OLim ferunt, Discone, Mineruae signum simul & aspectum & proba­tum fuisse. Cum libel­lo tuo minus actum est praeclarè, quem aspexis­se multos audio, probasse vix vllos. Causam si quaeris, duae inprimis pa­tent, in promptúque sunt omnibus, quarum vna in verbis est, in rebus al­tera. De verbis quid multi sentiunt paucis habeto. Quod in cibis capien­dis plerunque fit, idem vsu venire so­let in scriptis hominum. Cibos nolu­mus, [Page] etiam suaues & succulentos, qui non condîti sunt iucundiùs: & doctis. hominis scripta vix placent quae illu­minatè non loquuntur & splendidè.

Libellus tuus quem puri sermonis florem habet? quod planae & illustra­tae orationis lumen? haud quaquam herclè olet romanam puritatem, sed inquinatum nescio quid & barbarum. Dixeris, in philosophiae locis eloquen­tiam non decere, nec illam tantopere molli oratione ac mirificè pellucenti esse vestiendam. Non est haec causa Discone, quam dicis, cur velles obscu­ritatem quandam & velut noctem scriptis tuis offundere, sed illa potius vt viam munires tibi ad pecuniam comparandam. Praesensisti enim homo sagax futurum, vt multi perficiendae memoriae studio flagrantes ad te celer­rimè conuolarent, vt sensa libelli tui aureis vel saltem argenteis hamis pos­sent expiscari. Iam enim diu sermo fu­it, neminem te prius in disciplinam re­cipere, quam tibi viginti nummos as­perserit. Quantus es tu, Deus bone, [Page] gurges? quanta Vorago pecuniae? non te decet lectissimos adolescentes in scholā tuam summa quaequis promit­tendo inuitare, & pueriles nugas expli­cando, pecuniam iis quantamcúnque posses abradere. Equidem si hoc fecis­ses in iis terrae locis Vbi homines nec ad humanitatem mitigati, nec literis exculti sunt, esset fortasse magis pro­bandum: at in Anglia, quae multos omni doctrina politissimos alit, & quod caput est Londini, inuentutem erectā ad omnem laudem stultissimis opinionibus imbuere, nequaquam est ferendum. Quocirca respiret parum­per cupiditas & auaritia tua, desine tandem tam magnum & vberem quae­stum ex nugis facere: nisi libenter ve­lis eam tibi infamiam conflare, quam nunquam vita sequens eluerit.

Vides causam quae facit quo minus verba nobis placeant: nunc paucis co­nabor artificiosam memoriam a te magnopere commendatam infirmare & euertere. Statuis hanc artem primò subiecta & vmbras inuenire, deinde, vi [Page] animationis & methodi, vmbras eas­dem in locis collocare. At totum hoc nego, artémque hanc fictam & somni­atam ab antiquis fuisse aduersus te contendo.

