LYCIDAS.
Author lamentatur amicum eruditum, infeliciter Mari Hyberno submersum, postquam a Cestria solvisset. 1637. Et, occasione oblata, corruptorum Clericorum ruinam praedicit, qui tunc temporis pro libitu in sublimi dignitatis gradu vitam agitabant.
RUrsus odoratae myrti laurique virentes,
Vestitae aureolos hedera serpente corymbos,
Rursus ego vestras redeo decerpere baccas,
Quanquam acidas, 'nec dum maturo Sole recoctas.
Et vestras spoliare comas, & Spargere passim,
Frigora quanquam absunt procul Autumnalia, nec dum
Hispidus arboreos Aquilo populatur honores.
Me dolor ac duri necopina injuria fati
Tempora vestra meis cogunt turbare querelis.
Occidit heu! tenerae Lycidas in flore juventae,
Occidit heu dulcis Lycidas, nullumque reliquit
Illem parem. Blandi Lycidae jam funera justis
Deplorare modis quis non velit? Ipse canendi
Arte Sophoelaeum dedicit transire cothurnum.
Arva per aequorei infletum fluitare profundi
Tene decet? nullis digna an tua fata querelis,
Dum te fluctus habet, versantque per aequora venti?
Nunc utinam eloquij charites, & vivida vocum
Gratia, quas olim est veterum turba impia vatum
Aonias mentita deas, mihi protinus adsint,
[Page 4]Jucund
[...]que novam modulentur arundine musam.
Forsitan & nostras pariter comitabitur umbras
Carmine musa pio, cinerique precabitur hospes
Praeteriens, tacita placidus requiesce sub urna.
Unicus amborum paritur juvenilibus annis
Mons nutritor erat, pariter quoque pavimus unum
Ambo gregem gelidos jucundi fontis ad ortus,
Aut rivi salientis aquas, aut arboris umbram.
Ambo simul teneras ad pascua laeta capellas
Duximus, ante oculis quam pulchra Aurora reclusis,
Reddiderat lucemque Orbi rebusque colorem.
Et simul exiguae jucundo murmure muscae
Noctivagam resonare tubam exaudivimus ambo
Per placidos Lunae cursus, jam rore recenti
Nectareos spargente gregis per vellera succos.
Soepe etiam haud serae libuit decedere nocti,
Donec ab Eoa nitido quae vespere Lympha
Stella exorta fuit, medij transivit Olympi
Culmen, & Hesperias cursum convertit ad undas.
Interea, harmonicas digitis moderantibus auras,
Agrestem inflamus calamum, choreasque pilosi
In numerum ducunt Satyri, Faunique nequibant
Capripedes nostris cohibere a cantibus aurem,
Ipse senex nostra Damaetas gestit avena.
Heu male mutatae Fortunae injuria! vadis,
Vadisad aeternas (nunquam heu rediture) tenebras.
Te, Pastor, sylvae umbriferae, viridesque recessus
Antrorum; quot ubique thymo vel vite teguntur,
Undique jure dolent, resonatque dolentibus Echo▪
Ah! salices cessant virides, humilesque myricae,
Nunc resonare tuae, ramosque inflectere musae.
Ut nocet atra rosis aerugo, ut pestis acerba est
OEstrum immane boum, glacialia frigora flores
Qualiter infestant tunica variante decoros,
Cum niveus primum florescere coepit acanthus:
[Page 6]Sic quoque pastores (triste ac miserabile!) lethi
O Lycida dilecte, tui dolor urit acerbus.
Quae nemora, aut qui vos saltus habuere puellae
Naiades, immensis Lycidas cum est obrutus undis?
Nam neque duxistis choreas super ardua rupis
Culmina praeruptae, druidum monumenta priorum,
Nec vos saxosae tennere cacumina Monae;
Nec Deva Fatidicas ubi latè exporrigit undas.
Cur ego vana loquor? praesens si vestra fuisset
Tota cohors, huic ecquid opem auxilium (que) tulisset?
Orphei Calliopaea suo quam ferre valebat
Tristis opem? Nil musa suo succurrere nato,
Cujus ad interitum rerum natura dolebat,
Tunc potuit, cum foemineae furor iraque turbae,
Discerptum latos juvenem quae sparsit in agros,
Sanguineum caput Orpheia cervice revulsum,
Hebre, tuis injecit aquis, quod ad usque cucurrit
Littora, quae miseri letho bene nota Leandri.
