ELEGIAE DVAE: Ʋna AD EPISCOPVM ABREDOnensem, de Fratris obitu: Altera De pace rupta inter Scotos & Gallos.
Autore ARTURO IONSTONO, Medico Regio.
ABERDONIAE, Excudebat EDVARDUS RABANUS. 1628.
AD Reverendum antistitem, PATRICIVM FORBESIVM, Episcopum Abredonensem, cùm fratris obitum defleret.
POne modum lachrymis, Praesul, fraternáque tandem
Funera plebeio desine more queri.
Flere nefas, portum, superato navita ponto,
Cum tenet, & nexis ornat aplustra rosis.
Flere nefas, miles, confecto Marte, triumphum
Cum Capitolinâ victor in arce canit.
Quem gemis extinctum, subduxit fluctibus alnum
Frater, & in tuto gaudia laetus agit.
Hostibus edomitis exultat, & aurea coeli
Templa tenens, CHRISTO cum duce, cantat Io.
Hîc, diadema gerens rutilis insigne pyropis,
Aureus ingentes eminet interavos.
Adscriptúsque choro superúm, coelíque ministris,
Conspectu fruitur semper & ore DEI.
Et circumfusis pascuntur lumina gemmis,
Aethereúmque sonat semper in aure melos.
Sub pedibus solémque videt, lunámque moveri,
Et mundi famulas calcat ubique faces.
Despectát que cavo coeli sub fornice nu bes,
Oceanúm (que) vagum, quám (que) reliquit humum.
Dum procul hocspectat coeli novus incola punctum,
Ridet, & hic partas temnit & odit opes.
Ridet in exiguo luctantes pulvere reges,
Et pro tantillo bell a tot orta luto.
Plangere si cui quam fas est, nos aptior illo
Materies planctūs, maestitiae (que) sumus.
Hunc quibus ereptum cernis, nos fin dimus undas,
Iactamur (que) freto, concutimur (que) Notis.
Ah, quot in hoc cernis, quod verrimus, aequore syrtes?
Quot vada, quot passim naufraga saxa vides?
Promptiùs aestivae Cereris numerabis ariftas,
Quas (que) creat gelido bruma sub axe nives.
Promptiús expedies Corsae telluris ericas,
Quas fletûs socias nunc puto, Praesul, habes.
Mille modis morimur: nunc urit corpora febris;
Languida nunc saevus viscera tendit hydrops.
Saepe caput vertigo rotat; tremor occupat artus;
Membra vides multis sidere tacta mori.
Pectora nunc lacerat tussis; lapidescere renes
Nunc querimur; torquet saepe podagra pedes.
Morborúm (que) cohors omnis, crescentibus annis,
Creseit; & est morbus non levis, esse senem.
Nec minùs infestat, vitae dum carpimus auras,
Diva malis semper prodiga, parca bonis.
Quas hodiè largitur opes, cras cripit, orb [...]m
Dum rotat, & rerum versat ubí (que) vices.
Immunis sors neutra mali est; res turpis egestas
Audit, & abjectos, ridiculós (que) facit.
Divitias nunc flamma vorax, nunc impetus undae,
Nunc piceata rapit, nunc violenta manus.
Et patris obscaenus sub olenti fornice gnatus,
Et lasciva viri prodigit uxor opes.
Si quid adhuc superest tot post dispendia, lites
Dum trahimus, laevo sidere, praeda fori est
Sed levis est gazae, levis est jactura peculî,
Aeris egens, famae dum tueare decus.
Livor in hanc dentes acuit crudelis & ungues,
Et dum serpit humi, nil nisi summa petit.
Hoc quó (que) tu quondam sensisti, maxime Praesul▪
Sed tua te pietas texit & alma fides.
His mala, si fas est, jungantur publica, luctûs
Trux argumentum, materiés (que) novi.
Orbe triumphato, patriae nunc Baeticus hostis▪
Imminer, & terras Marte fretum (que) quatit,
Pone truces aquilae Tartessia signa sequuntur,
Iungit & Ausonio cum love Caesar opem.
Quí (que) fuit socius, nunc, rupto foedere, Gallus
Tingere Grampiaco tela cruore parat.
His potes & nostrā tristari sorte, tuāque,
Qui premimur tantis, obruimúr (que) malis.