Non adduco contortum & aculea­tum paralogismum, sed sanum & ner­uosum constantis iudicii syllogismum. Quid tandem est, quod hîc refellen­dum existimas, Discone? quam tu la­tebram ad occultandum errorem tu­um adhibebis? an primùm artem om­nem ab vsu tanquam a fonte suo ne­gabis profluere? at caue tum, ne ipse pe regrinum esse te & hospitem in artis confirmandae institutis demonstrabo. Nam ex omnibus nihil reperitur ali­ud, quod artes praeceptis suis depinge­re & illuminare possint, nisi quod in [Page] hominum vsum & consuetudinem ca­dit: sic Rhetorica solam eam eloquen­tiam describit, quae quondam ex Ro­manorum linguis melle dulcior flue­bat & liquidior: sic Dialectica non fu­catas disserendi subtilitates exponit, sed potius deliniat expressam & emi­nentem effigiem naturalis ac humanae rationis. Verùm cùm res illae quae in communem vsum veniunt singulares sint, nisi aliqua certè ratione vniuersa­les fiant in exiguum alicuius artis or­bem traduci nunquam poterint. Adhi­benda ita (que) sunt principia quaedā quae res dispersas cogant & naturae cōmuni­one cōstringant: ea verò inprimis qua­tuor sunt, sensus, obseruatio, inductio & experientia. Sensus primùm res sin­gulares percipit, deinde obseruatio res saepiuscule perceptas notat, postea inductio res notatas colligit, deni (que) experi­entia res inductas & inter sese colliga­tas confirmat: at (que) ita dispositio logica ex iisdem rebus accuratum & generale artis theorema componit. Haec via est, haec sola ratio, qua viri prudentes arti­um [Page] praecepta inuenienda esse volue­runt. Quod si forte occurrit aliquid non ex vsu natum, nequaquam est pu­tandum esse illud ficci & sani hominis consilium, sed potius ridiculum affecti ingenii somniu. Olim in philosopho­rum scholis inhabitabilem esse torri­dam zonā iactatum est, ac opinionem eam anilem & commentitiam esse quo tidiana docuit experientia. Nam cùm Lusitani euecti ex Hispania perlustras­sent omnes oras noui orbis, abesse zo­nam illam ab omni iniuria caloris ex­perti sunt. Imò (quod mirandum est) in America calor tum maximè leuis & temperatus est, cum sol in regionis ver­tice consistit. In monumentis est Scy­thiam Pigmaeos alere, & Aphricam ho­mines ad omnem deformitatem insig­nes procreare. Merae fabulae: quippe ex perientiam habemus reclamantē. Sed istas res ab arte remotas mittamus, atque de artium praeceptis disseramus. Grammatici verbum in sex modos partiti sunt indicatiuum, imperatiuum, optatiuum, potentialem, subiuncti­uum, [Page] infinitum. At hoc imperitè fieri iam vsus docuit, quoniā scriptores illi qui vnquā politè & emendatè sunt lo­quuti modos inter se cōfundūt. In Lo­gica demonstratiuus syllogismus existi­matur esse non inuentū alicuius homi­nis, sed diuinū potius oraculum, ad nos è coelo transfusū: sed re certè vera So­phisma est veritatis inane, stultitiae ple­nissimū: quia nunquam in cōmunē ra­tionis vsum solet cadere. Sic omne om­nino praeceptū non ab vsu deriuatū, in liberales scientias vel temerè illapsum est, vel a sophistis studiosè accersitum. Constat ergo, Discone, artium inuen­torem esse & emendatorem vsum.

Pergamus iam deinde ad assumptio­nem, eám (que) omnibus praesidiis munia­mus. Affirmo artem memoriae quam ipse instituisti, non esse natam ab vsu hominum benè a natura recordantiū, sed in Graecorū vmbraculis a Sophistis, qui & otio & ingeniis vberrimis afflu­ebant, cogitatā. Quod ita esse hoc mo do facile potes agnoscere. Sciscitare, si placet ab iis qui vnquam Theologo­rum [Page] concionibus interfuerunt, qui­bus nimirum rationibus res auditas recordati sunt: respondebunt sat scio, primùm se thesim ipsam obseruare, deinde mentem in singulas eius partes intendere, denique minutissimas ea­rum explicationes colligere. Hunc or­dinem mirificè laudibus efferent, eúm­que dicent illum esse, qui tot memoriis hominum adiumenta apportauit. Per­cunctare deinceps illos, an vnquam lo­cos capiant & vmbras effingant ani­mo, vt audita firmissimè complexa te­neant. Confiteri certè volunt, se nun­quam artem tuam nouisse, eámque prorsus abhorrere a vulgari hominum intelligentia. Fortasse iam dices me So­phisticè nugari. Quid? egone nugator sum? adeone tua mens erroribus den­sa est & spissa, vt non sentiat quomodo te aniles Prosopopoeias somniantem conuinco? affirmo artificiosam memo­riam non ex ingenio & opinione ali­cuius philosophi, nec ex aliqua praeci­puè schola, sed è naturali memoriae vsu, qui in omnibus relucet, hauriendam [Page] esse. Quid igitur est Discone, quòd te leuiusculae & inconstantes nugae tanto­pere delectant? quid tandem habet ar­tificiosa memoria tua boni? quid ficti loci? quid futiles vmbrae? quid plum­bea methodus? quid exilis animatio? quid haec tota ad inanem pompam comparata ostentatio? Inania sunt ista, mihi crede, vinolentorum somnia, in­uenire vmbras, inuentas disponere & animare. Video iam quid fuit, quod di­alogi tui tantis verborum integumētis inuoluti sunt. Verebare, credo, ne artis tuae mysteria in vulgus emanarent, qui­bus enunciatis omnem tuā acquirendae pecuniae spem necesse fuit euanescere.

