ORATIO HABITA IN Scholâ Christi Orphano-Trophii.
INter veteres olìm Romanos in consuetudinem abiit, cum apud populum sacris & festis verba facturi essent, Auditorum animos orationis suavitate delenire, & hostium spolia, veluti auctae gloriae & factorum ornamenta ostentare, nè aculeis hisce stimulati, tàm insignes triumphos defaedarent.
Et quid non hodiè Alumni vestri, qui ad jucundos hos Septembris dies amaenam [Page 2] sibi de Sole vestro affulsisse lucem affirmant, exultarent? Quid nî, conspectis Patronis, intrà hos parietes gratae praesentiae vestrae plausus ab universis datus esset? Est, est, inquam, adeò suavis conventus vester, ut neminem nostrûm hodiè esse videatis, cujus pectus gaudiis plenum in vultum non exundat, & lingua Munificentiae vestrae Amplitudinem non praedicat. Ecce eos, quibus irradiavit charitatis vestrae Sol Clarissimus, Gratitudinis nostrae victimas offerentes, & flexis genibus pedes vestros deosculantes.
Devicistis nos obsequio vestro, & ità affecistis, ut animi nostri in exultationem excitentur, & parietes ipsi aequis laudibus personent. Summa profectò hodiè emicuit pietas & clementia, quam, etsi non faenerato, animo tamen grato rependeremus. Hic dies Orphanorum laudibus triumpharet, & Civitatis nostrae Claritudo apud Posteros grandesceret. Ità quidèm hoc tempus quàm maximè postulat & locus imperat. Sed quis hanc provinciam suscepturus [Page 3] est? Ingenue prof [...]ctò confitendum est (Patroni Spectatissimi) hoc nimìs arduum & humeris impar videri; Potiùs tamen quàm Londini Civitatis nostrae florentissimae, cujus liberalitatem nos miselli satis experti sumus, fama desperiret, Ego, à quo nihil, nisi quod ex quotidiani Sermonis faece congestum, expectandum est, hujus hodiè aggrediar laudationem & pertinacitèr evincam.
Omnes ubique Londini gloriam & decus Senatorum venerantur: Hic Gazophylacia civium opulenta mirantur, illìc magnifica domicilia collaudant; Hic Byrsam Mercatorum multitudine satis repletam indigitant; illìc Subselliorum & Sacrarum Aedium, quae nupèr in fumum & cineres redacta fuerant, amplitudinem comprobant.
Nec Nominis vestri fama offuscatur tenebris. Estis profectò Cives urbis non infimi ordinis, sed celeberrimi, quae inter caeteras hujus gentis ita caput extulit, ut totius Regni Metropolis & Emporeum [Page 4] dignè habeatur. Vos Londinum in amplexu fovet, & securis sedibus posuit. Hic fascibus & praefecturis decorati; hìc honoris titulis insigniti, opibus pervigetis, summo imperio & autoritate pollentes. Atque hìnc tanta civitati claritudo, tanta & vobis charitatis celebritate conspicuis, accessura fama, quam caeterae colunt & ubique praedicant.
Sed quò tandèm in immensum civitatis nostrae laudum Oceanum praeceps feror? Rapuit quidèm (Patroni spectatissimi) & abduxit orationis cursum Londini magnitudo. Gestiret animus mihi fusiùs paulò prosequi; sed peritioris penecilli negotium hoc petit. Liceat tamen pauca, quibus Munificentiae & Charitatis hujus indicia lucidiùs paulò enitescant, recensere.
Satis ni fallor, constant praemia perampla, quibus spectantium oculos in se trahit. Panduntur orphanorum catervis, ut opulentiam agnoscant, portae Regales. Altiora solet moliri animus, & siquod illustrius possit inveniri, liberè meditatur. [Page 5] Demiratur profectò Alma Mater Edvardi Sexti pietatem insignissimam, qui Primores olìm ad consilium advocavit, ut, quò ipse cum illis bonorum esset operum feracior, desiniretur.
Ille, ut olìm visum fuit, prima jecit Salutis nostrae fundamenta, & quibus egentibus succurrendum esset, rectè constituit. Et vos etiam (Dignissimi) manus vestras admovistis, & ab incendiorum injuriis ità vestris nupèr vindicâstis sumptibus, ut nec in hâc nec in aliis regionibus illustrius inveniri possit piae charitatis Monumentum. Ità signa & bonitatis vexilla Londinum refert, ità thesauros explicuit, ut jàm per totum terrarum orbem fama vigeat, & literis & linguis celebretur.
Facessant tandèm miserorum planctus, & afflictorum variis doloribus capitum singultus, ne aures Londinensium diutiùs perstrepant, nec languorem animis nostris incutiant. Ecce quàm benè à Deo ipso his consultum fuit, ut nihil, quo corpora [Page 6] sustententur, aut morborum cruciatus expellatur, omninò desit. Patent & Divi Bartholomaei, & Divi Thomae Fores, ut crura mutilata & brachia eluxata in integrum restituerent. Reverâ Nosocomium! Sed Peritos apparavit Londini Clementia Samaritanos, qui vulnera colligant, & molle lenitudinis oleum infundunt. Ecce Bethesdam apud Piscinam, ubi Angelus Munificentiae aquas turbat, eâdemque turbatione plurimi quocunque detinentur morbo, sani fiunt.