Cladibus his fratrem subductum cernis; in illo
Laetitiae causas, optime Praesul, habes.
FINIS.
ELEGIA DE PACE INTER SCOTOS, & Gallos rupta.
NUNC ego crediderim freta vectigalibus vndis,
Lumine sidereas posse carere faces.
Crediderim gelidos in fontes posse relabi
Flumina, Phoebaeas & remeare rotas,
Imáque supremo misceri Tartara coelo,
In (que) polo Stygium sceptra tenere Iovem.
Nil non posse putem fieri: jam, foedere rupto,
Celtica Fergusidûm sanguine gesa rubent.
Scoticus in Celtae jugulum distringitur ensis,
Et quam defendit saepe, cruentat humum.
Si quid habent Umbrae sensûs, haec flebit Achaius▪
Magnus in Elysio CAROLUS orbe gemet.
Quae nunc rupta vident, sanxere nepotibus olim
Foedera; praeconum verba fuisse ferunt.
Dum cadet Hesperius, dum sol nascetur Eous,
Aëre dum mediò cincta quiescet humus,
Foedere jungentur populi, quos lilia cana,
Et quos sanguinens ducit ad arma leo.
Sol velut ante meat; medio flat in aere tellus,
Hei mihi, cur gens est neutra quod ante fuit▪
Cur socius qui semper erat, nunc dicitur hostis,
Alter & alterius, pro pudor, ense cadit?
Illa mali lux prima-fuit, violare Britannas
Gallia, jus contra, quâ fuit ausa rates,
Quâ Rea capta dolo est, fons omnis & area belli,
Et Domini in foelix insula praeda sui.
Haec utinam, sociis acuit quae regibus iras,
Deucalionaeis terta periffct aquis
Dira vel infaustas sorpsisset Scylla carinas,
Semina quae tanti prima fuere mali.
Nemo Caledoniis haec credat robora sylvis
Orta, vel in Grampî caesa fuisse jugis.
Saltibus è Stygiis haec irritamina belli
Orcus, & Emenidum misit acerba cohors.
Scilicet invidit superis Styx impia regnis
Foedera canitiè jam veneranda suâ.
Soecula bis mundo fluxerunt quatuor, ex quo
Foederis accepit Celta dedit (que) fidem.
Nunc, pudet heu, quae tum juravit, pacta revellit
Gens levior foliis, mobiliòr (que) Notis.
Ecquid agis? quae te mutavit, Gallia, Circe?
Thessala quo mentem carmine flexit anus?
Concidit ante tuis Austro conterminus armis
Maurus, & occiduo sole perustus iber
Et Tartessiacis subjectus Belga lupatis,
Vicinús (que) Eburo, Vangionés (que) truces.
Ante tuas acies Tamefis metuebat & Ister,
Impatiéns (que) jugi Rhenus, & ipse Tybris,
Et Phaëthontaeas gens quae circumcolit undas,
Et Ligur, & Tuscus, finitimí (que) duces.
Té (que) tuis populis, & gesa minantia gesis
Vidimus; horret adhuc mens meminisse nefas
Martia Fergusidûm gens de tot millibus una
Militiae nunquam fulmine tacta tuae est:
Illa tuis semper, nullo discrimine, coeptis
Favit, & una salus, unus & hostis erat.
Bella domi quoties pro te cum gente propinqua
Miscuit, in clades ingeniosa suas?
Externo quoties hostem quaesivit in orbe?
Quot tibi Parrhasio misit ab axe duces?
Longa foret series: de multis sufficit unus,
Hic qui Baugiacos sanguine mersit agros.
Hic tibi Grampigenae comitatus robore gentis
Adfuit, externo cum premerere jugo.
Sola tui Biturix domini parebat habenis;
Caetera cum populis hostica terra fuit.
Luce sacrâ, memini, sociis, regnó (que) ruenti
Attulit &, regi regius hospes opem.
Lilia servavit lux haec intacta, ruinam
Lux tulit haec geminis perniciém (que) rosis.
Agminis hostilis cecidit cum milite ductor,
Quá (que) triumpharat saepe, momordit humum
Nil sua militibus virtus, nil profuit astus.
