofain mawr. A'r Arglwydd a ddywedodd, wele mi a chwanegaf at dy ddyddieu di bymtheng mhlynedd. Es. 38. 1, 2, 3, 4, 5.
Y LETANI.
ODduw Tâd o'r nêf, eiddo pwy un yw marwhau, a bywhau archolli a iachau, dwyn-i-wared i'r bedd, a dwyn-i-fynu,
Trugarhâ wrthyf.
[Page 78] Ti yr hwn a iacheuaist Naaman o'i wahanglwyf, a Dafydd o'i ffieiddglwyf, a Job o'i gornwydeu, a Hesekiah o'i glefyd ddiobaith,
Trugarhâ wrthyf.
O Grist mâb Duw, yr hwn a wnaethost i'r dall weled, i'r mud Siarad, i'r byddar glywed, ac i'r clôff gerdded,
Trugarhâ wrthyf.
Ti yr hwn a iacheuaist fam gwraig Petr o'i chrŷd, a gwâs y Canwriad o'i barlys, a dêg o wahan gleifion, ac a gynnorthwyaist y sawl oeddynt * gythreulig,Maniaci.
[Page 79] Trugarhâ wrthyf.
Ti yr hwn a i acheuaist y wraig y buasei gwaedlif arni ddeuddeng mhlynedd, a'r wraig oedd wedi eŷdgrymmu ddeu-naw mhlynedd, a'r dŷn oedd ynddo yspryd gwendid namyn dwy flynedd deugain wrth lyn Bethesda,
Trugarhâ wrthyf.
Ti yr hwn a godaist ferch Jairus o feirw, a mâb y wraig-weddw o Naim, a Lazarus o'i fêdd,
Trugarhâ wrthyf.
Ti yr hwn a ddygaist ein clefydau, a'n gofidiau, Ti yrhwn a'th henwaist dy hûn yn Feddig y rhai cleifion, Ti yr hwn a ddywedaist, [Page 80] Deuwch atta fi bawb sydd yn flinderog ac yn llwythog, ac a addewaist emsmwythdra ac ymborth yddynt,
Trugarhâ wrthyf.
Trwy dy ympryd a'th wiliadwriaeth, trwy dy newyn a'th syched, trwy dy ofid a'th dristwch, trwy dy ddirfawr ing a'th chwŷs gwaelyd, trwy dy lefain a'th ddagreu, trwy dy grôg a'th ddioddefaint,
Trugarhâ wrthyf.
Teilyngu o honot, yr hwn a iacheuaist aml glefydau â chyscod Petr, a llawer o heintieu â napkin Paul, llygaid y dŷn dall â chlai a ffoeryn, gwahanglwyf [Page 81] Naaman â dwfr Jorddonen, ac adgyfodaist y marw âg esgyrn dy Brophwyd, fendithio pôb rhyw foddion, arferwyd neu a arferir i'r iachau arnaf,
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot roddi grâs i mi, i ymddarostwng fy hun yn hollawl i'th ewyllys di, i gymeryd dy ymweliad dy yn ddioddefgar, ac yn ddiolchgar, ac i yfed o'r cwppan hwn yn ddirwgnach, ac yn ddiddig.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot fynghadarnhau yn erbyn holl [Page 82] brofedigaethau y cythrel, fynghynnorthwyo yn holl ingder ac amrafaelion fynghydwybod, ac na âd fynhemtio uch-law 'r hyn a allwyf i ddioddef.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot bar hau fynghôf a'm deall i mi fymharall, a'm synwyr, cwnffwrdd a grasau dy yspryd glân, fal na ddychwelwyf oddiwrthit.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot (os dy ewyllys di yw) roddi i mi chwaneg o amser i edifarhau, a'm gwared oddiwrth byrth y bêdd, a'm harbed [Page 83] bed fi ennyd, cyn fy myned ymaith, ac na'm gwelir mwych, fal y moliannwyf di etto yn nhîr y rhai bywion.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Teilyngu o honot, (os ordeiniaist fi i faew) fymharattoi; gadarnhau fy ffydd, faddeu i mi fy holl bechodeu, a siccrhau i mi fy iechidwriaeth, fal y talwyf fy enaid adref yn gwnffwrddus, ac yn ewyllysgar.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Yn ddiweddaf, Teilyngu o honot dderbyn fy [Page 84] enaid (pan orchmynnwyf ef) i'th ddwylo, fyngwared oddiwrth ofid angeu tragywyddol, ac egorud i mi byrth bywyd tragywiddol.
Attolwg fyngwrandaw Arglwydd daionus.
Trugarhâ wrthyf Arglwydd▪ canys llesg ydwyfi; iachâ fi O Arglwydd, canys fy esgyrn a gystuddiwyd.
Dychwel Arglwydd, gwared fy enaid; achub fi er mwyn dy drugaredd.
Canys yn angeu nid oes côffa am danat, ac yn y bedd pwy a'th folianna? Ps. 6. 2, 4, 5.
Mae dy saethau ynglŷn [Page 85] ynof, a'th law yn drom arnaf
Nid oes iechid yn fynghnawd o herwydd dy ddigllonedd; ac nid oes heddwch i'm hesgyrn o blegit fymhechod.
Canys fynghamweddau a aethant tros fymheu▪ megis baych trwm y maent yn rhŷ drwm i mi.
Fynghleisiau a bydrasant ac a lygrasant gan fy ynfydrwydd.
Crymwyd a darostyngwyd fi, beunydd yr ydwyf yn myned yn alarus.
Fy lwynau a lanwyd a ffieidd glwyf, ac nid oes iechid yn fyngnhawd.
[Page 86] Gwanhawyd, a drylliwyd fi'n dramawr: Rhuais gan aflonyddwch fynghalon.
O'th flaen di Arglwydd y mae fy holl ddymuniad, ac ni chuddiwyd fy enaid oddiwrthit.
Na âd fi O Arglwydd: fy nuw, nac ymbellhâ oddiwrthif.
Bryssia i'm cymmorth, O Arglwydd fy iechidwriaeth. Ps. 38. 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 21, 22.
CYNGHORIEU Ar ddydd yr Arglwydd.
Ysawl a fynno dreulio dydd yr Arglwydd yn dduwiol, (os trigo y mae ef lle mae rhyddid tŷ dduw a'i ddeddfau) Rhaid iddo wneuthur rhywbeth o flaen myned i'r Eglwys, a rhywbeth yn 'r Eglwys, a rhywbeth ar ôl bôd yn 'r Eglwys.
O Flaer myned i'r Eglwys.