Quid juvat assiduis frustra tabescere curis,
Et pastoralis studium contemnere vitae,
Et vanum ingratae musae impendisse laborem?
Nonne fuit satius, sociorum more per umbras
Suaviter arboreas sectari Amaryllida dulcem,
At (que) Neaera, tuos leviter prensare capillos.
Fama viros, quorum sublimi in pectore virtus.
Se generosa locat, cohibere libidinis aestum
(Pessima nobilium solet esse haec lerna virorum)
Incitat, & duros etiam sufferre labores.
Ast ubi poene tibi illustris tetigisse videris
Culmen honoris, adest Lachesis cum forcipe dira,
Et fragilis vitae filum secat. At mihi Phoebus,
Fama tamen post fata manet, secura sepulchri,
Dixerat, & tremulas leviter mihi vellicat aures.
Fama est planta solo minimè prognata caduco:
Fortunae secura nitet, nec fascibus ullis
[Page 8]Erigitur plausuve petit clarescere vulgi.
Judicis ante jovae purissima lumina lucem
Illa cupit fulgere suam; quicunque verendum
Illius ante thronum laudemque decusque reportat,
Hujus in aethereo fama effulgebit Olympo.
O Arethusa, & tu, Fluvius celeberrime, Minci,
Undi (que) vocali redimitus arundine frontem,
Lene fluens, quae nunc recito, mihi dicta fuerunt
Haec longe graviore sono, graviore cothurno.
Sed mea propositam repetat nunc fistula musam.
Tunc quoque caeruleus vada per Neptunia Triton
Circumagebat iter liquidum, fluctusque sonoros
Perfidaque, Aeolios, interrogat agmina ventos:
Unde haec saeva bono pecoris data fata magistro?
Quaecunque altisonis ullo de monte procellis
Horrida flabra volant, ruptaeve cacumine rupis,
Ille rogat: miseri cuncta haec tamen inscia fati.
Hippotadesque sagax cunctorum nomine tales
Reddidit ore sonos: nullius flamina venti
Nuper ab Aeoliis sese effudere cavernis.
Ridebant taciti tranquilla silentia ponti,
Et placido lapsu Panope, centumque sorores
Aequora plana legunt, stratam (que) aequaliter undam.
Perfida navis erat, crudeli dedita fato,
Quae rimis accepit aquam, sacrumque repente
Mersit in ima caput, medioque sub aequore texit.
Proximus incessu senior tardissimus ibat
Camus, & hirsuta velatus veste; galetus
Carice factus erat, variis obscura figuris
Quem textura notat, quem circum vitta colori
Par, Hyacinthe, tuo, questus inscripte cucurrit:
Heu! mihi quis rapuit carissima pignora? dixit.
Ultimus huc venit, rediitque hinc ultimus, undae
Cui Galilaeanae custodia creditur; illi
Duplex clavis erat, duplici formata metallo,
[...]
[Page 10](Aurea portam aperit, subito quam ferrea claudit)
Tempora tum nitidâ quassans ornata tiarâ
Talia fatus erat tetricae cum murmure vocis.
Quam bene nunc pro te, si vertere fata liceret,
Quam bene nunc pro te, juvenum cariffime multos
Concessissem alios, stimulante cupidine ventris
Quifurtim, ac tacitè irrumpunt, & ovilia scandunt?
Unica cura quibus pecorum fuit usque magistri
Vi rapuisse epulas, avid [...]que hausisse paratas,
Convivasque alios audaci pellere dextr [...].
O coeci ventres! qui vix comprendere dextra
Pastorale pedum, aut aliquid didicêre, fideles
Quod juvat at (que) decet pecorum praestare magistros.
Quid curant? quid curae opus est? bene vivitur illis.
Et licet his, ubicunque libet, sub vindice nullo
Stridenti miserum stipula disperdere carmen.
Interea pecudes languentia lumina volvunt,
Tabescuntque fame, miseris quia pabula desunt.
Sed ventis nebulisque tument, sensim (que) putrescunt
Interius, sparguntque sui contagia morbi.
Insuper & teneras vis quotidiana luporum
Clam discerpit oves, avidam (que) immergit in alvum.
Machina sed gemino ad portas armata flagello
Protinus his uno parat ictu accersere fatum.