Nec Misericordiam Manichodocheîo, Bedlam scilicet, parciorem perspicio. Hìc quidèm miseriarum affatìm persentire licet; sed vestra (Benignissimi) ut eos ad humanam formam resuscitetis, qui homines esse propemodùm cessavêre, beneficentia longè latéque sese diffundit. Regale profecto Domicilium! quod sumptibu [...] vestris nupèr construxistis, Demir amur Et jam, ut in aliis, ità etiam in ration [...] amissâ mentibus captis reddendâ, no [...] minùs emicuit liberalitas vestra, etsi fortassè [Page 7] non eadem gratia vobis referatur, sed malè moratâ potiùs tractemini.
Procùl à Maenibus nostris recedant Vagabundi, qui malè juvenantur & vitiorum faece volutare solent; exterminentur aedibus & vicis, qui pediculis verminant, vitam silentio transeuntes. Si nolint, adest Irenarcha, ut Curatoris Pacis ductu & Lictoris Coactu, Pistrini, quod cane pejus & angue horrent, saevitiam sentiant & crudeli lacerentur verbere terga.
Piget profectò (Dignissimi) ut Clementia vestra, quae ex naturâ suâ nullum alium aspectum, nisi placidos arrisus novit, frontem rugis implicare cogeretur; sed medicam disciplinae severae potionem, ut periti solent, praebetis, ut è laethifero malae crucis excidio elabantur. Sed hos ad salutares manus vestras remitto. Estis quidèm Gnari Medici, qui medicamenta, [...]ad quod offendit, evacuandum, & ad elanguentes vires corroborandum administrare probè scitis.
[Page 8] Jàm verò, Quis eâ pectoris caligin [...] & caecitate versatur, ut Mentem ess [...] Sapientissimam, quae mundum condidit non credat? non agnoscat? Ecce Misello [...] & Orphanorum Turbam, qui graves olim pertinacis fortunae ictus perpessi sumus, quibus propter parentum amissionem, nec panis aderat, nec vestiment [...] ad aerunenosam nuditatem tegendam [...] nec domicilium, cujus latebris nos calamitosos occultemus, suppetebat; Num verò melior nobis arrisit Deus, & manum porrexit, ut non solùm integrae conservandae, sed etiam perditae restituend [...] valetudini consulatur. Deus nobis ha [...] otia fecit.
Et vos etiam (Benignissimi) verè Patres colimus. In vestro jam favore (quo [...] Deo visum est) securi latitamus, qui in opiâ & egestate perituri fuimus, nî benignitas vestra nos nutriendi curam in [...] visset. Eam profectò fortunae nostr [...] miserae, multúmque jactatae portum & perfugium experti sumus. Felicitatem [Page 9] jàm nostram meditamur, quibus omnia, quae ad benè beatéque vivendum pertinent, contigerunt. Nec est, quòd multae ambiguae curae, aut gemibundi dolores, qui in nos olìm confluxerunt, nos ampliùs reddant solicitos aut crucient. Utinàm rebus & studiis nostris meliùs à nobis consultum esset, ut Praeceptorum, sub quibus militamus, laudes, & industri am commendemus. Non suspicamur nos ex infimâ plebe natos, sempèr ità futuros; vestra enim Munificentia sperare meliora jussit. Curâstis, ut animi nostri excolerentur, & quibuscunque posthàc artibus exercitati simus, in iis ità versemur, ut aliis longè praelucere liceat.
Nos, ut videtis, in Musarum castris curâ vestrâ & auspcio ducti sumus.
Suppetunt & nobis arma, quibus vel hostes provocare, vel nos ulcisci lacessitos facilè possimus.
[Page 10] Ecce Armamentarium nobis à di [...] nissimo quodam Patrono nupèr fundatu [...] & diversis armis ab aliis benè re [...]e [...] tum; Bibliothecam scilicet, ex quâ tamquam è penu ad universorum usum lib [...] depromi possunt. Nunc Ciceronis [...] nimam Spirare licet, & ad altiora studi [...] nosmetipsos adaptemus, dum alii Sphaera [...] & coelorum Regiones dimensuri sumus.
Sed timeo (venerandi Patres & Patroni selectissimi) nè, dum armorum usum & vires nostras ostentamus, hostes i [...] praelia nos poscerent, & rebus vestri [...] hodiè Mora sient.
Ad castra tandèm reversurus sum. Liceat tamen, quaeso, quia res vestrae dicendi finem postulant, ut votivas preces provobis facerem.
Vivat CAROLUS REX Serenissimus, atque Alii in hujus Imperii Spem geniti.
[Page 11] Floreat BRITANNIA nostra & in aeternùm vigeat.