I. Gwedi deffroi yn gyntaf fe a ddileu ein calonneu gynhyrfu gan uchelwyl [Page 88] a mawrhydi y dydd, gan wneuthur rhagoriaeth rhwng hwn a dyddieu eraill, gan ystyried i fôd yn ddydd yr Arglwydd. yn ddydd Sanctaidd. yn ddydd anrhydeddus.
Mawr yw anrhydedd y dydd hwn uch-law eraill.
Duw Tâd a'i anrhydeddodd ef.
Aug. de temp. ser. 154. Ar y dydd hwn y glawiodd ef Manna yn gyntaf ar yr Israeliaid.
Ar y dydd hwn y lluniodd ef ddefnyddau 'r bŷd.
Ar y dydd hwn y creuodd ef yr Angylion.
[Page 89] Duw fâb a'i anrhydddodd ef a'i ogoneddus adgyfodiad, a'i raslawn ymddangosiad ar ôl hynnu. Canys ar y dydd hwn yr ymddanangosodd ef i'r ddwy Mair a ddaethant at y bêdd. Math. 28. 1. 9.
Ar y dydd hwn 'r ymddangosodd ef iw ddyscyblion gwedi ymgasclu, a Thomas yn absennol. Jo. 20. 19.
Ar y dydd hwn yr ymddangosodd ef drachefu iw ddyscyblion, a Thomas yn bresennol. Jo. 20. 28.
Ar y dydd hwn y gwelodd St. Joan ef yn rhodio ynghanol y Saith ganhwyllbren [Page 90] aur. Dat. 1. 10, 13.
Duw yspryd glân a'i anrhydeddodd ef.
Ar y dydd hwn y dyscynnodd ef mewn cafod o rasau ar yr Apostolion. Er hyn o amser.
Yr Eglwys a'i anrhydeddodd ef, ac a'i gwnaeth yn ddodd eiEt Apostolos à Christo hujus diei celebritaetem accepisse, ait Just. Mar. ad Imper. Anton. Ap. 2. uchelwyl gymanfa. Act. 20. 7.
Y peth a anrhydeddodd Duw a'i Eglwys fal hyn, n a haloged dŷn.
II. Rhaid i ni roddi heibio ofâlon y bŷd, [Page 91] a gweithredoedd cyffredinol ein galwedigaeth, a'i gadel hwynt yn ol, fel y gadawodd Abraham ei weision, pan aeth i aberthu ar fynudd Moriah.
III. Rhaid i ni yn glanhau ein hunain, gan gyfaddeu, ac edifarhau, ne ni fyddant ein gweddiau yn yr Eglwys yn gymeradwy i dduw i dduw, na ei ddeddfau ef yn fuddiol i ninneu.
Ai yn lladratta, yn ladd, ac yn godinebu, a thyngu anudon, ac arogl-darthu i Baal, a rhodio ar ôl duwiau dieithr, y rhai nid adwaenoch: Y deuwch ac y sefwch ger fy mron i yn y [Page 92] tŷ hwn? Jer. 7. 9, 10.
A fynnafi gennych ymofyn a mi, o dŷ Israel? fel y mae byw fy medd yr Arglwydd, nid ymofynnir a mi gennych. Ezek. 20. 31.
Nid yw yn gwrandaw pechaduriaid: ond os nêb ym addolwr duw, ac yn gwneuthur ei ewyllys ef, hwnnw y mae ef yn i wrandaw. Io. 9. 31.
Ar Arglwydd a edrychodd ar Abel a'i offrwm: ond nid edrychodd ef ar Gain, nac ar ei offrwm. Gen. 4. 4, 5.
Golchaf fy nwylo mewn diniweidrwydd, a'th allor O Arglwydd y amglychaf. Ps. 26. 6.
[Page 93] O hyn achos yr ym arferent 'r Juddewon scrifennu Uwch ben pyrth ei Synagogau ymadrodd Dafydd; Dyma borth yr Arglwydd, y rhai cyfiawn a ânt i mewn iddo. Ps. 118. 12.
Ac yn awr gwedi dy barattoi a'th ddarparu yn y modd yma, Dôs i dŷ Dduw, ac ar y ffordd myfyria ar rai o'r ymad roddion hyn.
Un peth a ddeisyfais i gau yr Arglwydd, hynny a geisiaf: sef caffel trigo yn hŷ 'r Arglwydd holl ddyddiau fy mowyd: i edrych ar brydferthwch yr [Page 94] Arglwydd; ac i ymofyn yn ei Deml. Ps. 27. 4.
Llawenychais pan ddywedent, Awn i dŷ 'r Arglwydd. Ps. 122. 1.
Awn iw bebyll ef, ymgrymmwn oflaen ei faingcdraed ef Ps. 132. 7.
Fy enaid a hiraetha, ie a flysia am gynteddau 'r Arglwydd. Ps. 84. 2.
Boreuol weddi ar ddydd yr Arglwydd.
OArdderchoccaf, ac anfarwol dduw, Ilygad rhagweliad pwy un ni huna byth, Yr wyf yn talu diolch i ti o ufuddgalon, am finghadw oddiwrth enbydrwydd [Page 95] y nôs aeth heibio, ac am fy nwyn yn ddiangol i oleuni a chwmffwrdd y dydd heddyw, Dydd Sanctaidd yw ac anrhydeddus, dydd wedi i gyssegru i'th wasnaethu, a'i neilltuo i'th foliannu di: Gan hynny, Rasussol dduw, cynhyrfed fynghalon, o herwydd ei anrhydedd a'i fawrhydi, fal na wnelwyf fyngweithredoedd fy han, fal na cheisiwyf fy hyfrydwch fy hun, ac fal na ddywedwyf fyngeireu fy hun; eithr fal y gwasnaethwyf di yn dy ddeddfau, ac fal y gallwyf gyflawni y dirfawr ddyledion a geisi gennyf. Yn gimmaint weithan a'th fôd [Page 96] o lygad glân, ac a fynni dy Sancteiddio yn y rhai oll a nessânt attat, yn dduw, yr hwn ni edrychi ar aberth ffyliaid, ac ni wrandewi ar bechaduriaid, er i bôd yn sengu dy gynteddau, ac yn dy ymgyfarch yn dy dŷ gweddi; Attolygwn i ti faddeu i mi fy holl bechodau, bwrw hwynt o'th ŵydd, cyn belled ac yw 'r dwyrain o'r gorllewin: Derbyn fi yn gymeradwy yn marwolaeth a ddioddefaint dy fâb Jesu Grist, fel pan ddelwyf i'th Deml i amgylchu dy allor, y cyfeiria fyngweddi ger dy fron, fel arogl-darth, ac y bydded [Page 97] derchafiad fy nwylo fel 'r roffwm prydnhawnol. Ac fel yr wyf yn deisyfu arnat fyngwrandaw i yn galw arnat ti yn fyngweddi, felly dyro i mi râs i wrandaw arnat ty yn galw arnof finneu yn dy air. Gair y gwirionedd, a doethineb, y cyfiawnder, a chymmod yw, a gair a ddichon gadw ein eneidiau, yn nydd yr Arglwydd Jesu; caniadhâ imi i wrandaw yn barchus, a'i dderbyn yn addfwyn, a'i gymysgu a ffydd, fal y cyflawna ef ynof, y gorchwyl daionus, yr anfonaist o'i blegit.