Etsi natura mitis sis, Discone, nec ita multùm exardére possis iracundia, ta­men vereor multùm ne ipse stomacha­ri caeperis. Vix aequo & tranquillo ani­mo ferre potes, artificium illud a nobis adeo vehementer extenuari, quo no­men tuum apud Anglos mirificè illu­stratum est & nobilitatum. Dices enim me nunquam veritatem attigisse, esse artificiosam memoriam a te descrip­tam [Page] & arduam & subtilem, posse illos qui vel mediocriter eius cognitione in­structi sunt, ad singularem ex memo­riae commendatione laudem aspirare. Credo. At non omnis doctrinae insti­tutio, quae vsum aliquem in humana vita praebet, statim probanda nobis est & retinenda. Astronomia vtilis illa quidem est ad explicandos stellarum omnium motus, tamen nihil magis so­phisticum est, nihil magis improban­dum. Tota enim fere non ex veris prae­ceptis, sed ex vanissimis hypothesibus composita est. Nusquam certè anus tam excors est, quae vllos esse in coelo vel epicyclos, vel eccentricos, vel circu­los aequantes putet. In Arithmetica quid regula falsi si vsum spectemus il­lustrius? At si rem ipsam quid leuius? quid vnquam a philosopho inuentum est languidius? etenim omnes discipli­nae etsi magnos vsus habent, amittunt tamen splendorem suū, & prorsus ob­solescunt, nisi ratione iam ante dicta inuentae fuerint & cogitatae.

Hactenus memoriae falsam artem su­stuli: [Page] nunc dabo operam si modo fieri possit, vt accuratior aliqua & verior nota sit. Sic igitur existimo dispositio­nē logicā optimā esse memoriae cōfor­mādae & poliendae disciplinā. Obiiciet aliquis dispositione Logica nos nequa­quā notiones simplices, sed dispositas tantùm recordari posse: ideóque in ea memoriae artem haud quaerendam esse, quia sicut memoriae facultates vel earū potius vsus ad res omnes omnino re­cordandas pertinent: ita artis quae illas describit vsus, ad omnia seipsum porri­gere & explicare debet. Equidem cum P. Ramo liberè confiteor memoriae perfectam artem aut nullam adhuc in­uentam esse, aut si vlla per naturam es­se posset, illam ipsam esse dispositionē logicam. Ac ne fortè putes fluctuantē esse meam ac inconstantem hac de re sententiam, operaepretium vnam aut alteram ratiunculam adiungere.

Tot res in vnaquaque arte describendae sunt, Prop. quot sunt in eius propria & naturali materia. Nam si aliquid ab ea detraxeris, [Page] ars erit decurtata, si contrà adieceris ali­quid, videbitur esse nimis portentosa.

In materia artis dialecticae. Assump. I. In naturali rationis vsu non solùm est facultas inueni­endi & iudic andi, sed etiam recordandi.

Ergo hae tres facultates in Logica describēdae sunt. Conc. Inuentio autē a conformanda memo­ria tota aliena est. Igitur dispositio vt benè iudicandi sic benè recordandi est scientia. E­tenim sicut naturalis dispositionis vi res e­lapsas recordamur: ita artificiosa dispositio facit vt res easdem bene recordemur.

Animaduertis, Discone, quomodo veram memoriae iuuandae artem inue­ni? & quomodo fregi authoritatem disciplinae tuae? nam si dispositio Lo­gica est natiua & Germana benè re­cordandi ratio, quàm tu ineptè facis qui iuuentutem velis alia quadam quasi inculta & syluestri via ad ean­dem laudem peruenire? Quocirca si vlli fuerint qui artificii tui desiderio nimis incitati rapiuntur, discant eam per me licebit, si tenebunt in ea dis­cenda & exercenda modum: quoniam [Page] ea sic comparata est, vt tanquam vi­num leue gustatum magis quam pota­tum delectet. Sed profectò si optio da­retur mihi, literarum studiosos in dis­positionis vsu diligentissimè exercita­tos esse vellem: tantum ego in illo po­no esse ornamenti viro literato.

Haec de arte tota diximus, iam ad e­ius partes minutius enucleandas acce­damus. Adhibeamus autem ad eam rem foelicius praestandam Aristoteleas illas de materia déque forma artis le­ges, quibus & verum inueniri, & erro­rum omnes fibrae amputari & reuelli possint. Materiae leges sūt [...], lex veritatis requirit, vt nullum sit falsum artis principium, sed omnia omninò necessarióque vera. [...] lex iu­stitiaeres omnes, quae in alienas artes effluunt & redundant, suis quibusdam ripis & alueis coërcet. [...] requirit vt quodlibet praeceptum sit reci procum, id est vt generalia cum generalibus: specialia cum specialibus coniungantur. Quod si fortè generale [Page] aliquid speciei tribuerimus, perinde faciemus ac illi, qui Herculis cothurnū conantur aptare infantis pedi: & con­tra generi speciale aliquid tribuere, est ac si quis pumilionis habitu gigantem vestire cuperet. Lex quae est de forma artis praecipit, vt omnia pro naturae suae claritate disponātur, natura prius prio­re loco posterius posteriori. Ergo iā his legibus, artis tuae praecepta tanquā ad accuratā aurificis staterā perpēdamus.