Nunc, Alphaee, tuositerum convertere cursus
Incipe, nunc vox dira abiit, vox dira quievit,
Quae fluvium terrore tuum retrò ire coegit.
Tu quoque pastoris saculi modulamine quondam
Edita Musa redi: nemorumque umbracla colores
Huc florum innumeros simul injectare jubeto.
Vos quoque nunc valles humiles, ubi florea Tempe
Et venti placidis resonant, fluviique susurris,
Quarum haud soepe sinus cancri ferus attigit ardor,
Undique gemmantes oculos conferte, virenti
Nectareos quicunque bibunt in cespite succos,
Floribus & vernis totam depingite terram.
[Page 12]Huc rosa, jucundi quae dicta est primula veris,
Quae moritur, si spreta jacet; Pulcherque hyacinthus,
Huc quoque cum niveis vaccinia flava ligustris,
Huc quoque Sylvarum cum Garyophillide can [...]
Moschitaeque rosae, violarum & amabile germen,
Atque periclymenos fulgenti ornatus amictu,
Paralysisque etiam, fulvo quae tota metallo
Pallet, & in terram pendente cacumine vergit,
Et quicunque gerit tunicam flos luctibus aptam,
Conveniant, pariter (que) locum glomerentur in unum
Huc Amaranthe veni, quem non borealia laedunt
Frigora, quem aestiferi non torrent brachia cancri.
Huc, Narcisse veni, lachrymis tua pocula replens
Suavibus; huc flores veniant quoscun (que) vocavi,
Laurigerique tegant Lycidae venerabile bustum.
Gaudia sic maestis juvat interponere curis,
Solarique animos sicta sub imagine nostros;
Dum te fluctus agit, ventisque sonantia volvunt
Aequora vasta, trahuntque tuum, retrahuntque cadaver.
Sive ultra aestiferis ferventes Hebridas undis,
(Hic tu fortè lates rapido sub gurgitae tectus,
Imaque monstriferi visis penetralia mundi.)
Sive remotus abes procul hinc, longumque soporem
Carpis, ubi sedem tenuit Bellerus avitam,
Pristina quem veterum celebrant mendacia vatum,
Mons ubi praesidio circumdatus undique, spectat
Namaneon, spectatque tuos, Bayona, recessus.
Ad Patrias sedes, precor, o precor, Angele, rursus
Respice nunc miseros non aversatus amicos.
Vos quoque delphines juveni supponite tergum,
Perque plagas vasti vitreas portate profundi.
Nunc pecorum placidi fletus inhibete magistri.
Non periit letho Lycidas, cessitve sepulchri
Legibus, aequoreâ jaceat licet obrutus undâ.
Haud aliter Phoebi se praevia stella profundum
Mergit in hesperium, diversis rursus ab undis
[Page 14]Mane novo surgens, multo spectabilis auro
Erigit illa caput, primoque ardescit Eoo.
Sic Lycidas primum ima petit, dein ardua scandit:
Praeside nempe illo, tumidi qui terga profundi
Haud secus ac siccam pedibus peragravit arenam,
Spumeaque intrepidis calcavit marmora plantis.
Hic alios inter Sylvae nemoralis honores,
Atque alios longe fluvios se nectare puro
Obruit, atque suos miro lavit amne capillos,
Aetheriosque hilari laetus trahit aure hymenaeos
In regnis, ubi floret amor & pura voluptas.
Hic quoque Sanctorum chorus illum amplectitur omnis,
Ordine qui juncti pariter coelestia cantant
Carmina & aetherias ducunt cantando choraeas.
Atque oculis abigunt lachrymam procul illius omnem.
Nunc pecorum placidi Lycidam lugere magistri
Absistunt. Tu, littoreas dum carpis arenas,
(Haec tibi in Elysiis durabunt praemia campis)
Semper eris quovis meliorque & faustior astro
Puppe periclosam trepidâ tranantibus undam.
Talia concinuit peregrinus carmina Pastor
Quercubus alti [...]omis, fluviorum & lenibus undis,
Dum croceis Aurora rotis invecta redibat.
Mutabatque sonos relegens, orisque recursu
Dissimili tenuem variabat arundine ventum.
Jam Sol majores umbras super alta tetendit
Culmina, & Hesperiis post paulò absconditur undis.
Tandem iterum rediit, viridem (que) remisit amictum.
Cras sylvas peragrare novas, nova pascua cordi est.