Ac fal y byddo 'r dydd hwn yn ddydd sanctaidd i [Page 98] ty ymhôb man; Sancteiddia, a pharatoa galonnau dy holl bobl i'th wasnaethu, llenwa lenoedd dy addoliant â'th ogoniant, bydd bresennol gyda chynlleidfydd dy Sainct, agor wefuseu dy wenidogion, a chanlyn wenidogaeth dy air a ffrwythlawnrwydd dy yspryd, fal i bydded nerthol i fwrw-i-lawr gestyll pechod a chestyll Satan, i ehengu dy Eglwys, i berffeithio dy Sainct hyd oni ymgyfarfyddom ol mewn undeb ffydd, a gwybodaeth mâb Duw yn wyr perffaith: Ti o dduw, yr hwn a ddichon, wneuthur yr dra ragorol, [Page 99] dros allom ni ofyn, neu feddwl; clyw ni a gwrandaw arnom, er mwyn dy anwyl fâb, i'r hwn gyda 'r Tâd a'r yspryd glân y byddo holl nerth, a gogoniant, gallu, ardderchawgrwydd, ac arglwyddiaeth yr-awr ac yn oes oesoedd. Amen.
Yn yr Eglwys.
YStyria yn gyntaf fod y man lle yr wyt. yn Borth nefoedd yn Dîr Sanctaidd.Joh. 5. 16. yn Dy dduw.Gen. 28. 17.
Môr hawddgar yw dy bebyll di O Arglwydd y [Page 100] lluoedd! gwynfŷd presswylwyr dy dŷ. Gwell yw diwarnod yn dy gynteddau na mîl. Ps. 84. 1. 4. 10.
Yna, bydd ofalus i wneuthur y petheu a gais Duw yno, sef dau beth; 1. Gweddio. 2. Gwrandaw ar y gair.
Oras? loqueris cum Deo: Legis? tecum loquitur. Hier. Wrth weddio; yn gyntaf edrych ar ddefosiwn dy enaid.
Rhaid dyrchasu 'r enaid, Ps. 25. 1.
Athywallt 'r enaid, Isa. 1. 15.
A llefain yn grŷf, Heb. 5. 7.
[Page 101] Ag ymbil a duw, Hos. 12. 4.
Heb hyn, ni fydd dy weddi ond dadwrdd, Mat. 6. 7.
Ond udfa ci neu flaidd, Hos. 7. 14.
Ond clôch heb dafod.
Ond cynnyd heb dân.
Ond peledau heb bowdr.
Ond ederyn heb escill.
Ond Cwmmwl heb ddwfr.
On Symbal yn tingcian.
Yr Juddewon a scrifennent uwch ben pyrth ei Synagogau yr ymadrodd hon hefyd.Buxtors. Gweddi heb feddwl-fryd sydd debig i gorph heb enaid.
[Page 102] Yna, yn ail, Edrych-ar ymar weiddiad dy gorph.
Duw sydd ofnadwy iawn ynghyn ulleidfa 'r Sainct, ac iw arswydo yn ei holl amgylchoedd. Ps. 89. 7.
Nunquam verccundioris esse debemus quam quum cum Dco agitur. Sen. nat. q. l. 7. ex Aristot. Noetha dy ben.
Y pedwar Henuriaid ar hugain y syrthiasant ger bron yr hwn oedd yn eistedd-ar Orseddfaingc, ac a daflasant ei coroneu oddiam ei penneu. Dat. 4. 10.
Deuwch addolwn, ac ymgrymmwn: gostyngwn ar [Page 103] ein gliniau, ger bron yr Arglwydd, ein gwneuthurwr, Ps. 95. 6. Eph. 3. 14.
Yddled arall yw, gwrandaw ar bregethu a darll ain gair Duw, ac wrth wrandaw disgwilir genthym,
Yn gyntaf, Ymwrandawiad.
Llefara Arglwydd, canys y mae dy wâs yn clywed. Isa. 3. 10.
Gwrandaw ferch, a gwêl a gostwng dy glust. Ps. 45. 10.
Gwrandaw af beth a ddywed yr Arglwydd dduw. Ps. 85. 8.
Yr Arglwydd a agorodd galon Lydia, i wrandaw [Page 104] ac i ddal y pethau a leferid gan Paul. Act. 16. 14.
Yr hwn sydd ganddo glust i glywed, gwrandawed beth y mae 'r yspryd yn i ddywedyd wrth yr Eglwisi, Dat. 2. 11.
Y mae fy nefaid i yn gwrandaw ar fy Ilais, Jo. 10. 27.
Ac er mwn hyn, Rhaid i ni yst yried i fôd.
Yn air duw, 1. Thes. 2. 13.
Yn air grâs, Act. 14. 3.
Yn air gwirionedd, Jo. 17. 17.
Yn air y cymmod, 2. Cor. 5. 19.
Yn air y cyfiawnder, Heb. 5. 13.
[Page 105] Yn air y ffŷdd, Rhyf. 10. 4.
Yn air bywyd tragwyddol, Jo. 6. 68.
A'i fôd
Yn Hâd da, Mar. 4.
Yn llaeth pûr, 1. Pet. 2. 2.
Yn fwyd crŷf, Heb. 5. 14.
Ai fôd,
Yn air iachus, 2. Tim. 4. 3.
Yn air bywiol, Heb. 4. 12.
Yn air daionus, Heb. 6. 5.
Ai fôd
Yn well na miloedd o aur ac arian, Ps. 119. 72.
Yn felusach na'r mêl, [Page 106] na diferiad diliau mêl, Ps. 19. 10.
A hyn oll, o herwydd i fôd yn air a ddichon gadw ein eneidieu. Jac. 1. 21.
Yn ail, wrth wrandaw ar air duw, disgwilir i ymgofio.
Am hynny, gosodwch fyngeiriau hyn'yn eich calon, ac yn eich meddwl, Deut. 11. 18.
Cuddiais dy ymadroddion yn fynghalon, fal na phechwn i'th erbyn, Ps. 119. 11.
A Mair a gadwodd yr holl eiriau hyn yn ei chalon, Luc. 2 51.