Agedum, definitione omissa quomo­do artificiosam memoriam partiris? artis inquis, duae partes sunt prouiden­tia & criterium. At prouidentia nō est eius natiua & germana pars sed aliun­de ducta & accersita. Haud quaquam enim alia est ab inuentione Logica, cu­ius praeceptis omnia rerum subiecta & vmbrae inueniuntur. Gratulor iam, Dis­cone, ingenii tui summae foelicitati: vici­sti omnes tu philosophos & copia & subtilitate disserendi, dignus es qui pri mus ab Olympiis coronā petas. Inter homines sapientissimos constare video Aristotelem sic egregiè subtilem scrip­torē [Page] esse, nihil vt fingi possit diuinius: tamen iidē cum Prosopopoeiam tuam legerint, facile existimabunt caeteros ab Aristotele semper omnes, sed ab Alex­andro Discono illum ipsum esse superatū. Aristoteles sexdecem tantū in Organo inuētiones descripsit, primam Catego­rematum, secundam Categoriarū, ter­tiam medii, quartam medii apodictici & in topicis quatuor instrumentorū, quintam propositionum, sextā ambi­guorum distinguendorum, septimam differentiarū, octauam similitudinum, nonā accidētis simplicis, decimā accidē tis comparati, vndecimam generis, duo decimā proprii, decimamtertiā defini­tionū, decimamquartā eiusdē & diuer­si, decimam quintam interrogantis, de­cimā sextā respondentis. His omnibus tu alterā a te solū inuentam adiecisti, inuentionem scilicet subiectorū & vm­brarū ad recordandū vtilē. Medius fidi us esses animi nimis ieiuni & angusti, si nolles de tā praeclara inuentione mag­nificentissimè gloriari. Quin itá (que) per­gis cū archimede clamare [...] [Page] quippe illius de coronae mistione tuum de inuentione pulchrum est inuentum. Sed inquiramus tamen in inuentio­nem tuam, vt omnes intelligant quam ea prudenter excogitata sit. Vis opi­nor, eam in capiendis locis, & vmbris, id est argumentis, quae ad rem alteram significandam affecta sunt, quaerendis occupari. Optimè. at quorsum ista & quem ad vsum? vt vmbrae in locis dis­ponantur ad memoriam confirman­dam. O nugae! O mendacia! O Disco­nianae vmbrae trunci cuiusuis & stipitis vmbra leuiores! Etenim inuentio ar­gumenta nudè exhibet & cogitat, vsur­pantur autem solummodo in axioma­te ad docendum, declarandum, illu­strandum, exponendum &c. in syllogis­mo ad probandum, confirmandum, re­fellendum, &c. Hi argumentorum na­turales vsus & veri sunt, nec alios in humana vita constat vllos esse. quocir­ca videris mihi argumentis abuti mi­serè, cum ea in locis disponenda esse velis ad aliquid recordandum.

Quoniam ex istis scopulosis cotibus [Page] nostra iam enauigauit oratio, ad reli­qua Prosopopoeie, festinemus. Subiecta definis vmbrarum receptacula: deinde distribuis in absoluta & adiuuantia: postremò multas subiectorū legis ac­cumulas. Videris me herculè tantùm memoria valere, nihil vt iudicio possis. Quis vnquam sic imperitè artis prae­cepta struxit & coagmentauit? certè nimis es, cùm in rebus inueniendis im­peritus, tum in iisdem accuratè instru­endis dissipatus. Constat enim leges subiectorum, quia naturae dignitate il­lustriores sunt, eorundē partitioni an­teponendas esse. Sed quoniam mihi vi­deris tenuiter esse ad artis informandae rationē eruditus, ego te paucis admo­nebo, quibus facillimè rationibus eam consequi possis. Sic igitur in vera scien­tiae alicuius conformatione praecepta se inuicem alia ex aliis consequuntur.

• 1 Definitiones, quia summā rei naturam continent.
• 2 Distributiones in membra.
• 3 Explicationes proprietatū, hoc est causa­rum, [Page] effectorū, adiunctorū &c. Quae appellā ­tur loci cōmunes, axiomata, maximae, leges.
• 4 Distributiones in species.
• 5 Illustrationes per exempla, quia praecepto­rum omnium & veritatem illustrant & vtilitatem complectuntur.