Regia nil vestis, nil diadema duci.
Hos ubi fregisset, regi qui miserat ipsi
Restitit exiguâ gens animosa manu.
Quód (que) fidem superat, Celtis ut fida maneret,
Principis imperium sprevit & armo sui.
Captus hic insidiis infans, adversa paternis
Castra sequebatur, bella sub hoste gerens.
Ter patris invictas acies, velut hostis, obivit,
Nunc prece, nunc tentans sollicitare minis.
Verba sed edebat nil proficientia princeps,
Vaná (que) difflavit vota, minás (que) Notus.
Quid quod & hi quorum nunc bella nepotibus infers,
Gallia, tum pro te sustinuere mori?
Bina simul memini, ceciderunt millia: clades,
Ne dubites, fecit Vernoliana fidem.
Quot sibi te meritis gens haec devinxerit olim,
Praemia testantur quae sinc lite tulit.
Praeter opes, titulós (que) tuo sub rege supremum
Nacta fuit belli, militiae (que) decus.
Adde quòd è socio, fecisti Gallia civem,
Scotigenâ quisquis stirpe creatus erat.
Ipsá (que) fulmineis Scotorum credita dextris
Principis & domini vita, salús (que) tui est.
Illius Arctoae solium texere secures
Semper; & hic priscus nunc quó (que) durat honos
Martia musarum si confers munera donis,
Gallia, Mars musis cedet & arma togae.
Regna, tubas inter, memini, tua foeda premebat
Barbaries, passim squallor & horror erat,
Nox erat & tenebrae, quales texisse feruntur
Niliacám (que) Pharon, Cimmeriós (que) lacus.
Scilicet arma timens studiis mimica Minervae,
Fugerat Aōnidum, cum duce, tota cohors
Vidit, & auxilio te juvit Scotia, tellus
Artibus ingenuis, ingeniis (que) potens,
Haec Aganippaeum populum, gentém (que) togatam
Misit, Apollineam quae tibi ferret opem.
In tua tum primùm vidisti regna revert [...]
Numina, Castaliis quae dominantur aquis.
Barbaries tum pulsa fuit, pulsae (que) ten ebrae,
Lucis & Arctoae fulsit ubi (que) jubar.
Haud fecus too noctis sol discut it umbras
Lumíne, purpureum restituít (que) diem
Barbara quod non es, Scotis hoc, Gallia, debes,
Cum quibus, ah, bellum nunc furiosa geris:
Debuerat saltem, taedis praefecta maritis,
Hoc amoliri pronuba luno nefas
Haec quoties socios vinxit dea maxima reges?
Prisca novus quoties foedera fanxit Hymen?
Nunc quó (que) quam legit sociam feeptrí (que) thorí (que)
CAROLUS, est regis nata, sorór (que) tui
Quem vocat ille virum cur hostem Gallia dicis?
Cur petis hunc ferro, quem fovet illa sinu?
Si quid adhuc irae superest, hoc temperet hostis
Publicus, auriferae cui famulantur aquae.
Dum socios tu Marte p [...]tis, e [...]n delis ad Albim
Fulminat, & dempto fine, triumphat Iber.
Sub juga jam missos, Rheni cum principe, Boios
Aspicis, & Cattos, Saxonicós (que) duces.
Quae (que) tuis olim fulta est victricibu [...] armis,
Nunc ope substracta terra Batava tremit.
Ipse suas Cimber, castris exutus, ad undas
Fugit & extremi littus inerme freti
Qui regis Arctoos populos, qui Celtica libras
Sceptra, gemens vestram nunc petit orbis opem,
Iungite fraternas acies; ferat una per aequor
Aura Leonigeras, Liligeras (que) rates.
Stertere fas non est, urbis cum maenibus hostis
Imminet, & jugulum comminus ense petit.
Imperii, Ludovice, tui circumspice fines:
Cingit Iber quicquid sub ditione tenes.
Nec scoptavica fide tribus, fortissime regum
CAROLE, nec, tria quae sceptra tuentur, aquis.
Iusta metus causa est, Batavus si portigat herbam.
Baetica vel fractus sub juga Cimber eat.
Hi mare nunc sulcant, quod tu mox puppe secabis
Vna salus omnes, una ruina maner.
FINIS.