Yn ddiweddaf, Cymered y Bobl rybydd na ymadawent [Page 107] ar Eglwys, hyd oni lefara 'r Gwenidog y fendith.
A'r holl Bebl a aethant, bôb un iw dŷ ei hûn, 1. Chron. 16. 42. eithr gwedi i Ddafydd orffen aberthu poeth-offrymmau a heddoffrymmau a bendithio 'r Bobl, yn enw 'r Arglwydd▪ v. 2.
Yn ddiau mae rhywbeth yn mendith y Gwenidog.
Yn a'r Offeiriaid a'r Lefiaid a gyfodasant, ac a fendithiasant y Bobl; a gwrandawyd-ar ei llef hwynt; a'l gweddi a ddaeth-i-fynu, iw bresswylfa Sanctaidd ef i'r nefoedd, 2. Chronic. 30. 21.
[Page 108] Na ymadaw a'th Angel, nes iddo dy fendithio di.
Ar ôl bôd yn yr Eglwys.
A Cyn-awr gwedi dy ddyfod adref, Rhaid iti heb law hyn,
1. Ymyfyrio ar y petheu a ddysgwyd i ti.
Ei ddigrifwch ef sydd ynghyfraith yr Arglwydd, ac yn ei gyfraith ef, y mae yn myfyrio ddydd a nôs, Ps. 1. 2.
Mor gu gennif dy gyfraith di: hi yw fy myfyrdod beunydd, Ps. 119. 97.
[Page 109] Deellais fwy na'm athrawon, o herwydd dy dystiolaethau yw fy myfyrdod. v. 99.
Bydd melys fy myfyrdod am dano, Ps. 104. 34.
Gwresogodd fynghalon a'm mewn: tra oeddwn yn myfyrio, ennynnodd tân, Ps. 39. 3.
Yr anifeiliaid ni chnoient ei cîl oeddent aflan, Lev. 11.
2. Rhaid i ti foliannu Duw am gyfran o'i air a riglyddodd Duw i ti y dydd hwnnw.
Bendigedig fyddo Duw, a thâd ein Harglwydd Jesu Grist, yr hwn a'n bendithiodd ni a phôb bendith [Page 110] ysprydol, yn y nefolion leoedd yn Grist, Eph. 1. v. 3.
SEF Rhwyddid iw dŷ ef; Cwmffwrdd ei ddydd ef; Cymmyn ei Sainct ef; Athrawiaeth ei air ef; Cyfranniad ei Sacrasennais ef; Doniau y Gwenidog.
3. Rhaid i ti weddio am fendith ar air ein iechidwriaeth.Oration is Lectio, Lectioni succeda [...] o [...]atio. Hier. ad Læt.
Efe yn unic a feder osod ei gyfraith oddi mewn a'i scrifennu yn ein calonnau, Jer. 31. 33.
[Page 111] Paul a blanna, ac Apollo a ddwfrhâ, ond Duw a rydd y cynnydd, 1 Cor. 3. 6.
Godidowgrwydd y gallu syddo dduw, ac nid o honom ni. 2 Co. 4. 7.
Yn ddiweddaf, Dysg dy dylwyth.
A dysgwch hwynt i'ch plant, gan grybwyll am danynt, pan eisteddych yn dy dŷ, a phan rodiech ar y ffordd, pan orweddych hefyd, a phan godych, Deut 11. 19.
Mi ai hadwaen ef, y gorchymmyn efe iw blant, ac iw dylwyth ar ei ôl, gadw o honynt ffordd yr Arglwydd, gan wneuthur cyfiawnder [Page 112] a barn. Gen. 18. 19.
Myfi a'm tylwyth a wasnaethwn yr Arglwydd. Josh. 24. 15.
Os fel hyn, y Sancteiddi y dydd gorffwysdra hwn, yn y bŷd hwn, cei gadw gŵyl a Sabboth tragywyddol yn y bŷd a ddaw.
Cadwed pôb cyfriw ddŷn oddifewn Eglwys Loegr, ddydd yr Arglwydd, (yr hwn a elwir dydd. Sûl yn gyffredin) yr ŵyl o hyn allan, a holl ddyddieu gwylion eraill, yn ôl ewyllys Duw, a deddfau Eglwys Loegr a ordeiniwyd ar hyno ran; sef, yn gwrandaw-ar bregethu, a darllen gair [Page 113] Duw, yn gweddio yn ddirgel, ac ar gyhoedd, yn cyfaddeu ei beiau i dduw, ac yn edifarhau; yn ymgymodi ei hunain yn gariadus, lle bu anghymmod; yn cymeryd cymmyn Corph a gwaed Grist yn fynych, yn ymwelled-ar tlodion a'r cleifion, gan ddylin pôb bychedd dda, a sobr. Canon, 13. o'r rhai hynny 1603.
Prydnhawnol Weddi ar ddydd yr Arglwydd.
OArdderchoccaf Dduw, ac yn Grist Jesu fynhrugarog Dâd, [Page 114] yr wyf yn cyfaddeu y gwendid a'r amherffeithrwydd oll a aethant oddiwrthif yn cyflawni gweithredoedd y dydd heddyw. Mi a'th ymgyfarchais am faddeuaint pechodau mòr ileig, ac mòr ddiofal, oni ddarfu i'm gweddiau droi yn bechodau, ac yn-awr mewn eisieu maddeuaint. Cwarandewais ar dy air a chalon mòr farwaidd, ac yspryd mòr anhwylys▪ ac i bum wrandawr anfuddiol, ac anghofus iawn. Yn gimmaint O Arglwydd, er gwneuthur o hon af dy waith etto mi ai gwneuthum mòr ddiesceulys▪ fal y mae i mi ddisgwil yn hyttrach, [Page 115] felltith n a bendith oddiwrth it.Ier. 48. 10.
Ond o Dduw, yr hwn wyt gyfoaethog o drugaredd, ac aml yn ymwared, na chraffa ar y peth a wneis ar fai, cofia nad wyf ond llwch, maddeu, a bwrwheibio fy holl bechodau, fy esceulustra a'm anwybod: Edrych, nid ar wendid fyngnhawd, ond ar ewyllysgarwch fy yspryd, a chuddia fy holl amherffeithrwydd, â pherffaith ufudddod dy anwyl fâb, fal y byddent yr aberthau a offrymmais i ti, y dydd heddyw, yn gymeradwy yn, ac er [Page 116] mwyn yr aberth a offrymmodd Jesu Grist ar y groes trosafi.