Haec eorum via est, hoc institutum, qui vnquam ad componendas artes, ac curatius quoddam disponendi & ex­quisitius attulerunt genus. Igitur quae te ratio mouebat, vt ab eo curriculo deflecteres quod doctissimi homines tritum & suis impressum vestigiis reli­querunt? Sed mittamus haec & tibi pa­rumper auscultemus elegantissimas le­ges promulganti. Ex omnibus tuis le­gibus illa vna est, non debere subiecta esse nimis illustria. quid ita optime legum architecte? quia maximè in­quis praefulgēti splendore offendunt. Offendunt? quid? oculúmne vis an ani­mum? si oculum, quî tandē id eueniet, cum visus rarò locos & subiecta per­cipit? si animum, vide in quantas plagas teipsum induis. Nam cur dicemus lucis splendore mentis obscurari intelligē ­tiam? [Page] quis vnquam veterum, vel pro­mulgauit vel tulit istam legem? multa de luce disseruit Plato, quaedam Aristo­teles, plurima Vitellio, haud pauciora multo Alazēnus. At deus bone, an isto­rum nemo vidit, quod hic memoriae summus artifex Disconus? Mirandum hercule. Erant illi credo rerum istarum imperiti, nec ad tam exquisitam lite­rarum scientiam aspirauerunt. Verùm age, exuscita parumper dormitantem mentem & nimis consopitam, intende in rem praesentem omnes ingenii tui neruos, vt lapsum & errorem tuum a­nimaduertas. Igitur hoc teneto, etsi oculi clarissimo lumine perstringantur & hebescant, cum intellectu tamen meliusculè actum esse, quem nec splē ­dor vllus, nec ipsum solis iubar potest obtundere. Quòd postea requiris pa­rallela locorum interualla & interie­ctas areae partes delēdas esse, leuiora sunt quā vt refelli possint, & in iis Ros­seluis tuae fecis homo tibi refragatur.

Satis subiectorum doctrinam excussi­mus: nunc efficiam, vt rationum mea­rum [Page] splendore, omnes vmbrae tuae dis­pergantur & euanescant. Quomodo ergo inuolutam vmbrae naturam defi­niendo euoluis? Vmbra, inquis, & effe­cta rei species credita subiecta ad fir­mam illa quidem perceptionē assum­pta. At omnem vmbram alicui subie­cto creditam esse non placet. Vt enim milites esse possunt etsi in aciem non­dum sint instructi; & picturae rerum sunt, quamuis in tabulas non illigan­tur: ita quid impedit quo minus exi­stant vmbrae, quamuis in locis colloca­tae & conclusae non fingantur. Nam primùm nudè inueniendae sunt, deinde in subiectis disponendae. Hîc possem tuis te acuminibus pungere, qui libel­lum totum nudis vmbrarum exemplis mirificè cumulasti.

Vmbras distribuis in duas species, simplices & modificatas. Qui habet Discone, peritiam quae est in te, ne ille multùm abest quin sit valde sapiens. Quam tu bellam differentiam, imo quā ineptiis omnibus infucatam proposu­isti. Quippe res sensiles non modò [Page] vmbras simplices habent, sed etiam modificatas: sicut etiā res illae quae vni­uersales dicuntur. Accedit, vmbras tuas simplices nullam vmbrae speciem face­re. Aliud est res ipsa, aliud rei in animo efficta & consignata species. Non est quod ipse opinaris homo hominis, Al­ladius Alladii, brutū bruti vmbra. Ne (que) certe nobis ita laborandum est, vt res ipsae sensiles vmbras suas habeant, cum praesertim illae per se in locis collocatae ita praesto semper & quasi dicto audi­entes sunt, vt in animosveniant nostros non vocatae.

Perge deinceps, bone Alexander, de vmbris modificatis more sophistarum balbutire. Vmbrae modificatae, inquis, vel rerum sunt, vel etiam verborum. Probes mihi hanc distributionem bo­nam esse & erit tibi lemnescata pal­ma: certè maximè videtur esse captio­sa, & mirabili sophismate implicata. E­tenim omnes omnino vmbrae vel re­rum sunt, vel etiam verborum: non tan tum illae quae appellantur modificatae. Si. M. Ciceroni auscultasses, nūquam in [Page] arte illa quam profiteris tam impru­denter esses lapsus. ‘Sic ille, quoniam, inquit, rerum similes imagines esse o­portet, & ex omnibus verbis notas nobis similitudines eligere debemus: duplices similitudines esse debent, vnae rerum, alterae verborum.’ Violasti ergo legē [...], quia vni parti in­scienter attribuisti, quod fuit toti pru­dentius assignandum. Sed fac distribu­tionem istam non sophisticam, fac etiā bonam esse, tamen ab hac arte prorsus aliena est, quia materiae subiectae di­stinctionem continet. Nam