Ac fel yr wyf yn dymuno bôd fy aberthau fi yn gymeradwy i ti, felly bydded dy ddeddfau di y fuddiol i mi. Ac fel yr haueist fynghalon â hâd gwerthfawr dy air, felly na âd i ehediad y nefoedd iw fwytta, nac i ofalon y byŷd iw dagu, eithr descynned grasussawl wlîth dy fendith arno yn fynych, fal y dyged ynof ffrwyth edifeirwch a gwellhâd bychedd.
Ac yn gymmaint a bôd dy air yn drysor gwerthfawr, ac yn well n a miloedd o aur ac arian, ac yn [Page 117] felysach na'r mêl; Bendigedig Arglwydd Dduw, Teilyngu o honot barhau dy air i'n Teirnas ni na âd i'n pechodeu gwaeddfawr, sefaniolchgarwch, ac anedifeirwch, caledrwydd-calon, ac anffrwythlonder tan foddion mòr raflawn, wneuthur i ti smudo dy ganhwyllbren, na diffoddi goleuni Israel. Llewyrcha â goleuni dy efengil yr holl Genhedloedd sydd etto mewn tywyllwch a chysgod angeu: chwanega beunydd att yr Eglwys y rhai a fyddant gadwedig, gan fyrrhau y dyddieu drwg hyn, a chyflawni rhifedi dy etholedigion, y gallom gadw [Page 118] gorffwysdra tragywyddol, a Sabboth ein eneidieu gyda thydi yn dy deirnas.
O Arglwydd benditha 'r holl bobl dda yn y deirnas hon o'r ucha hyd yr issa; ein Brenhin ein Brenhines, a'r holl hiliogaeth frenhinol; em Eglwyswyr, a'n Penswyddwyr, dy holl Eglwys, a phôb aelod ynddi, ymha fan, ac ymha dramgwydd bynnag y bo, a llwydda bôb darpariad a bwriad a ddechreuir i ddyrchafu 'r Efengil, ac i ehengu dy deirnas.
Yn ddiweddaf, O Arglwydd, fel y buost yndda wrthif yn [...]amweiniau y [Page 119] dydd hwn; yn ymborthi fyngnhawd a'th greaduriaid daionus, a'm enaid â gorffwysdra ysprydol y dydd hwn, felly parhâ dy ddaioni i mi y nôs hon, derbyn fi i freichiau dy ragweliad, cuddia fi tan blu dy adennydd fal y gorweddwyf mewn heddwch, ac y cymerwyf fyngorffwystra, fal (gwedi deffroi i gwmffwrdd y dydd y foru) y gwnelwyf wasanaeth i ti yn gweithredoedd y galwedigaeth y gosodaist, ac y trafnaist fi: fal y bydded dy fendith arnaf yn ddibaid, fal na flinych di yn gwneuthur i mi ddaioni: Yr hyn oll, a pliôb peth [Page 120] arall, a wyddost fôd yn angenrheidiol, ac yn gymmwys i mi, yr wyf yn i gofyn, yn enw, haeddedigaethau, cyfryngiad, a geirieu dy fâb Jesu Grist, gan ddywedyd fal i'n dysgodd ef i hun:
EIn tâd yr hwn wyt yn y nefoedd, &c.
Cynghorieu i deilwing dderbyn y Sacrafen o Swpper yr Arglwydd.
NI ddylem ryfygu dyfod att fwrdd yr Arglwydd [Page 121] anheilwng ac yn ddibarod.
Na roddwch y peth sydd Sanctaidd i'r cŵn,Vasa pura ad rem divinam. Plaut. in capt. Act. 4. Sc. 1. ac na theflwch eich gemmeu i'r môch, Matth. 7. 6.
Gorchmynnodd Josiah i'r Lefiaid ei parattoi ei hunain ai brodyr, ac yna i ladd y pasc, 2. Chro. 35. 4, 6.
Esceulustra paratoad sydd beryglys.
Ar ôl y tammaid, yna yr aeth Satan i mewn i Judas, Jo. 13. 27.
Pwy bynnac a fwytao y bara hwn, neu a yfo gwppan [Page 122] yr Arglwydd yn anheilwng, euog fydd o gorph a gwaed yr Arglwydd, 1. Co. 11. 27.
Yr hwn sydd yn bwytta, ac yn yfed barnedigaeth iddo ei hûn, v. 29.
O blegid hyn y mae llawer yn weiniaid, ac yn llesg yn eich mysc, a llawer yn huno, v. 30.
Mae 'r paratoad hwn yn sefyll yn bennaf mewn pum peth.
1. Ymholiad dŷn ci hûn.
Holed dŷn ef ei hun, ac felly bwytaed o'r bara, ac yfed o'r cwppan, 1. Co. 11. 28.
Ypeth pennaf iw ymholi yw peched,
[Page 123] 1. Mewn meddwl:
Mae holl fwriad meddylfryd ein calonneu yn unic yn drigionus, bôb amser, Gen. 6. 7.
O'r galon y mae meddylyeu drwgyn dyfod-allan, Math 15. 19.
2. Mewn gair:
Yr ydwyf yn dywedyd wrthych mae am bôb gair segur a ddywedo dynion; y rhoddant hwy gyfrif yn nydd y farn. Matth. 12. 36
Geirieu llygredig anllad.
Na ddeued un ymadrodd llygredig allan o'ch geneu chwi, Eph. 4. 29.
Geirieu diglion▪
Sef galw ein brawd, Raca, Math 5. 22.
[Page 124] Geirien anwir, Sef, celwydd, drwg abson ac anair, &c.
Pwy bynnac sydd yn caru, neu yn gwneuthur celwydd, a gauir-allan o Gaer Selem newydd, Dat. 22. 15.
Geirieu anuwiol, yn erbyn Duw, sef tyngu, a chablu.
Bydded eich ymadrodd chwy, Ie, Ie, Nage, Nage: oblegid beth bynnac sydd tros ben hyn, o'r drwg y mae. Math. 5. 37.
Ein erbyn ein hunain, neu er aill, sef rhegi a melldithio, &c.
Fel yr hoffodd felldith, felly y daed iddo.
[Page 125] Fel y gwiscodd felldith fel dilledyn: felly daed fel dwfr iw fewn, ac olew iw escyrn, Ps. 109. 17, 18.
3. Mewn gweithred.
Gan adel heb wneuthur y petheu a ddylesym eu gwneuthur, a gwneuthur y petheu ni ddylesym eu gwneuthur: Pwynti'r at y ddau yn ymadroodd yr Apostl:
Nid wyf yn gwneuthur y peth da, yr wyf ei ewyllysio:
Ond y drwg, yr hwn nid wyf yn ei ewyllysio, hynny yr wyf yn i wneuthur, Rhyf. 7. 19.
Wele y peth iw ymholi.
[Page 126] Yrheol i holi wrtho yw cyfraith Dduw.
Canys trwy y deddf y mae adnabod pechod, Rhyf. 3. 20.
Nid adnabum i bechod ond wrth y ddeddf, Rhyf. 7. 7.
O hyn achos, y mae 'r Eglwys (yr hon a drefnodd bôb peth yn gywraint, ac yn hyfryd yn y gwasanaeth) yn ordeinio darllain y gorchmynion oflaen gwenidogaeth y Sacrafen hwn, fal i gwelent dynion ei pechodeu yn nrych cyfraith dduw.
Yr ail peth a geisir gan y cymunwr teilwng yw edifeirwch a chystydd-calon.
[Page 127] Rhaid ydoedd bwytta 'r oen pasc a dail Surion, Ex. 12.
A christ ein pasc ni sydd raid iw dderbyn âg yspryd drylliedig a chystuddiedig.
âg enaid chwerwllyd.
â llygad gwylofus.
Rhaid iw bwytta 'r bara hwn â chwŷs wyneb, sef ein dagrau.
Ac mi a allaf ddywedyd am y gwin yn y Sacrafen hwn, hwn, fel y dywedodd ei fam wrth Salomon, Dihar. 31. 6.
Rhoddwch y gwin hwn i'r rhai trwm ei calon.
Ac er y gallom weiddi gan ystyried ein anheilyngdod, gyda S. Paul, pwy [Page 128] sydd gymmwys ir petheu hyn?
Etto gallwn yn cwmffwrddio ein hunain yn ymadrodd y Psalmwr, calon ddrylliog, gystuddiedig, o dduw, ni ddirmygi, Ps. 51 17.
Y trydydd peth a geisir gan y Cymunwr teilwng ywCrede & manducasti. Aug. in Johan. ffydd.
Raid iddo gredu fôd Jesu Grist yn Messiah, ac yn Iachawdur y bŷd.
Rhaid iddo gredu ddarfod i groes-hoilio ef, a thywallti waed ef.
Rhaid iddo gredu fôd haeddedigaethau ei grôg a'i [Page 129] ddioddefaint ef, yn abl i gadw pechaduriaid.
Rhaid iddo gredu traddodi haeddedigaethau Crist iddo ef yn y Sacrafen hwn, os cyfrannir ef yn ddyledus, ac os cymerir ef yn deilwng: canys y peth a addewir yn y Testament, a gyflawnir yn y Sacrament.
FFydd yw 'r wisg briodas: y sawl a ymyscwyddodd i'r wledd hebddi, a rwymwyd ddwylo a thraed, ac a daflwyd i'r tywyllwch eithaf, Math. 22. 13.
Yn bedwerydd anghenrhaid yw bwriad dianwadal yn erbyn pechod o hyn allan.
[Page 130] Mae 'r Eglwys yn gwenidogaeth y Sacrafen hwn yn gwahodd yn unic, y rhai sydd yn bwriadu dylin hychedd newydd, a chadw gorch mynion Duw, a rhodio o hyn allan yn ei ffyrdd Sanctaidd ef.
Yr enwaededic yn unic oeddent i fwytta 'r oen pasc
Manna oedd ym gadw mewn crochant or aur pûr, Corph Grist wedi i groes hoilio a amdowyd mewn lliain glân, ac a gladdwyd mewn bedd newydd.
Irrisor est, non pœnitens, qui adhuc agit quod poenitet. Isidor. Pel. de sum. Bon. Tristwch am bechod heb fwriad i wellhau bychedd, sydd tebig i wahennu [Page 131] llong, heb gau 'r twll, trwy 'r hwn a daetheu 'r dwfr i mewn
Tan y gyfraith, y sawl a ddalieu ryw beth aflan yn ei law, aflan a fyddeu yntef, er iddo ymolchi tra fynneu.
Yn bummed, anghenrhaid yw [...]. cariad perffaith a phôb dŷn. Yr oen-pasc oedd ym fwytta heb Sur-does.
* Y neidr a fwrw-i-fyny i gwenwyn cyn yfed.Ber. De modo bene vivendi. Ser. 28.
Byddwch chwithau gall el Seirph, Math. 10. 16.
[Page 132] Am hynny cadwn ŵyl, nid a hên lefein, nac a lefein malais, 1. Cor. 5. 8.
Os dygi dy rodd i'r allor, ac ynof dysod i'th gôf fôd gan dy frawd ddin yndy erbyn:
Gâd yno dy rodd ger bron yr allor, a dôs ymaith: yn gyntaf cymoder di a'th frawd, ac yno tyred ac offrwm dy rodd, Math. 5. 23, 24.
Y tri gwr doethion a aethant yn gyntaf i Gaer Selem, yna i Bethlehem: yn gyntaf i weledighaeth heddwch, yna i dŷ bara.
Phiol y fendith yr hon a fendigwn, onid cymmyn gwaed Crist ydyw? y bara [Page 133] yr ydym yn i dorri, onid cymmyn corph Crist yw?
Oblegid nyni yn llawer ydym un bara, ac un corph. 1. Co. 10. 16, 17.
Yr arwyddion a arferir yn y Sacrafen, sef bara a gwin a ddysgant i ni gariad.
Llawer o rawn ŷd a dylinir y un dorth, a llawer o rawn win a gydwesgir mewn un cwppan.
Os fal hyn yr ymgymodaist a Duw a dyn, Deua yn nês, profwch a gwelwch mòr dda yw'r Arglwydd, Ps. 34. 8.
Bwytewch gyfeillion, yfwch, ie yfwch yn helaeth fy rhai anwyl. Cant. 5. 1.
Gweddi cyn cymmuno.
O Drugaroccaf a grasussaf Arglwydd dduw gwahoddaist bawb sydd yn flinderog ac yn llwythog dan feichieu ei pechodau, i ddyfod attat, ac addewaist esmwythau arnynt, a rhoddi ymborth yddynt; Gwahoddaist hwynt oll sydd arnynt newyn a syched am dy deirnas a'i chyfiawnder, i ddyfod at dy fwrdd, i brofi dy swpper, ac a addewaist iw digoni hwynt. Oherwydd pa ham, trwy ffydd yn dy addewidion, yr wyf yn dyfod [Page 135] attat fendigedig Arglwydd Jesu, gan attolwg i ti esmwythau arnaf, a rhoddi ymborth i mi, am digoni a'th drugaredd, canys sychedu a newynu y mae fy enaid am danat ti, ac am dy iechydwriaeth.
Yr wyf yn cyfaddeu ddarfod i'm pechodau beunyddiol fyngwneuthur yn anheilwng o'ni bara beunyddiol, yn fwy o lawer o'r Manna hwn, o'r bara bywyd hyn, a ddaeth-i-wared o'r nefoedd.