Ars generalis & communis materiam sibi subiectam non diuidit. Prop. In dialectica inuen­tionis & iudicii doctrina non est alia re­rum, alia verborum, sed tota ad res omnes & inueniendas & iudicandas pertinet. In Grammatica & Rhetorica non fit vlla di­stinctio rerum quae in iis explicantur; quid ita? quia ad res omnes sibi subiectas decla­randum omnino & communiter adhiben­tur. Neque artis communis praeceptum a­liquod huius proprium illius alienum est: & [...] explicāda sunt inquit Ari­stoteles. [Page] Vnus est Londini fluuius Thame­sis, ad varias opportunitates accōmodatus, ad potandum, lauandum, irrigandū, pur­gandum, resting uendum, vehendum: & ita singuli eius riuuli, non ad distinctos vsus, sed ad eosdem omnes referuntur. Sic artes generales non solum totae, sed earum etiam minutissimae partes circa res omnes ver­santur.

Ars memoriae tota communis est. Nec vllis cancellis circumscripta est, Assump. quo minus va­gari liberè & circa res omnes versari pos­sit. Debet enim aequè latè patere ac natura­lis memoriae facultas, cuius illa quaedam est descriptio.

Ergo ars memoriae non debet materiam sub­iectam diuidere, Concl. sed vnā tradere commu­nem doctrinam tam res quam verba re­cordandi▪ quod tu nequaquam,Discone,facis, qui alias rerum alias verborum vm­bras fingis, earumque duplicem doctrinam instituis.

Ecce mea memoriae doctor, tela, ecce artis tuae vulnera. nunc iaces: diffi­dis: deponis hastas: nec vllam potes gustare spem, posse aliquando artem [Page] tuam ex hoc recenti vulnere nimis ae­gram & debilitatam recreari. Gaudio, ita me dii ament, euolutum esse te at (que) nudatum omnibus integumētis simu­lationis tuae. Nunc omnibus explora­tum esse potest, quod ante occultatum latuit, non te Anglicanam iuuentutem ad ingenuam alicuius rei disciplinam erudire, sed stultitiae & le uis ac ventosi ingenii tui locupletissimos testes pub­lico Londini praeconio colligere.

Vmbras rerum vel absolutas facis vel mathematicas. Nummarie Doctor, erras, & ea distinguis, quae maxima co­gnatione inter sese continentur. Nam Vmbrae, Prop. quae hauriuntur ex causis, effectis, subiectis, adiūctis, dissentaneis, comparatis, nominibus, distributione, definitione, testi­monio, absolutae sunt.

Vmbrae mathimaticae ex causis, Assump. effectis, sub­iectis, adiunctis, &c. hauriuntur. Zodiaci partes & decuriae cum ad numeros expri­mēdos vsurpantur, subiectis vtimur ad ad­iuncta recordanda: sic etiam triginta ele­menta cum eorum effectis & adiunctis, verborum sunt adiuncta.

[Page] Ergo vmbrae mathematicae absolutae sunt. Conol,

Age Argyrophile, hanc amentatam hastam repelle si potes: si non potes, concedendum tibi est, eâdē omnes vm­bras tuas esse dissipatas. Si partitus fue­rim hominem in animum, corpus, ca­put, ventrem, in cachinnos teipsum in­solentius effuderis. Quid ita? quia, di­ces, venter & caput non sunt distinctae partes ipsius hominis, sed membra quaedam quae corpori ad eius perfectā compositionem affiguntur: Simili pla­nè modo cum vmbrae partitionem ate allatam perpendo, ne meipsum qui­dem a risu, vel rogatus, temperem. V­nā tu vmbrae speciem sic immensam & latè patentem fingis, vt coeteras ambitu suo complexas teneat. Quod ipsi po­etae ad fingendi licentiam nimis liberi nunquam somniassent. Quous (que) illudes nos Discone? quous (que) effascinabis ocu­los nostros fuco leuissimi artificii? num Anglos existimas iudicio sic esse nullo, vt mentis tuae inopiam & siccitatem non cognoscant? Minuenda tibi ista est opinio: & de nostris hominibus a­liquanto [Page] magnificētius existimandum. Dices, me tibi ingratum esse quòd ni­mis quam par est curiose in artem tuam inquiro: tibi in animo esse teip­sum fingere & formare ad multiplices hominum volūtates, quibus vitia saepè iucunda sunt: vt naeuus in articulo pu­eri, etsi corporis macula fuit, tamen Al­caeum delectauit, ita hanc distributio­num tuarum insulsitatem & insolentiā lectoribus iucundam fore. At verò le­ctoris qui elegantissimis artibus in­stitutus fuerit, ineptias & stultitias tu­as haudquaquam deuorabit.