Yr wyf yn cyfaddeu nad wyf barod yn ôl parattoad dy Gyssecr; etto yn gimmaint a gosodais fynghalon i'th geisio, Ty di O Arglwydd [Page 136] dduw daionus, bydd drugarog wrthyf.
Ac er nad wyf abl i ddwyn calon lâd gyda my fi,Dihar. 20. 9. (canys pwy a ddichon ddywedyd, mi a lanheais fynghalon?) etto Arglwydd, wele, yr wyf yn dwyn calon gystuddiedic, ac yspryd drylliedic gyda myfi, O dduw na ddirmyga 'r aberth hwn. Ac am y pechodau a bechais yn dy erbyn, Rhwyma hwynt mewn un yscub, a thafl hwynt i waelod môr dy drugaredd cladd hwynt yn archollion, a golcha hwynt ymaith yn gwaed yr oen difeius Jesu Grist; Ac [Page 137] o hyn allan glanhâ fynghydwybod a'r unrhyw waed, gan i phuro oddiwrth weithredoedd meirwon, i'th wasnaethu di y Duw byw mewn cyfiawnder a gwir-Sancteiddrwydd holl ddydieu fy mywyd. Fali byddo 'r Sacrafen bendigedig hwn yn fodd i lonyddu fynghydwybod, i chwanegu fy ffydd, i wresogi fynghariad, i wellhau fy mychedd, i gadw fy enaid, i siccrhau i mi, fy môdi, yn un o'r rhifedi bendigedig, a gânt fwytta ar dy fwrdd, ac a wahoddir i swpper-priodas yr Oen. Caniadhâ hyn, O Arglwydd, er mwyn Jesu Grist, [Page 138] yn enw a geirieu pwy un y gorffennaf fyngweddiau amherffaith hyn, fel i'm dysgodd ef i hûn.
Ein Tâd yr hwn wyt &c.
Wrth gymmuno.
VVRth dderbyn Swpper yr Arglwydd, aml feddylieu a fyddent rwysteus, yn hytrach na chynghorus i ni; y rhai ychydig hyn (yn fy marn i) sydd yn bennafiw ystyried.
Yn gyntaf, bydded dy olwg ar weithredoedd yMinister Christi, 1 Co. 4. 1. Dei, 2 Co. 6. 4. N. T. 2 Co. 3. 6. Jesu Chr. 1 Tim. 4. 6. Evangelii, Eph. 3. 7. [...]usquam hominum. J. Mede Diatr. Gwenidog, [Page 139] dal salw ar dorri 'r bara, a thywallt y gwin.
Torri 'r bara a ddwg i'th gôf y modd y sigwyd ac y drylliwyd Corph Crist.
Towallt y gwin a ddwg i'th gôf y modd y tywalltwyd ei waed ef.
Tywalltwyd er dy fwyn di,
Pan en waedwyd ef:
Pan fflang ellwyd ef:
Pan chwysodd yn yr ardd:
Pan goronwyd ef a drain:
Ond yn enwedig pan groeshoiliwyd ef; rhwng pwy beth a'r Sacrafen hwn, y mae cyfflybaeth nodedig,
Pan wanwyd ei ystlys ef.
[Page 140] Gwaed Jesu Grist sydd yn glanhau oddiwrth bôb pechod, 1 Jo. 1. 7.
Dyweyd betheu gwell, na gwaed Abel. Heb. 12. 24.
Gwaed gwerth fawr yw 1. Pet. 1. 19. a hyn oll am i fôd yn waed Duw, Act. 20. 28.
Yn ail, i awn-farna gorph 'r Arglwydd. 1. Co. 11. 29.
Rhaid i ni ystyried y bara cyssygredig, nid fel bara sydd eiddo 'r Arglwydd, eithr fel bara y sydd yr Arglwydd.
Nid fel ein bara cyffredinol, brunyddiol ni, eithr fel corph Crist yn Sacramentol.
[Page 141] Rhaid i ni ystyried y gwyn, nid fel gwaed y grawn, eithr fel gwaed Crist, mewn gwir etto mewn gwedd Sacramentol.
Mae Crist yn wir-bresennol yn y Sacrafen.
Fyngnhawd i sydd fwyd yn wir, am gwaed i sydd ddiod yn wir; bwytta ei gnawd ef yw ac yfed ei waed ef yw, Jo. 6. 56.
Nid yn naturiol, ac yn gorphorol.
Caled yw 'r ymadrodd hon, pwy a ddichon wrandaw arno, v. 60.
Y cnawd nid yw yn lleshau dim, y geiriau yr ydwyfi yn i llefaru wrthych, [Page 142] yspryd ydynt, a bywyd ydynt. v. 63.
Yn drydydd, Cymmuna ar dy linie.
Yr ymwreddiad hwn sydd gymhwysaf.
Mae yn arwyddoccau ufydd a diolchgar gydnybyddiaeth o'r mawr-lles a dderbyniasom yn y Sacrafen hwn.
Drachefn, y Gwenidog pan ranno, a ninneu pan dderbyniom, ydym yn cydgyssylltu mewn gweddi ferr, etto mewn gweddi felys.
Corph ein Harglwydd Jesu Grist, yr hwn a roddwyd drosot ti, &c.
Gwaed ein Harglwydd Jesu [Page 143] Grist, yr hwn a dywalltswyd drosot ti, &c.
Nid oes ymwreddiad arall mòr gymmwys i weddio, ac ar linie.
Drachefn, fe a ordeiniwyd gan yr Eglwys.
Gwneler pôb peth yn weddaidd, ac mewn trefn, 1. Co. 14. 40.
En fy môd i yn absennol yn y cnawd, er hynny yr ydwyf yn bresennol gyda chwi yn yr yspryd, yn llawenychu, gan weled eich trefn chwi, Col. 2. 5.
Ar ôl Cymmuno.
PAn fych gyfrannog o Swpper yr Arglwyed: [Page 144] Yn gyntaf oll, tâl ddiolch.
Dlêd yw a ddylem am ein Swppereu beunyddiol.
Eucharistia y gelwyd y Sacrafen hwn gynt, hynny yw.
Talu diolch, o herwydd y diolch a ddylem dalu am dano.
Phiol y fendith yw, mae Duw yn ein bendithio ni, mae yn rhaid i ninneu fendithio Duw.
Mae Duw yn rhoddi i ni phiol jechidwriaeth, mae yn rhaid i nenneu gymeryd phiol diolchgarwch.
Y Dyscyblion ar ôl cymmunio [Page 145] a ganasantConfisting of 6. Psal. id est, the 113, 114, 115, 116, 117, 118. Drus. obser. sacr. l. 7. c. 15. hymn. A Hymn yw cowydd-moliant. Matth. 26. 30.
Datgan dy ddiolchgarwch mewn psalmau,Buxtorf. in Lexic. Talmud. a hymnau ac odlau ysprydol ar gyhoedd yn y gynulleidfa, ac yn ddirgel ymŷsg dy deulu.
Psalmau cymwys yw, Ps. 8. Ps. 23. Ps. 66. Ps. 103. &c.
Yn ail, fel y mae yn rhaid talu diolch i dduw, felly mae yn rhaid talu elusen i'r tlodion.
[Page 146] Arferol oedd yn yr Eglwys gyntaf, ac arferol yw etto mewn llawer o fanneu fôd casgl i'r tlodion ar ddydd cymnin.
Gweision Dafydd a ddywedasant wrth Nabal, mae ar ddiwrnod da a ddaethent, sef dydd gwledd. 1 Sa. 25. 8.
Dydd gwledd yw hwni ti; na fydded yn ddydd ympryd i'th frodyr tlodion.
Porthodd Duw dy di â bara bywyd, a ommeddi di y briwsion a syrthiantoddiar dy fwrdd?
Porthodd Duw dy di â gwaed ei fâb, â gwin ei Gyssecr, a omeddi di ddid [Page 147] o'th gell, neu phioled o ddwfr oer?
Dyro yn llawen.
Hoff gan Dduw roddwr llawen 2 Co. 9. 7.
Dyro yn helaeth, gan ystyried y rhodd fawr a eôdd Duw i ti ar y dydd hwn: Ei fâb. Ei anedig fâb. Ei unic anedig fâb. Ei garedig fâb. Ei anwyl fâb.
Yn drydydd, gochel ddychwelyd i'th hên bechodau.
Golchais fynrhaed, pa fodd y diwynaf hwynt? Can. 5. 3.
[Page 148] Os gwedi i ni ddiangc oddiwrth halogedigaeth y bŷd, trwy adnybodaeth yr Arglwydd, a'n Jechawdur Jesu Grist y rhwystrir ni drachefu âr petheu hyn, a'n gorchfygu;
Os fel y ci yr ymchwelwn att ein chwdiad ein hunain: neu fel yr hŵch gwedi i golchi, yr ymdreiglwn yn y dom;
Ein diwedd a fydd waeth na 'n dechreuad. 2 Pet. 2. 20, 22.
Pa faint mwy cospedigaeth (dybygwch chwi) y bernir haeddu o'r hwn a fathrodd fâb Duw, ac a far nodd yn aflan waed y Cyfammod, trwy 'r hwn [Page 149] y sancteiddiwyd ef, ac a ddifenwodd yr yspryd glân? Heb. 10. 29.
Pan êl yr yspryd aflan allan o ddyn, yna medd efe, Mi a ddychwelaf i'm tŷ, o'r lle y daethym-allan: Ac wedi y delo, y mae yn i gael yn wâg, wedi y yscubo a'i drwsio. Yna y mae ef yn myned, ac yn cymeryd gydag efei hûn saith pspryd eraill, gwaeth nag efei hun: ac wedi yddynt fyned-i-mewn, gyfanneddant yno: ac y mae diwedd y dŷn hwnnw yn waeth na ei ddechreuad. Matth. 12. 43, 44, 45.
Inanis est poenitentia, quam scquens culpa coinquinat. Aug. ser. 6. de temp. Y sawl a ymolcho wedi cyffwrdd [Page 150] a'r marw, ac a gyffyrddo ag ef eilwaith: pa fudd a gaiff efe o'i ymolchiad? Ecclus. 34. 25.
Gweddi ar ôl Cymmuno▪
O Rasussaf Dduw, oddiwrth helaethrwydd pwy un y descyn pôb dawn daionus, a phôb rhodd berffaith, Myfi, ac oll sydd ynof ydwyf yn moliannu, ac yn mawrhau dy enw Sanctaidd, am dy holl drigareddau, a'th [Page 151] gymmwynasau a roddaist i mi o amser i amser.
Yn enwedig yr wyf yn ddiolchgar, am dy, fâb Jesu Grist, ffynnon a gwreiddin pôb bendith; am i't i anfon efi'r bŷd i gymeryd ein naturiaeth ni arno, ac i farw trosom; Ac am fy ymborthi fi (yr hwn wyf anheilwng o'r lleiaf o'th drigareddau) â haeddedigaethau ei farwolaeth ef, a'i ddioddfaint. Bendigedig Arglwydd Dduw, Teilyngaist Selio maddeuaint fymhechodau y dydd heddyw; o na âd i mi rwygo-ymaith dy Sêl, trwy aniolchgarwch, nag ailgwympo i'm hên bechodau, [Page 152] oddwrth pwy rai i'm glanheuaist fi, fal na fyddo fy niwedd yn waeth na'm dechreuad. Eithr o hyn allan pan demptier fi gan Ddiafol▪ pan huder fi gan y bŷd, pan annogir fi gan fyngnhawd fy hun, Gosod o flaen fy llygaid, trwy dy yspryd cofiadur, mòr ddryd y costiodd i'm Harglwydd, a'm Jechawdur Jesu Grist ddyhyddo Duw am fymhechodau, sef tywalltiad ei waed gwerthfawr, sancteiddiol; fal gan ddwys-ymsynniad yn ei farwolaeth ef, a chan fwynhau ei ddioddefaint chwerw-dost ef, y byddwyf farw beunydd i bechod, [Page 153] a dangos felly marwolaeth ein Harglwydd oni ddelo. Fal pan ddelo, gan ddwyn ei wobr gydaf ef, y derbyniwyf goron cyfiawnder a ddarparodd ef i bawb a'i carant, ac a ddisgwiliant am ei ymddangosiad, â thraul ei werthfawr waed anllygredig.
Ac yn gimmaint ac adnewyddu o honaf fynghyfammod a thy di fy nuw, y dydd heddyw, mewn addunedau a bwriadau i wellhau fy mychedd: Cynnorthwya fi a'th râs, a chadarnhâ fi â'th nerth, fal y talwyf fy addunedau a wneuthym i ti: Ac fal y cynnyddwyf mewn grâs a [Page 154] duwiolder trwy rinwedd y lluniaeth nefol hwn, hyd onid elwyf yn ddyn perffaith yn Grist Jesu; yn enw bendigedig pwy un y gorffennaf fyngweddiau amherffaith hyn, gan ddywedyd fal i'm dyscodd ef ei hun.
EIn tâd yr hwn wyt yn y nefoedd, &c.