Vmbras absolutas definis quae nul­lam secum numeri differentiam affe­runt. Egregie doctor, egregius profe­cto es Aristotelis magistri tui simius. ‘Eodem modo in Topicis genus ille de­fiuinit: genus est, quod nec est diffe­rentia, nec proprium, nec accidens.’ V­tri (que) elenchum peperistis, quia defini­tio negata non docet rei scientiam, sed potius dedocet inscientiam.

Ad mathematicas vmbras nostra iam festinet oratio; Nam magna mihi spes [Page] elucet, posse me ex iis diuinum ali­quid & reconditum elicere.

Doleo vehementer Discone, sic esse te in mathematicis infantulum, nec eru­ditum illum puluerem attigisse. Eripe te profecto ex hoc languore & inscitia tua, vt veritatem ipsam mecum possis agnoscere. Propositio syllogismi tui mirifico aspersa est mendacio. Dic pri­mùm liberè cur res mathematicae vm­bras simplices non capiāt? an quia non videntur esse sensiles? at verò inprimis sub sensum cadunt. Etenim quanto v­naquae (que) res communior est, tanto non solum menti sed ipsis quo (que) sensibus est illustrior. Quin etiam singulis re­bus percipiēdis generales notitiae in­primis in sensus incurrunt. Quod emi­nus mouetur, prius certè corpus, dein­de [Page] animal, postea hominem esse dici­mus. Vnde in Opticorum libris the­orema est, quòd generales visibilium species prius occurrunt oculis quam speciales. Ne (que) id me tantillum mouet quod res mathematicas dicis abstra­ctas esse, & ab omni materiae cōcretione auocatas. Quippe licet illae mente ab­strahantur, tamen actu cum rebus sin­gulis ita conglutinatae sunt & colliga­tae, vt eas nullo modo possis diuellere. Audi doctissimam P. Rami sententiam, vt tandem videre possis quomodo ar­tis tuae praecepta vacillant & claudi­cant. ‘Quamuis, inquit, magnitudines, corpora, superficies, lineae, puncta, mēte abstrahātur a qualitatibus physicis & sensibilibus raro, denso, calido, frigido, leui, graui, humido, sicco, reuera tamen esse in iis ipsis physicis corporibus A­ristoteles saepe & solicitè confirmat in physicis: vbi nominatim ait rationes & demonstrationes esse de magnitudini­bus sensibilibus: non tamen quatenus sensibiles sunt, sed pro vt tales sunt. Et sic Vitellio ad 3. P. 2. verissimè ait. [Page] Omnis linea qua peruenit lux a corpo­re luminoso ad corpus oppositum, est linea naturalis sensibilis latitudinem quandam habens, in qua est linea ma­thematica per speciem imaginationis assumenda. Deni (que) magnitudinis geo­metricae intelligentia est mentis, mag­nitudo tamen ipsa, linea, superficies, corpus, est reuera in sensili & physico corpore.’ Haec P. Rami, haec Aristotelis, haec Opticorum est doctrina. Vt ergo res mathematicae vmbras simplices ha­bent: ita quid impediet quo minus ha­beant absolutas? An audebis negare il­larum & causas, & effecta, & adiuncta, & dissentanea, & comparata, & species, & omne argumenti genus esse? statuas velim apud animum tuum, logicam disciplinam tanquam flumen esse, quod nullis conclusum ripis erumpit, & la­tissimè per omnem rerum naturam ef­funditur.

Sed vt remittam tibi de rebus mathe­maticis errorem tuum, expone quaeso nobis quid tibi sit commercii cum Zo­diaci signis, & cum capite ac cauda [Page] draconis lunae? Vides opinor artem tuam nugatoriam & puerilem esse: i­deò (que) decerpis ac delibas ex omni sci­entiarum genere flores quosdam, qui­bus illa distincta esset & perspersa. Quod si dixeris ex Zodiaci signis & lu­nae circulis, suppeditari nobis immen­sam quandam vmbrarum supellecti­lem, erroris & stultitiae insimulandus es. Nam

Animaduertis quomodo disputem? quomodo te refellam? quomodo artis tuae neruos elidē? quomodo ioculares nugas & ab omnibus derisas excutiam?

[Page] Sed quid ago? cur sic in refutatione exardesco? cur signorum vsum asper­nor & abiudico? qui & praeclarus, & mihi ignotus esse potest. Quocirca, memoriae doctor, explica nobis inge­nii tui diuitias & ornamenta, aperi­to nouum & excellentem sig­norum vsum.

Ille me dolor nō nihil torquet, quod nullū in caelo spaciū vacuum sit relictū. Tu enim inptimis dignus es, qui deci­mum [Page] tertium signum facias, quod tam vtilem signorum vsum peperisti. Quod si autem ab aliquo deo impetrare pos­sem, vt Tauri amputaret cornua, spera­rem aliquando te in coelo representari potuisse.

De methodo & animatione oratio longior non est expromenda. Haec e­nim cum vmbris & subiectis arctissimè implicata sunt, quae si ruunt, fieri non potest quin illa eodem collapsa motu concidant.

Nunc postremo conferamus Dialecti­corum methodum cum hac arte tua, huius vsum cum illius dignitate, vt fa­cile pateat, cui tandē ex his vtris (que) pri­ores demus. Methodus e naturae fonti­bus effluxit, & ad eam omnes cum a­liquid recordandum est confugiunt. Quid tuum illud memoriae artificium Discone? an suam a natura stirpem re­petat? an vllam vsus & experientiae cō ­probationem habeat? Nata est illa pri­mùm ex affecto Graeculi nescio cuius cerebro: & a communi benè recordan­tium consuetudine vehementer ab­horret. [Page] Methodus veros locos habet pro rerum varietate inter se distinctos. Genera (vt appellant) generalissima in supremū locū euehuntur, subalternis speciebus tribuuntur mediae quaedam & interiectae sedes, & res natura speci­alissimae in imas sedes compinguntur. In arte tua loci quales sunt? verósne dices an fictos? si veros, mendax es: si fictos, non repugno, quia magnam la­beculam aspergis arti tuae. In metho­do imagines rerum non densae & ob­scurae, sed nitidae, depictae & illustres proponuntur. Quippe illa tota clarissi­mis definitionibus ac diuisionibus tanquam stellis quibusdam distincta est & frequentata. Ars tua describit fugientes quasdam vmbras, & fumos nescio quos leuitate sua prorsus eua­nescentes. Quocirca methodo palmam concedat haec fracta & debilitata me­moriae disciplina.

Haec de arte breuiter decursa sunt: quam nugatoriam & spinosam subtili­tatem esse vel ex eo constabit, quod a doctissimis hominibus contempta sit [Page] & vehementer repudiata. An primum si ars ista legitima esset, & si vllam mi­cam veritatis haberet aut recti P. Ra­mus eam aspernatus esset? scilicet ille non cognouit hanc praeclaram artem, & illum obsorbuit aestus nescio quis ingenii ac velut abstraxit ad refellen­dam veritatem. Ain' tandem? an studi­um tuum magis est, quam fuit vnquam P. Rami? an consilium? an iudicium? an acumen? an labor & industria? quae si in illo minima fuissent, prae tuis fa­cultatibus maxima putarentur. Cum vero apud literatos illustrem teneat locum, quam non mirandum est, si ti­bi, qui vix e carceribus egressus es, co­ronam praeripiat? sed inureretur prius omnibus maledictorum notis millies Ramus, quam ad laudationem huius artis exornandam vocem vllam mitte­ret. Praeterea quid est quod illi philo­sophi, cum acumine ingenii tum facul­tate recordandi admirabiles Quintili­anus, Talaeus, Frigius, Beurhusius, Patri­cius, Valerius, cur inquam hi philoso­phi eius artis abiectae & prorsus dere­lictae [Page] patrocinium non susceperunt? cur eam orbam & destitutam velut boni tutores non aluerunt? Haud quaquam hercle credendum est philosophos per medias sapientiae laudes quasi quadri­gis vehentes, in loco tam facili labi & errare, potuisse: quanquam quis tam o­culatus? Quis tam lynceus est? qui ali­quando non impingat? Quocirca, quid tibi iam Discone, faciendum est? perse­uerare in errore tutò non potes, nisi infamiae maculam, quam ipse iampri­dem suscepisti, in nomine tuo perpe­tuò insidere & inueterascere libenter cupias. Itaque muta iam mentem istam mihi crede, obliuiscere artis & o­pinionis tuae: noli amplius, ad quam opinionem iudicii leuitate tanquam vento delatus es, ad eandem quasi ad saxum perpetuò adhaerescere.